Filosofie

Het verhaal wint altijd van de werkelijkheid

22 oktober 2023

Titelfoto bij artikel Het verhaal wint te vaak van de werkelijkheid YorienH opiniez

YorienvdH Het is een trend, en een gevaarlijke! Het gaat namelijk niet meer over feiten. Niet meer over logische argumenten. Niet meer over de waarneembare werkelijkheid. In plaats daarvan staat ‘het verhaal’ centraal in politiek en media. Het draait om het geconstrueerde narratief, het bedachte sprookje. En dat werkt als een tierelier om mensen te overtuigen. Want, zo zegt retorica-professor Eugène Sutorius: sprookjes winnen het altijd van argumenten. En sprookjes hoeven helemaal niet waar te zijn, zolang ze maar overtuigen. En reken maar dat ze dat doen. ...Lees verder

Conservatisme gaat over meer dan conserveren

6 augustus 2023

Roan Asselman Een modern westers conservatisme kent vijf beginselen: een samenleving is meer dan een economie, intergenerationele solidariteit is het fundament, bescherming van het leven, respect voor het transcendente en het goddelijke en afwijzing van postmodern relativisme. Zo'n conservatisme biedt een verfrissend alternatief voor het individualisme, moreel relativisme en nihilisme. Het is een manier van denken en leven. ...Lees verder

De wurggreep van het Grote Deugen

22 januari 2023

Alma van Hees De meeste mensen willen deugen. Dat is een mooie eigenschap, gebaseerd op een optimistisch geloof in het 'goede' van de mens. Maar als je blind bent voor het kwade, ook in jezelf, raken de verhoudingen zoek en negeer je de realiteit die ook hele andere, zwarte kanten heeft. Het naïeve vertrouwen in 'goede mensen' heeft nu de overhand, maar waar komt dat door? Deugen en hooggestemde idealen nastreven klinkt nobel, maar wie betaalt daarvoor de rekening? Een column van Alma van Hees. ...Lees verder

Angst is het thema van onze tijd

2 september 2022

Ines van Bokhoven Al decennia lang wordt angst ingezet om mensen te manipuleren tot ander gedrag. Angst voor oorlog, voor het vervuilen en opwarmen van de planeet, angst om ziek te worden of te sterven. We zijn als de dood voor ongeluk, ongemak, pijn of tegenslag, en we geloven dat we het hele leven zelf volledig kunnen vormgeven. En daarom moeten we van alles en hebben we, bang als we zijn, behoefte aan overmatige controle. Weg met die overbodige angst en ga weer leven, schrijft Ines van Bokhoven. ...Lees verder

Wie niet Deugt mag niet meer meedoen

17 augustus 2022

Wouter Roorda Door de linkse dominantie in het kabinetsbeleid en de media is er steeds minder ruimte voor discussie. Overheidsmaatregelen worden extremer en beperken de individuele vrijheid in toenemende mate. En als je dat in het openbaar constateert, word je juist als een 'extremist' beschouwd. 'Verkeerde' meningen dienen blijkbaar te worden bestreden. Intussen groeit de onvrede door het wanbestuur van een betweterige politieke klasse, die zich afsluit voor signalen van buiten, schrijft Wouter Roorda. ...Lees verder

Weg met het gelijkheidsdenken!

5 juni 2022

Henk Strating Overal in de samenleving heeft het virus van het gelijkheidsideaal zich genesteld. Iedereen moet aan iedereen gelijk worden en gelijke kansen moeten daarvoor zorgen. Mensen zijn toch immers gelijkwaardig en gelijk voor de wet? Filosoof Friedrich Nietzsche doorzag deze gelijkheidsleugens, die juist leiden tot kuddegeest en doorsnee-mensen. Hij pleitte voor het respecteren van verscheidenheid, opdat mensen zich in al hun verschillen tot vrije en unieke individuen kunnen ontplooien, schrijft Henk Strating. ...Lees verder

De Vrijdag Video’s – Wat is klassiek liberalisme?

28 januari 2022

OpinieZ, De Vrijdag Video's, Klassiek Liberalisme

Redactie OpinieZ Welkom bij onze Vrijdag Video's met deze week aandacht voor het klassiek liberalisme. Een oude en ooit invloedrijke politieke stroming, die in Nederland en andere delen van de westerse wereld overwoekert lijkt te worden door een groeiend aantal links-liberale varianten. ...Lees verder

De Vrijdag Video’s – Wat is conservatisme?

