Graaiflatie: een linkspopulistische complottheorie
Zonder enig bewijs de schuld aan de 'kapitalisten' geven
Foto: 
De linkse goegemeente heeft zich op het bedrijfsleven gestort met de beschuldiging van “graaiflatie”: de inflatie zou vooral door hun prijsverhogingen zijn veroorzaakt. Niet dat daar enig bewijs voor is. Een aanval op het kapitalisme blijft in die kringen echter populair, terwijl de inflatie het logische gevolg was van een oververhitte economie waarin de vraag groter was dan het aanbod. Ook blijft zo de verantwoordelijkheid van de Europese Centrale Bank en overheid onderbelicht. Wie het over graaiflatie heeft voldoet aan de definitie van een wappie, schijft Wouter Roorda.
Graaiflatie is een links populistische complottheorie die op opvallend veel steun kan rekenen, omdat die goed aansluit bij wijdverspreide vooroordelen en vermeend anekdotisch bewijs. Minister Micky Adriaansens (EZ) kreeg heel links Nederland over zich heen toen ze zei dat van graaiflatie in Nederland geen sprake is en de term onnodig “polariserend” is. In plaats van te bewijzen dat ze ongelijk had, stortte de linkse goegemeente zich op het gebruik van de term polariserend. In deze kringen is graaiflatie een gegeven, hoewel het bewijs ontbreekt.
Dat eeuwige gehuil over ‘het is PolARiSeREnD’. Het is hard nodig dat er gepolariseerd wordt tussen de belangen van grote delen van de samenleving aan de ene kant en multinationals aan de andere kant. Je trekt niet aan dezelfde kant van het touw. Zoals graaiflatie prima laat zien. https://t.co/AAtkkoAkhj
— Peter Kwint (@peterkwint) May 12, 2023
Onder de leus graaiflatie worden bedrijven beschuldigd de prijzen extra te hebben opgejaagd om hun winsten te vergroten. Dit zou blijken uit onderzoek van de FNV en van de Rabobank.
FNV-‘onderzoek’
In het FNV-‘onderzoek’ zijn de wereldwijde winsten van 49 beursgenoteerde multinationale bedrijven op één hoop gegooid en moet de stijging daarvan aantonen dat daardoor de inflatie in Nederland is opgestuwd. De publieke omroep leende zich graag voor het verspreiden van deze desinformatie (Khalid & Sophie).
De logische vraag die op basis van dit onderzoek niet aan de FNV werd gesteld, is welke partijen de afgelopen jaren met elkaar het arbeidsvoorwaardenoverleg in Nederland hebben gevoerd. Kennelijk was de FNV daar slechts toeschouwer. Als FNV-voorzitter Tuur Elzinga eerlijk bij zichzelf te rade gaat, dan kan hij niet anders dan opstappen als hij meent wat hij schrijft in deze tweet:
Bedrijven graaien steeds meer om de aandeelhouderswaarde te vergroten 👇#graaiflatie #aandeelhouderskapitalisme #NLverdientBeter https://t.co/cF926H6tis
— TuurElzinga (@TuurElzinga) May 11, 2023
Overigens is het plakken van de term graaiflatie geen vrijblijvende bezigheid. Hiermee worden bedrijven beschuldigd van strafbaar handelen, namelijk het in onderlinge afstemming opdrijven van de prijzen. Wie met een dergelijke beschuldiging komt, behoort het bewijs te leveren.
Rabo-onderzoek
Dat bewijs is er niet. Het onderzoek van Rabo-economen graaft weliswaar dieper dan dat van de FNV, maar hangt van veronderstellingen aan elkaar. Daarom zijn de auteurs zelf heel voorzichtig met het trekken van conclusies. Ze zeggen dat van de 11,8% inflatie vorig jaar mogelijk 2,2 procentpunt is toe te schrijven aan bedrijven die gebruik hebben gemaakt van de situatie om prijzen (en daarmee hun winsten) extra te verhogen.
