De arrogantie van het KNMI

Klimaatangst als verdienmodel

Titelfoto: KNMI te De Bilt. door Frans Sellies, gepubliceerd onder CC BY-SA 4.0. Citaatrecht art. 15a Auteurswet.

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) is verworden tot een staatsbureau dat kritiek vanuit de samenleving niet weet te hanteren en vlucht in onbeschoft gedrag. Ook de belastingbetaler heeft er recht op te vernemen hoe met zijn belastinggeld wordt omgesprongen en hoe het KNMI omgaat met het open wetenschappelijk debat. Prof. Kees de Lange over een bizarre correspondentie met het instituut. 

Geschiedenis

Het KNMI werd in 1854 opgericht door Koning Willem III op instigatie van Christophorus Buys Ballot. We hebben dus te maken met een oud en alleen daarom al eerbiedwaardig instituut. Het KNMI had in 2018 baten ten bedrage van ongeveer 60 miljoen euro waarvan ongeveer twee derde bekostigd werd door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). De belangrijkste kostenpost was personeel, 334 fte in 2018, voor een personeelslast van ongeveer 27 miljoen euro. Overigens is de personeelspost de laatste jaren teruggelopen.  

Hoewel bij de oprichting van het KNMI uitsluitend sprake was van meteorologie, is er een geleidelijke verschuiving van activiteiten opgetreden en speelt nu ‘klimaat’ een belangrijke rol. Dat is meteen ook een van de problemen van de organisatie, zoals het navolgende ons (opnieuw) zal leren. Maar eerst een kort overzicht van de organisatiestructuur van het KNMI.

Traditionele organisatie

Het KNMI is een tamelijk traditionele organisatie. Er is een hoofddirectie, er zijn werkgroepen met groepsleiders. Ook heeft het KNMI een eigen website www.knmi.nl die vooral een voorbeeld van juichende zelfkietelarij en zelfpromotie is. Natuurlijk is er een Raad van Toezicht (zie https://www.knmi.nl/over-het-knmi/bestuur) die geacht wordt ‘de wetenschappelijke kwaliteit van de producten en diensten van het KNMI, evenals de onafhankelijkheid van het KNMI als nationaal kennisinstituut voor weer, klimaat en seismologie te bewaken. De raad bestaat uit zeven leden, waarbij het gehalte aan harde wetenschappers opvallend beperkt is.

Politiek

De hoofddirectie van het KNMI wordt niet uitsluitend op wetenschappelijke gronden benoemd. De politiek speelt een centrale rol. Dit blijft niet zonder problemen, zoals de geschiedenis ons leert. Zo was van 1977 tot 1990 Prof. dr. ir. H. Tennekes er onderzoeksdirecteur en van 1990 tot 1995 was hij er directeur strategische ontwikkeling. Hij was in woord en geschrift kritisch over klimaatwetenschap, met name over de mogelijkheden van klimaatmodellen om betrouwbare langetermijnvoorspellingen te doen. Die wetenschappelijke houding heeft Tennekes moeten bezuren, want hij werd erom ontslagen. Hij geniet daarmee de twijfelachtige eer in Nederland de eerste klimaatbanneling te zijn geweest.

 

Slippendrager

De huidige hoofddirecteur van het KNMI, Prof. Dr. Gerard van der Steenhoven, is van origine hogeenergie-fysicus. Hij is sinds een paar jaar tevens deeltijdhoogleraar Meteorological and Climatological Disaster Risk Reduction aan de Universiteit Twente, met een curieuze leeropdracht die al op voorhand uitgaat van de desastreuze invloed van de mens op het klimaat. Deze leeropdracht doet ongezond sterk denken aan de eveneens zeer eenzijdige missie die het IPCC als opdracht heeft.