21 januari 2022

OpinieZ, Vrijdag Video's, Conservatisme,

Redactie OpinieZ Welkom bij onze Vrijdag Video's met deze week aandacht voor een grote, wereldwijde politieke stroming die in Nederland, als een van de weinige landen in de wereld, nagenoeg ontbreekt: het conservatisme. ...Lees verder

Pleidooi voor opgewekt nihilisme

11 januari 2022

Henk Strating Zingeving veronderstelt dat het leven zin heeft en dat we die zin kunnen vinden en nastreven. Politici en bedrijven misbruiken dit begrip: hún partijprogramma en hún producten geven zin aan het leven, voor iedereen. Maar Spinoza vond al, later daarin bijgevallen door Nietzsche, dat er geen collectieve, universele deugden en moraal bestaan. Kies voor opgewekt nihilisme: een eigen moraal en zelfgekozen deugden, stelt Henk Strating. ...Lees verder

Collectivisme bedreigt de vrije samenleving

6 juni 2021

Henk Strating Er is een gevaarlijke ontwikkeling gaande waarbij individuele vrijheid wordt opgeofferd in ruil voor collectieve verzorging door de staat. Met idealistische doelen, zoals brede welvaart voor iedereen, zekerheid, duurzaamheid, gelijkheid en diversiteit wordt gekozen voor méér publiek en minder privaat, méér overheid en minder ondernemerschap, méér afhankelijkheid en minder zelfstandigheid, méér collectief en minder individueel. Op kosten van de belastingbetaler, constateert Henk Strating. ...Lees verder

Politici moeten kiezen: zijn burgers Heren of Slaven?

1 mei 2021

Henk Strating Het streven naar zekerheid en gelijkheid is een volstrekt vanzelfsprekend onderdeel geworden van de algemene politieke moraal, die bepaalt wat goed en wat slecht is. Maar garandeert dat ons een gelukkig leven? De Duitse filosoof Friedrich Nietzsche had juist niéts op met zekerheid en 'gelijkheid' vond hij gewoon een ander woord voor kuddemoraal. Een filosofisch betoog van Henk Strating. ...Lees verder

Mag een politicus liegen?

17 april 2021

Henk Strating Politici liegen nogal eens, zo is recent weer gebleken tijdens het marathondebat in de Tweede Kamer over ‘Omtzigt: positie elders’. Rutte kan zelfs liegen "naar eer en geweten". Liegen is natuurlijk fout. Toch is het onderscheid tussen leugen en waarheid niet altijd zo makkelijk te maken. En je kunt ook liegen voor een hoger doel. Maar leugens van politici ondermijnen het vertrouwen van burgers in vrijheid en democratie, stelt Henk Strating. ...Lees verder

Trump is niet het kwaad, Biden is niet het goede

11 november 2020

Henk Strating Als je de MSM mag geloven, staat Trump voor 'het kwade' en Biden voor 'het goede'. Dus je bent voor of tegen en dan hoef je ook niet verder na te denken. Maar juist die vanzelfsprekendheid die het nadenken stopt, is het grootste gevaar, betoogt Henk Strating. Omdat die ons dwíngt tot het maken van een keuze en daarmee worden we tot slaaf gemaakt. Nietzsche waarschuwde hier al voor en riep op om meester te blijven over je eigen gedachten. Als je de MSM mag geloven, staat Trump voor 'het kwade' en Biden voor 'het goede'. Dus je bent voor of tegen en dan hoef je ook niet verder na te denken. Maar juist die vanzelfsprekendheid die het nadenken stopt, is het grootste gevaar, betoogt Henk Strating. Omdat die ons dwíngt tot het maken van een keuze en daarmee worden we tot slaaf gemaakt. Nietzsche waarschuwde hier al voor en riep op om meester te blijven over je eigen gedachten. ...Lees verder

Black Lives Matter-storm moet tot bedaren komen

16 juni 2020

Henk Strating Er raast een storm over ons heen, die het verleden wil veranderen. Van onschuldige hashtags op sociale media, via gevaarlijke demonstraties in corona-tijd, tot het bekladden van straatnaamborden en het omvertrekken van standbeelden aan toe. Maar het verleden kun je niet veranderen, wel heden en toekomst. Henk Strating voelt zich daarbij geïnspireerd door de filosoof Spinoza. ...Lees verder

Vrijheid vieren of het eigen gelijk halen?

