Overbelasting van elektriciteitsnetwerk leidt tot energiecrisis
Jetten gaat nu pas nadenken over 'onorthodoxe' maatregelen
Foto: 
De ‘klimaatcrisis’ mondt uit in een gigantische energietransitie naar zon- en windenergie. Over de noodzaak daartoe, de haalbaarheid en de gevolgen is nooit goed nagedacht. Nu ons elektriciteitsnetwerk zoals al jaren geleden voorspeld overbelast raakt, dreigt een energiecrisis. Daarom gaat demissionair minister Jetten nu pas nadenken over onorthodoxe maatregelen. Dat is natuurlijk een brevet van onvermogen. Een column van Peter Moerland.
Terwijl het nieuws terecht gedomineerd wordt door de verschrikkelijke situatie in het Midden-Oosten, had ik bijna een nieuwsberichtje gemist. Minister Jetten kondigt ‘onorthodoxe maatregelen’ aan voor het elektriciteitsnetwerk. Een fractie van een seconde dacht ik hoopvol: hij zet de energietransitie tijdelijk op Hold en treedt af om plaats te maken voor iemand die vooraf begrijpt wat de risico’s zijn en daarop anticipeert.
“Minister Jetten wil de overbelasting van het elektriciteitsnetwerk aanpakken en denkt vanwege de ernst van de situatie na over onorthodoxe maatregelen.”
Zo’n bericht moet je een paar keer lezen voordat tot je doordringt wat er staat.
Waarschuwingen
De minister van Energie en Klimaat gaat nadenken over de ernst van de situatie, overbelasting van het elektriciteitsnetwerk, terwijl hij al jaren door de professionals van bijvoorbeeld TenneT gewaarschuwd is dat het elektriciteitsnetwerk het grote knelpunt is in de energietransitie. De netwerkcongestie is overigens de voorloper van een nog groter probleem, namelijk het ontbreken van voldoende niet-weersafhankelijke elektriciteitsbronnen, de zogenaamde flexibiliteitsmiddelen.
Jetten kondigt ’onorthodoxe maatregelen’ aan. Eén van de ideeën is om van een gewoon stroomcontract een luxeproduct te maken.
Bedrijven moeten dan verplicht extra betalen als ze 24 uur per dag voldoende elektriciteit willen gebruiken.https://t.co/UkgE50BiCo— Dirk (@Dirk2137) October 18, 2023
Een minister die, ondanks alle waarschuwingen vooraf, pas gaat nadenken nadat de zaken fout gaan lopen en vervolgens de gevolgen ervan bij de bedrijven en uiteindelijk ook de burgers neerlegt, hoort maar één ding te doen en dat is terugtreden.
De elektriciteitsvoorziening is geen onschuldig ‘speeltje’ voor klimaat-geobsedeerde politici zoals D66-minister Jetten en straks misschien ook PvdA/GL-lijsttrekker de heer Timmermans. Politici die achteraf pas gaan nadenken over de consequenties van hun beslissingen nadat het fout is gegaan, zijn tovenaarsleerlingen die iets in gang zetten maar de gevolgen ervan niet onder controle hebben.
Stroomstoring
Laten we eens kijken wat een langer durende stroomstoring kan betekenen. De eerste uren komen we wel door. Toepassingen die zijn voorzien van noodaccu’s (zoals mobiele netwerken) blijven vaak nog enkele uren werken, voordat deze diensten uitvallen. Alleen de meest cruciale diensten hebben vaak een nood-back-up die meerdere dagen elektriciteit kan leveren, zoals ziekenhuizen. Ook hier zit echter een grens aan. Als het herstellen van de elektriciteitsvoorziening langer dan een dag duurt, is dat al meer dan vele noodplannen voorzien in Nederland en moet er geïmproviseerd worden.
Na een paar dagen werkt er vrijwel niets meer en is er voor 18 miljoen mensen onvoldoende schoon drinkwater, te weinig voedsel, onvoldoende verwarming, geen brandstof, geen riolering, geen telefoon, geen internet, geen WhatsApp, geen enkele informatie meer en onze laaggelegen polders lopen vol water. De lijst met vanzelfsprekendheden die worden geraakt is enorm. Uiteindelijk zal vooral een beroep gedaan moeten worden op de zelfredzame samenleving, die volkomen afhankelijk is van een stabiele elektriciteitsvoorziening. Ik weet het niet, maar wanneer de belangrijke voorzieningen langere tijd afwezig blijven is de kans groot dat het tot ongekende toestanden zal leiden.
