Het cynisme voorbij: hoe verder na Rutte IV?
Meer ruimte voor keuzes individuele burgers
Titelfoto: Binnenhof door Beth, CC BY-NC 2.0.
De val van het kabinet Rutte IV en het aangekondigde vertrek van de langst zittende minister-president van ons land uit de nationale politiek geeft aanleiding tot uiteenlopende reacties. Van tevredenheid tot teleurstelling, van beroering tot berusting, van vreugde tot verdriet, van blijheid tot boosheid. De boventoon is echter cynisme over de hoofdrolspelers van coalitie en oppositie die het landsbelang ondergeschikt maken aan partijpolitieke belangen. Maar de belangrijkste vraag is: hoe gaan we verder na Rutte? Een column van Henk Strating.
Toen ik maandag met de nodige tegenzin sinds enkele maanden (ik verbleef op Sicilië waar ik de Nederlandse politiek niet of nauwelijks zie) het Kamerdebat over de val van het kabinet volgde viel ik van de ene verbazing in de andere. Dat begon overigens positief met de bijdrage van Geert Wilders. Zijn persoonlijke dankbetuiging aan het adres van Rutte, die hij als aankomend VVD-politicus als mentor had begeleid, was oprecht en ging verder dan de obligate loftuitingen van veel collega’s.
In het Kamerdebat over de val van het kabinet spreekt @geertwilderspvv een woord richting @MinPres, die bekend maakte te stoppen als VVD-lijsttrekker: 'Uw keuzes waren niet de onze, maar u bracht ze met overtuiging en dat verdient ontzettend veel respect.' pic.twitter.com/aFPr0QEkOx
— NPO Radio 1 (@NPORadio1) July 10, 2023
Verbazingwekkend vond ik dat het Kamerdebat niet of nauwelijks met het kabinet en de premier werd gevoerd, maar – in ieder geval in het gedeelte dat ik zag – uitsluitend bestond uit monologen en onderlinge dialogen. Monologen waarin een voorschot werd genomen op de komende verkiezingen, dialogen om de soortgelijke monologen van partijpolitieke tegenstanders te ontkrachten. Over het belang van het land in de demissionaire periode die voor ons ligt hoorde ik vrijwel niemand…
Motie van wantrouwen
Dat had ongetwijfeld te maken met de motie van wantrouwen die de oppositie, ogenschijnlijk aangevoerd door Jesse Klaver van GroenLinks, had willen indienen om het onmiddellijke vertrek van premier Rutte te bewerkstelligen. Dat zou het demissionaire kabinet in de verkiezings- en formatietijd onthoofden! Zelden werd zó duidelijk dat partijpolitici als Klaver en elk Kamerlid dat deze motie zou hebben gesteund (waaronder volgens Sigrid Kaag vertegenwoordigers van coalitiegenoot D66…) nergens voor terugdeinzen om het landsbelang volkomen ondergeschikt te maken aan het eigen partijpolitieke belang.
D66-fatsoen: na zes jaar samenwerken de premier een mes in z'n rug stekenhttps://t.co/FbPzrhyc8A via @telegraaf
— Roderick Veelo (@RVeelo) July 10, 2023
Want áls met die motie van wantrouwen het landsbelang nog enigszins gemoeid zou zijn geweest, dan had dat eruit bestaan dat de indieners het land hadden willen behoeden voor een demissionair kabinet-Rutte. Maar als dát het oogmerk van de motie was geweest zou de aankondiging door Rutte van zijn vertrek daarná geen enkele reden hebben gegeven om de motie niet meer in te dienen…
Middel of doel
Ik schreef eerder op OpinieZ over politici die het partijbelang boven het landsbelang laten prevaleren of, erger nog, het landsbelang ronduit ondergeschikt maken aan de eigen partijpolitieke belangen: Partijpolitiek is failliet: geef de burger meer invloed. Daar wordt wel eens tegenin gebracht dat partijpolitiek een onmisbaar onderdeel van ons democratisch bestel is. Dat is waar, hoewel de rol van de partij best wat minder prominent kan worden, zoals ik in dat artikel aangeef. Maar dan is de partijpolitiek toch een middel van het bestel en niet het hoogste doel ervan!
