Met een EU-Klimaatfonds op weg naar de federale unie (1)
Duitsland, Frankrijk en Italië nemen het initiatief
Titelfoto: Voorzitter Europese Commissie Ursula von der Leyen door Europees Parlement, CC BY 2.0.
Wat gaat de EU merken van de nieuwe regering in Duitsland, het recente vriendschapsverdrag tussen Frankrijk en Italië en het aanstaande voorzitterschap van Frankrijk? In een tweeluik overziet Johannes Vervloed de nieuwe politieke verhoudingen. In onderstaand deel I gaat hij in op het met eurobonds te financieren EU-Klimaatfonds dat er lijkt te gaan komen. In deel II (publicatie zaterdag 4 december) bekijkt hij de (financiële) consequenties daarvan voor Nederland.
Plannen Duitse regeringscoalitie
Hoewel in de Duitse verkiezingscampagne met bijna geen woord over de Europese Unie werd gesproken, komt het woord ‘Europa’ in het 178 pagina’s tellende coalitie-akkoord van de komende regering-Scholz 254 keer voor. De nieuwe Duitse ‘stoplicht’-coalitie van sociaaldemocraten, Groenen en liberalen zet in op een federale Europese Bondstaat. Vergelijkbaar met het eigen Duitse model, maar dan een niveau hoger.
Defensie en Buitenlandse Zaken worden gezien als belangrijke onderdelen van de noodzakelijk geachte ‘strategische soevereiniteit’ van de EU, waarbij beslissingen met gekwalificeerde meerderheid worden genomen. Het vetorecht van individuele lidstaten vervalt als het aan Scholz ligt. De Europese Commissie wordt feitelijk een regering in statu nascendi op de beleidsterreinen energie, gezondheid, import van grondstoffen en digitale technologie. De lidstaten houden evenals de Länder in Duitsland zelf wel veel bevoegdheden op basis van het subsidiariteitsbeginsel.
Het Europees Parlement (EP) benoemt in de Duitse opzet de voorzitter van de Europese Commissie via het zogenaamde Spitzenkandidatensystem, het EP krijgt initiatiefrecht op het gebied van wetgeving en wordt gekozen met (deels) transnationale kieslijsten.
Voilà, een federale Europese Unie naar Duitse snit.
Now this is a surprise. New government coalition in #Germany wants to develop the #EU into a "European federal state" (not only a federation) and hold a constitutional convention. This would amount to nothing less than the United States of Europe. #Koalitionsvertrag
— Markus Becker (@MarkusBecker) November 24, 2021
Verbond Macron en Draghi
Frankrijk is ongetwijfeld verheugd over de voornemens van de nieuwe Duitse regering. Het pleit al sinds de Sorbonne-rede van President Macron in 2018 voor meer competenties naar de EU, met name op defensiegebied en Buitenlandse Zaken. Zeker aan de vooravond van het Franse voorzitterschap van de EU en de Franse presidentsverkiezingen is de opstelling van de nieuwe Duitse regering een welkome boodschap. Macron hoopt mede met behulp van een succesvol EU-voorzitterschap zijn herverkiezing zeker te stellen.
De derde partner in het ‘federale bondgenootschap’ is Italië. Na de verkiezing van voormalig ECB-baas Mario Draghi tot premier van Italië is de relatie tussen Frankrijk en Italië aanzienlijk verbeterd. De twee landen sloten onlangs zelfs een bilateraal (vriendschaps)verdrag. Daarin worden gelijksoortige federale unie-ambities uitgesproken als in het recente Duitse regeerakkoord.
Frankrijk en Italië hebben deze week een bilateraal verdrag gesloten met elkaar, op een moment dat er een machtswisseling plaatsvindt in Duitsland. In dit verdrag zijn afspraken gemaakt over nauwere samenwerking op gebied van asielaanvragen in de EU en zaken als 5G en defensie. pic.twitter.com/HkASAsERcB
— Nexit Denktank (@nexitdenktank) November 28, 2021
Een jubelende reactie over de nieuwe politieke verhoudingen en het ‘federale bondgenootschap’ in de Europese Unie kwam al van de voorman van de liberale fractie in het Europees Parlement, oud-premier van België, de ‘superfederalist’ Guy Verhofstadt. Hij is juichend over het Duitse regeerakkoord, maar ziet nog wel één minpuntje. De nieuwe Duitse regering wil het Herstelfonds (vooralsnog?) een tijdelijk karakter geven.