De belangrijkste verklarende factor voor de winststijging van Nederlandse bedrijven in 2022 is echter volgens de Rabo-studie de daling van de post “volume intermediair verbruik”. Dit gaat om goederen en diensten die tijdens het productieproces worden verwerkt of verbruikt. De auteurs hebben hier zelf geen verklaring voor, maar minder kosten maken voor grond- en hulpstoffen heeft weinig te maken met graaien.
Oververhitte economie
Dat de inflatie in 2022 een recordhoogte bereikte was niet de schuld van het bedrijfsleven. Maar aangezien prijzen zich sneller aanpassen dan lonen konden bedrijven de hogere kosten doorberekenen en hun winsten in 2022 op peil houden en soms zelfs verhogen. Dit terwijl werknemers werden overvallen en een flinke koopkrachtdaling te verwerken kregen. De situatie dat sprake is van een oververhitte economie waarin de vraag groter was dan het aanbod droeg daar sterk aan bij. Overigens stegen de winsten niet tot uitzonderlijk hoge niveaus, zoals het Rabo-onderzoek laat zien.
Aangezien prijzen zich sneller aanpassen dan lonen konden bedrijven hun winsten verhogen. Overigens niet tot een historisch hoge niveau, zoals het Rabo-onderzoek laat zien (10/14). pic.twitter.com/zMreSJzTlm
— Wouter Roorda (@WouterRoorda) May 9, 2023
Verantwoordelijkheid ECB
Dankbaar werd de voorzichtige conclusie uit het Rabo-onderzoek aangegrepen in de media, voor wie de overige 9,6 procentpunt kennelijk geen probleem was. Misschien omdat we daarvoor de verantwoordelijkheid moeten zoeken bij de overheid en de Europese Centrale Bank (ECB). Diezelfde ECB schuift haar verantwoordelijkheid ook graag af op graaiflatie. Ze baseert haar conclusie op een enkele studie die graaiflatie zou aantonen gedurende enkele kwartalen in 2022.
Ook deze studie pakt precies de periode met aanbodproblemen, waarin bedrijven tijdens hoogconjunctuur gedurende een relatief korte periode werden geconfronteerd met extreem hoge prijzen. Illustratief daarvoor zijn de containerprijzen, die toen op recordhoogte stonden door specifieke aanvoerproblemen. De studie wijst containervervoerder Maersk als profiteur aan. Inmiddels zijn de containerprijzen weer gezakt naar hun oorspronkelijke niveau.
Het jaar 2022 was wereldwijd voor relatief veel bedrijven een goed jaar, omdat de vraag groter was dan het aanbod. Althans voor die bedrijven die niet te kampen hadden met stagnatie in de aanvoer, hun voorraden op orde hadden en niet te zeer geraakt werden door de hoge energieprijzen of, integendeel, daar juist van profiteerden. In de oververhitte economie waarin het aanbod stagneerde (o.a. door leveringsproblemen van China door Covid) konden veel bedrijven goed verdienen.
Overheid veroorzaakte inflatie
De belangrijkste veroorzaker van inflatie vorig jaar was echter de overheid met haar beleid van kunstmatig gecreëerde schaarste, gefaciliteerd door centrale banken met hun ruime monetaire beleid. Het afknijpen van de winning van fossiele energie in het Westen en het wegvallen van Rusland als leverancier leidde tot een enorme stijging van energieprijzen en daarmee van de winsten van energieproducenten. Een simpele kwestie van toenemende vraag en stagnerend aanbod, die tot hogere prijzen leidt. De strijd van de overheid en klimaatactivisten tegen fossiele energie maakt sommige bedrijven schatrijk.