Complex
De regering voert de energietransitie uit in een land waar alles vanzelfsprekend werkt. In de complexe Nederlandse elektriciteitssystemen moet een omvangrijke ombouw plaatsvinden van de vraag gestuurde elektriciteitsproductie, naar een weersafhankelijke aanbod gestuurde elektriciteitsvoorziening met dezelfde betrouwbaarheid. Dat kost tijd. Voor de korte termijn blijven we aangewezen op fossiele brandstoffen.
Oplossingen
Welke oplossingen zijn er?
In de eerste plaats stoppen met iedereen constant angst aan te jagen door het cultiveren van ‘het is crisis’, zoals bijvoorbeeld het KNMI dagelijks doet. In plaats van gewoon het weerbericht te presenteren, is het eerbiedwaardige instituut veranderd in een organisatie die klimaatcrisis predikt. De natuur valt echt niet morgen om en we hebben geen klimaatcrisis, daar zijn we met 0,24% van de wereldbevolking te klein, totaal irrelevant en te onbeduidend voor. We hebben wel een klimaatprobleem dat aangepakt moet worden door heel veel minder energie te gebruiken en maximale besparingsmaatregelen te nemen.
Ten tweede reëel communiceren om het draagvlak te creëren voor de energietransitie, zodat het geloofwaardig, haalbaar en betaalbaar blijft. Je kunt een samenleving een tijdje in een crisismodus houden, maar niet voor altijd.
Ten derde de kolen- en gascentrales laten draaien om de elektriciteitsvoorziening stabiel te houden tot er voldoende direct beschikbare alternatieven zijn die onafhankelijk zijn van het weer, zoals kernenergie. Kernenergie is, ondanks de recente groene energieverklaring van het Europees Parlement, een optie die waarschijnlijk eindeloos getraineerd zal gaan worden middels inspraak- en bezwaarprocedures, vergunningstrajecten, rechtszaken en andere al dan niet activistische protesten. De realiteit van 2023 dwingt ons echter om de kernenergie-optie te benutten als een van de grootschalige opties voor opwekking van elektriciteit, die niet van het weer afhankelijk zijn.
Wal keert schip
Uiteindelijk zal linksom of rechtsom de wal het schip keren. De omstandigheden en de dagelijkse realiteit bepalen dan wat er gebeurt, zoals het besluit in juni 2022 om de kolencentrales op vol vermogen te zetten om daarmee voldoende aardgas op te kunnen slaan voor de winter. Over die centrales moet je dan wel kunnen beschikken en niet, zoals minister Jetten wil, in 2035 gesloten worden.
"Zeg minister Jetten, wie krijgt er stroom bij onvoldoende netcapaciteit?" Algemene Rekenkamer prikt door de schone schijn van de energietransitie heen. Door dr. Ferdinand Meeus @fmeeus1 https://t.co/2ULzGefCwr
— Uri van As (@uri4u) May 30, 2022
Oosterburen
Dat het op de korte termijn altijd nog erger kan bewezen onze oosterburen. Na het sluiten van alle kerncentrales zijn die tot ieders verbijstering weer overgegaan op bruinkool, omdat er geen alternatieven beschikbaar waren. Met de groeten van de klimaatcrisis. Een meer vervuilende brandstof is niet denkbaar, al moeten we onze ‘groene’ biomassacentrales ook niet uitvlakken, maar dat terzijde.
Onorthodoxe maatregelen
De energietransitie is een immens complex project dat door een professionele overheidsorganisatie uitgevoerd zou moeten worden, zoals indertijd Rijkswaterstaat de Deltawerken succesvol uitvoerde.
In handen van een ongetwijfeld goedbedoelende minister Jetten of een Realpolitiker als Frans Timmermans, die menen dat de Noordzee een industrieterrein is en we ons jaarverbruik nu (120 TWh) en in 2030 (200 TWh) wel kunnen opwekken met windmolens, zonnepanelen en het wondermiddel waterstof, rest er dan maar één ding nadat het heel erg fout is gegaan. Dat is “onorthodoxe maatregelen nemen” en er spijt van hebben, dat we één van de meest betrouwbare elektriciteitsvoorzieningen ter wereld achter ons gelaten hebben en de klimaatcrisis ingeruild voor een energiecrisis of erger.
