Deglobalisering van economie en handel zet door
Twee handelsblokken ontstaan: westers en Russisch/Chinees
Foto: 
De wereldeconomie is al enige jaren aan het deglobaliseren. De handelsoorlog van Trump met China was de eerste stap, gevolgd door de coronacrisis. Afhankelijkheid van China bleek toch niet zo’n goed idee. Streven naar zelfvoorziening werd VS- en EU-beleid, nog eens extra bevorderd door de Oekraïne-oorlog. Het multilaterale handels- en financiële systeem lijkt zijn langste tijd te hebben gehad. Johannes Vervloed ziet twee blokken ontstaan: het Westen tegenover Rusland en China en hun allianties. Een ding is zeker: alles wordt duurder.
Inflatie
De oplopende inflatie is een teken aan de wand: er is iets aan het veranderen in de wereldeconomie. Aan de steeds verdergaande globalisering van handelsstromen lijkt een eind te komen. De wereldwijde spreiding van de economie heeft ervoor gezorgd dat productieprocessen op de meest efficiënte wijze werd uitgevoerd. Veel van onze dagelijkse goederen worden in lagelonen-landen als China en India gemaakt. Jarenlang konden daardoor de prijzen van huishoudelijke producten, gereedschap en elektronische producten laag blijven. De daarvoor benodigde lange productie- en handelsketens waren geen probleem. Het vervoer met containerschepen was relatief goedkoop en de distributie in de ontvangende landen goed geregeld. Ons land – Nederland Distributieland – verdiende er een goed belegde boterham aan.
Dat we ons daardoor steeds afhankelijker maakten van verre landen werd tot voor kort niet echt als een probleem gezien. Het systeem functioneerde immers prima en met behulp van geavanceerde logistieke systemen arriveerden de meeste producten just in time.
Decoupling
China heeft enorm van dit multilaterale, wereldwijde handelssysteem geprofiteerd en kon elk jaar met ruim 7% BNP groeien. De wijze waarop China handel dreef stuitte echter op kritiek. Het land lapte de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) aan zijn laars. China speelde vals op meerdere velden. President Trump was het op een gegeven moment zat. Hij zag dat de eigen industrie op oneerlijke wijze weggeconcurreerd werd en dat vooral de middenklasse er ernstig onder te lijden had. Hij verklaarde China de handelsoorlog en riep het bedrijfsleven op weer in de VS te investeren en niet langer in China. Hij promootte decoupling, het ontkoppelen van de economieën van de VS en van China.
Nieuwe geopolitieke realiteit vereist nieuw buitenlands beleid. Door Joh. Vervloed @Diplo_JV https://t.co/9n8OmXzuZe pic.twitter.com/5DytGL99dt
— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) October 14, 2018
Pandemie
Niet lang na de maatregelen van Trump brak de coronapandemie uit. De getroffen landen voerden rigoureuze beperkende maatregelen in om de pandemie het hoofd te bieden. Er kwamen lockdowns en reisbeperkingen. Handelsketens werden grondig verstoord. Het dragen van mondkapjes werd haast overal verplicht gesteld. En waar moesten die kapjes en allerlei andere medische hulpmiddelen vandaan komen? Juist, uit China. Afijn, u weet wat er toen gebeurde. Een dergelijke noodsituatie mocht zich nooit meer herhalen, was de conclusie van veel Westerse leiders. Productie van essentiële medische (hulp-)middelen zou voortaan weer in eigen land of regio (de EU) moeten plaatsvinden.
“De economische les van de Corona-crisis”. Door Johannes Vervloed @Diplo_JV https://t.co/BLvGGDQVkA pic.twitter.com/zc680bhH5b
— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) March 29, 2020
Fort Europa
Momenteel wordt een derde klap aan de globalisering uitgedeeld. Door de oorlog in Oekraïne, met als reactie een boycot van Russische olie- en gas, vliegen de energieprijzen door het dak. Tevens stokt de productie en distributie in de graanschuren van Europa, Oekraïne en Rusland, als gevolg van dezelfde boycot. De voedselprijzen stijgen navenant. Net als bij de mondkapjes het geval was, realiseert men zich dat we ook voor energie en voedsel te afhankelijk van derde landen zijn geworden. Vooral binnen de Europese Unie is de roep om zelfvoorziening van energie en voedsel luid.
