Pak infrastructuur aan en zorg voor belastingverlaging
Miljardeninjectie verwacht op Prinsjesdag
Titelfoto: Randstad Rail by Fling Puffin, gepubliceerd onder CC BY-ND 2.0. Citaatrecht ex. Art 15a Auteurswet.
Op 17 september is het Prinsjesdag, met de jaarlijkse Troonrede en bekendmaking van de plannen van de regering voor volgend jaar. Zoals gewoonlijk is er weer van alles uitgelekt. Het bericht dat het kabinet eenmalig 50 miljard in de economie wil pompen haalde alle voorpagina’s.
Ook zou een belastingverlaging voor de middengroepen worden overwogen. Alleen al het feit dat dit soort ideeën wordt overwogen geeft te denken. Na jaren van bezuinigen lijkt het roer te worden omgegooid.
Is de Hollandse zuinigheid in Den Haag binnenkort voorbij? https://t.co/fBP49tMOMx
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) August 24, 2019
Groei vlakt af
Dat de regering geld leent om de economie aan te zwengelen is niet zo gek. De hoogconjunctuur loopt ten einde. Alhoewel de Nederlandse economie het vergeleken met Duitsland nog relatief goed doet, vlakt de groei af en is het vooruitzicht een laagconjunctuur. Het is volgens de meeste economische theorieën verstandig om te sparen in goede tijden en uit te geven in slechte. Op die wijze worden de hoogtes en dalen van de economische cycli afgevlakt en worden we minder geconfronteerd met ‘booms and busts’.
De werkgelegenheid blijft op die manier ook ten tijde van een economische neergang redelijk op peil en daarmee het inkomen van grote delen van de bevolking. Vooral nu is dit een verstandige aanpak. Na jaren van begrotingsoverschot en een teruggebrachte overheidsschuld is er voldoende financiële ruimte om de economie te stimuleren, nu een economische afkoeling aanstaande is.
Overheidsingrijpen
Hoe kan de economie het beste kan worden gestimuleerd? Zoals de regering blijkbaar voor ogen heeft met een eenmalige injectie van 50 miljard? Is een belastingverlaging wel het geëigende middel? Of is het misschien “én én”? Om dit te kunnen beantwoorden gaan we te rade bij zowel de economische theorie als de ervaring met dergelijk overheidsbeleid tijdens vorige economische neergangen.
Veel economen staan een vorm van overheidsingrijpen voor bij economische neergang. Keynesianen door middel van begrotingsbeleid en de monetaristen (Chicago school van Milton Friedman) door middel van monetair beleid. Sommige economen vinden dat de overheid niet moet ingrijpen en de markt zelf de gelegenheid moet krijgen om schoon schip te maken. Een economische neergang heeft volgens deze economen (Oostenrijkse school van Friedrich Hayek) een heilzaam effect. Onproductieve bedrijven gaan failliet en nieuwe, innovatieve bedrijven komen er voor in de plaats.
Ervaring
Ongebreidelde Keynesiaanse politiek leidt to stagflatie. Dat zagen we in de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw. Gedoseerd toegepast werkt het evenwel. Monetaire politiek, zeker in de huidige extreme vorm van de goedkoop geld politiek van de ECB, leidt tot zeepbellen en zombie-banken en -bedrijven. Een gang van zaken die zoals in een vorige OpinieZ column gesteld niet houdbaar is en op den duur leidt tot een nieuwe financiële crisis. We hebben dat in de VS gezien met het monetaire beleid van FED voorzitters Greenspan en Bernanke, dat tot de financiële crisis van 2007/2008 leidde. We zien dit nu weer met het ECB0beleid van Mario Draghi. Niets doen lijkt evenmin verstandig. Dat leidde tot de Grote Depressie van de jaren ‘30.
Wat dan wel
Geld lenen is voor overheden vanwege de extreem lage rente momenteel (bijna) gratis. Een eenmalige injectie in de economie met geleend geld is daarom aan te raden. Niet alleen de Nederlandse regering overweegt het. Ook Duitsland, de VS en de EU denken aan eenmalige miljardeninjecties.
Steeds meer regeringen broeden op stimulus voor economie https://t.co/fK5DM6Z2gh
— De Tijd (@tijd) August 23, 2019
Wel is het zaak dit geld slim in te zetten. Niet dus zoals het Fonds Economische Structuurversterking (FES) – waarin de aardgasopbrengsten werden gestort – met een beetje geld voor dit en dat, waarna de pot uiteindelijk gewoon opgenomen werd in de reguliere begroting. Laten we het ook niet op een bureaucratische manier doen. Het effect moet groot zijn en vooral snel! De stimulans moet effect sorteren vanaf het moment dat de Nederlandse economie begint af te koelen en de werkgelegenheid afneemt.
