#Elections2016: Trump is zegen voor de Republikeinse Partij

12 december 2015 -

Trump denderde vanaf het prille begin van controverse naar controverse, dus misschien komt de titel van mijn column als een wat aparte stelling over. Afgezien van Ronald Reagan en Barack Obama was geen enkele andere presidentskandidaat de afgelopen veertig jaar dermate omstreden. Het leverde tot nu toe een enorme lijst aan eervolle en minder eervolle vermeldingen op. Aan deze lijst kan inmiddels ook Republikeinse zwaargewicht Dick Cheney – de man die waterboarden een goed idee vond – worden toegevoegd. Het idee “tijdelijk” alle moslims de toegang tot de Verenigde Staten te ontzeggen gaat zelfs hem te ver, liet hij optekenen.

Voor Trump maakt het niet uit. Op eenzame hoogte heeft hij weinig concurrentie te duchten. Behalve in Iowa. Daar gaven, in wat alleen een vlaag van volledige verstandsverbijstering te noemen valt, deelnemers aan de meest recente poll hun voorkeur aan Ted Cruz. Over Cruz zei generaal buiten dienst Wesley Clark – vier sterren, voormalig opperbevelhebber NAVO – dat hij de belichaming van het woord demagoog was.

bij FOX is meer en meer ruimte voor kritiek en reflectie op elementen binnen de Republikeinse partij

Clark deed zijn uitspraak in een radio talkshow bij FOX News, veilige haven der conservatieve opinie. Hij kreeg geen weerwoord. Dat is tekenend om twee redenen. Ten eerste illustreert het dat de afkeer tegen Cruz breed gedragen wordt. Ten tweede, en veel belangrijker: bij FOX is meer en meer ruimte voor kritiek en reflectie op elementen binnen de Republikeinse partij. Niet dat die ruimte er nooit was. Voor de goede orde: die was er zeker. Maar, er is een hele grote maar. Waar tijdens voorgaande jaren rond deze tijd de liberale oorlog tegen Kerstmis en andere misdaden begaan door de Democratische partij de FOX-vrienden bezighield, doet nu toch echt hun eigen partij dat.

Dat is een rechtstreeks gevolg van “Trump”. Er zijn letterlijk honderden thinkpieces geschreven over de aard van zijn electorale succes en wat dat zegt over de overwegend Republikeinse kiezer. Als antwoord luidt dan: zijn authenticiteit, zijn zelfvertrouwen en zijn “niet politieke-correctheid”, wat dat ook moge betekenen. Minstens net zo interessant is de vraag wat voor effect Trumps succes gaat hebben op de Republikeinse partij. Hoe je het ook wendt of keert, Trump hoort niet bij de partij. Dat wil hij ook helemaal niet. Zelfstandig opereren is onderdeel van zijn aantrekkingskracht.

en daarom zal de partij ervan moeten leren: goedschiks of kwaadschiks

Trump vist echter wel grotendeels in dezelfde vijver als de Republikeinse partij. Die moet daarom bij zichzelf te rade gaan waar ze voor staat en welk Amerika ze beoogt. Iedere keer dat Trump een proefballon zoals zijn inreisverbod voor moslims de ether in slingert, wordt de partij gedwongen de eigen positie te overdenken en uit te spreken. Dat is een pijnlijk, maar gezond proces en zal de partij op termijn ten goede komen.

Trump is een kandidaat en kandidaten zijn vergankelijk. De Republikeinse partij vooralsnog niet. Bij de vorige verkiezingen ging de partij roemloos ten onder omdat de twee voornaamste kandidaten – Mitt Romney en Rick Perry – zo ongeveer elkaars evenbeeld waren, in ieder geval qua uiterlijk. Dat is nu niet het geval, maar erg onderscheidend zijn de kandidaten nu ook weer niet. Trump wel, en daarom zal de partij ervan moeten leren. Goedschiks of kwaadschiks.