Never Waste a Good Crisis
Zijn alle remmen nu los en koerst de Europese Unie in sneltreinvaart af op een federale unie? Wel, zo gaat het in de EU nooit. Het gaat altijd met kleine stapjes, meestal handig gebruikmakend van een crisissituatie. Zo gaf Mario Draghi vanwege de financiële crisis in de Europese Unie in 2012 met zijn “Whatever it takes” de ECB een uitbreiding van haar mandaat. En nu heeft de coronapandemie het Herstelfonds gebaard als een stap verder naar een begrotings- en transferunie.
Aanpassing begrotingsregels
De volgende stap wordt aanpassing van de budgettaire spelregels van de EU, het Stabiliteits- en Groeipact. Afgelopen oktober lanceerde de Europese Commissie een Economic Governance-discussie. De Europese Unie zou vanwege de Coronacrisis een nieuw belastingkader nodig hebben. De schulden van de lidstaten zijn dermate opgelopen dat terugkeer naar de regels van het Verdrag van Maastricht – waarin het Stabiliteits- en Groeipact is vastgelegd – volgens de Europese Commissie niet langer realistisch is. In het bijzonder staat de maximale schuld van 60% van het Bruto Binnenlands Product ter discussie. In Italië is de staatsschuld al opgelopen tot 160%; het EU-gemiddelde bedraagt bijna 100%. De regel dat de schuld van een lidstaat elk jaar met een twintigste moet worden afgebouwd is bij een dergelijke hoge schuld niet langer haalbaar.
Versoepeling
De regels moeten volgens de Europese Commissie worden versoepeld. Met Frankrijk en de Zuidelijke lidstaten ziet zij de aanpassing van de regels als de gelegenheid bij uitstek om de lang gekoesterde wens van uitgifte van eurobonds te realiseren. Zo kan het het Herstelfonds een permanent karakter krijgen; in Brussel gaat al een veelzeggende benaming rond: NextgenerationEU. Door versoepeling van de begrotingsregels ontstaat de mogelijkheid voor eigen EU-financiering buiten de begroting van de lidstaten om.
Renewable hydrogen will be key to the climate-neutral economy of the future.
I’m proud that Europe is the world’s clean hydrogen trailblazer.
Now is the time to invest in our leadership.
€30 billion from #NextGenerationEU will go to clean energy, including clean hydrogen.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) November 29, 2021
Dat komt dan goed uit, want Duitsland heeft volgens de eigen Grondwet geen mogelijkheid om zelf met een substantieel begrotingstekort de federale EU-ambities te financieren. Een begrotingstekort van meer dan 0,35% van het Bruto Binnenlands Product is in de Bondsrepubliek niet toegestaan. Het is de zogenaamde Schuldenbremse, indertijd opgesteld om de hyperinflatie die optrad in de jaren ’20 van de vorige eeuw te voorkomen.
Klimaatcrisis als excuus
In het nieuwe Duitse regeerakkoord staat weliswaar dat het Herstelfonds eenmalig is, maar of daaraan wordt vastgehouden is nog maar de vraag. Aan de vooravond van de coronapandemie werd ook gezegd dat financiering met eurobonds uit den boze zou zijn. Toch kwam het Herstelfonds er, gefinancierd met eurobonds. De door Brussel uitgeroepen klimaatcrisis kan als excuus worden aangewend om een nieuw EU-fonds gefinancierd met eurobonds op te tuigen.
De hoge schulden-lidstaten hebben voor de bekostiging van het meer dan 1000 miljard euro kostende EU-klimaatbeleid (Fit for 55) onvoldoende middelen. De lage schulden-lidstaten mogen hun begroting niet overschrijden (Duitsland) of willen dat om begrotingsdisciplinaire redenen niet (zoals de Frugal 4, waaronder Nederland). EU-financiering van het cruciaal geachte klimaatbeleid biedt dan een uitweg. Er zal betoogd worden dat dit de enige manier is om de aarde te redden.
EU-Klimaatplan Fit for 55: peperdure groene verdwazing. Door dr. Ferdinand Meeus @FMeeus1https://t.co/n9qNbMogQr
— OpinieZ (@OpiniezMagazine) July 27, 2021
Nieuwe stap richting federale unie
Hoewel het formeel in strijd is met het verdrag van Maastricht is het waarschijnlijk dat er toch een politiek akkoord over deze ‘oplossing’ komt. Het is een volgende stap in de Ever Closer Union, richting een volledige federatieve unie, die vanuit Brussel wordt bestuurd. Het idee is een met eurobonds te financieren klimaatinvesteringsfonds om de doelstellingen van het Fit for 55-plan te kunnen uitvoeren.
