Begrotingsregels EU gaan flink op de schop
Alweer een stap naar de transferunie
Titelfoto: EU-Raadsvergadering te Brussel, publicatie onder copyright Europese Unie.
Sinds 1997 is binnen de eurozone het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) van kracht. Daarin is vastgelegd dat het begrotingstekort van een lidstaat niet meer dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) en de staatsschuld niet meer dan 60% van het BBP mag bedragen. Omdat die regels nooit echt zijn gehandhaafd en de Oekraïnecrisis er tussen kwam, werkt de Europese Commissie nu aan herziening. Johannes Vervloed beschouwt het als misschien wel de laatste kans voor Nederland om verschoond te blijven van een transferunie (kort gezegd: het Noorden betaalt voor het Zuiden). Eerste deel van een tweeluik.
Begin volgend jaar komt de Europese Commissie naar verwachting met een voorstel om het Stabiliteits- en Groeipact (SGP), dat tot 2024 vanwege de oorlog in Oekraïne buiten werking is gesteld, aan te passen. Dat is tamelijk laat, maar hopelijk niet te laat.
Slechte zaak. Er is geen enkele reden om ivm de oorlog in Oekraïne de toepassing van SGP verder op te schorten. Integendeel. Begrotingsdiscipline en helder begrotingskader zijn juist nu nodig.
— lex hoogduin (@lexhoogduin) October 14, 2022
Hervormingen
Het nieuwe pact moet de torenhoge schuldenbergen van de Zuid-Europese lidstaten van de eurozone terugbrengen, begrotingsdiscipline in ere herstellen en bovenal een impuls geven om de steeds maar niet van de grond komende hervormingen in deze landen eindelijk eens tot stand te brengen. Lukt deze operatie niet, dan blijven er twee opties over. Of een vlucht naar voren door de creatie van een transferunie – waarbij de noordelijke lidstaten meebetalen aan de schulden van de zuidelijke lidstaten – of het uiteenvallen van de eurozone. Als er een transferunie komt, staat Nederland voor de volgende keuzes: accepteren van deze schuldenunie, bedingen van opt-outs, het verlaten van de eurozone of zelfs uittreden uit de EU.
Pact werkt niet
Het Stabiliteits- en Groeipact, dat in 1997 van start ging, heeft nooit goed gewerkt. Niet alleen notoire schuldenlanden als Italië en Griekenland hielden zich er niet aan, maar ook Frankrijk en zelfs Duitsland lapten de regels van het pact geregeld aan hun laars. De Commissie, die toezicht op de naleving moest houden, faalde volledig, met als resultaat dat we thans in de meerderheid van de eurozone-lidstaten een staatsschuld van boven de honderd procent BBP hebben en het einde nog niet in zicht is.
Schuldpositie lidstaten eurozone https://t.co/nNFM8G8iXZ
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) October 14, 2022
Het SGP was niet voor niets gecreëerd. De toenmalige Duitse Bondskanselier Helmut Kohl had de Franse president François Mitterand overgehaald om in te stemmen met de Duitse hereniging. Als tegenprestatie moest hij de Duitse mark opgeven. Wel had Kohl bedongen dat de bij het Verdrag van Maastricht (1992) afgesproken gemeenschappelijke munt, de euro, net als de D-Mark een harde munt moest zijn. De hyperinflatie die Duitsland met een zachte munt ooit had gekend in de tijd van de Weimarrepubliek moest ten koste van alles voorkomen worden. De regels van het SGP (maximaal een begrotingstekort van 3% en 60% BBP staatsschuld) dienden als garantie daarvoor.
Afspraak bleek geen afspraak
Maar het liep anders. Veel lidstaten hielden zich van begin af aan niet aan de regels van het SGP. Bovendien trad de bij de totstandkoming van de euro gecreëerde Europese Centrale Bank (ECB) – op instigatie van Kohl in Frankfurt gevestigd – ook nog eens buiten z’n boekje. De ECB bleef niet binnen haar mandaat om te zorgen voor prijsstabiliteit, maar voerde een lage rentebeleid en kocht obligaties op van hoge schuldenlanden als Italië. Het resultaat kennen we. Het gecombineerde effect van het overschrijden van de SGP-regels en de ruime geldpolitiek van de ECB hebben er flink aan bijgedragen dat we nu een hoge inflatie hebben. De inflatie is aangewakkerd door de hoge energieprijzen als gevolg van de Oekraïneoorlog, maar had al ruim voor het begin van de militaire confrontatie de kop opgestoken.