Over de auteur
Als ik de ‘onorthodoxe maatregelen’ van Jetten lees, dan komt het er op neer dat bedrijven een dagje stil gelegd moeten worden om de stroomvoorziening van de huishoudens te waarborgen.
De instroom van migranten moet dus vooral niet gehinderd worden.
De bedrijven waar het geld verdiend wordt, dat de migranten van een uitkering voorziet, kunnen echter best een dag stilgelegd worden.
Met het huidige beleid wordt er ruim 1 GW per jaar bijgeplaatst. Uit het artikel blijkt dat er 120.000 GW nodig is. Dat gaat iets langer duren dan dit demissionaire kabinet.
De 55 % reductie moet in 2035 gehaald worden – alleen met windturbines en zonnepanelen gaat dit zeer zeker niet lukken.
Ik weet nog een ‘onorthodoxe’ maatregel: stop de immigratie. Dat scheelt pakweg 100.000 stroomafnemers per jaar.
Als geschoolde in de zware elektrotechniek vind ik dat jochie Jetten een ontzettend stomme zwetser. Er is een “mooier” woord voor “praten” uit je nek.
Technisch gesproken breekt de pleuris uit als de energievoorziening uitvalt.
Dat is bij ieder fabriek complex ook het geval. NOG ERGER is al je de eigen energievoorziening uit handen geeft (invoer). TOEN was het idee om Kerncentrales te bouwen. Uitstekende technische opleidingen waren er klaar voor. Maar door de harde WIND TEGEN ging het bouwen niet door. Het was geen tegenwind uit de natuur. De richting van DIE TEGENWIND kwam van LINKS.
Émèn (Amen)😩
Jetten wil dat bedrijven flexibel zijn in hun energie afname. Ik vraag me af hoe Jetten dat ziet bij bedrijven die vol continu processen draaien, die niet even stilgezet kunnen worden.
Sluiten die hap?
Het zijn m.i. losse flodders die hij ter plekke bedenkt en dan hoopt op steun. Hij heeft veel te weinig kennis van zaken, dat kan een leek zien.
Het ziet er naar uit dat de hele transitie de mist in gaat, gewoon omdat de techniek totaal niet onder de knie is.
Volgens mij houdt dit ook de huizenbouw tegen. Als er een nieuwe wijk uit de grond gestampt moet worden, moeten die huizen gasloos zijn. Volledig elektrisch.
De netwerken zitten al vol, dus wat dan?
Iedereen, ook de aanbieders van stroom, doet net alsof we lekker op koers zitten voor die 55 % CO2 reductie en stroom het gas kan vervangen zonder al te veel problemen. De toon is: wir schaffen das.
Even kijken naar de plannen van de regering.
Die verwacht dus dat in 2030 maar liefst 7 GW zal zijn bijgeplaatst aan windenergie.
Daarnaast verwacht men dat er ongeveer 150 miljoen zonnepanelen zullen zijn bijgeplaatst, goed voor ongeveer 40 GW piekvermogen. In de winter ongeveer 10 GW.
In theorie is dit voldoende om in de stroombehoefte te voorzien (gemiddeld 13-14 GW)- indien de wind de hele tijd waait en de zon de hele dag schijnt. Op een bewolkte dag met weinig wind als vandaag, zal het geleverde vermogen zakken naar 5 tot 10 GW.
Als er een miljoen elektrische auto’s bijkomen en een miljoen warmtepompen, dan wordt het plaatje heel anders.
Het dagelijks HALF opladen van een miljoen elektrische auto’s vraagt al ongeveer 30 GW. Zelfs als dat miljoen auto’s heel gespreid opgeladen worden, dan zal het een aanzienlijke last betekenen voor het stroomnet. Voor een miljoen warmtepompen geldt hetzelfde. Die zullen vaak wel gelijktijdig moeten werken, dat betekent al snel 3 GW stroomvraag.
Tenslotte is stroom maar een heel klein deel van de energie behoefte van Nederland. Alle activiteiten die nu NIET op stroom draaien, zullen daar nog heel lang mee door moeten gaan. Elektriciteit is maar ongeveer 15 % van de totale energiebehoefte. Uiteraard is het niet mogelijk om met 15 % energie-reductie toch 55 % CO2 reductie te behalen.
“Politici die achteraf pas gaan nadenken over de consequenties van hun beslissingen nadat het fout is gegaan, zijn tovenaarsleerlingen die iets in gang zetten maar de gevolgen ervan niet onder controle hebben.”
