Urgenda-vonnis staatsgreep door rechters en milieuactivisten
Rechters grijpen de macht over het milieu
Gisteren is de democratie in Nederland terloops en voor iedereen onverwachts opzij gezet. Nederland is een staat van rechters geworden. Niet politici en regering maken meer uit wat goed voor het land is, maar de rechters. Dit is schokkend en verzet is geboden.
Wat is het geval?
Actiegroep Urgenda heeft een proces aangespannen tegen de staat omdat deze de burgers en toekomstige generaties onvoldoende zou beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. De overheid zou haar zorgplicht niet genoeg nakomen. Dat is volgens de milieuactivisten een onrechtmatige daad. De rechter heeft Urgenda gelijk gegeven en bevolen dat de overheid in 2020 de CO2-uitstoot met minstens 25 procent moet hebben beperkt in plaats van met de te verwachten 17 procent.
Waarom is dit nu zo’n miserabel en ondemocratisch vonnis?
Het gaat ten eerste om beleid van de overheid. Let wel, het gaat hier niet om bestuursrecht, niet om wet- en regelgeving maar om beleid. Rechters hebben in een democratische rechtstaat met haar scheiding van machten niets te zoeken in het domein van beleid. Laat staan er vonnis over te wijzen.
Sinds gisteren is dat anders: want nu zijn de rechters aan de macht.
Ten tweede, of een overheid haar beleid waarmaakt of niet is geen juridische maar een politieke zaak. Er is maar één instantie die uiteindelijk het overheidsbeleid controleert. Dat zijn de gekozen volksvertegenwoordigers. Deze kunnen de overheid kapittelen, naar huis sturen en desnoods met parlementaire enquêtes alle beerputten openen die ze maar willen. En wij, burgers, democraten, kunnen elke partij wegstemmen die van het CO2-beleid een puinhoop heeft gemaakt. En ik zal dat zeker doen.
Dat was zo, tot gisteren. Want nu zijn de rechters aan de macht.
De overheid heeft ten derde zeker een zorgplicht en die is dat we veilig over straat kunnen lopen en dat onze hersenen niet door medeburgers in elkaar worden geslagen. Alle andere zorgplichten zijn fijn, maar geen ultieme plicht. Zelfs de verzorgingsstaat is geen ultieme plicht van de overheid, zoals ook de afgelopen jaren is gebleken. Plichten van de overheid zijn onderhandelbaar en het resultaat van politieke besluitvorming.
Dat was zo, tot voor gisteren, want de rechters zijn nu aan de macht.
En dan nog, als de overheid al een zorgplicht heeft voor de ecologische veiligheid, dan nóg moet deze plicht worden afgewogen tegen andere plichten. Stel, er komt een wereldwijde dodelijke epidemie met veel slachtoffers, mag de overheid dan de ecologische zorgplicht afwegen tegen de plicht van de volksgezondheid? Politiek is prioriteiten stellen in het licht van schaarse middelen, tijd, zin en politieke appreciaties. Daarover het debat voeren, daarover de degens kruisen, moet en kan overal maar NIET in de rechtszaal. Dat is het kroonjuweel van de democratie.
Helaas, sinds gisteren zijn de rechters aan de macht.
Ten slotte, wie het niet eens zijn met Urgenda en haar milieuactivisten hebben niets meer te zoeken in het parlement. Zij zullen naar de rechter moeten om hun gelijk te halen. Dat zal niet alleen voor deze casus gelden, vrees ik.
Rechters zullen het druk krijgen. Want nu zijn zij aan de macht.
Laat ik het zo zeggen, ik verdrink liever vrij en democratisch in een ecologische ramp dan dat ik met droge voeten leef in een land waar niet-gekozen rechters de dienst uitmaken. Dus te paard, te paard, democraten aller landen!!
Over de auteur
-
Managementboekenschrijver, leiderschapshistoricus en veranderkundige.
Werkt op dit moment aan drie projecten:
1. Onderzoek naar Leiderschap in veranderingsprocessen (met de Kring Andragologie en de UvA).
2. Intellectuele geschiedenis: Leiderschapsadviezen in de Westerse cultuur, van Homerus tot Johan Cruijff.
3. Het boek: ‘Wijvenstreken’, het politieke spel van vrouwen in organisaties.
[…] vraag of in ons land immigranten met het verdrag naar de rechter zouden kunnen stappen. Welnu, de Urgenda-zaak heeft ons op dat punt extra waakzaam gemaakt. Wanneer rechters erin slagen CO2-streefcijfers uit […]
[…] Lees verder […]
Chapeau, Joep Schrijvers. Een vonnis van 185 paragrafen analyseren. Jammer alleen dat de conclusie is dat we de rechtsstaat maar overboord moeten zetten.
De rechter heeft uitgebreid beargumenteerd waarom hij bevoegd is (te oordelen over een rechtsgeschil; waarom het gaat om een rechtsgeschil). Wat klopt er niet in die redenering van de rechter? Leg dat eens uit.
Ik lees: (1) de staat heeft afspraken gemaakt (en wetten) die voor de burger van belang zijn en (2) de rechter zegt: kom ze dan maar na, respectievelijk houd je er maar aan.
Eens, wat ik slecht vind is dat Urgenda geen verantwoording neemt over het geheel. Het is een grabbelton waar je met ogen open een bal uithaalt. Stel dat het grote economische complicaties heeft met veel werkloosheid, wie is dan verantwoordelijk? Betaalt Urgenda de kosten? Dat duurzaam beleid werk oplevert is verre van bewezen. Steun dus je betoog.
Geachte heer/mevrouw Buitenhuis. Ik ga het niet opzoeken, maar in mijn herinnering is het door u genoemde aspect tijdens de behandeling van de zaak aan de orde geweest en heeft de Staat bovendien niet aangevoerd dat economische redenen het onmogelijk maken om de doelstelling te realiseren.