De inflatie kan niet volledig op het conto van de Oekraïneoorlog worden geschreven. https://t.co/ssHWSBwEAR
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) October 14, 2022
Schuldenunie
Hoe bedwingen we het inflatiemonster waar de Duitse regering eind van de vorige eeuw zo bang voor was? En hoe voorkomen we dat de EU een permanente schuldenunie wordt met een zachte in plaats van een harde munt, zoals in het Verdrag van Maastricht is vastgelegd? Met de komende aanpassing van het SGP staat er veel meer op het spel dan alleen inflatiebestrijding. De toekomst van de Unie is in het geding. Als men er in slaagt de schuldenbergen te reduceren en de noodzakelijke hervormingen door te voeren om álle lidstaten van de Unie weer concurrerend te maken, gloort er hoop op een EU, zoals Kohl en Mitterrand die hadden gedacht.
Van crisis naar crisis
Lukt dit niet, dan zal de EU van crisis naar crisis hobbelen met steeds ingrijpender maatregelen. Het Corona Herstelfonds van 800 miljard zou daar best eens bij kunnen verbleken. Als de schulden blijven oplopen, zullen er meer EU-fondsen worden gecreëerd om een faillissement van Italië en andere hoge schuldenlanden te voorkomen. Er wordt in Brussel al gewerkt aan een EU-energiefonds, dat als Klimaatfonds zal worden gepresenteerd.
#EU#klimaatfonds
Zoals ik voorspelde👇komt er een EU-Klimaatfonds. Althans, als @MinPres z’n rug niet recht houdt op 20 oktober ….https://t.co/8NbK9sS7mmhttps://t.co/7QAnuGDCHN— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) October 11, 2022
Er zal waarschijnlijk ook een EU-Defensiefonds komen, omdat de individuele lidstaten – lees: de hoge schuldenlanden – geen geld hebben om een EU-leger op te tuigen. Het streven naar een EU-defensiemacht wordt door de EU-bureaucraten noodzakelijk geacht om Rusland te kunnen weerstaan. Ik stelde deze gevaarlijke grootheidswaanzin eerder aan de kaak. De schuld van de Unie zal zo ongekende hoogtes kunnen bereiken, waardoor de waarde van de euro navenant zal dalen. De EU-schuldenunie zal daarmee een feit zijn.
Is het tij nog te keren?
Is deze gang van zaken nog te voorkomen? Ik denk van wel. Het aangepaste SGP zal enerzijds lidstaten in staat moeten stellen hun schulden af te bouwen en een staatsfaillissement en een daarmee direct samenhangende eurocrisis te voorkomen. Anderzijds zal een aangepast SGP moeten voorkomen dat de EU zich met eurobonds in de schulden steekt en de euro een steeds zwakkere munt wordt. Als deze exercitie slaagt, kan de inflatie worden ingedamd.
Er is haast geboden; uit de hand laten lopen van de inflatie is levensgevaarlijk voor de Europese economie. Als de inflatie zich via een loon-en-prijs-spiraal ontwikkelt tot een ‘verwachtingeninflatie’ of zelfs een hyperinflatie, is het tij niet meer te keren en zal er een diepe recessie komen. Er is – in tegenstelling tot wat de Europese Commissie beweert – geen enkele reden om de buitenwerkingstelling van het SGP met nog een jaar te verlengen.
De ECB kan de rente nog zoveel willen verhogen, als de lidstaten niet meewerken en een expansief beleid (meer uitgeven dan er aan belasting binnenkomt) blijven voeren, wordt de inflatie niet tot staan gebracht. Herstel van de begrotingsdiscipline is dan ook een noodzakelijke voorwaarde.
Aanpassing SGP
Nederland heeft het initiatief genomen om tot een vergelijk te komen tussen de eurozone-lidstaten over de aanpassing van het SGP. Om de voorwaarden waaraan een aangepast SGP zou moeten voldoen geloofwaardigheid te geven heeft Nederland, bekend als de woordvoerder van de zuinige vier, met Spanje, een vertegenwoordiger van het spending kamp, een discussiestuk opgesteld. Het Nederlands-Spaanse paper is echter vaag en zegt nog weinig over het uiteindelijk te bereiken resultaat.
Een concreet voorstel komt van monetair econoom en hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen Lex Hoogduin.