Hoe het ook zij, bij de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer op 22 november zullen in elk geval nog de bestaande, al dan niet samenwerkende politieke partijen en wellicht weer een enkele nieuwkomer naar de gunst van de kiezer dingen. En die kiezers zijn wij. U en ik. Samen gaan we de basis leggen voor het volgende kabinet, de volgende minister-president, de volgende coalitie en de volgende oppositie. Maar waar zullen we onze stem door laten leiden?
Emotie of rationele overwegingen
Voor een partijpoliticus als Jesse Klaver, de zelfbenoemde leider van de linkse oppositie (of anderen hem daarin volgen zal nog maar moeten blijken) is dat blijkbaar al een uitgemaakte zaak: emotie. Voor het geval de toeslagenaffaire en Groningse gaswinningsaffaire bij u nog niet tot voldoende afkeer van centrumrechtse politiek hebben geleid, deed Klaver er in het Kamerdebat nog een schepje bovenop door het hele migratievraagstuk, dat de val van het kabinet inluidde, terug te brengen tot “de onmenselijke rechtse weigering om een handvol kinderen uit oorlogsgebieden in Nederland op te vangen…” En die versimpeling en karikatuur vervolgens in één adem te gebruiken als opmaat voor een theatrale start van zijn verkiezingscampagne…
Als ik al niet gemotiveerd was om met de PvdA en GL de VVD te verslaan bij de volgende verkiezingen, ben ik dat nu wel.
Dit is het einde van tijdperk Rutte. Tijd voor verandering. pic.twitter.com/40iV4lzeQf
— Jesse Klaver (@jesseklaver) July 10, 2023
Nee, emotie lijkt mij niet de juiste drijfveer voor een politieke keuze en natuurlijk evenmin voor een stem op een partij als die van Klaver, die u en mij daartoe wil verleiden. Maar wat dan wel? Zijn er rationele overwegingen die een leidraad – in de letterlijke betekenis van richtsnoer – bieden? Ik denk het wel.
Menselijke maat
Ik ga in de aanloop van de verkiezingen op zoek naar de menselijke maat. Niet in de verkiezingsretoriek van partijpolitici, zoals van Caroline van der Plas die het woord al in het Kamerdebat in de mond nam.
‘Het gaat ook over de toekomst. Dat is waar de mensen in Nederland zo naar snakken, die willen een beter land. Denk aan de menselijke maat, de zorg.. Hoe helen we de samenleving in de breedste zin van het woord?’ – @lientje1967 tegen Sophie Hermans (#VVD) #TweedeKamer pic.twitter.com/83bTNCP2Xc
— BBB BoerBurgerBeweging 🍀🍀🍀 (@BoerBurgerB) July 10, 2023
Ik wil de menselijke maat herkennen in beleidsvoornemens die de individuele burger centraal stellen. Want alleen een grondige herwaardering van de rechten én plichten van individuele burgers kan de menselijke maat in de samenleving terugbrengen. Dat geldt voor alle ‘grote’ onderwerpen waar de komende verkiezingen over zullen gaan.
Op de arbeidsmarkt moeten voorkeuren en keuzes van individuele werkenden uitgangspunt van het beleid worden in plaats van ideologie over vaste, flexibele of tijdelijke contracten, dienstverbanden of zelfstandigen. Op de woningmarkt moeten keuzes van individuele samenwonenden én alleenstaanden, ouderen én jongeren voor een huur- of koopwoning, in een huis of in een flat, in de stad of op het platteland uitgangspunt worden van het beleid voor de woningbouw.
Vliegen en automobiliteit
Hetzelfde geldt voor de zorg: de voorkeur en keuze van individuen zullen (weer) uitgangspunt van beleid moeten worden in plaats van voor iedereen te beslissen dat thuiszorg boven de zorg in een instelling moet worden verkozen of juist andersom. Ook in het klimaat- en natuurbeleid moet de voorkeur en keuze van individuele burgers veel sterker doorklinken. Het kan niet zo zijn dat het beleid ertoe leidt dat vliegen en op den duur zelfs automobiliteit niet meer beschikbaar zijn voor individuele burgers. Hún waardering van de natuur en hún bereidheid om daar offers voor te brengen moeten het uitgangspunt van natuurbeleid zijn.
