De collectieve gekte van het stikstofbeleid

Activisten en lobbyisten verlammen politiek

Titelfoto bij artikel Freek van Beetz op OpinieZ.com “De collectieve gekte van het stikstofbeleid”

Foto: Schoorlse duinen.

Het kan bijna geen toeval zijn: Klimaat, CO2, stikstof: thema’s die ineens het maatschappelijk debat domineren. Waar komt dat vandaan? Hoe kan het zijn dat honderden, wellicht duizenden projecten worden stilgelegd naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State? Hebben ze in Den Haag zitten slapen? Zijn waarschuwingen in de wind geslagen? Wat is eigenlijk de rol van actievoerders en activistische parlementariërs?

Hoe kan het zijn dat één man, Johan Vollenbroek, een 69-jarige chemicus, het stikstofbeleid van de overheid met succes wist aan te vechten en Haagse bewindslieden al enkele maanden hoofdpijn bezorgt: duizenden bouwprojecten worden stilgelegd of zelfs afgeblazen. En Vollenbroek gaat nog niet op zijn lauweren rusten nu hij heeft ontdekt dat Schiphol al jarenlang in overtreding is omdat de nationale luchthaven niet over een natuurvergunning zou beschikken. Zeker 100.000 starts en landingen zijn volgens hem daardoor illegaal.

Bomenkap

Maar het kan nog gekker: in de Schoorlse duinen dreigen duizenden bomen te worden gekapt. Waarom? Omdat het staat in het Natura 2000 beheerplan. In de Schoorlse duinen komt nu teveel stikstof uit de lucht ‘en dat is slecht voor de natuur’. Om die natuurschade te beperken, zouden, aldus de Partij voor de Dieren (Noord-Holland), die duizenden bomen moeten worden gekapt, een maatregel in het kader van het Programma Aanpak Stikstof (PAS), om de schadelijke effecten van de hoge stikstofuitstoot in de natuur te herstellen en tegelijkertijd meer stikstofuitstoot toe te staan. Met het verdwijnen van bijna 100 hectare Schoorls bos wordt zo ruimte gemaakt voor de veeteelt.

Is er iemand die hier nog iets van snapt?

Collectieve gekte

In een eerdere column sprak ik mijn verbazing al uit over een collectieve gekte die als een met agitpropvezels geweven deken elke vorm van nuchterheid lijkt te smoren. Zie ook de recente column van Opiniez-collega Johannes Vervloed.

Politiek Den Haag lijkt wel verlamd, nu alle vluchtwegen en compromissen Programma Aanpak Stikstof, die bedacht waren om de EU-richtlijn met betrekking tot de uitstoot van stikstof te verzoenen met maatschappelijk wenselijk geachte ontwikkelingen, zijn doodgelopen op een uitspraak van de Raad van State. Hoezo het primaat van de politiek? Heeft minister Hoekstra dan toch gelijk als hij in navolging van de Bulgaarse politiek-filosoof Krastev stelt dat politici weglopen voor leiderschap en schermen met voldongen feiten als excuus voor genomen besluiten?

Omdat het nu eenmaal moet van Brussel?

Dogma’s

Zijn we dan toch gegijzeld door Brusselse afspraken en EU-richtlijnen die hier kracht van wet krijgen en vervolgens als in beton gebeitelde, onveranderbare dogma’s de besluitvorming verlammen, elke ontwikkeling frustreren en waartegen politici/beleidsmakers nu radeloos een uitweg zoeken?

En zo is de politiek gedomineerd geraakt door thema’s die bij de Tweede Kamerverkiezingen nauwelijks of geen rol speelden, waar de burgers zich dus nooit over hebben kunnen uitspreken en die bekokstoofd werden in kongsi’s tussen gedreven beleidsmakers, sympathiserende ambtenaren en lobbyisten van door dezelfde overheid vaak ook nog rijkelijk gesubsidieerde NGO’s en actiegroepen. Waarom stelt de Kamer hier nooit eens kritische vragen over?

Iets zegt me dat hier iets vreselijks is misgegaan en dat we onder de vlag van democratie een heilloze route lijken in te zeilen. Moet de staat wel vanzelfsprekend buigen als de rechter de staat corrigeert, zoals Folkert Jensma in de NRC van 14 september j.l. schrijft, want the rule of law? De hoogste bestuursrechter schroomt dus niet om milieu vóór economie laten gaan, indien nodig.