Ondanks de voor hem teleurstellende afloop van de klimaattop COP26 in Glasgow gaat EU-klimaatpaus Timmermans onverdroten door met zijn FIT for 55-plan. Het plan past in de achterliggende agenda dat creatie van een schuldenunie noodzakelijk is om van de EU een grootmacht te maken met een eigen regering, eigen inkomsten en een eigen leger.
Uitstekend artikel over waanzin Timmermans’ plannen die de planeconomieën van ex-Oostblok overstijgen. Hoge kosten, hogere lasten, minder koopkracht. Lage impact.
Doel: EU die burgers dicteert hoe te leven!‘Fit for 55”: EU komt met uitwerking Green Deal https://t.co/WRoOTFCfMn
— Derk Jan Eppink (@djeppink) July 13, 2021
Eurobonds
Net zoals bij het Corona Herstelfonds zal het klimaatinvesteringsfonds naar alle waarschijnlijkheid worden gefinancierd met eurobonds, schuldpapier uitgegeven door de Europese Commissie onder garantie van de financieel krachtige Noordelijke lidstaten. Want andere lidstaten hebben een dermate hoge schuldpositie opgebouwd, dat nóg meer schuld aangaan niet realistisch is. De ECB zal niet eindeloos door kunnen gaan met het opkopen van nationaal schuldpapier en als de rente omhoog gaat – in mijn beleving onvermijdelijk – is het betalen van rente en aflossing niet meer op te brengen.
Federalisten als Guy Verhofstadt, maar ook Nederlandse prominenten als Herman Wijffels en de hoogleraren Benink en Sanders juichen dit nieuwe investeringsfonds van harte toe. Zo kunnen de enorme klimaatinvesteringen worden gefinancierd. De Europese Commissie gaat geld ophalen met eurobonds en verdeelt dat over de lidstaten. Het nieuwe fonds zal worden verwelkomd door de financiële markten. De eurobonds van het Herstelfonds waren al overtekend en hetzelfde wordt verwacht van de Green Deal bonds. Er is voor investeerders onvoldoende risicoloos nationaal schuldpapier in de markt, eigenlijk alleen maar Duitse en Nederlandse obligaties.
Geitenpaadje
Het geitenpaadje zal weer hetzelfde zijn als bij het Herstelfonds. In crisissituaties mag de EU afwijken van het verbod om zelf schuld aan te gaan. Het verbod is de bekende no bail out clause van het Verdrag van Maastricht, art. 125 TEU. De uitzondering hierop is door de juristen van de EC gevonden in art. 122 TFEU, lid 2, waarin staat dat: “Where a Member State is in difficulties or is seriously threatened with severe difficulties caused by natural disasters or exceptional occurrences beyond its control, the Council … may grant, under certain conditions, Union financial assistance to the Member State concerned..“
Met andere woorden: als er een crisissituatie is. Wel, in de gedachten van de Europese Commissie en de EU-regeringsleiders is er nu een klimaatcrisis. Door dit geitenpaadje te nemen, wordt een politiek lastige verdragswijziging vermeden.
Theoretisch zijn er ook alternatieven denkbaar voor een met eurobonds gefinancierd Klimaatfonds zoals inzet van meer middelen voor klimaatbeleid uit de reguliere EU-begroting, toepassing van CO2-emissiehandel of een CO2-belasting op import. Maar een Klimaatfonds lijkt toch de voorkeur te krijgen. Het is de enige oplossing die voldoende slagkracht heeft om de torenhoge ambities van de akkoorden van Parijs en FIT for 55 waar te maken.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Politiek Nederland2023.03.16De kiezer heeft gesproken. En nu?
Politiek Nederland2023.02.01Zoekt Rutte IV na PS-verkiezingen hulp bij links of bij centrumrechts?
Politiek Internationaal2023.01.14Groot risico van escalatie oorlog in Oekraïne
EU2023.01.06Beïnvloedt tijdelijk EU-voorzitter Zweden de koers van de unie?
Geweldig artikel ! De Italiaanse maffiose bankierswereld willen de Italiaanse staatsschuld door de Duitse en Nederlandse bevolking laten betalen want die laatste twee gaan geen Italiaanse staatsschuld / BNP ratio nastreven.
Deden ze dat wel dan zou dat immers alles weer gelijk trekken.
De VS van Biden is op weg naar 150 % staatschuld t.o.v US GDP. Maar de VS heeft nog de Petro dollar. Als de VS dat kwijtraakt wordt de VS tegen alle realiteit van de onmiskenbaar superieure economie prooi van Chinese wereld suprematie honger wat richting een VS-Chinese oorlog gaat.