Een sterk Europa heeft nieuw begrotingskader nodig- neen. Het is simpel. Schrap de 1/20ste regel en eis van alle landen programma’s om het structurele tekort te reduceren tot 0,5% ( zit al in de afspraken). Dan komt het met de schuld vanzelf goed. https://t.co/pLk5ROjIPv
— lex hoogduin (@lexhoogduin) October 3, 2022
Essentieel zal natuurlijk zijn dat de regels van het aangepaste pact wél worden nageleefd. Het is dan ook zaak dat het toezicht op de naleving van het herziene SGP niet aan de Commissie wordt overgelaten. Deze opereert daarvoor, zoals gebleken, veel te politiek en kan geen onafhankelijk financieel toezicht uitvoeren. Er moet een onafhankelijke toezichtsautoriteit komen die beschikt over sanctiemiddelen als een lidstaat zich niet aan de (nieuwe) regels houdt.
Weerstand
Een dergelijk voorstel zal niet door iedereen met open armen ontvangen worden. Het is voor de hoge schuldenlanden veel aantrekkelijker dat de EU zich in de schulden steekt, met een garantie voor rente en terugbetaling van de schuld door de economisch sterke noordelijke lidstaten. In directe zin, doordat er in de EU-begroting zelf onvoldoende ruimte is voor rente en aflossing en de noordelijke lidstaten zullen moeten ‘bijpassen’. In indirecte zin omdat de door de Commissie voorgestelde nieuwe ‘eigen middelen’ (een ‘CO2-correctie’ aan de buitengrens, afroming van de winsten van de grootste en meest winstgevende multinationals en een herzien EU-emissiehandelssysteem) grotendeels door de noordelijke lidstaten zullen moeten worden opgebracht.
Met die eigen middelen worden de rente en aflossing op de staatsschulden gefinancierd. Zoals de Commissie zelf stelt: “Dit solidariteitscorrectiemechanisme zal er met name voor zorgen dat koolstofintensieve lidstaten met een laag inkomen een beperkte bijdrage en lidstaten met een hoger inkomen en een lage koolstofintensiteit een billijke bijdrage betalen.”
Conclusie
Concluderend kan worden gesteld dat de EU dreigt af te stevenen op een schuldenunie, die gefinancierd wordt door de noordelijke lidstaten, met als consequentie een zwakke munt en algemene verarming. Door een verstandige aanpassing van het SGP kan dit scenario worden voorkomen, met als consequentie een gezonde begrotingshuishouding en inflatievrije economische groei. Verdere federalisering van de EU zal dan ook niet nodig zijn: lidstaten houden hun eigen broek op en hoeven niet door andere lidstaten, de Europese Commissie en/of de ECB te worden gered. De samenwerking in Europa kan gebaseerd blijven op vrijwilligheid en lidstaten van de Europese Unie kunnen hun soevereiniteit behouden.
Deense model
In het tweede deel van dit tweeluik (publicatie donderdag 20 oktober) zal ik uiteenzetten hoe Nederland zich het beste kan opstellen als het SGP niet op een verstandige wijze wordt aangepast. Kiest Nederland dan voor het accepteren van een schuldenunie met als consequentie het verkwanselen van een belangrijk deel van onze vrijheid en soevereiniteit (scenario 1) of kiest het voor de nodige opt-outs ter bescherming van de Nederlandse belastingbetaler tegen een zeer kostbare transferunie (scenario 2). Collega-columnist Jan Gajentaan gaf onlangs met een verwijzing naar het ‘Deense model’ al een indicatie hoe dit er uit gaat zien.
"De hoogste tijd om bevoegdheden uit Brussel terug te halen". Nederland moet eigen positie bepalen in EU. Column van @JanGajentaan https://t.co/wld9tUrOw4
— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) October 13, 2022
Scenario 3 gaat nog een stap verder: Nederland stapt uit de eurozone, zonder echter de EU te verlaten. Een beschrijving van het worst case scenario – het verlaten van de EU, een Nexit – laat ik graag over aan de Nexit Denktank, die hierover binnenkort een bijeenkomst organiseert.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Politiek Internationaal12 mei 2024De politieke agenda van Trump 2.0
Economie21 april 2024Bij de Europese Verkiezingen staan Italiaanse scenario’s op de agenda
Economie7 april 2024EU heeft geen industriepolitiek nodig, maar kapitaalmarktunie
Economie28 februari 2024Verkiezingen voor Europees Parlement werpen hun schaduw vooruit
Ik zie maar een zinvolle oplossing en dat is een Nexit en terug naar de EEG!Brussel kost ons veel meer dan het opbrengt.En niet alleen in klinkende munt maar in het geheel!
In praktijk is de EU gebaseerd op het parasiteren van zwakke landen die over de balk strooien op rijke landen die zuinig leven. De euro is de splijtzwam die deze toestanden in stand houdt.