IPCC

Het KNMI schurkt trouwens opvallend dicht tegen het IPCC aan, uiteraard geen wetenschappelijke onderzoeksorganisatie, maar de politieke klimaatarm van de VN. Onder het bewind van de huidige hoofddirecteur is het KNMI vooral verworden tot de slippendrager van het klimaatbeleid van de overheid. In een eerdere bijdrage van Robert Bor en mijzelf op OpinieZ komt de geschiedenis van het KNMI op dit punt uitgebreider aan de orde.

Een overzicht van het personeelsbestand van het KNMI geeft enig inzicht in de diverse  gebieden waarin het KNMI werkzaam is. De recente wetenschappelijke output is niet opvallend te noemen voor een instituut met grote wetenschappelijke pretenties.

Klimaatactiviteiten KNMI

De afdeling ‘Research and Development of Weather and Climate models (RDWK)’ doet onderzoek naar de mogelijkheid van voorspellingen op het gebied van weer, luchtkwaliteit en klimaat. De afdeling heeft ongeveer 45 professionele personeelsleden in dienst en bestaat uit een drietal clusters:

  1. het op middelgrote schaal ontwikkelen van regionale modellen voor weersvoorspelling-analyse van het klimaat;
  2. het grootschalig modelleren van klimaatmodellen en het bestuderen van atmosferische chemie;
  3. het ontwikkelen van statistische methoden.

Nieuwe controverses

Wie dacht dat het KNMI iets geleerd zou hebben van het debacle van de verdwenen hittegolven en de krakkemikkige homogenisatie van temperatuurmetingen in Nederland waardoor een groot deel van de vroegere hittegolven opeens niet meer bestaat of in elk geval uit de boeken geschrapt is, heeft het mis, zoals het huidige ontluisterende relaas zal leren.

 

Doemprofeet

Van der Steenhoven is met een zekere regelmaat in het nieuws met zijn berichten over het klimaat die zonder meer alarmistisch genoemd kunnen worden. Aan dat alarmisme wordt aanmerkelijk meer aandacht besteed dan aan de harde wetenschappelijk onderbouwing van allerhande doemclaims die het vooral bij de NOS goed doen.

Onze KNMI-directeur heeft zich ontwikkeld tot de door de staat bekostigde eigentijdse Nostradamus, en dat valt niet overal in goede aarde. Al in 2015 had Marcel Crok vernietigend commentaar op zijn uitroepen van een klimaatalarm. Rypke Zeilmaker brak welsprekend in 2016 de staf over zijn gebrek aan wetenschappelijke integriteit. Sindsdien is er niets geleerd en verschijnt onze doemprofeet met grote regelmaat als het klimaatduiveltje uit het media-doosje.

 

Tijd voor tegenspel

Waar in de afgelopen jaren weinig ruimte was voor klimaatrealisme, en alarmisme de boventoon voerde, zijn er toch langzaam zaken aan het veranderen. Vlug gaat het niet, maar de trend is onmiskenbaar. Dat is ook niet zo vreemd, want het alarmisme moet om gehoord te worden zichzelf steeds harder overschreeuwen. Bovendien komen alarmistische voorspellingen zelden of nooit uit, en dat begint op te vallen.

CLINTEL

De oprichting van de Stichting CLINTEL is een voorbeeld van het effectieve tegenspel dat momenteel in toenemende mate geboden wordt. Deze stichting beoogt de discussie weer terug te brengen naar waar die thuis hoort, bij de natuurwetenschap. Daartoe worden lezingen en discussieavonden georganiseerd over de gevolgen van het bizarre Parijse klimaatakkoord, waar het merendeel van de wereldbevolking geen boodschap aan heeft.

CLINTEL heeft een wetenschappelijke adviesraad (WAR), voornamelijk bestaande uit gekwalificeerde natuurkundigen die hun sporen in de wetenschap ruimschoots verdiend hebben. De leden van de WAR hebben zich op persoonlijke titel, en aangevuld met een paar andere deskundigen, op 12 maart 2019 tot de hoofdirecteur van het KNMI gewend om wat wetenschappelijke toelichting op zijn publieke uitlatingen te vragen. De samenstelling van de groep en de bijbehorende expertise staat in Bijlage 0. Het is niet onredelijk om aan een organisatie die vooral op kosten van de belastingbetaler werkt, zo nodig om opheldering te vragen. Op 15 maart 2019 kwam het antwoord van de directeur via e-mail (Bijlage 7).

