Klimaatillusies en feitenvrij gebabbel

Titelfoto: Klimaatdemonstranten – pxhere.com CC0

Nederland is geen land dat uitmunt door brede natuurwetenschappelijke kennis. Op middelbare scholen is de belangstelling voor exacte vakken zeer beperkt, en de wis- en natuurkunde faculteiten aan universiteiten trekken weinig studenten. Als het gaat om het vinden van goede promovendi, doet een hoogleraar schei- of natuurkunde er goed aan zijn personeelswerving vooral in het buitenland te doen.

Natuurwetenschap is een vak van hard werken, en daar is men in ons hedonistische polderlandje in de rivierdelta niet meer zo van gecharmeerd. Natuurwetenschappers worden dan ook met graagte weggezet als tamelijk wereldvreemde nerds. De gebruikelijke houding is dan ook: ‘why be a scientist if you can be his boss?’

Ingewikkeld systeem

Curieus genoeg moeten we een uitzondering maken voor een fenomeen dat zich graag van het woord klimaat’wetenschap’ bedient. Het klimaat van onze planeet is een zeer ingewikkeld natuurwetenschappelijk systeem dat bestudeerd kan worden vanuit een groot aantal invalshoeken. Klimaat is voorts gedefinieerd als een gemiddelde over een periode van dertig jaar, dus niet te vergelijken met het voortdurend veranderende weer, waar iedereen die dagelijks uit het raam kijkt wel een mening over heeft. Betrouwbare metingen aan een systeem zo groot als de aarde zijn buitengewoon ingewikkeld en een theoretische onderbouwing van de waarnemingen is gezien de vele wetenschappelijke onzekerheden uitermate gecompliceerd.

De kloof die bestaat tussen enerzijds de waarnemingen en anderzijds de theoretische modelresultaten is dan ook enorm. Dat geldt al voor metingen die zich over een korte termijn uitstrekken, maar in nog veel sterkere mate over beschikbare meetresultaten op een geologische tijdschaal. Dat is erg vervelend, want juist betrouwbare theoretische modellen zijn nodig wil men voorspellingen over het klimaat kunnen doen. Diverse gekwalificeerde fysici in NL schreven uitgebreid over deze problemen.

Alarmistisch

Foto: Klimaatalarmisme gevisualiseerd (1)

Juist omdat klimaat veel kanten heeft, bestaan er geen serieuze natuurwetenschappers die deskundig zijn op alle gebieden die aan klimaat gerelateerd zijn. Het label ‘klimatoloog’ is dan ook weinig- tot nietszeggend. In de wetenschappelijke literatuur tref je een kakofonie van elkaar tegensprekende artikelen aan, die elk slechts een deelgebied van het gecompliceerde verschijnsel klimaat onder de loep nemen. Voorspellingen op basis van nauwelijks onderbouwde computermodellen die onvoldoende aan de harde realiteit van alle waarnemingen getest zijn, zijn aan de orde van de dag.

Complexe modellering komt niet alleen in de natuurwetenschappen voor, maar is ook gebruikelijk in de economie. De onderliggende wiskunde van complexe modellering en de bijbehorende bepaald niet verwaarloosbare problemen zijn in beide gevallen identiek. Merkwaardig genoeg leidt een kleine rondvraag in je omgeving tot de conclusie dat vrijwel niemand gelooft in de realiteitswaarde van complexe modellen die de economie over dertig jaar voorspellen, terwijl er een breed geloof bestaat in de alarmistische uitkomsten van klimaatmodellen. Je blijft je verbazen.

Feitenvrij gebabbel

Ondanks de geringe natuurwetenschappelijke kennis die de Nederlandse samenleving kenmerkt, en de zeer beperkte plaats die informatie over natuurwetenschap inneemt in onze media, is het aantal klimaat’deskundigen’ in ons land van dezelfde orde van grootte als het aantal voetbalbondscoaches. Je hoort er niet bij als je niets van klimaat vindt, met als gevolg dat het feitenvrije gebabbel niet van de lucht is. Het komt de kwaliteit van het gemiddelde verjaardagspartijtje niet ten goede.

Veel erger is dat op de plaatsen waar de beslissingen over de toekomst van onze samenleving worden genomen, onze volksvertegenwoordiging dus, de natuurwetenschappelijke kennis van een ronduit deplorabel niveau is. Het aantal leden van Eerste en Tweede Kamer met een relevante opleiding in een natuurwetenschappelijke discipline en de daarbij bijbehorende researchervaring is schrikbarend laag. Als er een onderwerp zo gecompliceerd als klimaat aan de orde is, is die situatie buitengewoon zorgwekkend.

Klimaatakkoord Parijs

Een uitstekende illustratie van de klimaatgekte is het zogenaamde klimaatakkoord van Parijs. Dat een groot deel van de wereldbevolking (China, India, USA) op zijn best slechts lippendienst aan dit akkoord bewijst, maar zich er in praktische zin niets aan gelegen laat liggen, zou een kritische volksvertegenwoordiger aan het denken moeten zetten.

