Israël: emotionele momentopnames

Israël is deel van mijzelf. Een tot in mijn zenuwvezels gevoelde verbondenheid. Keer op keer ervaar ik die intensiteit als ik het land bezoek. Ik presenteer enkele voor mij emotionele momentopnames.

Masada

Het is net een Marslandschap. Rood, droog en verlaten. Aan de Dode Zee ligt een vele honderden meters hoge rots met een oude Joodse vesting er boven op. Er gaat een kabelbaan heen. Je kan er ook op een lang, smal, steil en kronkelend bergpad naar toe lopen. Dat is niet aan te raden op een hete dag.

Bovenop krijg je een rondleiding door de ruïnes. Als je naar beneden kijkt zie je de restanten van de heuvels die de Romeinen bijna 2000 jaar geleden hebben gebouwd voor hun belegeringsmachines. Als je om je heen kijkt zie je vlakbij zwarte gieren bewegingsloos door de lucht zweven. Het is er doodstil.

De gids legt uit dat hier ooit honderden mannen, vrouwen en kinderen zelfmoord hebben gepleegd. Eén voor één. Liever dan zich over te geven aan de Romeinen. De koude rillingen lopen over mijn rug. En het is 51 graden in de schaduw.

Yad Vashem

De lange driehoekige gang leidt midden door het museumgebouw. Op de muur aan het begin van de gang wordt een collage van filmbeelden geprojecteerd: het bloeiende Joodse leven in het Europa van vóór 1940. Je hoort lachende kinderstemmen, muziek en gezang. Een drukke, vrolijke groep Amerikaanse College Students komt om me heen staan. Ze doen Israël in twee weken.

Een van de begeleiders vertelt me dat ze overmorgen terugvliegen naar New York. Ik loop met de groep mee door de verschillende zijruimtes. De Shoa toont zich in beeld en geluid in al haar verschrikkingen. De jongeren worden steeds stiller.

Na anderhalf uur sta ik buiten en probeer mezelf bijeen te rapen. De studenten zitten ontdaan in de schaduw van het gebouw op de grond. Sommige meisjes houden elkaar vast en huilen zachtjes. Morgen zijn ze allemaal weer in Tel Aviv. Ter afsluiting gaan ze naar een spetterend strandfeest.

Breslover

Het is Sjabbatochtend en erg warm. Als ik op weg naar de Klaagmuur de trap naar de Kotel afdaal met mijn druk fotograferende dochter achter me, word ik aangesproken door een hoogbejaarde en breekbare Chassied. Hij was op de weg omhoog. Hij draagt een bontmuts en een lange mantel versierd met goudbrokaat. In onvervalst New Yorks spreekt hij me vriendelijk vermanend toe. “You know your daughter shouldn’t take pictures on this day. HaShem does not like that.” Ik draai me om en gebaar mijn dochter te stoppen met fotograferen.

Ik raak in gesprek met de Chassied. Hij heet Steven en komt uit Brooklyn. Vroeger had hij een fotozaak. Hij is aanhanger van Rabbi Nachman van Breslov. Na een paar minuten kust hij mijn rechterhand en wenst me een vredige Sjabbat. Hij worstelt zich moeizaam verder de trap op. Ik zie dat hij een lange blik werpt op mijn dochters hypermoderne en ultrakleine digitale camera.

HaTikva in Latrun

In 2009 deed mijn dochter mee aan de Maccabiah Games in Israël. Zij speelde in het Nederlandse hockey-elftal. De afsluiting van de spelen vond plaats op de heuvel van Latrun, een dorp in de heuvels ergens tussen Tel Aviv en Jeruzalem. Ik was die ochtend naar Israël gevlogen om mijn dochter op de slotmanifestatie op te zoeken en daarna met haar nog een week door het land te reizen.

Pas in de avondschemering kwam ik aan te Latrun. Op een stoffig terrein trachtten honderden autobussen een plaats te vinden. Bovenop de heuvel waren het Israëlische Legermuseum en het monument voor gesneuvelde soldaten. Mijn dochter was blij toen ze me zag. Haar ploeg had in de finale gewonnen van de VS. We aten samen temidden van talloze uitgelaten Joodse sporters uit alle werelddelen. Daarna liep iedereen naar het stadion.

Er volgde een twee uur durend muziek- en dansspektakel, afgewisseld met speeches van de president en de premier. De stemming werd geleidelijk aan steeds meer euforisch. De emotionele genadeslag kwam natuurlijk onvermijdelijk. De bekende plechtige tonen zetten in en iedereen stond op. Meer dan tienduizend aanwezigen zongen het Israëlische volkslied HaTikva. Lachend en huilend tegelijk. Met de armen om elkaars schouders. We waren allemaal één.

Een dag later hoorde ik dat de Hagana in 1948 veel verliezen had geleden in Latrun. Pas in de Zesdaagse Oorlog in 1967 werd Latrun veroverd op Jordanie en kon de IDF doorstoten naar Jeruzalem. Bij Latrun was de ondergang van de staat Israël voorkomen. Ik weet zeker dat ik dat moet hebben gevoeld toen ik tussen al die sporters stond, we elkaar massaal omarmden en samen Hatikva zongen.

Over de auteur

Asher

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie31 december 2020Nederland Coronacratie
• Politiek Nederland1 januari 2020Van de hoofdredacteur: OpinieZ in 2020
• Media23 oktober 2019Kajsa Ollongren: minister van Waarheid en Deugmedia
• EU28 november 2018Het Decreto Salvini: hoe Italië de immigratie beteugelt