Het grote ongelijk van de klimaatdrammers
De ondeugdelijkheid van de aannames toegelicht

Titelfoto Windmolenpark. Bron: unsplash.com (CC0)
Stel, de overheid verplicht u opeens tot het kopen van een extra huis. Daarvoor moet u ook verplicht een hypotheek afsluiten. Krankzinnig, nietwaar? Dat is in feite toch wat er dreigt te gebeuren als gevolg van de klimaatplannen. U gaat flinke kosten maken voor beleid dat niet werkt.
Factor 35
Een kostenplaatje dat oploopt tot 1.000 miljard euro is al genoemd, uitgesmeerd over meerdere decennia. Als je dat bedrag terugrekent per persoon, dan is dat ongeveer 60.000 euro. Oftewel bijna een kwart miljoen euro per vierpersoonshuishouden. Dat zijn lasten die bijna niet voor te stellen zijn. Iedereen in Nederland gaat dat effect voelen. De uitgaven overtreffen die voor andere prestigieuze projecten in veelvoud. De kosten van de Deltawerken, de Betuwelijn, de Hogesnelheidslijn, de Noord/Zuidlijn en de Joint Strike Fighter zijn gezamenlijk goed voor 28 miljard euro, een factor 35 minder dan de kosten van de klimaatplannen.
De cruciale vraag: is het nodig om dat kolossale bedrag uit te geven?
Redenering
Om dat te bepalen moeten we kijken naar de ketenredenering die ten grondslag ligt aan het pakket klimaatmaatregelen. Als je die redenering tot aan het einde volgt en correct acht, dan is het logisch te concluderen dat het pakket gerechtvaardigd is. Probleem is dat iedere schakel in de redenering belangrijk is om tot die eindconclusie te komen. Valt er een schakel weg, dan valt de rechtvaardiging ook weg.
De ketenredenering loopt ongeveer als volgt:
- als je accepteert dat CO2 opwarming veroorzaakt
- en je accepteert dat de mens verantwoordelijk is voor de meeruitstoot van CO2
- en de daaruit voortvloeiende opwarming is significant
- en die significante opwarming is gevaarlijk voor de mens
- en de beste tegenmaatregel is CO2-reductie
- en het beste instrument daarvoor is energiewinning uit wind, zon en biomassa
- dan zijn de voorgestelde klimaatmaatregelen de beste manier om het klimaatveranderingsprobleem op te lossen
1/25 De komende decennia gaan we flink betalen voor klimaatmaatregelen. De rechtvaardiging berust op een complexe ketenredenering. Hieronder ga ik de schakels in vraagvorm aan u voorleggen en aangeven wat critici daarover denken.
— Robert Bor (@robert_bor) March 16, 2019
Klimaatmiddag
Om de deugdelijkheid van die ketenredenering eens goed onder de loep te nemen, organiseerde het Metis Genootschap op zondag 17 maart jl een klimaatmiddag met twee sprekers van statuur. Wetenschapsjournalist Marcel Crok en professor emeritus annex OpinieZ-collega Kees de Lange deden hun verhaal.
Klimaatsensitiviteit
Het interessante aan Crok’s verhaal is dat hij de eerste drie schakels in de redenering onderschrijft. Hij erkent dat er opwarming is sinds 1850 en vindt het ook aannemelijk dat die deels veroorzaakt is door CO2 en andere broeikasgassen. Zijn hoofdkritiek richt zich op de mate van opwarming door CO2 – en dus hoe gevaarlijk dat is. Zijn stelling is dat de opwarming lang niet zo dramatisch is als het VN-klimaatpanel IPCC stelt.
Dat onderbouwt hij met het wetenschappelijke werk van Nic Lewis en Judith Curry. Zij hebben gekeken naar de mate waarin het klimaat gevoelig is voor opwarming bij verdubbeling van de CO2-uitstoot. Schatting van de klimaatgevoeligheid op basis van historische waarnemingen zit aanzienlijk lager dan de klimaatmodellen van het IPCC. Modellen overschatten de opwarming sinds 1979 ook al met zo’n 30-35%.
