Verkiezingen Turkije: geen enkele hoop voor religieuze minderheden

Foto: Istanboel

In het Westen hoopt men dat president Erdoğan de verkiezingen van vandaag zal verliezen. Zijn uitdager, Kemal Kilicdaroglu van de Natie Alliantie, belooft vrede en democratie. Maar voor wie? Niemand is geïnteresseerd in het lot van de Jezidi’s, Joden, Armenen, Assyriërs, Aramese en Grieks-Orthodoxe christenen, ook Kemal Kilicdaroglu niet. Hij lijkt met zijn extreem-nationalistische partners verdacht veel op de antisemitische Erdoğan, die de Armeniërs vervolgt en Turkse christenen ziet als vijfde colonne. Religieuze minderheden kunnen niets verwachten van deze oppositieleider, schrijft Sonja Dahlmans.

🔊 Beluister dit artikel

Vandaag, zondag 14 mei, zijn de Turkse stemgerechtigden naar de stembus gegaan. De grootste bedreiging voor de AK-partij van zittend president Erdoğan is de Natie Alliantie. Dit is een verzameling van zes politieke partijen van zeer diverse pluimage; islamisten, nationalisten en conservatieven onder leiding van Kemal Kilicdaroglu. Vooral in de westerse pers wordt deze combinatie zeer rooskleurig geportretteerd, waarschijnlijk vanuit het idee dat alles beter is dan nog een termijn Erdoğan.

Etno-religieuze minderheden

Daarnaast is een deel van de Turken, in het land zelf en binnen de mondiale diaspora, zeer hoopvol gestemd dat er eindelijk, na jaren onder Erdoğan, een nieuwe, frisse wind door het Turkse politieke landschap zal gaan waaien. Ook Kilicdaroglu schetst zichzelf in de media graag als de brenger van vrede en democratie in Turkije. De wereldpers is in het land neergestreken om verslag te doen van de aanloop naar de verkiezingen en de uitslag zelf. Media van over de hele wereld zijn echter maar in één ding geïnteresseerd: de geopolitieke verhoudingen met Turkije. De etno-religieuze minderheden in het land die daar al eeuwen lang wonen halen het nieuws niet.

Wie is geïnteresseerd in het lot van de Jezidi’s, Joden, Armenen, Assyriërs en Grieks-Orthodoxe christenen in Turkije? Gemarginaliseerde, gediscrimineerde en zeer kwetsbare kleine gemeenschappen die onder om het even welk Turks bewind moeten zien te overleven. Nauwelijks iemand is in deze mensen geïnteresseerd, op wereldniveau doen zij er niet toe. In de Turkse binnenlandse politiek ook niet. Sterker nog, er is al eeuwen lang haat jegens deze groepen, een haat die niet alleen wordt gevoed door Erdoğan en zijn AK-partij. Oppositieleider Kilicdaroglu, noch een van de andere partijen aangesloten bij de Natie Alliantie, zullen voor deze gemeenschappen een verandering brengen. Integendeel.

Joden

Turkije onder Erdoğan bracht niets goed voor de ethno-religieuze groepen van het land. Dat is duidelijk. Herhaaldelijk liet hij zich in de media en tijdens openbare bijeenkomsten zeer antisemitisch uit. Zo vergeleek hij de staat Israël met nazi Duitsland in 2018. Yüksel Üstün, een man die Erdoğan op Facebook een Jood had genoemd, moest hiervoor een boete betalen van 7.000 Turkse Lira. Hij zou de zittende president hebben beledigd door hem een Jood te noemen. Kennelijk is Jood zijn een scheldwoord, een belediging, zo grotesk dat je  veroordeeld kunt worden wanneer je het woord te licht gebruikt. Net als met elke religieuze minderheid in het land, is Erdoğan ook in zijn relatie met de Joodse bevolking van zijn land zeer ambigu te noemen.

What does #Turkey's Erdogan want with #Israel?