Zelfs dat achteraf nadenken levert niets op omdat heel simpel deze politici niet zijn aangewezen om hun vaktechnische kennis en vaardigheden voor desbetreffende positie maar juist om hun ‘kwaliteiten’ om te besturen.
Echter je kunt nog zo’n goede bestuurder zijn als je de weg niet weet kom je nergens. Vervelend is wel dat al die schade die deze nitwits veroorzaken door de burgers moet worden opgebracht.
Er zijn natuurlijk allerlei voordelen aan het gebruik van natuurlijke grondstoffen om onze welvaart te verhogen. Maar ik denk dat wij sinds de jaren zestig slachtoffers zijn van de welvaart. Wij kunnen bijna niets meer als er geen stekker aan zit. Als we eens terugkijken naar de zestiger jaren was er genoeg luxe voor een prima leven. En ik hen de indruk dat de individuele geestelijke ontwikkeling op een hoger peil stond. Meer luxe vernielt natuur en staat ons creativiteitsvermogen in de weg.
Na WW2 waren er legio tekorten. Mensen reageerden pragmatisch en vrijwel alles werd hergebruikt. Oude jassen werden uitgetornd en de stof gekeerd voor kinderjasjes.
Kraag van overhemd versleten? Alleen nieuwe kraag. Elleboogstukken, kniestukken. Broek te strak? Spie in de achternaad, elastiek aan knoop. Oude truien werden uitgehaald, de wol gewassen en opnieuw tot bruikbare bollen gemaakt. Bouwmaterialen uit de puinhopen van de oorlog werden schoongemaakt (spijkers trekken en stenen afbikken) en hergebruikt. Ik weet van een baby waarvoor in het laatste oorlogsjaar van een diepe kastlade een provisorisch ledikantje werd gemaakt.
Commode uit bekleedde oude kisten. Want er was vrijwel niets. Vrouwen maakten kleding (oa trouwjurken) uit parachutezijde.
Dat was pas circulair.
Al die inventiviteit, pragmatisme en dat improvisatietalent legde de basis voor een, inderdaad, al snel weer prima leven.
‘Wij kunnen bijna niets meer als er geen stekker aan zit…’ Een waarheid als een koe.
Maar we kunnen ook bijna niets meer zonder de digitale snelweg.
Deze week 2 keer in een winkel een ‘pinstoring’ waardoor bijna alle klanten de winkel zonder aankopen moesten verlaten.
Wat gaan we doen als er een keer een wereldwijde digitale storing is? Want vrijwel alles gaat via computers, zodat dan zelfs de bakker niet meer met zijn geavanceerde ovens kan bakken.
Laten we wat ‘oude’ technologie en betaalmogelijkheden in stand houden.
Nieuwe schoenen knellen nog te vaak.
In de jaren zestig had Nederland maar 11 miljoen inwoners en nu 18 miljoen. Verder wil ik opmerken dat apparaten als een radio, een elektrische tandenborstel, een föhn, enz. maar heel weinig stroom vragen ten opzichte van elektrische verwarming en bovendien maar korte tijd per dag gebruikt worden. Bovendien gebruiken moderne apparaten veel minder stroom dan in de jaren 1960, omdat ze niet meer werken met buizen of condensators, maar met transistors en microswitches en printplaatjes.
Dat is natuurlijk zo maar denk dan ook aan koelkasten, klimaatsystemen, computers en alle randgebeuren zoals netwerkcentra, huisaanhuis boodschappen, mobieltjes en alle overige dingen waar bijzondere metalen in moeten uit verre landen enzovoorts.
precies. Nederland is overbevolkt t.o.v de zestiger jaren
Maar ook het laden van elektrische auto’s zal wel veel stroom vergen. Ik weet niet precies hoe dat zit, maar in de winter krijg je het niet van je zonnepanelen, dus zit je ook op het netwerk.
ik heb dat allemaal niet, maar ik heb ook geen droogtrommel en geen airco. Ik droog was buiten en in de winter op mijn zolder op rekjes.
Veel mensen weten niet hoe dat zit in de winter.
– in de winter duurt de dag veel korter (kortste dag is 8 uur tegenover 16 uur in juni)
– de hellingshoek van de zon is veel lager. Als de zon niet boven de 20 graden uitkomt, dan doet een zonnepaneel bijna niks meer. Dat is het geval in dec-jan-febr.
– er is natuurlijk altijd nog gereflecteerd licht.