People think Europe depends on Russia for energy because it lacks its own, but 15 years ago Europe exported more natural gas than Russia does today. Now, Russia exports 3x more gas than Europe produces. Why? Because climate activists, partly funded by Russia, blocked fracking. pic.twitter.com/m9ifRLs0ku
— Michael Shellenberger (@shellenberger) March 3, 2022
Stijging energieprijzen
Door de stijging van energieprijzen werden ook voedingsmiddelen in 2022 veel duurder. Weer kregen bedrijven de schuld zich te verrijken. De supermarktsector met zijn lage marges is daarvan een onwaarschijnlijk voorbeeld en je hoort niemand als daar de zoveelste prijzenslag losbreekt. Dat het hier om kostenstijgingen ging en niet om winststijgingen is een onderscheid dat de gemiddelde linkspopulist niet maakt. Dat de beschuldigingen dat supermarkten van hun klanten “stelen” niet zonder gevolgen bleven, maar resulteerden in meer winkeldiefstallen, werd makkelijk weggewuifd. Woorden doen er alleen toe als je er op hoge toon anderen mee om de oren kunt slaan en ontslaan je van verantwoordelijkheid als je de moral highground hebt.
Vooral de energiesector boerde dus bijzonder goed. In Nederland profiteerden we daar veel minder van, vanwege het wegjagen van Shell naar het VK en het feit dat veel pensioenfondsen niet langer van zichzelf mogen beleggen in “fossiele bedrijven”.
De Rabo was dus niet alleen te vroeg met het onderzoek naar graaiflatie, maar gaat – erger nog – voorbij aan het feit dat voor verreweg de meeste bedrijven de concurrentie zodanig is dat als zij uit de pas lopen met hun prijzen hun afzet instort. Dat geldt ook, zij het in mindere mate, voor monopolisten, zoals in dit stuk goed wordt uitgelegd.
Inhaalslag lonen
Wat te verwachten viel, is dat in reactie op het voorgaande de lonen bezig zijn aan een inhaalslag. De contractloonstijging in Nederland in recent afgesloten CAO’s ligt ruim boven de inflatie.
Wat te verwachten viel en momenteel ook zichtbaar is, is dat de lonen bezig zijn aan een inhaalslag. De contractloonstijging in recent afgesloten CAO’s ligt ruim boven de inflatie (11/14). pic.twitter.com/x6OR83ZEGZ
— Wouter Roorda (@WouterRoorda) May 9, 2023
Arbeidsproductiviteit en reële loonkosten lopen in Nederland al jaren gelijk op en het deel van het nationaal inkomen dat naar de factor arbeid gaat en het deel dat naar de factor kapitaal gaat is ook al jaren min of meer constant. Dat is in lijn met de stabiele inkomens- en vermogensverdeling in ons land. Het enige wat toeneemt sinds Rutte premier is, is de belastingdruk voor zowel particuliere huishoudens als bedrijven.
Op langere termijn is in NL de reële loonontwikkeling redelijk in lijn met de arbeidsproductiviteit. Dat de koopkracht hierbij achterloopt, komt door slokop overheid. De relatieve aandelen van kapitaal en arbeid in het nationaal inkomen zijn verrassend stabiel (14/14). pic.twitter.com/ae15aUJKvA
— Wouter Roorda (@WouterRoorda) May 9, 2023
Intussen krimpt de economie sinds begin dit jaar, maar stijgen de lonen nog door. Maakt dit van werknemers dan graaiers? Nee, dit zijn de normale processen in de economie, die sommigen niet willen begrijpen.
Falend monetair en overheidsbeleid
Er zijn bedrijven, met name in de energiewinning, die financieel hebben geprofiteerd van de janboel die overheden met hun monetaire en klimaatbeleid hebben aangericht. In plaats van zich op deze autoriteiten te richten, kiezen linkspopulisten ervoor de aanval in te zetten op het bedrijfsleven. Hoewel de bewijzen ontbreken, krijgen bedrijven de woede over de dubbelcijferige inflatie over zich uitgestort. Dat sluit naadloos aan bij de vooroordelen en vaak ook onversneden haat die er in dergelijke kringen leven tegenover het kapitalisme in het algemeen en bedrijven in het bijzonder.