Overigens is de tendens naar meer zelfvoorziening al langer zichtbaar binnen de EU. De Europese Commissie pleit al geruime tijd om Big Tech te belasten en een eigen BT-industrie op te richten. Ook het “Fit for 55”-programma impliceert zelfvoorziening en afscherming, onder andere met de komende CO2-grensheffing. Protectionisme is ‘in’.
De ministers van de EU-landen hebben overeenstemming bereikt op een nieuwe klimaatmaatregel: de Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Hiermee zorgen we dat voor geïmporteerde producten* dezelfde CO2-prijs gaat gelden als voor producten die in de EU geproduceerd zijn. pic.twitter.com/2cg5UM5yKO
— Marnix van Rij (@StasFB) March 15, 2022
China
Een vierde ontwikkeling is de angst bij westerse bedrijven dat al jaren sluimerende spanningen tussen China en Taiwan resulteren in een militair conflict, met een boycot van Chinese producten als gevolg. Door westerse bedrijven in China geproduceerde producten komen het land dan niet meer uit. Deze angst heeft al een investeringsstop teweeg gebracht en diverse westerse bedrijven overwegen zelfs China te verlaten.
Alternatieve systemen
Of de deglobalisering als gevolg van deze ontwikkelingen doorzet is voor een belangrijk deel aan China zelf. Gaat het land Rusland steunen in de oorlog tegen Oekraïne of stelt het zich neutraal op? Maakt het misbruik van de gelegenheid om Taiwan “in de moederschoot terug te brengen” of geeft het vooralsnog de voorkeur aan de handhaving van zijn omvangrijke handelsrelaties met het Westen? Bekend is dat de Chinese communistische partij naar een vergroting van de binnenlandse vraag streeft ter vervanging van de exportindustrie. Maar op welke termijn gaat dat resultaat opleveren? China denkt long term. Het zou voor de Chinese politieke leiding wel eens te vroeg kunnen zijn voor een dergelijke rigoureuze stap.
Ook al temporiseert China de voorgenomen ‘de-westernalisering’, het streven naar een eigen economisch blok gaat onverminderd door. We zien het aan het in het leven roepen van alternatieve financiële systemen en instituties, zoals de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB) als alternatief voor de Wereldbank en het Russische en Chinese SPFS/CUP als alternatief voor verrekeningssysteem Swift. Last but not least zien we het aan de de-dollarisatie – het afstappen van de dollar als wereldvaluta – niet alleen een wens van Rusland en China, maar ook van India. Dat land kwam onlangs met Rusland overeen de wederzijdse handel in eigen valuta (roepia’s en roebels) af te rekenen.
Poetin verlegt Russische handel van Westen naar China https://t.co/ovY6XHdB6H "Samen met China werkt Rusland aan een eigen economische ruimte met andere valuta als tegenhanger van de dollareconomie. Wie zullen hun bondgenoten worden?" – Terechte vraag.
— Jean Wanningen (@trias_politica) March 17, 2022
Twee blokken
Door een combinatie van deze de-westernalisering én de door het Westen (vooral de VS) ingezette decoupling neemt de globalisering (geleidelijk) af. Het is mijns inziens niet meer de vraag óf het multilaterale handels- en financiële (Bretton Woods)systeem tot een einde komt, maar slechts hoe lang dat gaat duren. De wereldeconomie is op weg om in twee blokken uiteen te vallen. Enerzijds het Westen, anderzijds Rusland en China en hun respectievelijke allianties.
Beide blokken zijn niet alleen bezig hun eigen economieën af te schermen, ook politiek en militair worden de messen geslepen. Rusland heeft bondgenoten ‘gemaakt’ in het Midden-Oosten (Syrië) en Afrika en China heeft zijn Belt & Road-project (de nieuwe Zijderoute) en sluit defensiepacten, laatstelijk met de Solomoneilanden. De VS heeft bondgenootschappen gesloten als het AUKUS-pact met Australië en het VK en het QUAD met Japan, Australië en India. De EU koestert weliswaar eigen geopolitieke ambities, maar zal – zo verwacht ik – binnen het westerse blok blijven.