10 mei 2020

Henk Strating Dit jaar vieren we 75 jaar vrijheid. In ónvrijheid. In lockdown. Kun je vrij zijn in corona-tijd? En wat is vrijheid dan? Of willen we vooral vrij zijn om ons eigen gelijk te halen en om anderen de les te lezen en de maat te nemen? ...Lees verder

Religie biedt géén basis voor democratie

21 januari 2020

Henk Strating In dagblad Trouw stelt columnist Hans Goslinga dat de democratie niet zonder publieke moraal kan. Die moet er wat hem betreft weer komen, zodat we in de politiek goed en fout van elkaar kunnen onderscheiden. Daarvoor is religie volgens hem onmisbaar. Henk Strating denkt dat een op religie gebaseerde moraal juist het einde van de democratie betekent. ...Lees verder

Ik wens u in 2020 méér ongelijkheid toe!

21 december 2019

Henk Strating Nederland is in 2019 gedaald op de Global Gender Gap Index. Dat betekent dat de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is toegenomen. Dat wordt algemeen als een achteruitgang gezien. Maar is het dat ook? Of moeten we op de valreep van 2020 juist de rood-wit-blauwe driekleur uitsteken? ...Lees verder

We moeten weer dom worden

20 augustus 2019

YorienvdH Weet je nog, de twintigste eeuw, de verheffing van het volk? Toen deed de regering in Nederland nog zijn uiterste best om ons als individuele burger te emanciperen. Om arme krabbelaars uit de misère te halen. Het volk te verheffen. Bakken vol geld stortte ze in voorzieningen om ons meer kennis, meer kunde, meer opleiding en meer sociale vaardigheden bij te brengen. ...Lees verder

Gekwetst zijn is je eigen keuze

16 augustus 2019

Henk Strating Op gezette tijden laait in ons land de discussie op over vrijheid van meningsuiting. Mag Wilders zeggen dat hij minder, minder, minder Marokkanen wil? Mag De Telegraaf – terecht of onterecht - schrijven dat de zoon van burgemeester Halsema bij een 'gewapende inbraak' betrokken is? Volgens Henk Strating geeft Spinoza het antwoord: maak onderscheid tussen denken en doen! ...Lees verder

Amsterdamse politiek maakt weer slaven

26 juni 2019

Henk Strating Burgemeester en wethouders van Amsterdam overwegen excuses te maken voor het slavernijverleden van de hoofdstad. Dat getuigt niet alleen van dédain voor rest van het land, maar ook van een slavenmoraal die het collectief vereert en de mening van het individu minacht. ...Lees verder

Het Essay van Baudet: van filosofie naar hysterie

25 mei 2019

Patricia de Boer Toen ik het essay - een heel bewust gekozen woord - van Baudet las over het laatste oeuvre van Houellebecq kwam er het een en ander terug. Mijn vader: marineman, mannenman, baas van de zee en schepen vol stoere matrozen. Hoogbegaafd, belezen, met ondanks overmatig drankgebruik een olifantengeheugen, en wat onhandig met vrouwen. Oorspronkelijk uit een wat elitaire lijn was zijn generatie ‘afgezakt’ naar de krochten der ambtenarij en was de glans er wel een beetje af. ...Lees verder

De provocaties van Baudet

23 mei 2019

Robert Bor Afgelopen maandag was het alweer de hoogste tijd voor een Baudet-rel. De lijsttrekker van Forum voor Democratie had zich gewaagd aan een review essay op het werk Sérotonine van Michel Houellebecq. Nu.nl kopte "Baudet stelt werkende vrouwen, euthanasie en abortus ter discussie", terwijl AD het iets milder stelde met "Kritiek Baudet op abortus, euthanasie en werkende vrouwen zorgt voor ophef". De reacties waren veelal oppervlakkig, hysterisch en demonstreerden dat het essay nauwelijks gelezen is. ...Lees verder

Liberalisme wordt van twee kanten gekaapt

2 mei 2019

Jan Gajentaan De laatste tijd zien we dat het liberalisme ideologisch onder vuur ligt. Door hun opportunistische gedrag, zoals onlangs te zien bij de Klimaatwet, maar ook door hun slaafse houding in de EU hebben de liberale partijen VVD en D66 veel geloofwaardigheid verspeeld. Maar betekent dit dat we het liberalisme als geestelijke stroming ook bij het grofvuil moeten zetten? Ik vind van niet. ...Lees verder

Zeg mij niet wat ik moet denken!