Mensen die roepen dat sprake is van graaiflatie zijn nuttige idioten voor het verbergen van falend monetair en overheidsbeleid. Zoals de econoom Milton Friedman al stelde is inflatie altijd een monetair fenomeen, veroorzaakt doordat de geldhoeveelheid sneller stijgt dan de productie.
Het bewijs voor graaiflatie ontbreekt. Volgens de definitie van Onze Taal is een wappie iemand die over bepaalde kwesties een zeer uitgesproken mening heeft die niet op feiten is gebaseerd. Wie het heeft over graaiflatie kwalificeert dus als wappie.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Economie2023.05.24Graaiflatie: een linkspopulistische complottheorie
Economie2023.03.12De onthutsende toestand van ons land na ruim 12 jaar Rutte
Politiek Nederland2023.02.27‘Diepenheim’: angstaanjagend dieptepunt D66-campagne
Linkse politiek2023.01.15Het rapport over bestorming Capitool nader geanalyseerd
Zou de boel niet gewoon aan het instorten zijn?
Te veel onbenullen houden zich bezig met het investeren van tientallen miljarden in fantoom projecten als klimaat, stikstof en migratie zonder dat we daar een cent voor terugkrijgen.
De bedoeling van investeren is dat je er meer aan verdient dan wat je er in stopt. Als dat niet het geval is, zal vroeg of laat het geld gewoon op zijn, zonder dat er problemen opgelost zijn.
Het is een pijnlijke oplossing maar lijkt de enige die verandering kan brengen, het instorten van het geheel. Dan wel uitkijken voor links want die is sterk in het uitbaten van ellende.
Een instorting is volgens mij onvermijdelijk. Weet u nog die kikker in warm water? Het water begint steeds heter te worden en er is geen weg terug.
Passende metafoor.Gaan wij nog op tijd uitspringen? Of koken wij ons dood?
In de media zoals NOS wordt gesmeten met enorme bedragen winst, zoals 38 miljard voor Shell.
Daarbij wordt echter niet vermeld dat Shell ruim 8 miljard aandelen heeft van elk ongeveer 28 euro.
Niet de hele winst wordt verdeeld onder aandeelhouders, Shell heeft aangekondigd 6 miljard te gebruiken voor het inkopen van eigen aandelen om de koers op te drijven.
Dus er blijft ongeveer 4 euro per aandeel over, dat is een rendement van tegen de 14 %. Heel leuk, maar ook weer niet schokkend.
Overigens is de grootste ‘winstmaker’ van de gestegen prijzen de overheid. Van de prijs aan de pomp is bij diesel 52 % voor de overheid en van benzine 63 %. De overheid houdt dus meer over van elke verkochte liter dan de oliemaatschappij.
Over die graai-winst hoor je momenteel niemand.
En als ik op vakantie ga naar Rusland – benzineprijs 65 eurocent – dan pak ik mijn Yamaha Tracer 700: https://www.motorcyclenews.com/bike-reviews/yamaha/tracer-700/2016/
Daarom rij ik op dit kleine motortje in Nederland want daar haal ik met groot gemak een verbruik van 1:55 mee: https://autotesten.nl/honda-msx-125-2018-motortest/
De overheid blijkt de grootste graaier.
Een energietoeslag creëren ipv energie belasting verlagen. Een “klein” voorbeeld van de graai inflatie van onze overheid.
Eigenlijk wisten we dat al jaren.
ja, onze overheid is de grootste graaiflatie deelnemer.
Over onbenullen gesproken, nu wil de politiek 3000 boeren op korte termijn uitkopen.