Globalisme wankelt
Ik kan niet anders concluderen dan dat het globalisme, het westerse multilaterale productie- en handelssysteem wankelt en mogelijk wordt vervangen door twee ‘gesloten’ economieën, twee elkaar tegenstrevende blokken, een westers ‘democratisch’ en een ‘autocratisch’ Chinees/Russisch blok. De consequenties zijn velerlei, niet in de laatste plaats dat alles duurder wordt. De globalisering had alles goedkoper gemaakt. Zonder globale productieketens zal de productie op een minder efficiëntere wijze plaatsvinden, dus duurder worden. Op de andere consequenties kom ik binnenkort op OpinieZ terug.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
EU16 september 2023Machtsbeluste EU in ons land geen verkiezingsthema, in Polen wel
Politiek Nederland1 september 2023Wordt het nog wat met een realo-rechts kabinet?
Kolonialisme12 augustus 2023Staatsgreep in Niger wijst op tanende invloed Westen
EU17 juli 2023Wat gaat Spanje doen als tijdelijk EU-voorzitter?
Johannes Vervloed.
Een westers democratisch.?
Het draagvlak voor bv de overheid en het koningshuis, is nog nooit zo laag geweest.
De Ruttes en Macrons hebben ons Europa, in een oorlog met Rusland gemanoeuvreerd.
Noodwetten vliegen als zoete broodjes over de toonbank, zonder enige inspraak.
De opkomst bij verkiezingen is op een dieptepunt.
Zonder prikjes geen toegang enz.
Het globalisme onder leiding van de westerse landen zoals de VS en de EU gaat uiteenvallen. Dat zullen de globalisten in de VS en de EU en de monopolisten in het algemeen, niet leuk vinden. Ik denk dat daar de klappen gaan vallen. Poetin gaat zijn gas gewoon in Roebels uitbetaald krijgen. Wat van der Leyen ook loopt te gillen. Ja inderdaad een globalist. Maar als er geen gas in de EU komt dan ligt de boel snel plat.
Sancties werken alleen in een globalistische omgeving. Iedereen krijgt dat door. Je stelt je land bloot aan ongewenste buitenlandse invloeden, denk aan de migratie om het maar in de buurt te houden. Maar het gaat ook om economische invloeden.
Bedenk dat de globalisten er alles aan zullen doen om hun greep te behouden, dus we aan nog wat meemaken.
De globalisering heeft eerst alles goedkoper gemaakt maar dat is niet zonder consequenties. Elke verkoper biedt eerst alles goedkoop aan om daarna zijn slag te slaan als je eenmaal aan verslaafd bent. Intussen is eigen productie verdwenen samen met de onafhankelijkheid. Drugsdealers doen het ook zo.
In dit artikel geeft Johannes Vervloed een redelijke goede analyse van de ontwikkeling binnen het globalisme en de consequenties daarvan. Echter, op één punt slaat hij de plank volledig mis en dat is de politieke structurering van de twee blokken die nu ontstaan. Ja, het Chinees/Russisch blok zal autocratisch zijn en draaien om ‘sterke’ leiders. Het westelijke blok zal echter absoluut niet democratisch zijn, maar technocratisch waarbij het ambtenarenapparaat samen met multinationals en het grootkapitaal de dienst uitmaken. Ik weet niet welk blok haar burgers een prettiger leven zal bieden, maar een leven bepaald door ambtenaren en groot ondernemers en grootkapitaal lijkt mij ook geen prettig vooruitzicht.
Mee eens. Maar dat neemt niet weg dat er ook voor Europa enige lichtpuntjes te zien zijn.
1) In China werken de mensen 6 dagen per week 11 of 12 uur per dag. Met zo een werkethos en aantal uren is het niet zo moeilijk om concurrerend te zijn.
2) De Chinese munt zal nog heel lang geen vervanging kunnen zijn van de US dollar, omdat de Chinese regering veel te onbetrouwbaar is inzake haar monetaire beleid en de Renminbi nergens buiten China geaccepteerd wordt.
3) Heel veel productie is al weg uit China richting Bangla Desh, Turkije, Bulgarije, enzovoort. Met name voor Oost-Europa liggen hier veel kansen.