Het systeem van Wehkamp!!
Mijnheer Vervloed is te optimistisch. Ik heb gezien wat de Nederlandse onderhandelaars de afgelopen 30 jaar hebben gepresteerd en verwacht een dito vervolg. Met boter en suiker noemt men het geloof ik.
Helemaal mee eens. Als er een transferunie komt, gaat Nederland deze zeker accepteren. De genoemde keuzes zijn slechts onderdeel van het toneelspel om het de bevolking door de strot te drukken.
Sinds men de NL soevereiniteit volledig aan Brussel heeft weggegeven, kan men het woord solidariteit ook gevoeglijk schrappen.
De noordelijke landen worden schaamteloos als pinautomaat misbruikt, al decennia.
De ongekozen, ondemocratische EU, die ook nog eens op vele domeinen totaal niet transparant opereert (benoemingen), maakt de onnavolgbare dienst uit.
Alleen uit de euro is dus niet genoeg.
Maar ‘ze’ zullen hun macht zeker misbruiken om elk dissident land in die vermaledijde EU wat vingers af te knippen.
Het enige waar ze als EU gemakkelijk en daadkrachtig een klap op zouden kunnen geven is het achterlijke halfjaarlijkse klokverzettengedoe. Helaas……
In Nederland en Italië is de staatsrente met ongeveer 2 % gestegen. Italië heeft bijna alleen maar binnenlandse schuldeisers, dus dat kan spannend worden.
Want dat kan betekenen dat Italië de belasting moet verhogen om zijn leningen af te lossen.
De komende maanden zal de inflatie de rente verder omhoog jagen. Maar na de winter zal een diepe recessie de inflatie ongedaan maken, zo is de algemene verwachting.
Maar dat is geen oplossing. De enige uitweg uit deze situatie is de beschikbaarheid van goedkope brandstof (lees: Russisch gas). Elke andere oplossing veroorzaakt kosten verhoging, mede door de torenhoge staatssubsidies die zijn verstrekt in de corona-crisis en nu vanwege de brandstof. Die leningen moeten terugkomen uit belastingen. Dus wederom een kostenverhoging.
De koers van de euro is weliswaar gedaald, maar het is nog maar de vraag of dat de extra kostenposten compenseert. Voor de huishoudens niet en dus willen die loonsverhoging, met het gevaar dat er een loonspiraal ontstaat.
Italië schijnt veel goud in de staatskluizen te hebben. Laat Italië dat gebruiken om de staatsschuld te normaliseren of uit de EURO te stappen. Als zij dat niet doen dat moeten wij uit de Euro stappen om de ellende voor NL te voorkomen.
Het tegen de regels in toelaten van landen als Italië tot de € was al de opmaat voor het mislukken van de Euro. Landen met een slechte begroting en belastingmoraal zijn fnuikend voor de stabiliteit van de Euro. Het gaat dus slecht. Maar daar moet Nederland niet voor bloeden.
Daar zóu Nederland niet voor moeten bloeden, maar ondertussen bloeden we dood.
Dank Vervloed voor de gedetailleerde uiteenzetting. Benieuwd hoe de Zweedse en Italiaanse regering gaan positioneren.
Degenen in de EU die de Europese federalisering willen afdwingen komen – na de liberalen van Guy Verhofstadt – nu uit de klimaat hoek van Timmermans / Samsom en de Amerikaanse milieu minister John Kerry
De hele discussie die Vervloed neerzet wordt ook gevolgd door de Brics landen en Shanghai Cooperation Organisation.
Deze groepen denken meer als Ad Melkert.
Brussel wil toch dat alles escaleert?? Daar zijn ze al jaren mee bezig.
Natuurlijk gaan ze niet voor een oplossing. Tjonge, wat een naïef verhaal.
Ja, interessant. Wie gaat de schulden betalen als Duitsland zijn industrie ziet verloren gaan, Nederland zijn boeren het land uitjaagt. Massale werkeloosheid in die landen en een massaiimigratie die ook nog eens bekostigd moet worden.
Het zijn niet alleen de schulden van overheden. Ook bedrijven en particulieren zitten tot over hun oren in de schulden. In NL zijn het vooral hypotheekschulden. In 2008 had de Ierse overheid weinig schulden maar de Ierse burgers hadden allemaal dikke hypotheken die banken maar wat graag verstrekten omdat huizenprijzen tijdens de Keltische Tijger jaren toch bleven stijgen; totdat ze dat opeens niet meer deden. Als je dan je baan kwijt raakt vanwege crisis gaat het huis naar de bank die er verder ook niet voor een redelijke prijs vanaf kan komen en na een tijdje, met een opeenstapeling van huizen die balanswijs allemaal onder water staan, massaal in de problemen komen.
