De verkeerde oplossing van Klaas Knot
Bankpresident wil federale EU om de euro te redden
Foto: 
De president van de Nederlandse Bank (DNB), Klaas Knot, wil de euro redden met een permanent herstelfonds en meer macht naar Brussel. In zijn visie nodig om economisch zwakke lidstaten in de eurozone te houden. Het kan echter goedkoper en zonder Brusselse oekazes. Johannes Vervloed wil een betere oplossing: geef de zwakke lidstaten een ‘euroholiday’. Laat ze tijdelijk uit de eurozone stappen. Na hun economie op orde te hebben gebracht met een ingrijpend hervormingsprogramma kunnen ze weer terugkeren.
Eindelijk wordt erkend dat de euro een ingebakken weeffout heeft. Knot stelt een aantal onvolkomendheden aan de orde als gevolg waarvan scheefgroei ontstaat en lidstaten steeds verder uit elkaar drijven. De euro is bij ongewijzigd beleid op termijn niet houdbaar en kan zelfs leiden tot het uiteenvallen van de Europese Unie. Het roer moet om.
Tot zover helemaal eens. De ‘oplossing’ die wordt voorgesteld is echter niet de mijne.
Knot – en met hem waarschijnlijk de Nederlandse regering; ik kan me niet voorstellen dat zijn voorstel een solo-actie is – wil verdere Europese integratie en de nationale soevereiniteit opgeven. Het is de prijs die Nederland zou moeten betalen om de euro te redden.
Scheefgroei
‘Meer macht naar Brussel’ is inderdaad kostbaar: het betekent een permanente transferunie, overheveling van belastinggeld van Noord naar Zuid. Bovendien is het geen echte oplossing, want het onderliggende probleem, een eenheidsmunt voor economieën met een zeer verschillende productiviteitsgroei, wordt niet bij de wortel aangepakt. Sterker nog, het versterkt het probleem. De scheefgroei blijft voortbestaan.
De president van de Nederlandse Bank begint zijn Schoo-lezing “Hoe we Europa weerbaarder, welvarender en duurzamer kunnen maken” met een leerstelling. De belangrijkste opdracht van de DNB is ervoor te zorgen dat: “… gewone mensen een bestaan kunnen opbouwen in de wetenschap dat hun geld zijn waarde behoudt.” Wel, daar gaat het al meteen mis. Nederlandse spaarders en gepensioneerden kunnen haarfijn uitleggen dat DNB daarin alvast niet geslaagd is. Aan de Nederlandse situatie besteedt Knot echter niet al te veel aandacht. Snel gaat hij over naar het Europese toneel, waarbij hij de veel voorkomende fout maakt om Europa, de Europese Unie en de eurozone op één hoop te gooien. Maar goed, het gaat om de inhoud van zijn betoog.
Knot: soevereiniteit deels opgeven voor sterkere muntunie- dat de euro onhoudbaar is bij ongewijzigd beleid, lijkt juist. Dat er DUS verdere EU integratie nodig is, is meer politiek dan economie. En kan niet zonder EU Verdragswijziging. https://t.co/t6Ep7bsAWD
— lex hoogduin (@lexhoogduin) September 2, 2020
Welvaart
De vraag wordt gesteld hoe we Europa weerbaarder, welvarender en duurzamer kunnen maken. Een belangrijke vraag gezien de (corona)crisis waarin de Europese Unie zich momenteel bevindt. Betoogd wordt dat de EU een bron van welvaart is voor alle lidstaten. Maar deze welvaart geldt niet voor iedereen in gelijke mate. De economische sterke lidstaten profiteren meer van de EU, lees: van de interne markt, dan de economisch zwakke lidstaten. De economisch zwakke lidstaten ondervinden nadeel van een wisselkoers die voor de gehele eurozone geldt. Zij kunnen hun geringere concurrentievermogen niet zoals in vroegere tijden compenseren met een devaluatie. Op deze wijze ontstaat scheefgroei.
Geen hervormingen
Knot concludeert: ”Zolang het fenomeen scheefgroei bestaat, zullen sterkere economieën dus af en toe moeten inspringen voor zwakkere economieën“. Hoezo ‘dus’? Zijn de sterke economieën verantwoordelijk voor de zwakke, zijn zij de schuld dat de zwakke minder presteren, dat hun productiviteitsgroei minder is dan in de sterke economieën? Die vraag stelt hij niet. Hij beschouwt de scheefgroei als een gegeven.
Maar het is geen gegeven. De scheefgroei wordt versterkt doordat de economisch zwakke landen in tegenstelling tot de sterke geen hervormingsprogramma’s hebben doorgevoerd. Hun arbeidsmarkten zijn niet flexibel, hun dienstenmarkt is niet ‘open’ vanwege allerlei beschermingsconstructies, corruptie viert er hoogtij met als gevolg te weinig belastinginkomsten en een omvangrijke zwarte sector en hun pensioengerechtigde leeftijd is veel lager.