Drieduizend producerende en winstgevende bedrijven gewoon dichtgooien. Dat uitkopen gaat al heel duur worden, maar de economie gaat ook een klap krijgen. Zuivelbedrijven die minder moeten gaan produceren. Consumentenprijzen voor zuivel die flink duurder gaan worden. Toeleveringsbedrijven die moeten gaan sluiten.
Weet iemand waar we in godsnaam mee bezig zijn .
Helaas zullen de verantwoordelijken van dit rampzalige beleid verdwenen zijn op het moment, dat de catastrofale gevolgen tot uiting komen en de burgers hiermee worden geconfronteerd.
Linkse mensen begrijpen economie niet. Dat is al heel lang bekend. Als ze wel wat van economie zouden begrijpen zouden ze niet links zijn namelijk.
Verder vinden we bij de term inflatie een definitiedingetje. Oostenrijkse School economen definiëren inflatie als een stijging van de hoeveelheid ruilmiddel, Keynesianen daarentegen definiëren inflatie als een stijging van het algemene prijspeil. Nu is de stijging van het prijspeil in 9 van de 10 gevallen een gevolg van meer geld in omloop maar, afhankelijk van welke prijzen je meet en vergelijkt, kun je aardig sjoemelen met de uitkomst van het algemene prijspeil.
Het mag duidelijk zijn dat het massieve gelddrukken tijdens de covid-periode, bovenop de rente die al heel lang erg laag is, wel tot aanzienlijke inflatie moet leiden. Misschien loopt dat nu op zijn laatste benen. Dat zou kunnen.
Er zijn m.i. maar heel weinig mensen die echt verstand van economie hebben. Dat blijkt denk ik nog het meest uit de niet aflatende eis om loonsverhogingen. Ik snap er ook niet zoveel van, maar denk in mijn keukentafelredenering, dat elke loonsverhoging zal leiden tot prijsverhogingen, die vervolgens weer zullen leiden tot eisen voor loonsverhogingen. De loon-prijs-spiraal. Die voor de burgerconsument uiteindelijk een spiraal omlaag betekent. Bijkomend effect is ws. ook nog eens dat complete sectoren zich uit de markt (moeten) prijzen.
Je zou van een overheid mogen verwachten dat ze niet met (virtuele) miljarden voor utopische vergezichten strooien, maar nu eindelijk eens NL monetair adequaat gaan besturen.
Om socialisme in te voeren moet je het kapitalisme zwart maken en alle schuld geven. De echte oorzaak is natuurlijk links met hun dure hobbies zoals de GreenDeal en migratie. Dat eerste creëert schaarste en dus hoge prijzen en dat tweede maakt het alleen maar groter door het geld wat het kost. Een dodelijke combinatie mogelijk gemaakt door het kabinet van Rutte 4, met met Kaag als de nek die Rutte’s hoofd draait in de gewenste richting. Gesteund en gepushd door groene en linkse partijen. In deze chaos is het niet moeilijk om misbruik van de situatie te maken want de prijzen vliegen overal omhoog. Daar krijgt het kapitalisme weer schuld van terwijl wij al half in het socialisme leven. En daar is schaarste en hoge prijzen een gewoone zaak. Vakmensen nauwelijks te vinden en heel duur hoort ook bij het socialisme. Het komt mij allemaal te bekend voor. Als dit doorzet zullen wij meemaken wat al eens geweest is in het Oostblok en wij hebben niets van geleerd.
De balangrijkste opdrijver van de prijzen is inderdaad de energie en belastingdruk door de overheid. Wat betreft die energie, was mij opgevallen, dat Shell buitengewoon hard werd aangepakt, maar dat het verbazend stil was rondom Aramco, de grootste en Arabische energiereus, die veruit de hoogste winsten noteerde.
Maar daar hoorde je links niet over.
Juist die stinkende eenzijdigheid is iets waar meer mensen zich zorgen over zouden moeten maken. Maar ook het hanteren van het begrip ‘gemiddeld’. Er is immers maar 1 getal wat in werkelijkheid niet of nauwelijks voor komt in het werkelijke leven en dat is gemiddeld.