Investeer in infrastructuur
De beste investeringen zijn grote infrastructurele projecten die anders nooit van de grond zouden komen: Schiphol op de Noordzee is zo’n project, maar ook een Randstad Light Rail, de uitvoering van het Deltaplan 2.0 en de ontwikkeling van Thorium kerncentrales.
De uitvoering hiervan moet de overheid niet zelf willen doen. Mij is geen enkel staatsbedrijf bekend dat geen verlies maakte en niet met subsidiegeld overeind gehouden moest worden. Bovendien dient de overheid niet te concurreren met de marktsector. Het debacle van de Amsterdamse AEB (vuilverbranding) is de laatste in een lange reeks. Beter is het de uitvoering via tenders in de markt te zetten of op via een public-private-partnership ter hand te nemen. De Westerscheldetunnel is een goed voorbeeld.
Belastingverlaging
Een tweede verstandige overheidsbeslissing bij een naderende economische neergang is belastingverlaging. Deze kan niet worden gefinancierd met een eenmalige lening op de kapitaalmarkt en zal uit de meerjarenbegroting moeten komen. Het grote voordeel van belastingverlaging is dat je daarmee vier vliegen slaat in één klap:
- meer koopkracht
- kostenreductie voor werkgevers
- werken wordt weer lonend
- ondernemen wordt aantrekkelijker
De werknemer houdt meer over in de portemonnee en zal meer besteden. En dat is goed voor de economie. Ook betekent verlaging van de inkomstenbelasting een (loon)kostenreductie voor de werkgever, die daardoor beter kan concurreren op de internationale markt. Een derde voordeel – in mijn ogen niet de onbelangrijkste – van een belastingverlaging voor werkenden is dat het de z.g. ‘wig’ wijzigt: het verschil tussen de inkomens uit arbeid en uitkering wordt groter. Werken wordt weer lonend in Nederland. Het laatste positieve element is het z.g. Laffer effect.
Wanneer ook de winstbelasting voor het bedrijfsleven omlaag gaat, wordt werken en ondernemen aantrekkelijker. De economie zal daardoor groeien en de belastinginkomsten zullen na verloop van tijd toenemen. Het initiële effect van minder belastinginkomsten zal worden geneutraliseerd of zelfs overgecompenseerd.
Conclusie
Mijn advies aan de regering is: kies voor een eenmalige miljardeninjectie om een paar grote infrastructurele projecten te verwezenlijken én een belastingverlaging.
Een land dat grote projecten van de grond wist te tillen is Frankrijk. Uiteraard is Frankrijk geen goed voorbeeld van een succesvolle markteconomie, maar projecten als de TGV en Airbus zouden zonder de Franse overheid nooit tot stand zijn gekomen. President Trump heeft recentelijk op succesvolle wijze een belastingverlaging toegepast. Met als gevolg dat de Amerikaanse economie bloeit als nooit tevoren.
Of de Prinsjesdag-plannen corresponderen met dit advies valt te bezien. De twee uitgelekte beleidsvoornemens baren mij nu al zorgen. Belastingverlaging voor de middeninkomens is prima. Maar door die verlaging te financieren met een minder verlaagde winstbelasting dan voorzien, verdwijnt ieder succes via de achterdeur. Het voornemen om de belastingvrije voet voor de ZZP’ers te verlagen is helemaal onbegrijpelijk. Als je het ondernemen in Nederland wilt stimuleren is dat wel het allerlaatste wat je moet doen.
En dat met een z.g. ondernemersvriendelijke partij in het kabinet ….
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) August 24, 2019
Er schijnt onenigheid binnen de coalitie te bestaan hoe groot de miljardeninjectie moet zijn, waaraan die moet worden gegeven en op welke wijze deze het beste kan worden uitgevoerd. Volgende week – verdere lekken daargelaten – weten we het precies.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
EU2023.03.24Straks wordt uw gedrag gecontroleerd met de Europese digitale identiteit
Politiek Nederland2023.03.16De kiezer heeft gesproken. En nu?
Politiek Nederland2023.02.01Zoekt Rutte IV na PS-verkiezingen hulp bij links of bij centrumrechts?
Politiek Internationaal2023.01.14Groot risico van escalatie oorlog in Oekraïne
Rutte die aan lastenverlichting doet.
Dat is net zoiets als Sinterklaas, die paaseieren verstopt.
Dit plan dient slechts 1 doel: de verkiezingen van 2021 veilig stellen voor de kartelpartijen.
Het Ruttiaanse bedrog druipt er vanaf.
De economie geeft vooralsnog geen reden voor dit soort stimuleringsmaatregelen. Aan vakmensen is vooralsnog een schreeuwend tekort. De –voorziene– afkoeling van de economie zal eerst zorgen voor een correctie op dat tekort en zodra er daadwerkelijk grote werkloosheid dreigt is het tijd voor een plan als dit.
De overheid kan nu inderdaad goedkoop lenen.