– zelfs als er bewolking hangt doet een zonnepaneel nog wel wat
Alles bij elkaar betekenen deze factoren dat een zonnepaneel in de winter ongeveer 25 % van zijn piekvermogen kan produceren en dan nog alleen tussen 10h en 15h vanwege de hoek van de zon en als het niet heel erg bewolkt is. Het geleverde vermogen kan dus nog lager uitvallen. Iemand die 10 panelen op zijn dak heeft moet het dan zien te redden met een geleverd vermogen rond 300-500 watt. Probeer daar maar eens een straalkachel of een warmtepomp mee aan te sturen.
De grap is dat we juist in de winter veel meer energie nodig hebben voor warmte en licht. Juist dan is er weinig productie van de duurzame bronnen.
Zomers hebben we veel minder nodig, maar dan is er juist veel productie, waardoor het netwerk dan ook weer vastloopt. Dan moeten mensen met zonnepanelen bijbetalen.
Hier sluit ik mij volledig bij aan. Nou zag ik kolen en hout kachels niet zitten. Ik ben wat benauwd voor moeilijk regelbaar vuur. Ik was heel blij met de CV op gas na de oliekachel die tussen de kolen en hout periode nog zat.
ik vraag mij wel af waarom mijn simpele, nette reacties heel vaak op ‘goedkeuring’ wachten. Gisteren ook al en niet geplaatst. En niks mis mee wat ik schreef. Heel raar.
Wat is een mooiere manier, zonder belastingverhogingen, meer geld te onttrekken aan de bevolking? Maak energie schaars. Duur. Nog schaarser. Nog duurder. “You’ll own nothing….. .”
Als nu eens het besef gaat komen dat we feitelijk niet alleen geen klimaatcrisis hebben maar ook bij lange na geen klimaatprobleem. Dan maak je grote stappen en rest alleen nog maar de dan te besparen vele miljarden deels vrij te maken voor intensivering van R&D en wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe generatie energie-opwekking.
Zonder wind of zonne-energie, want die opties zijn de facto een downgrade naar bronnen met een honderd tot duizendmaal geringere energie-dichtheid en per definitie daarom onhaalbaar en onbetaalbaar. Om van garantie op ononderbroken stroomvoorziening maar niet te spreken.
De honderden miljarden die resteren kunnen we goed voor echte problemen inzetten.
Er is geen probleem. Maak die dan ook niet.
Als deze regel “In handen van een ongetwijfeld goedbedoelende minister Jetten”
de gedachte gang is van dit stuk, dan snapt de schrijver het echte probleem niet.
Spiksplinternieuwe kolencentrales zijn gesloten en door de oorlogszucht van Rutte 4 is de gasleverantie van Russisch gas ook verdwenen.
Dus goedwillende/goedbedoelende minister Jetten past beslist niet in Nederland anno 2023/2024.
Ik hoop dat Jetten snel verdwijnt en vervangen wordt door iemand met kennis van zaken.
Nou is het CDA klein geworden, maar die Henri Bontebal is wel een leuke, intelligente lijsttrekker met kennis van zaken als natuurkundige. Dat zou een betere man zijn, maar ja dan moet CDA wel in het kabinet.
Bontenbal mag dan natuurkunde gestudeerd hebben (ik weet niet of dat theoretische of toegepaste natuurkunde was) maar dat blijkt niet uit zijn politiek. Hij moet als natuurkundige bekend zijn met het begrip ‘energiedichtheid’ en om die reden weten dat de energietransitie zoals die nu wordt voorgesteld ONUITVOERBAAR is. Ik denk dat we te maken hebben met de politicus Bontenbal en niet met de natuurkundige Bontenbal. Twee persoonlijkheden in één lichaam. Net als bij Rutte, Van Agt, Kaag, Jesse, De Jonge, enzovoort.
Die Knuppel van een Die de Rik MaarTen Samsom heeft alleen aan zijn wettelijke verplichtingen voldaan en kwam daardoor in het bezit van het getuigschrift natuurkundig ingenieur.
Maar van ingenieurs mag men verwachten, dat zij zich aan de FEITEN houden. Maar dat wijzigde bij hem in BEELDVORMING.
Maar zijn denigrerende opmerking over de intelligentie van merokane bleef ongestraft. Terwijl ene andere, die het over het aantal merekone had wel de klos was.
Als je tot de zg linkerkant behoort, kun je blijkbaar met letterlijk alles wegkomen.
Als je tot de zg rechterkant behoort, wordt alles op een ongeijkt goudschaaltje gewogen.