Het zou beter zijn voor Nederland om samen met Noordrijn-Westfalen en België eerst een paar honderd miljard Euro te laten lenen bij de Europese Centrale bank en deze euro’s om te wisselen voor US dollars en aandelen en dan uit de Euro en Europese Unie stappen om reden van b.v Italiaanse maffia praktijken.
Dan komt er een decennialange rechtszaak inboedel scheiding over het Nederlands, Belgische en Noordrijn-Westfaalse aandeel in die Zuid-Europese schulden en worden daarmee weggestreept.
Er is toch wel een groot verschil tussen de situatie van bijv. Italië en de VS.
1) De nationale schuld van landen als Spanje, Italië en Japan is bijna volledig gefinancierd als binnenlandse schuld. Dus de ene helft van de burgers leent geld aan de andere helft. Het is bijna onmogelijk failliet te gaan op deze manier.
2) De VS heeft misschien wel meer dollars buiten de eigen economie dan erin. De vraag naar dollars en de dynamiek van de Amerikaanse economie maken dat de VS veel meer herstelvermogen heeft dan sommige Europese landen. Ook de demografische situatie van de VS is heel anders.
Nederland moet helemaal geen geld lenen om dollars te kopen. De Nederlandse Centrale Bank heeft per 31-10-2021 een ongelooflijke lage TARGET-II schuld van iets van 2,5 miljard. (voor het eerst dat ze een schuld heeft trouwens, voorheen waren het vorderingen). Een mooi moment om er zo snel mogelijk – het liefst voor de kerst – uit de euro te stappen. Jammer alleen voor Duitsland, de Deutsche Bundesbank heeft een vordering in de boeken staan per 31-10 in de orde van 1066 miljard euro. Dat die vordering wordt ingelost door voornamelijk de zuidelijke lidstaten is zeer twijfelachtig.
Je ziet het allemaal weer kilometers van te voren aankomen. Dit gaat heel veel geld kosten en het enige wat het gaat opleveren is een Europese superstaat. Dat weet men vanzelfsprekend ook in Brussel dondersgoed.
Waarom willen mensen toch zo graag bestuurd worden? Nu zijn er mensen in Brussel, in Den Haag, in je gemeente en straks ook nog een wereldregering die eerst je geld stelen en dat voor je uitgeven aan zaken die zij leuk vinden, niet die jij leuk vindt. Dan had je het net zo goed meteen zelf kunnen uitgeven.
“Waarom willen mensen toch zo graag bestuurd worden?”
Er zijn dingen die je in een samenleving geregeld wilt hebben. Infrastructuur, een organisatie van mensen die beslissingen moeten nemen, hoe je een economie inricht, defensie. Dit zijn er nog maar een paar. Hoe groter de samenleving, hoe complexer de organisatie.
Dit is een natuurlijke evolutie, met het verlopen van de tijd.
Uit uw vraag blijkt dat u de complexiteit onderschat.
Een economie hoef je niet in te richten en infrastructuur kan prima privaat. Je wilt dus niet zozeer bestuurd worden maar je wilt een aantal zaken geregeld hebben. Momenteel worden die door de overheid beheerd en je kunt je niets anders voorstellen dan dat ze door de overheid beheerd worden. Vandaar dat je accepteert dat de overheid de helft van je geld afpakt en een groot deel van je beslissingen voor jou neemt.
Ja, zolang je daar niets aan wilt veranderen zul je als een semi-slaaf door het leven blijven gaan en kun je jezelf blijven verbazen over je heersers; dat ze hun eigenbelang dienen en niet het algemene belang, wat ze in jouw ogen zouden moeten doen. Maar gelukkig mag je elke vier jaar een stemmetje doen. Daarna gaat het misschien wel helemaal anders.
Misschien had ik er bij moeten zeggen dat een samenleving meestal zijn eigen bestuurders kiest. Bestuurders die in diezelfde samenleving leven en dezelfde problemen ondervinden van dingen die niet goed gaan in die samenleving.
Uiteraard is er met de EU hier totaal geen sprake van. Ze zijn sowieso al niet gekozen en hebben bovendien hun eigen belangen en staan ver van die samenleving af.
Hoe dan ook, er moet een bestuur zijn die dingen regelt.
De problemen die we nu hebben ontstaan door de afwezigheid van een goed bestuur die we echt nodig hebben.