Uit de wind gehouden
Knot ontkent niet dat economisch zwakke landen moeten hervormen, maar is van mening dat zij dat beter zullen doen als de economisch sterke landen ook een bijdrage leveren. Het tegendeel is waar. Als de zwakke economieën geholpen worden met een permanent herstelfonds – waar hij voor pleit – en tevens uit de wind gehouden worden met het goedkope geld-beleid van de ECB, vervalt voor hen elke incentive om te hervormen. Zij kunnen rustig achteroverleunen, tekorten op de begroting worden door de economisch sterke noordelijke lidstaten wel bijgepast. En over de hoge staatsschuld hoeven ze zich al helemaal geen zorgen te maken. Knot pleit voor schuldsanering, zeg maar gewoon kwijtschelding.
Meer macht naar Brussel
Knot wil het economisch beleid van de lidstaten nauwer op elkaar afstemmen. Hij ziet hier een taak voor de Europese Commissie. De jaarlijkse ‘landenspecifieke aanbevelingen’ van de Commissie moeten niet langer vrijblijvend zijn. Lidstaten moeten deze opvolgen op straffe van verschoond blijven van financiële hulp. Die hulp kan de Commissie geven, omdat zij in het voorstel van Knot de beschikking krijgt over een permanent herstelfonds. De voorgestelde maatregelen resulteren erin dat de euro gered wordt, maar wel ten koste van veel belastinggeld van Noord naar Zuid-Europa. De opmerking van Knot dat het herstelfonds een ‘relevant precedent’ is, is veelzeggend.
Ondanks positieve eu toon vd Elsevier lezing van Knot leest het als een bezorgd verhaal van iemand die niet weet hoe de € te stabiliseren en die niet uit de vraag komt of, hoe en wanneer Italië afdoende gaat hervormen.
Herstelfonds is én éénmalig én een 'relevant precedent'?— adriaan schout (@adriaanschout) September 2, 2020
Transferunie
Hij verbloemt het met mooie woorden, maar eigenlijk pleit hij voor een heuse transferunie, een permanente overdracht van sterke naar zwakke economieën. Bovendien lost zijn voorstel het onderliggende probleem van verschillend concurrentievermogen niet op. Zijn voorstel voor meer geld naar lidstaten met een zwakke economie bestendigt dat juist. De conclusie van Knot volgt ook niet logisch uit zijn betoog. Verdere integratie is een politieke keuze, geen economische noodzaak.
Weeffout
Er bestaat een betere oplossing, een echte oplossing die het europrobleem wel bij de wortel aanpakt. Zoals gezegd is een weeffout ingebakken in de euro. Er is een rigide eenheidsmunt ingevoerd in een te groot gebied dat geen Optimum Currency Area is. Door, tegen de zin van Nederland in, veel zuidelijke lidstaten met economische problemen toe te voegen. Een politieke wens van Mitterrand destijds.
Deze toch al riskante opzet wordt verder ondergraven door het gebrek aan concurrentievermogen van de zuidelijke lidstaten. Doordat zij er niet in geslaagd zijn hun economie te hervormen, zoals de noordelijke lidstaten wel hebben gedaan, is hun productiviteitsgroei achtergebleven. Zij zijn daardoor niet in staat om te concurreren met de lidstaten die wel hebben hervormd.
Flexibel lidmaatschap
De oplossing is simpel. Maak het lidmaatschap van de eurozone flexibel, niet langer verplicht. Bied de lidstaten die zich niet aan de regels van het Stabiliteitspact kunnen of willen houden de mogelijkheid tijdelijk uit te treden. Dat wil zeggen bij een chronisch begrotingstekort en een hoog opgelopen staatsschuld. In een dergelijke situatie loopt de spread (verschil in renteniveau) tussen de staatsobligaties van de betreffende lidstaat en de sterke economieën in het noorden van de Europese Unie op.
De financiële markten gaan dan speculeren tegen de euro, hetgeen gigantische steunoperaties vergt. Om die te vermijden en de euro niet in gevaar te brengen is het beter dat de betreffende lidstaat de eurozone (tijdelijk) verlaat en een eigen munt invoert. De lidstaat die dit overkomt kan gewoon in de interne markt en douane-unie blijven. Na devaluatie en zodra de hervormingen met succes zijn uitgevoerd, kan de lidstaat weer terugkeren in de eurozone.