Ons klimaatbeleid is echter vrijwel volledig gebaseerd op de overgevoelige IPCC-modellen.
Veel minder opwarming
Opvallend genoeg zegt het model van Lewis en Curry dat de temperatuurstijging bij CO2-verdubbeling aanzienlijk lager is dan wat het IPCC aanhoudt. Hun model voorspelt dat de temperatuur bij verdubbeling stijgt met slechts 1,35°C, terwijl de IPCC-modellen een verhoging van 1,9°C voorspellen.
De belangrijkste bevinding van Crok op basis van het werk van Lewis & Curry is dat zelfs bij gelijkblijvende CO2-uitstoot gedurende de rest van de eeuw, de tweegradendoelstelling rond 2100 in beeld blijft. Dat staat in schril contrast met het overheidsbeleid dat stelt dat we in 2030 met de CO2-uitstoot 49% naar beneden moeten en in 2050 zelfs 95%. Die doelstellingen moeten zelfs vastgelegd worden in de Klimaatwet.
De eindconclusie van Crok is dan ook dat een door alarmisme gedreven pakket klimaatmaatregelen niet nodig is. In plaats daarvan kunnen we de tijd nemen om betere oplossingen te bedenken.
Interessante presentatie van @marcelcrok over het het klimaat georganiseerd door het @Metis_HMG. Waarbij erkend wordt dat CO2 'n broeikasgas is, het klimaat opwarmt en dat de mens invloed heeft. Maar dat de modellen er veel naast zitten. Ook de extremen in weer nemen niet toe. pic.twitter.com/iY1p0ulGEm
— Richard Steenvoorden 🌱 (@Reezyard) March 17, 2019
Betere oplossingen
Dat betere oplossingen mogelijk zijn, legt Kees de Lange haarfijn uit. Bij energie is het belangrijk te kijken naar hoeveel energie je in het productieproces stopt en wat het resultaat daarvan is. Hoe gunstiger die verhouding, hoe efficiënter het proces. Als je overschakelt naar bronnen met een gunstiger input/output-verhouding, dan verrijk je de gehele samenleving.
Omgekeerd is het ook waar. Een terugval naar energiebronnen met een ongunstige input/output-verhouding verarmt de samenleving. Dat laatste is aan de hand met de verduurzaming van onze energievoorziening. De winning van energie uit wind, zon en biomassa’s heeft relatief ongunstige conversie-processen, waardoor er veel meer geld, ruimte en mensen nodig zijn om aan de energiebehoeften te voldoen.
Dat is zelfs nog helemaal los van de problematiek van het onderaanbod als er geen sprake is van een stralende zon of een stevige bries. Bij windstilte kan je niet zo maar terugvallen op andere gebieden waar de wind wel waait. Dat onderaanbod zal gecompenseerd moeten worden uit andere bronnen en dan kom je al snel op fossiele energiecentrales uit. Deze centrales zullen stand-by moeten blijven draaien, waar de nodige kosten aan verbonden zijn.
Kernenergie
De Lange houdt een vurig pleidooi voor energievoorziening uit kernenergie. Hedendaagse kernenergie is stukken veiliger dan wat het ooit was, de input/output-verhouding is extreem hoog en de CO2-uitstoot is vrijwel nihil. Als CO2-reductie de meest belangrijke drijfveer is voor de klimaatmaatregelen, dan mag kernenergie beslist niet ontbreken in het pakket.
Op het vlak van kernenergie bestaan zeer interessante mogelijkheden voor Thorium en kernfusie, beiden nog niet uitontwikkeld. Van deze twee ligt kernfusie het verst in de toekomst, met name omdat voor het fusieproces tot 1 miljoen graden zal moeten worden verwarmd. Geen metaal kan dat bevatten.