Als je het gemiddelde meet van 20 minimumloners en 2 miljonairs en het totaal door 22 deelt, dan begrijpt iedereen, wat ik bedoel tussen rekenwijze en praktijkresultaat. Hetzelfde geldt voor rekenen met percentages met gelijksoortige resultaten.
Klopt. Daarom kan de roverheid ook continue met droge ogen beweren dat ze de ‘koopkracht’ voor alle burgers steeds repareren. Gemiddeld dan hé. Op papier iedereen koopkracht ipv kooponmacht, terwijl de realiteit is dat steeds weer de geprivilegieerden extra (en onnodig) kunnen profiteren, en een groot deel van ‘het volk’ het steeds een stapje zwaarder krijgt.
De belastingen moeten omlaag en de regering moet veel en veel kleiner. De (belasting-)geld verslindende roverheid MOET slanker worden en zich weer gaan focussen op kerntaken.
Wie kan je nog wel geloven? De hele wereld is op drift geraakt en politici doen maar wat. Heb je écht verstand van zaken dan word je domweg gecanceld zo gaat dat tegenwoordig. Ik kan het weten want ik ben 2 maal klokkenluider geweest waar niemand van mijn collega’s zijn mond open durfde te trekken. Ik heb bijna zelfmoord gepleegd dus vertel mij niks AUB.!!! Lees maar: https://doorbraak.be/ma-ik-wil-dood/
Echt Iedereen praat elkaar na in de media. Ik test bv. auto’s naast mijn baan als TOA. Lees deze test maar eens – https://autotesten.nl/renault-captur-edition-one-e-tech-plug-in-hybrid-160-2020-autotest/ – en zoek ‘m eens op bijna Autoweek, Autovisie etc. dan vallen de schellen van je ogen. NIEMAND durfde de waarheid op te schrijven over die auto en we hebben toch echt allemaal dezelfde auto getest. Zelf bij gebruiksvoorwerpen als auto’s gaat het al mis! En waarom? Belangen, advertentiegelden, ons kent ons, vriendjespolitiek en ga zo maar door. De Pers of zeg maar gerust de Mensheid in het algemeen is gewoon door en door verrot!
Supermarkten graaien er ook lustig op los. Persoonlijk zie ik een groot verschil in supermarkt en groothandel. Ik ben in bezit van een groothandel kaart, dus haal ook bij de groothandel. De kwaliteit is stukken beter over het algemeen en omgerekend steeds iets goedkoper. Als je nu toch de hoofdprijs moet betalen laat het dan gewoon goede kwaliteit zijn. Maar als voorbeeld, het vlees is bij de supermarkten niet alleen verschrikkelijk duur, maar ook van verschrikkelijk slechte kwaliteit, bij de Aldi zelfs van slachtafval kwaliteit. Kip en varkensvlees is giga duur geworden in de supermarkt en wat scherts mij verbazing. Heel veel kippenvlees komt gewoon uit het buitenland, net al eieren, en word zeer goedkoop ingekocht en hier betalen we de hoofdprijs onder het mom dat het kippenvoer zo duur is geworden. Enkele leveranciers van kippenvlees hebben nu problemen omdat het door hun geleverde buitenlandse kippen vlees allemaal Salmonella bevat. Ook de groothandel waar ik koop had dit probleem. Net als de Jumbo. Ze willen flink verdienen aan ons burgers, kopen inferieur vlees op en dit word in Nederland verkocht voor schoftige prijzen, simpel zat. Ook dit zie ik als graaiflatie. En de overheid doet hier niets aan. Trouwens het goede 1 ste kwaliteit varkensvlees gaat naar Duitsland en word verkocht voor goedkoper dan het inferieure supermarkt vlees in Nederland.
Complottheorieën van linkse mensen zal men wel beter vinden dan van ‘rechtse’ .