Onbevredigend antwoord

Wij vonden dat in onze discussiegroep nogal onbevredigend. Op 20 maart 2019 is daarom een uitgebreide brief aan de heer Van der Steenhoven uitgegaan, met een aantal indringende natuurwetenschappelijke vragen (Bijlage 6).  Nu mag men natuurlijk verwachten dat op een dergelijke brief een gedegen antwoord komt van de verantwoordelijke directeur die publiekelijk allerlei uitspraken doet. Niets van dat alles. Op 9 juli 2019 ontvingen wij een brief van Geert Jan van Oldenborgh, klimaatonderzoeker bij het KNMI die in opdracht van zijn directeur een soort antwoord formuleerde (Bijlage 5). Het antwoord had een opvallend hoog IPCC-gehalte.

Vooral de slotpassage “Ik ben uiteraard bereid colleges of een colloquium over deze materie te verzorgen op het niveau van uw groep van gepensioneerde professoren om u verder wegwijs te maken in deze twee toch vrij gespecialiseerde deelgebieden van de fysica kwam op onze groep van deskundigen nogal arrogant, om niet te zeggen hilarisch over.

Vervolg

Na enig beraad in onze groep ging er op 21 augustus 2019 een uitgebreid schrijven (Bijlage 4) de deur uit, uiteraard gericht aan de hoofddirecteur van het KNMI die zich wel wat erg gemakkelijk van zijn eigen verantwoordelijkheid had afgemaakt door de correspondentie op het bord van een ondergeschikte te leggen. In die brief kwamen opnieuw allerhande natuurwetenschappelijke argumenten aan de orde die toch een wat ander licht deden schijnen op het eerdere schrijven van Van Oldenborgh. Van der Steenhoven repliceerde met een kort bericht dat door ziekte van zijn medewerker een antwoord nog wel even op zich zou laten wachten.

Op 16 september 2019 werd nog een brief (Bijlage 2), waarin de medewerker beterschap werd toegewenst en met een aanvullende notitie over statistiek (Bijlage 3), aan de hoofddirecteur toegezonden. Tijd voor een mooi wetenschappelijk dispuut zou je zeggen, tijd voor een inhoudelijk debat zoals we dat in de natuurkunde gewend zijn. Als de natuurwetenschappen in de afgelopen 400 jaar één ding aangetoond hebben, dan is het toch wel dat een confrontatie van verschillende ideeën uiteindelijk tot waarheidsvinding leidt. We waren dus vol afwachting.

Tevergeefs, zoals zal blijken.

Slotakkoord

Op 6 november 2019 kregen we opnieuw een brief van het KNMI. Niet van de hoofddirecteur zoals je zou mogen verwachten. Wel van zijn PR-medewerker, in de verste verte geen wetenschapper, maar iemand op het niveau van His Master’s Voice. De inhoud is regelrecht ontluisterend en mag de lezer niet onthouden worden (Bijlage 1). De sleutelpassage van deze e-mail luidt, los van alle prietpraat er omheen: “Onze conclusie moet tot onze spijt inmiddels zijn, dat wij in uw reacties onvoldoende aanleiding zien die een zinvolle voortzetting van de discussie rechtvaardigt”. Met name ook het argument van ‘te verschillende uitgangspunten’ is bij een discussie over rekenfouten grappig dom.

Conclusie

De hoofdirecteur van het KNMI doet regelmatig publiekelijk uitspraken in de media die buitengewoon alarmistisch zijn, en die kennelijk dienen om een onwetende bevolking angst aan te jagen. Angst genereren is namelijk het verdienmodel van het KNMI geworden. Zodra de directeur met zijn eigen uitspraken wordt geconfronteerd, duikt hij weg om nooit meer tevoorschijn te komen.