Thorium
Exploitatie van Thorium ligt dichterbij. De grondstof is ruim voorradig en kennis wordt volop doorontwikkeld, bijvoorbeeld door Thorium-expert Theo Wolters. Desondanks zijn er zeker enkele decennia nodig om Thorium uit te ontwikkelen. Het proces is intrinsiek veilig, heeft vrijwel geen afvalproduct (een groot probleem met gewone kernenergie) en biedt de kans om met een bolletje Thorium ter grootte van een grote knikker een heel mensenleven in de eerste wereld van energie te voorzien. De CO2-uitstoot daalt subiet naar een ongekend laag niveau.
Zwakke schakels
Kijkend naar de eerdere ketenredenering, dan zijn de zwakke plekken erin duidelijk aanwijsbaar:
- klimaatopwarming is niet op korte termijn gevaarlijk voor de mens
- wind, zon en biomassa zijn niet de beste instrumenten om CO2-reductie aan te pakken.
Het alarmisme over gevaarlijke ontwikkeling is onterecht. We kunnen makkelijk zonder CO2-reductiemaatregelen tot 2100 door. En we blijven dan ruim binnen de 2°C-doelstelling. Dat hoeven we natuurlijk niet zolang uit te stellen, maar het geeft ons in ieder geval meer tijd om met een goed plan te komen. Dat verdient sterk de voorkeur boven het op stel en sprong in gevaar brengen van onze gezamenlijke welvaart.
En dat betere plan ligt technologisch gezien om de hoek op ons te wachten. Thorium ligt op de schaal der dingen binnen handbereik en wellicht dat we zelfs nog deze eeuw kernfusie in gebruik gaan zien.
Klimaatwet
Op 20 december 2018 is de Klimaatwet met ruime meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen. Acht partijen hebben zich achter de Klimaatwet geschaard: VVD, CDA, CU, D66, GL, PvdA, SP, 50PLUS. Deze wet gaat u veel geld kosten. Heel veel geld.
Het geld dat besteed gaat worden aan de Klimaatwet heeft zoveel betere bestemmingen, zoals onderzoek naar efficiëntere energievormen, zorg voor onze ouderen, onderwijs voor onze kinderen, etc. Het wordt nu weggegooid en op alles zal beknibbeld moeten worden. U gaat dat voelen.
Eerste Kamer
De Eerste Kamer moet nog over de Klimaatwet stemmen. Het initiatiefvoorstel ligt al klaar. Als u staat voor een zinvol klimaatbeleid waar ratio overheerst en ook uw portemonnee in de gaten wordt gehouden, dan heeft u op 20 maart nog de kans het tij te keren. Als er genoeg zetels gewijzigd worden in de Eerste Kamer, dan kan de Klimaatwet tegengehouden worden.
Laat deze kans u niet ontnemen en help ervoor te zorgen dat de onzalige Klimaatwet de Eerste Kamer niet overleeft. Stem dan vooral niet op één van de bovengenoemde acht partijen, maar op SGP, PVV of FvD.
Over de auteur

De opwarming van de aarde, voor zover die er ooit geweest is, is een jaar of tien geleden dan toch in ieder geval tot stilstand gekomen, en de aarde koelt, bewezen, inmiddels al weer de nodige jaartjes af.
Het hele klimaatverhaal is gewoon een non-issue.
Het draait zuiver en alleen om welvaartsvernietiging (marxisme) en zakkenvullerij (klimaat industrie).
Man made global warming; kiezers die hier in trappen, onder het motto “voor onze kinderen”, laten onze kinderen op zijn best een failliete boedel na.
Rutte heeft geen kinderen.
Merkel heeft geen kinderen.
Macron heeft geen kinderen.
Juncker heeft geen kinderen.
Hebt U kinderen?
De vossen bewaken de kippen.
En de kippen denken dat de vossen het goed met hen voor hebben.
Domme kippen…
@ Frans.
Ik schrok me bijkans wezenloos toen ik uw woorden las : “…..de aarde koelt, bewezen, inmiddels al weer de nodige jaartjes af.”
Potverdikkeme, zal je zien, dat we zéér binnenkort een heffing opgelegd krijgen vanwege de afkoeling van de aarde.
U heeft de Haagse Bende op een idee gebracht !!!!
