Bestuurders in de zorg zien patiënten als containers
“Patiënten zijn eigenlijk containers die zo goedkoop mogelijk van A naar B vervoerd moeten worden.” Aldus een GGZ-bestuurder, weggekocht uit de havenindustrie, tijdens zijn welkomstborrel.
Een aantal jaren geleden was ik onder de indruk van zo’n zelfverzekerde testosteronuitspraak en probeerde ik mijn patiënten te visualiseren als containers. Patiënten als logistieke uitdaging, waarbij in plaats van ‘container’ ook probleemloos het concept hamburger, auto of schoen gebruikt kan worden. Vanaf een bepaald bestuursniveau maakt het blijkbaar niet meer uit over wat of wie het gaat: je staat overal boven en elke (menselijke) structuur verwordt tot een kleurloze uitwisselbare blob, die je vooral kosteneffectief moet managen.
Als dokter leerde je dat passie, idealisme, betrokkenheid, kennis en kunde belangrijke eigenschappen zijn om uiteindelijk ‘een goeie’ te worden. Hoe naïef eigenlijk, als je bedenkt dat de mensen die de zorg besturen door heel andere drijfveren worden geleid: macht, invloed en geld.
In Nederland hebben we de hypocriete overtuiging dat échte corruptie pas ergens onder de Moerdijk begint en eerlijkheid, transparantie en standvastigheid ons handelsmerk zijn. Elseviers columnist Syp Wynia maakt korte metten met deze waanvoorstelling in een interview op opiniesite Café Weltschmerz, waarin hij beargumenteert dat we in een lobbycratie leven en niet in een democratie, zoals we allen denken of hopen.
Door te lobbyen proberen belanghebbenden invloed uit te oefenen op publieke beleidsvorming en beleidsimplementatie. Het Nederlandse lobbyproces is ondoorzichtig, door een gebrek aan noemenswaardige regelgeving en inzicht wie bij wie lobbyt, welke middelen daarbij worden ingezet en wat het doel daarvan is.
In de zorgindustrie spelen enorme belangen: jaarlijks gaat hier bijna 100 miljard euro om en het overgrote deel van dat geld komt uit publieke middelen, terwijl bijna al dat geld wordt besteed door particuliere bedrijven en instellingen.
Je zou zeggen dat mensen met verstand van zaken worden aangesteld als het om zulke grote belangen gaat en nog belangrijker: onze gezondheid. Maar zoals Wynia cynisch stelt: “Je wordt voorzitter, omdat je de meeste telefoonnummers hebt en niet perse omdat je de beste bent”.
Niet verbazingwekkend dus dat de zorgindustrie een interessante sector is voor (oud)politici: zo werd vicepremier Rouvoet (ChristenUnie) voorzitter van de Zorgverzekeraars, vicepremier Bos (PvdA) directievoorzitter van het VUMC, minister van Volksgezondheid Klink (CDA) bestuurder van een ziektekostenverzekeraar. En oud-minister en Eerste Kamerlid de Grave (VVD) en voormalige bewindslieden Van Rooy (CDA) en Kalsbeek (PvdA) lobbyen ook wat af in de zorg.
Politici zijn primair aangesteld als volksvertegenwoordigers. Dat staat haaks op het behartigen van belangen van een firma of bedrijfstak. Waar ligt de grens tussen lobbyisme en corruptie? Volgens het Verdrag van Lissabon, artikel 12 zou de Eerste Kamer ontruimd moeten worden, omdat haar leden vaak stemmen over wetsvoorstellen waarbij ze vanwege een lucratieve nevenfunctie zelf betrokken zijn.
Is dit allemaal nieuw? Welnee, de democratie in haar zuivere vorm zit minder in onze genen dan we denken. Maar de schaamteloosheid van corrupte bestuurders en de apathie van het volk bij het zoveelste schandaal zijn wel opvallend en zorgwekkend te noemen.
Ik heb dit weekend dienst en zie geen containers voorbij komen, maar mensen met complexe problematiek, waarbij ik al mijn kennis en kunde moet inzetten om de juiste zorg te kunnen bieden. Op een abstracter niveau is het vast niet eenvoudiger, integendeel. Daarom is het de hoogste tijd dat de zorg weer wordt teruggegeven aan bestuurders die de juiste belangen voor ogen hebben: die van de patiënt.