4) de globale economie is niet vol te houden omdat China steeds een positieve handelsbalans heeft en Europa een negatieve. In deze fase is de terugkeer van de productie gunstig voor Europa, omdat de dienstensector in Europa steeds minder in staat is om nieuwe banen te scheppen en productie een goede aanvulling zou zijn en tegelijkertijd de handelsbalans zou stabiliseren.
Je loopt door de Action en denkt: “Straks heeft iedereen het goedkoopste product en niemand nog een baan”. Als oud-diplomaat zit je iets verder van de werkelijkheid van alle dag dan eenvoudig verkoper van producten zoals ik. Daarbij is veel spul wat tegenwoordig gemaakt wordt van wegwerpkwaliteit. Goedkoper in aanschaf, maar niet reparabel zodra iets stuk gaat. En 2x een goedkoop product aanschaffen in de levensduur van 1 beter apparaat in dezelfde klasse is niet per se voordeliger. Reparatie levert ook werk op aan laag geschoolde mensen, waarvan we inmiddels een zeer uitgebreid arsenaal van hebben opgebouwd.
En je werkt aan een afvalberg. Ik ben geen milieu-fanaat, maar de afvalberg zoals we die nu produceren hoeft nou ook weer niet.
Zouden we de EU afschaffen (ik weet, Eurocraten willen dat niet) dan zou veel spul dat nu in China wordt gemaakt tegen redelijke prijzen in Zuid Europa kunnen worden gemaakt. En in Noordelijk Afrika. Hoeven die lui niet massaal onze kant op te komen voor wat welvaart. Waarbij de maakkosten door vergaande automatisering toch al veel lager zijn dan 40 jaar geleden.
Mijns inziens -maar ook dat is slechts een mening- is die deglobalisering het beste wat ons in de laatste decennia is overkomen.
Decentralisering, goede ontwikkeling is mijn mening. En alles duurder? Wellicht wel maar laten we ons dan maar weer richten op kwaliteit. Een stogzuiger die 50% duurder is maar 2 keer zolang meegaat is uiteindelijk goedkoper. Zeker als we ons mwer richten op repareerbaarheid. Nog beter voor het milieu ook. En een productierobot is goedkoper dan een chinees en maakt langere dagen. Als we 1 ding moeten wegwerpen dan is het wel de wegwerpmaatschappij.
Wat ondertussen ook wel frappant is, is dat de Russische inflatie, die sterk gestegen was na de inval, ondertussen terug is op het niveau voor de inflatie.
Dit terwijl de inflatie in de EU vrolijk blijft stijgen.
https://www.aljazeera.com/economy/2022/4/20/russian-inflation-slows-to-pre-war-level-as-worst-appears-over#:~:text=Consumer%20demand%20has%20already%20buckled,according%20to%20the%20statistics%20service.
Waarom wij dat dan van Aljazeera moeten horen?
Wat zien wij over het hoofd?
Er is door de ontwaarding van de roebel geen koopkrachtige vraag in Rusland om buitenlandse producten te kopen. Daardoor is er geen prijsopdrijvend effect meer wat die producten aangaat. De export van Russische producten ligt ook grotendeels stil, zodat er genoeg aanbod op de binnenlandse markt is. Prijzen blijven daardoor stabiel of dalen zelfs.
Niveau voor de inflatie moet zijn: niveua voor de invasie.
Hoe dan ook, lijkt het er op dat de sancties voor ons erger uitpakken dan voor de Russen. Wij zitten straks in de winter zonder gas.
Putin heeft gas, en wij, althans de EU, hebben geen gas.
Hoe lang gaat het duren voor wij onafhankelijk zijn van Russisch gas? Als iemand hier nu een redelijk beargumenteerd antwoord op wil geven. Ik heb er nog niemand over gehoord.
ontwaarding van de roebel?
https://www.google.com/finance/quote/RUB-USD?window=6M&comparison=EUR-USD
“Twee blokken”. Klinkt zichtbaar (met de daarvoor geschikte bril). Eén ding blijft onverdeeld populair; groei, whatever it takes.
Ik weet niet of iemand dit begrijpt wat ik hiermee bedoel:
Ik vrees, en het kan zomaar….dat het gaat druk worden na sluitingstijd de komende tijd.
Thanks Mr Vervloed You”re Spot On !