Idyllisch

Ik heb daar in eerdere columns al mijn verwondering over uitgesproken: we kiezen politici om besluiten te nemen, de koers uit te zetten en – ja ook – om wetgeving te maken. Maar wetten en besluiten kunnen – en moeten – ook worden aangepast als omstandigheden dat eisen. Ik begrijp de zorgen om milieu en klimaat, maar we kunnen niet terug naar de ‘idyllische’ tijd van pakweg 150 jaar geleden met vast een fraaie en rijke biodiversiteit in het hoogveen.

Dat was ook de tijd van plaggenhutten, vochtige kelderwoningen, stoommachines en kinderarbeid, van lage levensverwachting en bittere armoede, naar een Nederland met nog geen derde van het huidige aantal inwoners. Een Nederland waarin mijn grootouders opgroeiden in een armetierige eenkamerwoning op het inmiddels gesaneerde Uilenburg. Vooruitgang, welvaart en welzijn komen nu eenmaal niet vanzelf: daar zijn activiteiten voor nodig: bouw, infrastructuur, bedrijvigheid en een efficiënte landbouw.

Oernatuur

Hoe kan het dat beleidsvormers zich hebben laten meevoeren met de dromerijen van die “nieuwe vrijgestelden”, die de natuur van vroeger (overigens meestal gemaakte natuur – de mythe van de oernatuur – terug willen, ten koste van het leven en wonen van hun minder bevoorrechte medeburgers.

Ik heb daar wel een vermoeden over. Daarvoor moet ik weer even citeren.

Segers

In het vraaggesprek in de Volkskrant van 13 september vraagt Ruud Koopmans aan Gert-Jan Segers hoe het staat met het voornemen uit het regeerakkoord om de geldstromen uit Islamitische landen “waarmee een potentieel bedreigende versie van de islam wordt verspreid” tegen te houden. Segers noemt dat een grote bron van frustratie: ‘We zijn twee jaar verder, maar zo’n lijst met onvrije landen is er nog steeds niet.’ Op de vraag van Koopmans waarom dat dan niet gebeurt, antwoordt Segers: ‘Het gaat ook om handelsbelangen. Er is een merkwaardige terughoudendheid.’

Koopmans: ‘Jullie zitten zelf in de coalitie. Blijkbaar is er geen gevoel van urgentie.’

Segers: ‘Ik heb het aan de orde gesteld in coalitieoverleggen.(…..). Het wordt meegenomen, krijg ik dan na zo’n overleg te horen. Je moet maar hopen dat een ambtenaar er ergens mee aan de slag gaat.’

Het loopt vast in de ambtenarij? vraagt Koopmans.

Segers: ‘Mijn vermoeden is dat ambtenaren altijd de lijnen en de kanalen open willen houden. On speaking terms blijven, met alles en iedereen.”

Koopmans vraagt Segers ook hoe het staat met het aangekondigde onderzoek naar wijziging van het Vluchtelingenverdrag. Segers lachend: ‘Goeie vraag. Weet ik niet.’

Vierde Macht

In een eerdere column heb ik al eens gewezen op de Vierde Macht, de greep die het ambtelijk apparaat op bewindslieden kan hebben. Ook collega Uri van As heeft beschreven hoe ambtenaren een minister als het ware kunnen gijzelen. Bij hen zit immers de kennis, zij hebben de netwerken waarvan de politicus, die voor een beperkte periode de politieke verantwoordelijkheid draagt, afhankelijk is.

Een professioneel ambtenarenapparaat – en dat hebben we gelukkig nog wel – functioneert nou eenmaal niet in het luchtledige: van ambtenaren wordt juist verwacht dat ze pro-actief reageren op maatschappelijke ontwikkelingen èn dat ze de agenda van de politiek bewaken. Daar zit niet alleen heel veel ruimte tussen, maar dat veroorzaakt ook veel onheil: het proces-Wilders en de affaires bij de Belastingdienst laten daar onthullende en schrijnende voorbeelden van zien.

Passant

Voor veel ambtenaren is een minister of staatssecretaris vaak ook niet veel meer dan een passant, schreef ik al, “een schip dat langzaam voorbijvaart in de nacht”. Alleen een sterke bewindspersoon is in staat om zijn of haar wil op te leggen en ingesleten bureaucratische gewoontes, al dan niet verpakt als “staand beleid”, onderuit te halen. Zo’n sterke persoonlijkheid was Jan Schaefer: die plaatste met “Is dit beleid of is hierover nagedacht?” onwillige ambtenaren in het gareel. Dat lijkt op Justitie en Financiën nog niet erg te lukken…

Nederland wordt eigenlijk bestuurd door een bijna onzichtbaar en schier onontwarbaar netwerk van partijpolitici en hun vrienden. Zo’n 30.000 bestuurders, “die er min of meer hetzelfde uitzien, min of meer hetzelfde denken en min of meer hetzelfde doen”, schreef Ewald Engelen ooit in De Groene. En die bestuurders worden bestookt door een zwerm van vasthoudende lobbyisten en – vaak op kosten van de burger (subsidies vanuit departementen en uit loterij-opbrengsten) opererende – belangengroepen en NGO’s.