By @SinanCiddi

"Erdogan In addition to being vehemently anti-Western, the National View is vehemently antisemitic and anti-Israeli"https://t.co/umvGiwjpyy pic.twitter.com/LwUkvZfK7n

— EastMedMonitor (@EastMedMonitor) April 22, 2023

Toen er in 2021 tientallen Joodse graven werden vernield (er is een stijging van antisemitisme onder de Turkse bevolking) noemde zijn woordvoerder de aanvallen ‘afschuwelijk.’ Tegelijkertijd echter beschuldigde hij de ‘Mastermind’ van de couppoging in 2016. Deze ‘mastermind’ zou ook de schuld zijn van het uitblijven van Turkse economische groei, achter terroristische aanslagen zitten en de interne opstanden in Gezipark in 2010 hebben geïnitieerd. Wie is dan deze zogenaamde ‘mastermind’ die de wereld bestuurt en overal achter zou zitten?

Antisemitisch

Het antwoord komt uit een documentaire waarin Erdoğan zelf ook te zien is en die op het pro-Erdoğan televisiekanaal te zien was: de Jood. pro- Erdoğan dagblad Yeni Akit plaatste regelmatig antisemitische cartoons. Het dagblad staat bekend om zijn antisemitische, antichristelijke, homofobe en vrouwonvriendelijke inhoud. Terwijl Turkije een van de landen is waar de meeste journalisten ter wereld zonder pardon worden gearresteerd, lijkt juist Yeni Akit boven alle verdenking verheven te zijn. Dat de Turks-Joodse gemeenschap het regelmatig voor Erdoğan heeft opgenomen, moet geen verrassing zijn. Religieuze minderheden in het land worden regelmatig ingezet voor staatspropaganda.

Is dit echt anders bij de Natie Alliantie? Nee. Lütfü Türkkan (Goede Partij of Iyi Parti) zei naar aanleiding van een video van een baby shower: “Een deel van onze maatschappij leeft in luxe die zij niet verdienen. We noemen hen moslims, maar in intellectuele zin zijn ze als Joden geworden.” En İbrahim Özkan van dezelfde partij zei in 2020: “Mijn partijleider draagt geen Joodse onderscheiding voor moed om zijn nek,” waarmee hij refereerde aan een onderscheiding die Erdoğan in 2005 kreeg ter ere van Turkse diplomaten die tijdens de Holocaust Joden hebben gered. De onderscheiding kon ook op antisemitische kritiek rekenen binnen de CHP, de partij van Kemal Kilicdaroglu. Maar er is meer; onder leiding van de CHP en op verzoek van de Goede Partij, werd in Istanboel een park vernoemd naar Hüseyin Nihal Atsız. Dit was een nazi-sympathisant die ook groot voorstander was van het Pan-Turkisme, een nationalistische ideologie ontstaan in de negentiende eeuw.

Christenen

Op dit moment zitten ruim 120.000 Armenen vast in Artsakh (Nagorno-Karabach). Al bijna een half jaar kunnen zij het gebied niet meer in of uit en kunnen hulpgoederen, medische zorg en voedsel niet naar de ingezetenen van Artsakh worden gebracht. Reeds meerdere malen sloot Azerbeidzjan het gas af en liet de inwoners van het gebied middenin de winter letterlijk in de kou staan.

Artsakh is de regio in Azerbeidzjan die zichzelf in 1991 reeds onafhankelijk verklaarde van het land en autonoom bestuur wil. Tijdens de tweede Nagorno-Karabachoorlog zond Erdoğan een paar duizend jihadisten uit Syrië, Pakistan en Libië om Azerbeidzjan te helpen tegen de Armeens-christelijke bevolking. Het Pan-Turkismebeleid onder leiding van Erdoğan is een dreiging voor de stabiliteit in de regio. Al meerdere keren staken de Azeri’s ook de grens met Armenië zelf over en pleegden daar oorlogsmisdrijven. Genocide Watch waarschuwde andermaal voor dreiging van volkerenmoord op de Armenen in Artsakh.