(met het installeren van warmtepompen zal de afkoeling van de aarde nog véél sneller gaan !)
@ Karton
Ze beweren inmiddels zelfs al dat die bewezen afkoeling veroorzaakt wordt door hun niet bewezen opwarming…
En er gaat sowieso altijd wel weer een nieuw ongeloofwaardig rampenscenario op te dissen zijn om de naïeve goedgelovige massa mee te intimideren en te belazeren.
Inderdaad. En het meeste voor de gestoorden met grootheids waanzin in Brussel. Wat ooit eens als goed idee begon, is nu de waanzin zelf.
Technisch: warmtepompen zijn een mislukking. Enig alternatief voor gas is olie, kolen, hout.
Ik zit buiten NL, betaal ongeveer 250 euro voor hout hele jaar; warm water en verwarming.
—————
ALS die CO2 zo belangrijk was: laat industrie dan filters ontwikkelen…
Hebben ze weleens gedacht: stel je woont 10 hoog achter in Amsterdam: ook maar een warmtepomp?
Klimaat: is idd om mensen te verarmen. Past wel bij zo’n gereformeerde minkukel als Rutte. Nou kan die eindelijk wraak nemen op de rst van NL!
@Frans ‘Rutte heeft geen kinderen…..’ Precies dat! Heb hier vele malen zelf aan gedacht. Jetten en vast nog wat anderen ook niet. Zij hoeven in praktijk het huis niet te verwarmen als ze zelf niet thuis zijn (want niemand thuis) en worden dan ook niet hard getroffen door bijvoorbeeld een verhoging op de energiebelasting. We worden bestuurd door een elite van kinderloze verdwaalde technocraten die zelf niet lijden onder hun eigen beleid.
@Robert,
Ik denk dat er meer kartelpolitici met dan zonder kinderen zijn. Dat soort gasten verdienen en declareren per maand toch zoveel meer dan wij in een jaar dat een wat hogere energierekening hen niks uitmaakt. Klimaatgoeroe Nijpels heeft een huis met 3 geisers en een verwarmd buitenbad.
@Arie Waarschijnlijk heb je statistisch gezien gelijk maar Frans maakt een punt op Europees niveau. En ja, onze volgegeten {ik druk me netjes uit als nieuwkomer op dit blog van geestverwanten) opportunist Nijpels als voorzitter van de klimaattafel. Gekker kan je het niet verzinnen. Ik twijfel nog of het triest dan wel hilarisch is.
Een mooie en duidelijke overzicht van Robert Bor. Toen ik het boek van Marcel Crok las viel mij op hoe open zijn verhaal was. Geen zwart witte ontkenningen maar redelijke punten tegen de omarmde versie die als enige goede aangenomen wordt gesterkt met bangmakerij over het einde der tijden zoals vroeger diverse sekte’s al voorspeld hebben en ongelijk kregen. Op uiterst aanneembare wijze worden de foutieve metingen en vele andere onjuistheden waarover gewalst wordt door de amokmakers sinds Al Gore geen president mocht worden. Zijn wraak was zuur en daar zitten wij nu mee. Als je die boek leest kan je het moeilijk hebben over klimaat sceptici of zelfs klimaat ontkenners zoals men wetenschappers met andere mening genoemd worden door de woedende klimaat elite. Ik wil best alles aannemen maar dan als een uitkomst van redelijke wetenschappelijke discussie zonder inmenging van politiek of andere belanghebbenden die daar zwaar aan gaan verdienen. Stem de klimaatophitsers weg!
Ben langzaam klimaat moe aan t worden door al die geld verslinderende doordrammers. Heb ik als inwoner van Nederland ook het recht om te zeggen dat ik aan die onzin niet mee wil doen, of wordt ook dit je gewoon door de strot geduwd en verplicht zoals alles inmiddels in dit land.
@ marjo012.