Lobbyorganisaties

Maar nergens is de invloed van lobby’s zo groot als in Brussel. Het Financieel Dagblad (7 oktober 2016) telde bijna tienduizend lobbyorganisaties met ruim 90.000 mensen in Brussel, die op de een of andere manier, al dan niet met succes, het beleid van de Europese wet- en regelmakers proberen te beïnvloeden. En daar hebben we volgens TPO-columnist Vicki van Lommel dat “zinloze stikstofbeleid” aan te danken: aan overleggen tussen lobbyisten en activistische Europarlementariërs die hun verlangens uiteindelijk in Europese regelgeving weten vast te leggen en die daarmee ook de lidstaten weten te binden.

Het is nog maar de vraag of die stikstofregulering in andere, dunner bevolkte landen net zo nauw wordt nageleefd als in de dichte, overbevolkte delta die Nederland heet en waar bovendien een groot deel van die vermaledijde stikstof vanuit de buurlanden binnendwarrelt.

Europese regelgeving en rechtelijk activisme: tel je zegeningen.

Over de auteur

Freek van Beetz
Freek van Beetz
Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).

Reacties worden gemodereerd. Let op uw taalgebruik. Schelden en tieren is niet toegestaan. > Lees hier onze spelregels < Reacties die onze regels schenden worden verwijderd. Herhaalde overtredingen, oproepen tot geweld, beledigingen, Holocaust-vergelijkingen en antisemitisme leiden tot een permanente ban. De redactie treedt niet in discussie over de reden voor verwijdering van een reactie, noch over een ban. Ongeldige e-mail-accounts worden geblokkeerd.

Abonneren op reactie(s)
Abonneren op
guest
17 Reacties
Meeste stemmen
Nieuwste Oudste
Inline Feedbacks
Bekijk alle reacties
Don Tessers
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Een zeer wijs man die van ons is heen gegaan, Prof.dr. Bob Smalhout zei het al “Nederland is gek geworden”. Elke dag wordt ik opnieuw hiervan overtuigd. Rutte zei vandaag “Er is geen Marokkanenprobleem” nee, want deze jojo leeft buiten de realiteit die de burgers dagelijks ondervinden. Greta het nieuwe bruidje van de duivel krijg steeds meer poten en klauwen met als nieuwe bewonderaar Obama. Europa wordt door de goed en deugmens bewust kapot gemaakt en wij zien het gebeuren.

marjo012
marjo012
3 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Don Tessers

Ja zo reageert iemand met hersens als een slakrop toch. Dat hij zich nog premier durft te noemen, wat een landverrader zeg. Bij mij komt dit hetzelfde over als in 40-45 toen de landverraders de NSB ers geen probleem met de Duitsers hadden toen. We hebben in Nederland een heel groot probleem met alles wat kabinet Rutte naar binnen gehaald heeft. Dagelijks zijn de eigen burgers steeds meer het slachtoffers van Rutte zijn roemrijke import. Bah vind zijn uitspraken met de dag walgelijker worden. En gebleken is wel wat het hele klimaat circus aangaat daar heeft hij ook geen verstand van.

karton
karton
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

“den Haag’ slaapt alleen maar, ze voeren geen donder uit; ja, ze lullen wel voortdurend maar ze zéggen in feite helemaal niks. Vanmiddag ff naar de Algm.Beschouwingen gekeken, wát een cabaret-voorstelling, kan me niet voorstellen dat daar serieuze mensen “aan ’t werk” zijn. De enige met min of meer zinnige opmerkingen was, zoals wel vaker, de heer Wilders. Hij sprak over wezenlijke dingen, van niemand anders iets écht zinnigs gehoord.
Wél begreep ik dat Nederland is verworden tot een islamitische narco-staat.