19 februari 2019

Henk Strating Klimaat, migratie en EU zijn, naast de economie (wat krijgt iedereen erbij, maar dat is van élke tijd), veruit de belangrijkste politiek-maatschappelijke onderwerpen van vandaag. Moeten we wel of niet met veel geld het klimaat beschermen? Moeten we wel of niet in groten getale migranten uit Afrika naar Europa laten komen? Moeten we wel of niet streven naar één machtige EU? ...Lees verder

De Nashville-verklaring en de vrijheid van meningsuiting

8 januari 2019

Henk Strating De Nashville-verklaring, een gezamenlijke verklaring over Bijbelse seksualiteit (zoals de ondertitel van de verklaring luidt) houdt de gemoederen nogal bezig. Links en rechts vallen bijna gebroederlijk over de orthodoxe dominees, voorgangers en – vooral – politici heen die de verklaring hebben ondertekend. Maar gaat het in de kern niet om de spanning tussen artikel 1 van de Grondwet en de vrijheid van meningsuiting? ...Lees verder

De destructieve vreugdevuren van onze tijd

6 januari 2019

vreugdevuur Scheveningen (Nieuwjaarsnacht 2019)

Gert Reedijk Het vreugdevuur op oudejaarsavond op het strand van Scheveningen was allerminst een vreugdevuur. Het is eerder een metafoor voor de toestand waarin wij als samenleving verkeren. De aangerichte brandstapel was letterlijk en figuurlijk over de top. Hij was groter dan was afgesproken en groter dan officieel door de autoriteiten was toegestaan. Geen 35 meter, maar 48 meter. ...Lees verder

De weg van het gezonde verstand is de enige juiste

29 december 2018

Henk Strating Consensus over de grote vraagstukken van onze tijd - Europa, migratie, de economie en het klimaat - is eind 2018 verder weg dan ooit. We zijn vóór of tégen open grenzen. We willen méér of mínder (of helemaal géén) migranten. We willen (veel) méér loon en (veel) mínder werkdruk. We willen álles opzij zetten om het klimaat te redden of we willen dat juist helemaal aan de natuur zélf overlaten. ...Lees verder

Spinoza zou geen probleem met een boerkaverbod hebben gehad

15 december 2018

Burgemeester Halsema geeft uitleg in de Amsterdamse gemeenteraad over haar uitspraken over het handhaven van het boerkaverbod (28 november 2018)

Henk Strating Het Nederlandse parlement heeft in juni ingestemd met de invoering van een beperkt boerkaverbod. Maar minister Kajsa Ollongren maakt, een half jaar later, geen haast met de uitvoering van dit democratische besluit. Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam ging nog een stap verder en weigerde de naleving van de wet te handhaven. Daarbij beriep zij zich op Spinoza. Onterecht! ...Lees verder

Individualisme roept racistisch denken een halt toe

23 november 2018

Henk Strating Het debat over racisme is ook in Nederland actueel, daar waren we bij de intocht van Sinterklaas weer getuige van. De opvattingen van de omstreden Russisch-Amerikaanse romanschrijfster en filosofe Ayn Rand zijn voor dat debat interessant en relevant. Zij ziet het denken in termen van ras als een vorm van collectivisme. Dit kan slechts door individualisme kan worden uitgebannen. Henk Strating legt uit. ...Lees verder

Sigrid Kaag snapt gedachtengoed Abel Herzberg niet

6 oktober 2018

Henk Strating De Abel Herzberg Lezing 2018, uitgesproken door minister zonder portefeuille Sigrid Kaag, heeft tot euforische reacties geleid. Maar ook tot uitgesproken kritiek. Zelf ben ik in de vierde alinea gestopt met lezen. Die alinea bevat een zin die het mij onmogelijk maakte verder te lezen. Dat ga ik uitleggen, waarbij ik joods humanistische inzichten betrek. Want om dié levend te houden is de Abel Hertzberg Lezing ingesteld. ...Lees verder