De EU is een wangedrocht dat steeds meer bevoegdheden naar zich toetrekt, en dat doet ze op een zeer ondemocratische manier. Juncker, de vorige voorzitter van de Commissie, heeft daar in zijn loslippige dronken buien meerdere malen blijk van gegeven. Wat ik me het best herinner is dit: „Wir beschließen etwas, stellen das dann in den Raum und warten einige Zeit ab, was passiert. Wenn es dann kein großes Geschrei gibt und keine Aufstände, weil die meisten gar nicht begreifen, was da beschlossen wurde, dann machen wir weiter – Schritt für Schritt, bis es kein Zurück mehr gibt.“ Je zal toch maar bestuurd worden door zulke idioten. Je reinste manipulatie. Het hele EU-bestuur, die onoverzichtelijke slangenkuil van Commissie, Parlement en een weinig zichtbare, maar machtige Ambtenarij is een arrogant, geldverslindend, overbetaald circus vol machtshonger en Junckeriaans dédain voor de Europese burger. De democratie is ver zoek. Wij mogen af en toe een stem uitbrengen voor Europese parlementariërs van tweede garnituur. Die mogen dan enige tijd lokkende, populaire maar uiteindelijk volksverlakkende ideeën spuien en moeten dan weer terug in hun comfortabele hokken, waarna je tot aan de volgende verkiezingen weinig meer van ze verneemt. Het ontbreekt hun aan invloed, mogelijkheden en stamina om de Voorzitter en de Commissie daadwerkelijk te controleren. Ze voeren een schimmenspel op om de indruk te geven dat ze hun riante salarissen waard zijn. Het is een farce. De EU moet terug naar wat zij bij de oprichting was: een handelsverbond van zelfstandige staten, een Hanze met uitsluitend commerciële en economische perspectieven, bestuurd door het liefst rechtstreeks gekozen ambtenaren die verantwoording afleggen aan een reëel functionerend parlement.
Wie in ‘s-hemelsnaam koopt vrijwillig EU bonds? Met Nederland en Duitsland zijn er in de EU nog enige kapitaalkrachtige regio’s maar dat is binnen de totale schuldenpositie van de EU een druppel op een gloeiende plaat. Zodra deze landen door de EU beroofd en berooid zijn is toch het laatste restje kredietwaardigheid van de EU verdwenen?
Ursula von der Leyen noemt de EU een trailblazer (voorloper) op het gebied van waterstof. (zie tweet)
Japan en Zuid-Korea maken al 10 jaar personenauto’s die op waterstof rijden. In 2017 heeft Japan officieel een strategische politiek vastgelegd met als doel het ontwikkelen van een nationaal netwerk van waterstof-opslagpunten.
Artikel: Japan’s Hydrogen Industrial Strategy
October 21, 2021.
In Nederland rijden er enkele dozijnen Toyota’s Miraj, een auto die al sinds 2016 wordt aangeboden bij de autodealer.
De EU is geen trailblazer, maar loopt hopeloos achter.
Dat komt omdat de EU geen hechte organisatie is Er zijn te veel belangen voor individuen en organisaties. Dat maakt de EU stroperig en traag.
Ze hebben zelfs niet de back up van de bevolking die zich steeds meer begint af te zetten.
Ik zie het echt niet zitten.
Kijk Balkenende en Rutte hebben de zorg gesloopt en de Nederlanders aangaande de EU bel…..d, met een inlegvelletje enz.
Vergeet één belangrijk ding niet, de bedrijfspensioenen van alle Nederlanders heeft Rutte in Brussel gestald en ieder land mag zijn vinger in de Nederlandse honingpot steken en aflikken.
De EU is een wolf in schaapskleren en Rutte een lachende herder.
Nee, de EU is een buitengewoon hechte organisatie met een heldere agenda waar zo ongeveer de complete EU zich volledig aan gecommitteerd heeft. En we behoren allemaal te weten wat die agenda is: middels climate change en Covid19 maatregelen eerst komen tot een EU superstaat en later tot een wereldregering. Dat zal een autoritaire EU superstaat zijn met voor iedereen CO2 quota, vlees en alcohol quota, misschien voortplantingsquota en nog wat vrijheidsbeperkingen, allemaal geadministreerd via je digitale paspoort en je nieuwe digitale bankrekening.
U lijkt een beetje vast te zitten in de oude politiek waar politici strijden om de gunst van de kiezer. Bent u misschien een wat teleurgestelde sociaaldemocraat?
Dit is wat de mensen in Nederland ook willen anders hadden ze geen VVD en D66 gestemd.
Sterk te overwegen om in Zuid Europa te gaan wonen voordat mijn geld weggegeven is. Het is ziekmakend wat er gebeurd