Foto: Windmolenpark in de Oostzee

Onder de invloed van een enorme lobby van belanghebbenden uit zeer verschillende sectoren van onze maatschappij, die niets gemeen hebben, maar op het gebied van klimaat en energie als verdienmodel elkaar feitenvrij gevonden hebben, neuzelt ons kabinet echter met welhaast kamerbrede steun vrolijk mee in het valse koor van de proponenten van allerhande deelbelangen. De gewone burger? Hij mag de gigantische rekeningen van de wind-en-zon ongein ophoesten.

Zinloze afspraak

De heiligverklaring van het akkoord van Parijs heeft curieuze consequenties. Voor zover het akkoord de prijs van het papier waarop het geschreven is waard is, is het toch niet meer dan een zinloze afspraak die uitsluitend door overheden gemaakt is. De handtekening van bedrijven die werkzaam zijn in de energiesector staan er echt niet onder. Voor een club als Milieudefensie maakt het allemaal niets uit. Die zijn een proces tegen Shell begonnen omdat het bedrijf zich onvoldoende aan Parijs zou houden en door zijn verantwoordelijkheid voor een gering deel van de CO2-uitstoot het toekomstige klimaat voor onze kleinkinderen nadelig zou beïnvloeden.

Milieudefensie is niet goed op de hoogte van het verschil tussen milieu en klimaat, maar dat is voor de praktijk van de zaak niet eens zo belangrijk. Omdat ook de rechterlijke macht niet uitmunt in natuurwetenschappelijke kennis, is de onzinklacht van Milieudefensie in dit land waarschijnlijk niet eens kansloos.

Urgenda-zaak

Een uitstekend voorbeeld van recente juridische klimaatdwaasheid is de Urgenda-uitspraak van 2015 door de Haagse rechter. Deze rechter bepaalde dat de Nederlandse overheid ervoor moet zorgen dat de uitstoot van het broeikasgas CO2 in 2020 met zeker 25 procent is teruggedrongen ten opzichte van het jaar 1990. Of dat technisch mogelijk is, en tegen welke kosten, is irrelevant. De zaak bevatte lastige en veelomvattende klimaat-technische vragen en de rechters gaven zelf toe niet te beschikken over deskundigheid op dit terrein. Ze hebben dan ook volgens eigen zeggen gekeken naar de ‘feiten die door het overgrote deel van de wetenschappers worden onderschreven’ en waarover de Staat en Urgenda het eens zijn.

Rechters die zelf beseffen incompetent te zijn en niets van natuurwetenschappelijke methoden begrijpen, menen dus dat serieuze natuurwetenschap een zaak van consensus is. Eens was onwetendheid een reden tot terughoudendheid. Met een activistische rechterlijke macht is die tijd helaas voorbij. Het hoger beroep, aangetekend door de Staat, loopt nog.

Het “juiste klimaat”

Foto: Klimaatalarmisme gevisualiseerd (2)

Het meest curieuze van deze hele situatie is dat Milieudefensie kennelijk precies weet wat het juiste klimaat is voor onze kleinkinderen. Het klimaat verandert al vierenhalf miljard jaar en zal dat met of zonder Shell en consorten blijven doen. De variaties in klimaat op de geologische tijdschaal zijn gigantisch veel groter dan wat Shell tot stand gebracht heeft en ooit tot stand kan brengen.

Naar welk CO2-gehalte in de atmosfeer willen onze ideologische milieu-adepten terug? Naar het Pleistoceen, en zo ja welk deel van het Pleistoceen, toen de nefaste invloed van bedrijven als Shell nog geen rol speelde? Maar is het dan geen probleem dat in die geologische periode die miljoenen jaren geduurd heeft de CO2 concentratie in de atmosfeer enorme schommelingen heeft doorgemaakt? Wat is dus de optimale CO2-concentratie die onze klimaatkenners van Milieudefensie via de rechter nastreven? En hoe gaan we die concentratie handhaven?

Zolang dat soort vragen niet geadresseerd en beantwoord wordt, valt er voor een natuurwetenschapper inhoudelijk vooral veel te lachen. Helaas is in het huidige onwetende Nederland de kans dat dit in huilen zal vergaan nogal groot.

Over de auteur

Kees de Lange

Prof. Dr. C.A. (Kees) de Lange studeerde wis-, natuur- en sterrenkunde aan de UvA en promoveerde in de Theoretische Chemie in Bristol, UK. Hij is emeritus hoogleraar fysische chemie en chemische fysica aan zowel de UvA als de VU. Zijn research betreft atmosferische chemie en fysica, en magnetische resonantie, alsmede het ontwikkelen van complexe fysische modellen. Zijn onderzoek is vastgelegd in enige honderden publicaties. Hij is tot op de huidige dag actief in wetenschappelijk onderzoek. In de periode 2011-2015 was hij als een van de zeer weinige bèta’s lid van de Eerste Kamer.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie5 augustus 2020Het is de hoogste tijd voor kernenergie
• Economie26 januari 2020De EU is op jacht naar uw geld (2)
• Economie22 januari 2020De EU is op jacht naar uw geld (1)
• Media12 januari 2020Een nieuwe omroep, een nieuw geluid