Zelfs in het complexe migratievraagstuk zou ik de spanning tussen menselijkheid en beleid willen verminderen door meer aandacht voor het individu. Door individuele vluchtelingen of arbeidsmigranten snel rechten en plichten toe te kennen en het beleid, dat onvermijdelijk streng moet zijn om te voorkomen dat het vastloopt, te richten op het voorkomen van nieuwe instroom gecombineerd met noodzakelijke opvang elders, zo mogelijk in de eigen regio.
Grote pennenstreken
Meer ruimte voor voorkeuren en keuzes van individuele burgers zal gepaard gaan met afschaffing van de wet- en regelgeving, die op alle beleidsterreinen die ruimte kleiner en kleiner heeft gemaakt. De overheidsinzet om de naleving daarvan te waarborgen is dan niet meer nodig en kan elders worden ingezet waar dat noodzakelijk is, wat uiteindelijk tot een kleinere overheid kan leiden. Natuurlijk zijn dit grote pennenstreken. En ja, die gaan ook nog eens gepaard met risico’s. Maar als de affaires van de afgelopen jaren ons iets hebben geleerd is het wel, dat méér wet- en regelgeving risico’s evenmin uitsluit en, sterker nog, soms zelfs veroorzaakt…
Mijn keuze zal 22 november bepaald worden door de mate waarin politieke partijen ruimte willen bieden voor voorkeuren en keuzes van individuele burgers. En ik zal ver wegblijven van partijen die die ruimte nog verder willen verkleinen door collectieve rechten en regelingen voor allerlei groepen in de samenleving.
Mijn leidraad voor de komende verkiezingen ligt klaar.
Over de auteur
-
Henk Strating is oprichter van HS ARBEIDSVOORWAARDEN CAO-advies & onderhandelingen en schreef het boek 10 JAAR PUZZELEN over de Nederlandse arbeidsverhoudingen in de periode 2007-2017.
Te bestellen op https://www.bol.com
Wij zijn geen land mijnheer Strating, wij zijn een filiaal onder leiding van de EU. Wij hebben geen leiders maar managers die die alleen maar beleid van de EU uitvoeren.
Dat is het probleem van onze “regering”.
Een leider is iemand die richting kiest en uitvoert binnen de mogelijkheden die het land heeft. Economisch en sociaal/maatschappelijk. Dit is uiterst regio afhankelijk.
Onze partijen kunnen dat niet meer. Alles is uit handen genomen door de EU.
Daarom kijken we nu naar een gapende leegte.
Zolang de politiek de media blijft ondersteunen zal je nooit een objectieve berichtgeving krijgen ,hoe kan het bestaan dat in 2023 nog altijd de NPO is D66 kapitalen krijgt ,en normale bedrijven geen cent en als ze het niet redden de stekker eruit kunnen trekken ,al het geld wat D66 erin heeft gestoken ten gunste van de NPO om de kluit te belazeren,heeft het de partij met hun zwakzinnige beleidsvoering niet kunnen redden en storten zich gelukkig in de afgrond ,kijk naar wat ze met het land voor hadden ,en hopelijk is u geheugen beter dan dat van Rutte ,en kijkt en luisterd niet naar mooie woorden ,denk dat een populistenpartij het zeker niet slechter zal doen als wat er zat , over het asielbeleid en de inwoners van Nederland zijn ze in ieder geval heel duidelijk .
Wilders heeft zijn sterke persoonlijkheid bewezen door zijn afscheid van Rutte. Zo hoort het te gaan en het is te zien dat Wilders andere tijden in de Kamer heeft meegemaakt namelijk respect ook tegen je vijand. Ontsiert werd de dag door de eentweetje tussen Klaver en Kaag om haar als premier te kunnen installeren tot de verkiezingen. Dat het niet gelukt is en de daad ontmaskerd is de ware reden tot Kaag haar afscheid van de politiek. Het laat zien de ware gezicht van links. De fusie tussen GL en PvdA is er om hun blik in daden om te zetten door het mes in de rug waar hij eerst voor Rutte bestemd was nu in de rug van de burger te zetten door linkse hobbies zoals voornamelijk collectiviteitsrechten op te voeren.