Over de auteur
- Psychiater, cultuurcriticus
Geachte mevrouw,
Ik ben het volledig met u eens en er moet iets aan gedaan worden.
In mijn opinie had de hele zorgsector nooit geprivatiseerd mogen worden, alsook de zorgverzekering. Het wordt ons allemaal door de strot geduwd als een zegen.
En dat er weinig tegen gedaan kan worden blijkt wel uit het feit dat de staatssecretaris Zorg een van zijn ouders in zijn/haar eigen stront zitten.
Er is totaal geen empathie met patienten, eigenlijk vinden de managers ze maar lastig, want containers zijn eenvoudiger te handelen.
In mijn ogen zijn ze van hetzelfde niveau als de bankiers die, na bijna de hele wereld financieel naar de kloten lieten gaan met wanbeleid en nog een bonus toekregen.
Een schande is het, maar we doen er zelf ook niets aan, want als er verkiezingen komen stemmen we weer voor dezelfde bende, misschien uit een andere partij, maar van hetzelfde kaliber, rupsje nooit genoeg.
met vrienelijke groet,
Ko de Ruiter
U schuift alle bestuurders op een grote hoop. Jammer en oneerlijk. Als vrijwilliger bij de Parnassia Groep heb ik te maken met bestuurders waarvan de 06 nummers bij iedereen bekend zijn. Die aanspreekbaar zijn en zich betrokken tonen. Die hun carrière zelf als praktiserend psychiater of als hulpverlener gestart zijn. Die luisteren naar adviezen vanaf de werkvloer. Die vanuit die expertise proberen de zorgverleners de ruimte te geven om hun werk zo goed mogelijk te doen. Die besluiten helder toelichten en een discussie niet uit de weg gaan. En die cliënten nooit als containers hebben bekeken!
Beste Esther,
Wat denk je er van om alle bestuurders een schop onder hun reet te geven?
Als ik het goed heb begrepen geven wij van Europa in Nederland verreweg het meeste uit aan zorg in maar is die zorg lang niet de beste. Er gaat dus iets behoorlijk fout in hier!
Hoi Bas,
We hebben volgens verschillende onderzoeken de beste zorg in Europa. We geven in Europa idd het meest uit (vergeleken op % van BBP). Maar, we geven naar verhouding veel minder uit dan de VS en daar steken we zeker met kop en schouders bovenuit. Dus het kan beter, maar erg veel reden om te klagen hebben we niet. Overigens wordt er vaak geklaagd over bezuinigingen in de zorg, maar ondanks die bezuinigingen stijgt onze jaarlijkse zorgbudget.
http://www.indexmundi.com/map/?t=0&v=2225&r=xx&l=nl
http://www.volkskrant.nl/wetenschap/-nederland-heeft-beste-zorg-van-europa~a3838820/
Het bekende Volkrant verhaal weer over de zorg die toch zo verschrikkelijk zou zijn in de VS. Nou is het moelijk de kwaliteit van ‘de zorg’ te meten, maar een artikel in The Economist dat zorg in Europa vergeleek met die de VS kwam tot de conclusie dat de zorg in Europa *iets* beter is. De marktgeorienteerdheid betekent geen wachtlijsten in de VS, en dat spaart levens. Als je niet verzekerd bent wordt zorg iets moeilijker maar is niet onmogelijk. Bepaalde ziekehuizen zijn verplicht je op te nemen. Liberalen hebben een beetje gelijk: als de overheid iets met zijn dikke worstvingers regelt duurt het vier keer zo lang voordat er iets gebeurt en ontstaan er wachtlijsten (zie volkshuisvesting in NL, belachelijk, gewoon) . Socialisten hebben een beetje gelijk: als je het HELEMAAL aan de markt overlaat vallen er mensen uit de boot. Beste systemen, volgens mij: Duitsland en Zwitserland. En echt, het zou zo verfrissend zijn als de gemiddelde Volkskrantlezer nu eens Brazilie afkraakte ipv altijd maar weer de VS. Hoe staat het met de gezondheidszorg in Paraguya?
Dit is op Jusd herblogd.