Maar omdat de halve Eurozone technisch failliet is, is een renteverhoging in crisistijd niet in de Eurozone te verwachten. In ieder geval niet zonder dat de €, en in het kielzog daarvan de hele EU instort.
Weer een goed artikel om over na te denken. Net als BegrensEuropa! in deze reacties wil ik echte rmeer nuttige maatregelen zien en dan bij voorkeur niet vanuit de overheid. Telkens als de overheid, met name een linkse overheid, zich met de economie gaat bemoeien dan gaan er dingen stuk.
Waar we tegenaan lopen is het volgende:
1. Globalisatie. Door telkens op macro-economie te sturen negeren we de micro-economie die de kurk is waarop de economie drijft. Eerst de basis op orde brengen en dan pas naar de rest kijken. Nu brengt Rutte eerst de multinational op orde en dat gaat ten koste van de burger en de kleine bedrijven.
2. Verregaande centralisatie. Door de bedrijvigheid te centraliseren in de Randstad lopen de buitengebieden leeg en moeten kunstmatig overeind gehouden worden. Deze steun kan dus niet meer in de ontwikkeling van de landelijke economie gestopt worden. Gevolgen zijn ook woningnood in de grote steden, filedruk, werkloosheid, toenemende criminaliteit door uitzichtloosheid en ga zo maar door. Spreid de bedrijvigheid over het hele land en we worden weer self-supporting.
3. Ongeremde instroom kansarmen en kanslozen. Te grote druk op het sociale stelsel, woningmarkt, arbeidsmarkt, veiligheid en sociale cohesie. De grenzen moeten dicht tot we weer in staat zijn voor ons eigen volk te zorgen.
4. Te ver gevorderd kapitalisme. Het gegraai van de multinationals en de banken is tot een onfatsoenlijke hoogte gegroeid. Dat merk je al door het feit dat de lonen al jaren niet meer meestijgen met de inflatie. Maakt voor de CEO’s niets uit. Die krijgen hun bonus wel.
5. Te machtig socialsme. Door de deugindustrie een te belangrijke plek te geven, gaat al ons geld naar zielige projecten en holt de economie uit tot er niks meer van over is.
50 Miljard in de economie pompen ? Rutte wordt iedere dag een beetje gekker. “De economie heeft nog nóóit zo goed gedraaid als nú !” dat zijn de “Haagse” woorden van de laatste paar maanden, waarom dan 50 miljard daar naar toe ?
Stop die 50 miljard in de bevolking : bijv. het laten verdwijnen van Voedselbanken of uh……in de zorg voor ouderen die dit landje hebben opgebouwd maar ’t nu afgebroken zien worden door o.a. Rutte + consorten, of in ’t leger, dan hoeven militairen niet langer “pang pang !” te roepen, of in justitie/politie zodat een politieagent zich niet bewusteloos kan laten slaan, ach er zijn zoveel andere gegadigden voor die 50 miljard, maar de enige die ’t NIET nodig heeft is de economie, áls de eerdere uitlatingen van “den Haag” kloppen tenminste, eerlijk gezegd twijfel ik sterk aan hun uitlatingen.
Voor de infrastructuur lijkt het me niet mogelijk om die 50 miljard ZINVOL te besteden : Nederland is al vól, véél te vól, er kan geen weg, straat of dorp meer bij zónder dat honderden Nederlanders daar overlast van ondervinden.
We moeten wel een paar randvoorwaarden stellen aan dit soort investeringsbeleid, anders-is-het-dweilen-met-de-kraan-open: 1. we stoppen (binnen de EU, maar eventueel op termijn ook nationaal) met het overschrijden van de 60% norm van Maastricht; 2. we stoppen met het noodlottige negatieve-rentebeleid van Draghi en ECB consorten, en wel zo snel mogelijk; en 3. we stoppen met het toestaan dan wel afdwingen van ongebreidelde massamigratie naar volle landen, zoals Nederland. Het is zeer verdedigbaar als Nederland meedoet aan een internationaal consortium voor de ontwikkeling van thorium centrales. Verbreed wat snelwegen (2 x drie stroken is een minimum op hoofdassen). Denk ook aan woningbouw. De voorgestelde belastingmaatregelen lijken me prima.
Zal wel een uitdraaien op een reductie van 5000 bij het verplicht nemen van een warmtpomp die rond de 25.000 gaat kosten ,meer als een sigaar uit eigen doos,iets schenken heeft de regering nog nooit van gehoord ,en zal ook nooit gebeuren ,Rutte heeft met liegen heel veel bereikt ,en daar doen ze deze dan ook nog bij,het overgrote deel van Nederland slaapt nog lekker door .De afkeer en onvrede van Brussel wordt alleen maar groter,en dit ‘project’ komt niet zomaar uit de lucht vallen ,zoethouden noemt men dit .
De bedoeling is dat de economie goed draait bij de komende verkiezingen. Verder niets.