Eerst wordt een wetenschappelijk medewerker met het klusje opgezadeld Als die ziek wordt, is er kennelijk geen ander klimaatgenie binnen de organisatie aanwezig dat wetenschappelijke vragen en kritiek van een groep gerenommeerde natuurwetenschappers kan beantwoorden. Na kennelijk enig gerommel achter de schermen wordt tenslotte de discussie eenzijdig afgekapt. Via een opdracht verstrekt aan de pr-medewerker. Arme kerel, je zal maar zo’n laffe baas hebben.

Triest dossier

Wij vinden dat een met belastinggeld betaald instituut zich er niet zo vanaf mag maken. Inmiddels is een brIef aan de Minister van Infrastructuur en Waterstaat de deur uit om het gehele trieste dossier onder haar aandacht te brengen. Het KNMI blijkt verworden te zijn tot een staatsbureau dat kritiek vanuit de samenleving niet weet te hanteren en vlucht in onbeschoft gedrag. Ook de belastingbetaler heeft er recht op te vernemen hoe met zijn belastinggeld wordt omgesprongen en hoe het KNMI de vanzelfsprekende missie van open wetenschappelijk debat en transparante communicatie invult. 

Zelfs bij een staatsbureau verdient de Nederlandse samenleving beter dan een opportunistische hoofddirecteur met een ruggengraat van buigzaam rubber.

Over de auteur

Kees de Lange
Kees de Lange
Prof. Dr. C.A. (Kees) de Lange studeerde wis-, natuur- en sterrenkunde aan de UvA en promoveerde in de Theoretische Chemie in Bristol, UK. Hij is emeritus hoogleraar fysische chemie en chemische fysica aan zowel de UvA als de VU. Zijn research betreft atmosferische chemie en fysica, en magnetische resonantie, alsmede het ontwikkelen van complexe fysische modellen. Zijn onderzoek is vastgelegd in enige honderden publicaties. Hij is tot op de huidige dag actief in wetenschappelijk onderzoek. In de periode 2011-2015 was hij als een van de zeer weinige bèta’s lid van de Eerste Kamer.

Reacties worden gemodereerd. Let op uw taalgebruik. Schelden en tieren is niet toegestaan.                                                 >>> Lees hier onze spelregels <<<

Reacties die onze regels schenden worden verwijderd. Herhaalde overtredingen, oproepen tot geweld, beledigingen, Holocaust-vergelijkingen en antisemitisme leiden tot een permanente ban. De redactie treedt niet in discussie over de reden voor verwijdering van een reactie, noch over een ban. Ongeldige e-mail-accounts worden geblokkeerd.

Abonneren op reactie(s)
Abonneren op
guest
17 Reacties
Meeste stemmen
Nieuwste Oudste
Inline Feedbacks
Bekijk alle reacties
Anna
Anna
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Goede analyse. Het lijkt wel alsof wij in Nederland een “ beetje uitgeblust” zijn om zulke kritische vragen te stellen. Chapeau voor deze onderzoeker. Ga zo Door❗️
Ondertussen gaat de klimaat hype onverstoord veder.
De EU vergaderd er nu al over om het als een “ misdaad” te bestempelen.
Vroeger had je het communisme; nu het klimaat, ik weet niet wat erger is voor de gewone mensen.

ni28
ni28
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Anna

Anna@ Communisme in een klimaatjasje is erger, denk ik.

Henk Albarda
Henk Albarda
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Half 2018 ben ik Climategate gaan lezen omdat ik me als nietig individuutje niet kon voorstellen dat de nietige westerse mens als belangrijkste element op deze aarde, zwevend in een oneindig (?) heelal, de opwarming van de aarde op zijn geweten had.
Begin dit jaar ben ik gestopt NPO te volgen. Ik weet dus niet meer wat daar voor onzin wordt uitgekraamd.
Dit artikel en daarbij opgeteld ClimateGate klinkt me aanzienlijk geloofwaardiger, dan wat er ook bij de NPO (en dus KNMI) wordt uitgekraamd.
De EU is kennelijk bezorgd dat de klimaat hysterie ballon binnen een beperkt aantal jaren zal worden doorgeprikt EN de EU ziet dat de burger in hele kleine stapjes naar rechts opschuift. Ze zien hun baantjes in gevaar (en datzelfde geldt voor rutte, wiebes, klaver, jetten en velen met hen) en dus proberen ze hun macht met dictaten 5 – 10 jaar te rekken.
Ik ben optimist en verwacht dat ze op een moment de komende 10 jaar afgerekend worden. Overigens NIET bij TK 2021, dat is te vroeg.