Socialisme bouwen dus en het land naar de knoppen helpen, eenvoudiger gezegd. Hopelijk zal de kiezer zijn actieve herinnering niet uitzetten door de vakantietijd.
Geert Wilders’ reactie op Rutte’s vertrek was ronduit bespottelijk. In 2012 blies Rutte de samenwerking met Wilders in Rutte 1 op. Sindsdien verkocht Rutte zijn ziel aan links en heeft ook vanaf 2012 systematisch en categorisch geweigerd om samen te werken met Wilders of Baudet middels het zogenaamde “Cordon Sanitaire”. De “populistische” partijen werden bij voorbaat genegeerd en buitengesloten. Dat is fundamenteel ondemocratisch. Tijdens Rutte 2, 3 en 4 is er een destructief afbraakbeleid gevoerd dat heeft geleid tot meerdere crises die de samenleving op vrijwel alle essentiële onderdelen hebben beschadigd en aangetast. De voorbeelden zijn legio. Dat Wilders vervolgens bij het afscheid van Rutte zegt “groot respect” voor hem te hebben klinkt volkomen onwaarachtig en hypocriet. Het had Wilders gesierd als hij gewoon EERLIJK was geweest en had gezegd: Mark, ik ben bijzonder blij en verheugd dat je eindelijk, na 13 lange jaren, opstapt. Zonder al die onechte schijnheilige loftuitingen. Maar William Shakespeare zei het al: De wereld is als een toneel. Ieder speelt zijn rol.
Je grootheid zit hem in de wil om de sterke eigenschappen ook bij je eigen vijand te willen erkennen.
Exact. Daarom alleen al verdient Geert Wilders van iedereen respect. Hij is ook de enige die al veel langer signaleert welk een bende het in ons land wordt, grotendeels te wijten aan immigratie van cultureel anders mensen die niet met Westerse vrijheden om kunnen gaan. (multi culti jongeren die graag in snelle auto’s en met bling bling rondrijden en daarvoor zelfs in Duitsland veel plofkraken plegen ipv te werken zoals veel Nederlandse jongeren.)
Het rotzooi van de derde wereld verplaatst zich hier naar toe. Wilders is de enige die hierover duidelijk is.
Ook ik ergerde mij aan de reactie van Wilders, dat deed ik al toen ook de PVV stond te applaudisseren voor Zelensky destijds in de Tweede Kamer, toen heb ik mij voorgenomen nooit meer PVV te stemmen maar op FvD, het verbaasde mij dan ook zeer dat ook Boudet bij Rutte een veer stak waar de zon niet schijnt, en Lientje van de BBB beschouw ik als “de tractor van Troje”, dus tel uit mijn winst, ik denk dat ik te zijner tijd dat hele circus maar eens ga overslaan voor het eerst in mijn leven. Trouwens zoals hierboven al gesteld we zijn toch een dependance van die EU fascisten in Brussel.
“Trouwens zoals hierboven al gesteld we zijn toch een dependance van die EU fascisten in Brussel.”
Inderdaad… Rutte heeft de afgelopen 13 jaar veel cruciale macht, bevoegdheden en regelgeving stelselmatig overgeheveld naar Brussel. Ook tekende hij diverse Europese en internationale verdragen, o.a. Marrakech in 2013, waardoor de huidige migratiecrisis is ontstaan. Het nationale parlement doet er niet echt meer toe en is verworden tot een soort formaliteit, een politiek toneelstukje, met debatten waarvan de uitkomst al bij voorbaat vaststaat.
nieuwe heren hangen nieuwe hekken zei mijn moeder altijd. dus een nieuw kabinet moet internationale verdragen die nadelig zijn voor ons land kunnen opzeggen. Waar een wil is, is een weg.
Ga aub wél stemmen, anders gaan we nog veel meer links afbraakbeleid krijgen.
Linksdraaienden gaan nl áltijd stemmen. Mét eventuele volmachten en per briefstem vanuit hun expatlocaties.