Peter
Peter
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Boerenverstand ,heb je meer aan dan een universiteits opleiding ,alles kapot maken,met als doel dat ze zelf ook niks meer hebben,en dan zich afvragen hoe dat heeft kunnen gebeuren ,links wint alle rechtzaken in no time,en Geert is voor het woord minder al 5 jaar bezig voor een uitspraak .Moedwillig op een burgeroorlog uit ,dat lijkt wel de doelstelling van dit alles .

jan
jan
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

EUSSR, met de altijd slaafs volgende Dutch Democratic Republic (DDR) als provincie. Hahahahaha…

Anna
Anna
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

En deze zelfde Vollenbroek gaat nu op grond van volgens hem foute vergunnigen de Amer centrale in Geertruidenberg via de rechter proberen stil te leggen. War moeten we dan met al onze elektrische auto’s. Deze man is een querulant van de bovenste plank. De mensheid lijkt wel gek geworden en Nederland loopt net als altijd voorop.

karton
karton
3 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Anna

@ Anna.
Natuurlijk is die man, Vollenbroek, een querulant !
Wat ik wel héél erg prettig vind in dit hele gedoe, is : de overheid zit met de handen in ’t haar omdat zij hun eigen regeltjes niet kennen c.q. niet respecteren, terwijl zij de burger steeds meer beperkt in haar/zijn doen-en-laten.
Dát doet mij deugt of noem het desnoods “leedvermaak”!

Paul Schermers
Paul Schermers
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Over de discussie tussen Koopmans en Segers waarom er geen urgentie is ten aanzien van beperking van immigranten enz. geeft Jensen.nl aflevering 5 een voor mij aannemelijk antwoord: de ideologie zonder grenzen als nieuwe wereldorde van na 1989, de val van de muur. Westerse elites willen geen reële en culturele grenzen tussen mensen meer. Vandaar dat de overwinning van Trump zo’n schok voor de elite was, want Trump is niet cultuur relativistisch. Daarom wil onze regering Syriërs niet terug doen keren. Want ‘de wereld is van iedereen’, vinden onze Westerse bestuurders.

marjo012
marjo012
3 jaren geleden
Antwoord op reactie van  Paul Schermers

Al dat grut kan inmiddels terug keren en hun land opnieuw gaan opbouwen, maar dat is niet de bedoeling van de EU en van de slaafse Ned lapzwanzen regering. Ned zal en moet in korte tijd een Islam staat worden. De eerste strijd tegen wat ze zelf naar binnen hebben gehaald hebben ze al verloren. Dat dit een eigen burger het leven heeft gekost boeit hun in werkelijkheid niets. Nep tranen en slap gezwets komt alleen maar uit hun monden. Ik heb iedere dag met die geliefde import van hun te maken,ik kots er inmiddels op hoe het mogelijk is wat deze zogenaamde arme mensen zich kunnen permitteren. Voor eigen burgers is dit niet mogelijk, die mogen via belastingcenten en werken het luxe leventje wat ze hier krijgen ophoesten. En niemand doet er wat aan,het zal nog wel erger worden.

karton
karton
3 jaren geleden
Antwoord op reactie van  marjo012

@ marjo012.
“dat dit een eigen burger het leven heeft gekost boeit hen in werkelijkheid niks”. Daar heeft u volkomen gelijk in, wij zijn alleen interessant als stemvee én belastingbetalers.
Naast de gedode Nederlander zijn er nog 10-tallen Nederlandse gewonden, eveneens veroorzaakt door de “vriendjes” van Rutte, de “vluchtelingen”. Van die 10-tallen gewonden wordt veelal niets vernomen omdat de meeste zaken in de bekende doofpot terecht komen, een doofpot die vakkundig “beheerd” wordt door onze “elite”.

BegrensEuropa!
BegrensEuropa!
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Als dit de analyse is dan is het niet moeilijk, hoogstens een beetje lastig en vervelend. De oorzaak ligt in wet- en regelgeving verankerde lobbywensen. Die lobbyisten gaan niet weg. Laten we ervan uitgaan dat ze in zekere mate gelijk hebben. Het probleem is alleen dat wetten en regels van toepassing zijn op geografische eenheden als geheel, ongeacht variaties in de toestand op de grond. Zodra er een probleem is in een bepaalde locatie moet het eenvoudiger worden af te wijken van wat in wet- en regelgeving staat voorgeschreven en wel op basis van uitzonderingsprocedures. De daarbij te hanteren methodieken en toegestane mate kan via een classificatiesysteem aanvaardbaar, uitvoerbaar en overzichtelijk worden gehouden. Zijn er veel uitzonderingen op een wet of regel, dan moet deze worden herzien. De beroepsmogelijkheden zullen in een aantal gevallen moeten worden beperkt. Dat is allemaal heel vervelend. Liever zouden we het anders zien. Maar er is gezien de steeds maar toenemende wet- en regeldruk geen andere mogelijkheid. Door snel een paar pilots uit te zetten, kan er snel worden evalueerd voor praktische bijstellingen en kan deze algemeen toepasbare aanpak breed worden uitgerold. Er zijn voorlopig geen alternatieven. Daarvoor zijn een Nexit en opt-outs noodzakelijk. Overigens zouden met die laatste wel een paar andere, veel grotere problemen kunnen worden opgelost, die nu op hun beloop worden gelaten. Althans dat meen ik op te mogen maken uit de woorden van Seegers. Neem bij dit alles een voorschot op het aangekondigde parlementaire onderzoek naar de vierde macht, anders wordt de boel op de lange baan geschoven. De tijd en ons geduld zijn op.