Netty
Netty
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Inderdaad wat een arrogantie. Maar ook onmacht, want uit de neerbuigende laatste reactie, spreekt ook de angst door de mand te vallen wegens eigen gebrek aan deskundigheid bij het KNMI. Chapeau voor uw kennis volhardendheid!

h.keur
h.keur
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Eerlijkheidshalve moet ik bekennen geen wetenschapper te zijn, die voorspellingen van het KNMI deskundig kan weerleggen, maar toen ik eind van afgelopen zomer las, dat alle bomen hun blad al hadden verloren door de hete en droge zomer, als gevolg van het veranderende klimaat, keek ik even naar buiten.
Alle bomen volop in het blad. In de bossen eveneens volop in het blad.
Gisteren las ik dat het KNMI had vastgesteld, dat er bijna geen bladeren van de bomen waren gevallen als gevolg van de natte herfst en als gevolg van het veranderende klimaat.
Vele jaren geleden al, ontdekte ik dat bij ontbrekende stormen uit voornamelijk het zuidwesten, de bladeren langer aan de bomen zitten, vooral bij de eik en dat we meestal een stevige winter krijgen. Ook als de stormen veel uit het noorden komen, wordt het meestal een beste winter.
Hoe komt dat volgens mij als gewone amateur. Het ligt voor een belangrijk deel aan de warme golfstroom, die bij bovengenoemde situaties niet zo ver tot het noorden van Europa doordringt. Dus blijft het daar kouder. Heel leuk, want meestal klopt mijn voorspelling heel aardig. Het KNMI ligt meer in de lijn van de politiek. Zo de wind waait, waait het jasje.

N.stikvoort
N.stikvoort
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  h.keur

Weer in ons zeeklimaat landje is idd alleen afhankelijk van de windrichting.
Mijn voorspelling is dus ’s mogrens even naar de windrichting kijken en naar de Azoren

Paul Schermers
Paul Schermers
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Is het een idee om dit (soort) artikel(en) ook naar het KNMI zelf te sturen en alle dagbladen en magazines? Of gebeurt dat al?

Asher
Hoofdredactie
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Paul Schermers

Onze artikelen worden breed in de overheid, media en politiek gelezen. Daarvoor hoeven we geen aparte mailing te doen.

Paul Schermers
Paul Schermers
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Asher

Dank voor uw antwoord. Goed om te horen dat artikelen breed worden gelezen. Maar is er ook een indicatie dat ze ook tot beleidswijzigingen leidt?

ni28chermers@ Als de indicatie er zou zijn was gee
ni28chermers@ Als de indicatie er zou zijn was gee
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Paul Schermers

Paul Schermers@ Als de indicatie er zou zijn was er geen OpinieZ meer nodig. Misschien OpinieZ 2.0.

BegrensEuropa!
BegrensEuropa!
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Het is niet voor het eerst dat een verdienmodel vertroebelend werkt op het vermogen tot rationeel nadenken. Het lijkt erop dat het KNMI het zoveelste slachtoffer is van dit mechanisme. Overheidsfinanciering zou dit probleem moeten voorkomen, maar de overheid stuurt zelf in dit soort wetenschappelijke debatten. Uiteindelijk zal de democratie haar werk doen, maar hoe lang moeten we daar op wachten? Wat ik hier stel is natuurlijk een uiterst verkorte weergave van de besluitvormingsketen die ertoe leidt dat bij het KNMI men zodanig de weg kwijt is dat er niet meer normaal op vragen door verontruste hoogleraren gereageerd kan worden. Dat laatste kan nu echt niet meer nog langer genegeerd worden.

