#Wikileaks: is Assange een held of een gevaar?

Onlangs werd bekend dat via Wikileaks onder meer medische persoonsgevens zijn uitgelekt. Op niet zo’n grote schaal weliswaar, maar het is voor de betrokken personen altijd vervelend als persoonsgegevens ongevraagd online komen.

Lekken
De vraag is wie verantwoordelijk is voor dit soort lekken: de hackers, de gehackte overheid of het platform dat de informatie deelt? En als er gelekt is, wie kan er dan op worden aangesproken? In dit geval reageerde de founder van Wikileaks, Julian Assange, door te zeggen dat Wikileaks een beleid heeft dat dit soort fouten probeert te voorkomen. Maar wie mag bepalen wat dan precies een fout is blijft onduidelijk. Ziehier een van de grootste dilemma’s van het World Wide Web: wie bepaalt wat mag en wat niet mag?

Aartsvaders
De zegeningen van internet zijn talrijk. Familieleden, vrienden en collega’s zijn altijd via beeld en geluid binnen een paar seconden te bereiken, oneindige hoeveelheden kennis zijn voor iedereen toegankelijk en de digitale revolutie zorgt voor een exponentiële groei in productie en efficiency. Tim Berners Lee en de andere aartsvaders van het internet (waaronder een aantal Nederlanders) kunnen wat dat betreft niet genoeg eer krijgen voor de ontwikkeling van het World Wide Web. Een ontwikkeling  waardoor u nu dit blog kunt lezen.

Inmiddels is het succes van internet zo groot dat de economie en samenleving geen dag zonder kunnen: we betalen, winkelen, ontvangen rekeningen en gelukwensen, leren en spelen ermee. De afhankelijkheid is enorm en de vrijheid onbeschrijfelijk: bijna iedereen kan bloggen, tweeten of posten wat hij of zijn wil. Vrijheid van meningsuiting heeft daarmee een hele nieuw dimensie gekregen.

Censureren
Social Media-bedrijven als Facebook en Twitter worstelen ontzettend met de vraag wat ze wel en wat ze niet censureren. Facebook verwijderde onlangs de Brabonegerzoenen-post van de Braboneger die u vast van Geenstijl kent. De reden was dat het woord “neger” niet gepast werd gevonden. Voor veel mensen is dit een kinderachtig en te rigide besluit.

Het verwijderen van 360.000 Twitteraccounts met terroristisch ogende teksten lijkt op meer begrip te kunnen rekenen, in ieder geval in de Westerse wereld. Het interessante is dat zowel bij de Braboneger op Facebook als bij terrorisme-accounts op Twitter de medewerkers (en hun algoritmen) hun keuze om iets te verwijderen vrij arbitrair lijken te maken. Het standpunt daarbij is: het is ons platform, wij bepalen de regels – ook als die strenger zijn dan die van de overheid.

Publicatiebeleid
En dan Wikileaks: een platform bedoeld om klokkenluiders een plaats te geven waar informatie gedeeld kan worden die eigenlijk daarvoor niet bedoeld is. Dat klinkt heel sympathiek, want als er een klok te luiden is dan heeft dat vaak een legitieme reden. Het interessante is wie er bepaalt wat gepubliceerd mag worden en wat binnen het beleid valt: beleidsdocumenten wel en persoonsgevens niet? Een nieuw ontwerp van een kernkop? Militaire strategieën?

De overheid slaagt er niet in om een rol te spelen in het censureren van internet. Dat is volgens mij ten principale een hele goede zaak. Waar de overheid wél een rol kan spelen, is te zorgen dat we weten hoe om te gaan met het internet en de ongebreidelde stroom van informatie. Vooralsnog is dit in geen enkel “uitgelekt” verkiezingsprogramma een thema, behalve bij de Piraten Partij.

Fouten
Dat zegt een hoop over de manier waarop er gedacht wordt: we discussiëren graag over wie er fouten in het verleden heeft gemaakt – maar voeren te weinig discussie over hoe we met fouten als gegevenslekken vandaag en morgen omgaan. Vooralsnog heeft de Piraten Partij (hup @ncilla!) een belangrijke taak – anders blijven we mensen veroordelen die ons aan het verstand proberen te brengen dat we een aantal dingen goed moeten gaan regelen.

En als dat gebeurd is, kunnen we daarna mensen gewoon gaan veroordelen voor het lekken van geheimen, persoonsgevens en andere vertrouwelijke informatie. Pas dan weten we ook hoe we moeten denken over Assange en zijn Wikileaks.

Over de auteur

Ger Baron

Vraagt zich vooral dingen af en verwondert zich over technologie, innovatie en samenleving. Werkt bij een overheid.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie18 mei 2019Straks deel je al je bankgegevens voor een Pizza Pepperoni
• Innovatie&Techniek20 februari 2019Drie basisregels voor gebruik sociale media
• Economie4 januari 2019We moeten weer dijkenbouwers worden met ambitie en visie
• Migratie5 september 2018De Mensenleven Indicator