De rente verhogen, om de inflatie te bestrijden, kan dus eigenlijk niet. Maar de rente laag houden zodat de inflatie blijft stijgen kan ook niet. De uitweg is het hele financiële systeem vervangen door een CBDC. Daar zijn ze dan ook druk mee bezig. Niet alleen in de EU, maar in een heleboel landen.
De VS zelf staan er ook niet zo lekker voor en zodra de BRICS hun eigen reservemunt klaar hebben zodat de USD niet langer de reserve ccy van de wereld is en daarmee een heleboel vraag naar de USD wegvalt, wat betekent dat de waarde van de USD zal inzakken, wordt het lastig tot onmogelijk om het imperium overeind te houden.
Er zijn redenen waarom sommige mensen enthousiast zijn over bitcoin wat je niet zomaar kunt bijdrukken.
En hoe gaat cbdc het inflatieprobleemoplossen anders dan gewoon van de ene op de andere dag de euro als wettig betaalmiddel afschaffen (hebben meerdere landen eerder gedaan, denk aan tientje van Lieftink). Realiseer je dat dat betekend dat alle pensioenen (en andere tegoeden) dan in 1 klap verdwenen zijn. Gewoon de euro inwisselen vooreen digitale versie list natuurlijk niets op. Overigens is de huidige euro ook digitaal, behalve dat je hier en daar nog wel een papiertje als bewijs van bezit kan verkrijgen.
Natuurlijk is ook een CBDC slechts een tijdelijke oplossing, een monetaire reset, zogezegd, omdat de werkelijke problemen groter, dieper en meer principieel van aard zijn. Ook een terugkeer naar de gulden, wat sommigen denken, lost dat niet op. We zijn immers aan het monetair experimenteren sinds de Bretton Woods conferentie van 1944, waar de goudstandaard is afgeschaft. Desalniettemin is een CBDC wat de globalisten willen en ook gaan krijgen omdat ze op deze manier meer en meer directe controle op jouw en mijn gedrag kunnen uitoefenen. Wat de consequenties van die transitie naar een CBDC voor je spaarcentjes en je pensioen gaan zijn? Hope for the best, plan for the worst.
Exact dezelfde controle kunnen ze ook verkrijgen door gewoon cashgeld af te schaffen. Nu als al te zien waar en voor wat je pint(?). Er moet dus een andere reden zijn tenzij ze in brussel allemaal zo dom zijn dat ze niet zien dat het vwb privacy niets toevoegt. Nou sluit ik dat niet uit.
“Exact dezelfde controle kunnen ze ook verkrijgen door gewoon cashgeld af te schaffen.”
Oh ja, kunnen ze verhinderen dat jij een fles drank koopt? Of een pakje sigaretten? Verhinderen dat je een stuk vlees koopt als je over je wekelijkse quotum gaat? Kunnen ze verhinderen dat je trein-, bus- of vliegtickets koopt? Verhinderen dat je benzine voor je auto koopt? Verhinderen dat je de verkeerde boeken koopt?
Privacy afschaffen is juist het doel. Het Chinese puntensysteem, wat er gaat komen, moet gehandhaafd worden. Een directe koppeling tussen jouw bankrekening en je digitale betalingen opslaan in een grote database die gelinkt is aan je quota die vermeerderd en verminderd kunnen worden al naar gelang je puntensysteem is daarbij sneller efficiënter en goedkoper.
Ja dat kunnen ze. Als je zonder cash moet pinbetalen kunnen ze dat net zo goed als met cdbc. Geen enkel verschil. Sterker nog er zit nu altijd een bank tussen die controles kan uitvoeren.
Zonder cash is de euro toch ook volledig digitaal.
Nee, dat kunnen ze niet omdat de databases van de verschillende banken niet met elkaar gekoppeld zijn. Dit is noodzakelijk omdat je anders je aankopen kunt spreiden over meerdere banken. Ook moeten de databases van alle grote winkels gekoppeld worden zodat de software meteen kan zien welk product of service je koopt, of daar een quotum op zit en hoeveel je daarvan al verbruikt hebt. Dat is de reden dat de middenstand moet verdwijnen omdat die moeilijker in het digitale netwerk te hangen zijn. Alles moet via hele grote, internationale bedrijven gaan.