BegrensEuropa!
BegrensEuropa!
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  BegrensEuropa!

Het is natuurlijk wel zo dat als het KNMI bij zinnen zou komen de grond onder het klimaatakkoord en daarmee het kabinet zou worden weggeslagen. Dus er staat wel wat op het spel. Toch, meneer Van der Steenhoven? Wel eens over gesproken of nagedacht? Omgekeerd staat er ook heel wat op het spel. Vandaar dat we onafhankelijke wetenschap nodig hebben en geen hysterische roeptoeters.

ni28
ni28
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Wat opvalt bij de adviesraad Clintel zijn de -em en -ex toevoegingen. En zo worden de gepensioneerden professoren behandeld. Als alle gepensioneerden trouwens omdat die geen macht kunnen uitoefenen. Ik heb dit al eerder opgemerkt maar er zijn weinig mensen die in hun actieve leven tegen de establishment in gaan. Omdat je wordt afgestoten en wie wil dat? Dus volgt men handiger Galileo Galilei met zijn “En toch beweegt zij!” achteraf. Als ik dit lees, zie ik de directeur van de KNMI voor mij als de hoofdpriester van weleer die zijn kennis over de zonsverduistering misbruikt om de macht over de onwetende volk te grijpen. En zo precies ook vandaag vergaat het de volk weer want het zal wel allemaal. Want een bouwvakker is blij als hij aan het werk mag omdat de automobilist geen 130 meer maar 100. Zo is hij gered door de overheid die zelf het probleem geschapen heeft en nu voor die arme man weer alles administratief oplost. Wat zou het beter zijn als de wetenschap dit op een eerlijke manier zou oplossen. Zoals prof. de Lange aangeeft,”een confrontatie van verschillende ideeën uiteindelijk tot waarheidsvinding leidt”. Maar dat mag niet want de machtige arm van de Verenigde Naties heeft anders besloten. Een tegenspraak is niet mogelijk. Het is toch goed dat er nu een adviesraad als Clintel is want wetenschappelijke tegenwicht van jong en oud is nodig om tot de juiste conclusies te komen. En gebeurd dat niet dan was het toch een gerechtigde poging van de professoren op leeftijd die met schoon geweten mogen heengaan. Bij de herbegraving van Galileo Galilei werd om onduidelijke redenen de middelvinger van zijn rechterhand afgehakt. Ik weet wel waarom!

N.stikvoort
N.stikvoort
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Dit instituut is ook de alarmerende bode van allerlei codes
Code rood bij 1 cm sneeuw of windkracht 7
Tot een aantal jaren terug was er praktisch nooit sprake van enige code
In mijn ogen …pure stemmingmakerij

E. Vreeland
E. Vreeland
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  N.stikvoort

Die codes zijn om de mensen bang te maken, lijkt het wel.
Net zoals je bang wordt gemaakt, dat de zee gaat stijgen. ‘Ze’ in de media hebben het dan over meters.
Dat was maar 18 cm in de laatste eeuw, overigens.

karton
karton
4 jaren geleden
Antwoord op reactie van  N.stikvoort

@ N.stikvoort.
Sinds de diverse codes zijn ingevoerd is ons gehele klimaat de kluts én de weg kwijt én van de kook !
’s Morgens kijk ik uit ’t raam en m’n echtgenote vraagt : “Welk weer hebben we ?” Mijn antwoord is dan steevast : “Zéér donker rood !”
KNMI : stoppen met die onzin !!

Marien
Marien
4 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Goed stuk weer. Prof de Lange is goed op de hoogte van alles en goed dat hij uitlegt hoe het KNMI verkeerd bezig is. En rekenmodellen door de mens gemaakt………… nou, ik vertrouw het niks.

17
0
We zijn benieuwd naar uw reactiex
()
x