Nagorno-Karabach

Kemal Kilicdaroglu van de CHP steunt echter de buitenlandpolitiek van Erdoğan, zeker inzake Nagorno-Karabach. “Wij staan honderd procent achter Azerbeidzjan,” zei Kilicdaroglu in september 2020 vlak voor de tweede Nagorno-Karabachoorlog. Azerbeidzjan, zo beweerde de leider van de CHP, wordt bezet door Armenen en verdedigt slechts het eigen grondgebied. Ter informatie; Azerbeidzjan pleegde oorlogsmisdaden gericht tegen de Armeense bevolking en na de oorlog opende het een museum waarin zij de spot drijven met de slachtoffers en de oorlogsgevangenen. Luister naar Clare Daly voor meer informatie. Overigens was Erdoğan te gast bij de ‘feestelijke’ overwinningsparade in Bakoe. Dit alles dus met de goedkeuring van Kilicdaroglu en zijn CHP die claimt vrede en democratie in ere te willen herstellen in Turkije.

RP analyzed the position of a single candidate from six parties for the post of President of Turkey on the Armenian, Greek, Artsakh and Cyprus issues

On Monday, after a few days of within the Table of Six opposition coalition, Kemal Kilicdaroglu was officially announced as the… pic.twitter.com/FzOw5ewscJ

— RP Artsakh Under Blockade (@REPUBLICPRESS_) March 7, 2023

Armeense genocide

Maar er is meer. Toen het Turks-Armeense parlementslid Payan een voorstel indiende voor erkenning van de Sayfo (Armeense genocide) kreeg hij niet alleen kritiek vanuit de AK-partij van zittend president Erdoğan. Ook de leider van de Goede Partij, Meral Akşener, verklaarde dat de Turkse natie een geschiedenis heeft waar iedereen trots op moet zijn en dat geen enkele smerige agenda daar verandering in kan brengen. Toen de Amerikaanse president Biden de Armeense genocide erkende in 2021 kon dit alleen op instemming rekenen van de pro-Koerdische HDP. Alle andere partijen in Turkije schaarden zich achter elkaar in het veroordelen van Biden c.q. de Verenigde Staten voor het erkennen van de Armeense genocide.

Afgelopen vrijdag werd een christelijke familie in Tur Abdin (deel van Turkije waar van oudsher veel christenen wonen) aangevallen door de plaatselijke Koerdische bevolking. Dit is precies wat ik zelf als journalist ook hoorde van alle bewoners van het gebied toen ik daar afgelopen oktober was voor een reportage. Mijn interview met een van hen kunt u hier lezen.

Turkey’s presidential spox says Turkey closed its airspace to Armenia because Armenia has the audacity to recognize the Armenian genocide pic.twitter.com/K5X2KaYEpT

— Lindsey Snell (@LindseySnell) May 3, 2023

Jezidi’s

De haat voor mensen van andere ethno-religieuze groepen zoals Joden, Jezidi’s en christenen komt niet alleen voor bij extremistische terreurgroepen zoals ISIS. Het voorval van de christelijke gemeenschap in Tur Abdin in Turkije volgt vlak na een grote stijging van haat jegens Jezidi’s in het Koerdische deel van Irak. Het deel overigens dat -net als in Syrië- al jaren lijdt onder Turkse luchtaanvallen. Overigens konden jihadisten in 2013 en 2014 juist vanuit Turkije ongehinderd de grens naar beide landen oversteken. In een artikel schreef ik naar aanleiding van een rapport van de Yazidi Justice Committee:
“Turkije deed niets om de transportatie, het verhandelen en de gevangenzetting van Yezidivrouwen- en kinderen binnen de eigen grenzen te voorkomen. Tevens werd niets ondernomen door de Turkse autoriteiten om binnen de landsgrenzen de illegale handel in olie te stoppen, waar ISIS winst op maakte.”