Als lid van de EU-dictatuur heeft u álles maar te slikken; dit is vast nog niet het einde van de vindingrijkheid van de “elite”, zij zullen ons nog veel meer verplichtingen opleggen en wij hebben het maar te slikken. Men probeert ons, de bevolking, op alle mogelijke manieren te kneden tot hondse trouw en het ongevraagd aanvaarden van álles wat de “elite” ons opdraagt.
Maar gelukkig…………morgen, 20 maart, kunnen we stemmen.
Plausibel verhaal. Goed tegenvoorstel voor klimaatakkoord. Uitstekende inzet voor de verkiezingen van morgen en die van over twee jaar of eerder. Gekoppeld aan beheersing van massamigratie (makkelijk te regelen als de EU eindelijk bij zinnen komt), stop op transferunie (nog een punt waarop de EU bij zinnen moet komen), en normalisering van islamkritiek (kan geen verstandig mens tegen zijn) zien we een serieus realo-rechts kabinet met behoud van kernvoorziezingen tegemoet.
de eerste vraag die moet worden gesteld: is klimaat beheersbaar voor de mens. Het antwoord is nee en dan zijn alle volgende vragen niet ter zake doende en kan Robert Bor het artikel tot een alinea beperken.
Niet alleen onze welvaart wordt opgeofferd. Ook omdat bepaalde regios voorlopig ontzien worden, ondanks dat zij de grootste vervuilers zijn, zal er op geopolitiek niveau een verschuiving van macht plaatsvinden. Waar onze welvaart hard gaat dalen, zullen die regios daar nog weinig last van hebben, waardoor zij kunnen uitgroeien tot machtige rijke gebieden. Zal vast de invloed van misplaatst neokoloniaal schuldgevoel zijn bij sommige policiti, dat ze ons zo’n oor willen aannaaien.
Het neokoloniale schuldgevoel van de deugmensen combineert gewoon lekker met de internationale nivelleringsdrang van de socialisten.
Tel uit je winst…
Hoop van harte dat de scholen de dure uitstapjes naar Barcelona en Rome schrapt,kunnen de kinderen eindelijk eens inzien wat ze er mee hebben bereikt door te staken tegen luchtvervuiling ,Jetten en de rest hebben er maling aan ,die vliegen gewoon door,die hebben ook geen principes ,alleen een grote mond .
Ik vlieg ook gewoon door ,maar dat omdat ik niet in die onzin geloof
Dag mijnheer Bor,
Kijk ook nog even op De Groene Rekenkamer naar professor Richard Tol. Hij berekent dat bij de laatste voorspellingen van het IPCC over klimaatverandering en de negatieve gevolgen daarvan de GDP over 20 jaar slechts 1,5% lager zal zijn: marginaal.
En idd 1000 miljard kun je maar een keer uitgeven. Wat betekent dit voor wat in de economie opportuniteitskosten wordt genoemd? dit zijn de kosten van een economische keuze, uitgedrukt in termen van de beste “gemiste kans”: het waardeert de (niet gerealiseerde) opbrengst van het best mogelijke alternatief ten opzichte van de uiteindelijk genomen beslissing (“Kiezen is verliezen”). De winst die aan de hand van deze kosten wordt behaald wordt de economische winst genoemd.
Ooit logisch geredeneerd over bijvoorbeeld het bestaan van God met een zwaar gelovige? Gaat never nooit niet lukken om die van mening te laten veranderen.
Zelfde geldt voor deze nieuwe “religie”.
Je kan logisch redeneren tot je een ons weegt en onweerlegbare bewijzen overleggen. Je zult uitgemaakt worden voor ketter en niet meer mee mogen praten.
Zeer goed verhaal. Ik geef gehoor aan uw oproep en stem verstandig vandaag. ( anders ook, hoor)
Helemaal mee eens. Klein puntje: niet ’thorium’ is de essentie voor veilig en goedkoop, maar ‘gesmolten zout’ (thorium is een van de mogelijke brandstoffen).
Klimaatquerulanten bestaan. Dat heeft dit artikel toch maar weer mooi aangetoond.
“Gedegen argumentatie” bestaat ook.
Tragisch dat geen enkele klimaathystericus daarvan op de hoogte is.