jan
jan
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Één troost is er wel. We wonen in de beste democratie die er is. Hahahahahaha…

marjo012
marjo012
3 jaren geleden
Antwoord op reactie van  jan

daar kunnen we inmiddels van dromen toch in een land leven waar echte democratie bestaat.

karton
karton
3 jaren geleden
Antwoord op reactie van  marjo012

@ marjo012.
Ik droom daar wel eens van en word plots wakker, badend in ’t zweet, omdat de democratie. zélfs in m’n droom, wordt verkwanseld door een stelletje Haagse lapzwansen. Het enige dat mij dan nog rest is : zuchtend en kreunend opstaan, douchen, ontbijten en mij verwonderen over de toestand in dit z.g. “rijke” landje en te beseffen dat niemand iets daar tegen doet, zoals bijv. in Frankrijk.
MIJN hesje hangt gereed !!!!!
Overigens ben ik van mening dat er z.s.m. een NEXIT moet komen.

ni28
ni28
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Wij leven met de waanzin van de dag met als echte regeerders de activisten en ADHD kinderen die te grote mond opzetten in de hopeloze gevecht om de natuur naar de hand te zetten. Deze gevecht zou het einde van onze beschaving kunnen betekenen net als het al vroeger in de geschiedenis al gebeurde. De consequenties van deze hopeloze strijd zijn niet te overzien juist door de gekte en paniek die de zaak overheerst. Klimaatmarsen als hoogtepunt van de beschavingsontwikkeling, wie had zoiets doms verwacht? Ik dacht dat alleen de regering dom was. Hoogste tijd om de hersens te gebruiken maar die zijn op moment uitgeschakeld door collectieve waanzin. Want hoe verklaar je dat de boeren hun stallen moeten halveren terwijl de formule 1 in Zandvoort gaat razen. Vroem!

Henk
Henk
3 jaren geleden
Artikelwaardering :
     

Je mag het de ministers en staatssecretarissen kwalijk nemen dat zij niet als baas acteren. De regelgeving aangaande stikstof is er al meerdere jaren.

Alle verantwoordelijke ‘bazen’ hebben dit gewoon op hun beloop gelaten. En is de zoveelste miskleun van onze ‘politieke bazen’.

Het wordt tijd om deze academisch geschoolde ‘politici’ een schop onder de kont te geven en mensen met gezond boeren verstand aan het bewind te zetten die werkelijk van wanten weten….

Maar ja, dat is helaas whisfull thinking………

FRED
FRED
1 jaar geleden
Artikelwaardering :
     

Een gemiddeld persoon stoot 40 kg co2 uit per dag en er zijn 4 miljoen allochtonen.
4 miljoen x 40 kg = 160 miljoen kg co2 per dag = 58.400.000.000 kg co2 per jaar.
Nu moeten er drastische maatregelen komen om woningen te bouwen wat ook de stikstofuitstoot niet bevorderd.
Kortom, Nederland is allang vol!!!!
Nu moet de veestapel er aan geloven.
Dank daarvoor zegt Bolsenaro van Brazilië.
We kappen nog veel meer regenwoud en gooien dat vol met vee.
We hadden al veel regenwoud gekapt voor soja (veevoer) dus kunnen jullie mooi vlees importeren vanuit Brazilië.
Wij rijker en jullie groener en armer!!!!!!
Dat is dus het verplaatsen van co2 uitstoot.
Elektrische steps vouw je op en kan je overal mee naar binnen nemen.
Niet toegestaan zegt amsterdam. Veel te gevaarlijk!!!!
Zeker gevaarlijk!!! 7,50 euro per uur per parkeerplaats!!!!
LEVENSGEVAARLIJK!!!!!!!
Weet iemand waar ik goedkoop een BBQ op kolen kan kopen???

17
0
We zijn benieuwd naar uw reactiex
()
x