Mensenrechtenschendingen

Ook in omringende landen zoals Irak, Syrië, Azerbaijan, Iran en Armenië, heeft Turkije de afgelopen jaren grote invloed gehad in de vervolging en aanvallen gericht op de Jezidi’s en christenen in deze landen. Niet alleen via Turkse luchtaanvallen, maar ook door steun aan bijvoorbeeld Syrische rebellengroepen die grove mensenrechtenschendingen plegen in Syrië. Ontvoeringen, verkrachtingen, plunderingen, moord en extreem hoge belastingheffingen hebben de Jezidi’s en christenen na de genocide door ISIS nog eens extra te verduren gekregen. Volgens het enige Jezidi parlementslid in Turkije, Feleknas Uca, liet Turkije ISIS ongemoeid terwijl het de Jezidi’s aanviel. Er worden nog altijd Jezidi-vrouwen en meisjes verhandeld onder andere in Turkije. Fehim Tatsekin schrijft voor al-Monitor hierover: “The police target mostly foreign members of the group, while locals remain untouched unless they stick their necks out or become the subject of complaints.

Herstel democratie?

De Natie Alliantie die Kilicdaroglu bij elkaar heeft gevormd om Erdogan te kunnen verslaan tijdens de verkiezingen, zal voor de ethno-religieuze minderheden in het land geen enkel verschil maken. Jean-François Pérouse van het Franse instituut voor Anatolische Studies in Istanboel merkte terecht op dat deze gelegenheidscoalitie extreem-nationalistische partners heeft die Turkse christenen zien als een vijfde colonne. Een verandering van regering zal voor de christenen in Turkije geen verschil maken, zegt Pérouse, omdat het nationalisme alom vertegenwoordigd is in de Turkse politiek. Over de beoogde buitenlandpolitiek van de Natie Alliantie, zo belangrijk voor minderheden als de Jezidi’s en christenen in de omringende landen, is nog nauwelijks iets bekend. Ik vrees dat het ook niet bovenaan de agenda zal staan mochten zij de overwinning behalen.

Since when it is ok for the Party of European Socialists to express support for a Turkish coalition of ultranationalist fascists (IYI), militarist national-socialists (CHP), conservative megalomaniac islamists (Davutoglu and Karamolaoglu)…what a shame!@PES_PSE https://t.co/t8hR0QH6ZQ

— Nikos Michailidis (@NikosMichailid4) May 13, 2023

Wanneer Kemal Kilicdaroglu beweert, onder luid applaus van het Westen, dat zijn Natie Alliantie de Turkse democratie zal herstellen en vrede zal brengen, vraag ik mij af welke democratie hij hiermee bedoelt. Zoals Turkije-kenner Uzay Bulut al beargumenteerde is dat maar net vanuit welk perspectief je dat ‘herstel’ beziet. Ik neem maar aan dat hiermee het perspectief van de Turkse moslims wordt bedoelt, niet dat van de religieuze minderheden in het land. Voor de Armenen, Grieks-orthodoxe christenen, Assyriërs, Jezidi’s geldt dat je niet kunt herstellen wat er nooit geweest is. Of zoals Uzay Bulut zei:

This is what has mainly changed in Turkey: Now that Turks have run out of Christians and Jews to persecute, they’re targeting their fellow Muslims for thinking differently or having different lifestyle choices.

— Uzay Bulut (@bulutuzay_) May 9, 2023

Amen.

Over de auteur

Sonja Dahlmans

Student theologie

Recent gepubliceerd

Archief

• Islam/Moslims2023.05.14Verkiezingen Turkije: geen enkele hoop voor religieuze minderheden
• Antisemitisme2023.04.12De imam, de moskee en de pro-Palestinalobby
• Islam/Moslims2023.04.06Britse regering-Sunak pakt de Grooming Gangs aan
• Diversiteit2023.04.01Nashville School Shooting: hoe van een dader een slachtoffer wordt gemaakt