Als anderen het (wel begrijpelijk) opgeven ‘omdat het toch niets uithaalt’ dan zullen links, woke, klimahysterici, genderdiffusen en asyluitnodigers met zekerheid winnen.
Zeker was Rutte’s ondemocratische cordon sanitaire en zijn ondemocratische uitvoering van het D66 program (verkiezingsfraude?) absoluut te hekelen. Wilders zei vlg mij ook duidelijk dat hij blij was voor Nederland met het opstappen. Tegelijkertijd kun je op het persoonlijke vlak best respect voor iemand hebben, toch?
En, niet te vergeten, waarom zou je iemand die hoogstwaarschijnlijk een belangrijke internationale functie gaat krijgen, niet een miniveertje in de reet steken? Kan nog wel eens handig zijn in de toekomst. Alle politici weten dat.
Er is het gezegde “Over de doden niets dan goeds”.
Mark Rutte is nu politiek uitgerangeerd. Mijns inziens is ook hier, uit fatsoen en beleefdheid, het gepast om de positieve aspecten naar voren te halen.
Je hoeft niet iemand op zo’n moment nog eens na te gaan trappen.
Ik zie daar niets hypocriets in.
Vanmorgen las ik dat Jetten lijsttrekker wil worden. Als ik dan ook lees dat Frans Timmermans mogelijk terugkeert dan zinkt de moed mij in de schoenen. Dan ook nog de verbinding GL-PvdA. De ‘ andere’ kant zal sterk voor de dag moeten komen en samen moeten werken. Men zegt dat het niet erger kan maar het kan altijd erger. Maar misschien ben ik te pessimistisch.
Helaas: een pessimist is een optimist die over alle feiten beschikt.
Nee, ik denk niet dat u te pessimistisch bent. Het gevaar van Rutte’s ‘linkse wolk’ is wel degelijk heel groot. Hopelijk vinden er achter de schermen al gesprekken plaats om op rechts ook een lijstverbinding aan te gaan.
Wet en regelgeving verminderen, en meer vrijheid voor individuele burgers. Een mooi vergezicht, maar het druist in tegen alles waar ons ambtenaren- en bestuurssyndicaat voor staat, en tegn een ontwikkeling die al decennia plaats heeft. Ik heb er een hard hoofd in. Synchroon, of beter, voorafgaand aan meer vrijheid, zou dan een gedeeltelijke ontmanteling van de ambtenaren- en bestuurdersmoloch moeten plaatsvinden. Ik ben benieuwd.
Het subsidiesysteem afschaffen en daarmee de macht over gesteunde groepen opgeven zou de belangrijkste stap moeten zijn. Daarmee vervalt een enorme stuk bureaucratie en tegelijk de neiging tot corruptie en machtsverdeling.
Jammer alleen dat de afgelopen verkiezingen bewezen hebben dat wat in campagnetijd allemaal wordt beloofd, na de verkiezingen de prullenbak in geveegd wordt.
En belangrijke besluiten die de hele bevolking aangaan niet in verkiezingsprogramma’s gestaan hebben en zonder inspraak van de burger doorgevoerd worden.
Mijn vertrouwen is de afgelopen jaren niet te paard, maar per cheeta gegaan. En ik vrees dat het niet meer mogelijk is dat nog terug te krijgen. Zeker niet voor de verkiezingen van 22 november a.s.
Sterker nog: ik zou niet eens verbaasd zijn als er om wat voor reden dan ook (nieuwe pandemie, oorlog, aliens) helemaal geen verkiezingen meer gehouden gaan worden.
Ik zou er ook niet van opkijken.
Hoe nu verder? Rechts is verdeeld in 4 of 5 kleine en heel kleine partijtjes. PVV ,FvD, Ja 21, van Haga en misschien BBB. Er zou een brede conservatieve nationaal gerichte partij moeten zijn , zoals de AfD in Duitsland of Front National in Frankrijk. We schieten onszelf behoorlijk in de voet zo.
Wat een beschaafde man is Geert Wilders toch. Zelfs als hij heel kritisch is, blijft ‘ie toch beschaafd. Ik snap er geen bal van dat partijen hem continu uitsluiten. OOK Rutte deed dat en dat levert hem wat mij betreft wel strafpunten op.