Euroholiday
Het is het euroholiday-recept, dat in een drieluik van Lex Hoogduin, Jan Gajentaan en ondergetekende vorig jaar al werd bepleit. Het is een ‘middenweg’ tussen de Ever Closer Union van de federalisten (waartoe Knot zich lijkt te hebben bekeerd) en een harde Nexit.
EU-landen moeten weer baas in eigen huis worden https://t.co/1oYCbjhiuD "Als de politieke wil er is, kan Nederland samen met gelijkgestemde bondgenoten verdere federalisering van de EU tegengaan" – Die politieke wil is er niet, integendeel.
— Jean Wanningen (@trias_politica) October 6, 2019
Verdragswijziging
Dat een flexibele euro verdragswijziging betekent is geen valide tegenargument. Ook de voorstellen van Knot (opheffen bail-out verbod schuldenlanden en permanent herstelfonds) behoeven een verdragswijziging. Zoals het er nu staat moeten lidstaten die uit de eurozone willen de Europese Unie verlaten op basis van de artikel 50-procedure (het ‘Brexit-artikel’). In de EU-verdragen is namelijk niets geregeld over uittreding uit de eurozone. Eenmaal erin, blijft een lidstaat erin. Het is het bekende Hotel California: You can check out anytime you like, but you can never leave.
Inzet verkiezingen
Als we het europrobleem echt willen aanpakken, moeten we terug naar de tekentafel. De Conferentie over de toekomst van Europa, die binnenkort van start gaat, biedt daarvoor een gelegenheid bij uitstek. Nederland moet daar mijns inziens op inzetten. Maar eerst is een open debat geboden over welke richting Nederland met de Europese Unie in wil slaan. Een dergelijk debat zou inzet moeten zijn van de verkiezingen voor de Tweede Kamer van volgend jaar maart. Willen we een federale unie – de consequentie van de voorstellen van Knot – of een vrijwillig samenwerkingsverband van soevereine staten?
In een democratie is voor dergelijke fundamentele beslissingen een breed draagvlak nodig. Die mogen niet langer in achterkamertjes worden genomen. Knot is het daar overigens mee eens. Ook hij hoopt op een “stevig EU-debat”.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
EU16 september 2023Machtsbeluste EU in ons land geen verkiezingsthema, in Polen wel
Politiek Nederland1 september 2023Wordt het nog wat met een realo-rechts kabinet?
Kolonialisme12 augustus 2023Staatsgreep in Niger wijst op tanende invloed Westen
EU17 juli 2023Wat gaat Spanje doen als tijdelijk EU-voorzitter?
Als er een gat zit in de benzinetank van je auto kun je twee dingen doen;
– voortaan een paar keer per dag benzine tanken;
– het gat dichten, voordat je weer gaat tanken.
De EU pleit steeds voor de eerste “oplossing”, en dat is niet alleen maar heel duur voor ons. Ook de ontvangende landen gaan er op achteruit. Sowieso al door de euro zelf natuurlijk, omdat ze die “one size fits no one” munt niet aan kunnen. Maar nog veel meer op het gratis geld.
Het is al een jaar of 40 bekend dat ontwikkelingshulp vaak leidt tot meer armoede. Dat heeft veel redenen die ook per land vaak verschillen, maar globaal kun je zeggen dat gratis geld;
– de lokale economie verstoort;
– meestal bij de verkeerde personen terecht komt;
– dat leidt tot meer corruptie, zowel bij overheid als bedrijfsleven;
– meer corruptie leidt altijd tot meer armoede.
Dit probleem zien we trouwens ook in NL de kop opsteken. We betalen inmiddels ruim 50% belasting, in ruil voor minder veiligheid; slechter onderwijs; achterblijvende infrastructuur. Een groot deel van ons belastinggeld gaat naar overbodige managementslagen, allerlei subsidiecircuits en baantjescarrousels. Honderden miljoenen verdwijnen jaarlijks in zakken van mensen die geen pepernoot hebben bijgedragen aan onze economie. Zoveel geld; maar de overheid kan haar kerntaken niet aan.
Dit probleem moeten we aanpakken; niet vergroten door een extra EU-dimensie aan dat probleem toe te voegen.
Een alcoholist elke dag geld geven ,en daarmee denken dat je zijn probleem op kan lossen ,dat is de regering samen met Knot.
Gewoon eruit stappen,verlies nemen ,schouders eronder ,en toegeven dat het slecht was ,alleen zo krijg je het weer op de rails .
De euro maakt alleen slachtoffers in landen die de boekhouding op orde hebben. De euro splijt de unie voortdurend en het is spijtig te vernemen dat men eigen eer hoger houdt dan het verkeerde effect van de euro toegeeft. Doodlopende weg.
Het doorlopende gerommel binnen de EUSSR heeft tot heden géén enkele verbetering gebracht , terwijl ons dat wél beloofd is. De narigheid, ellende én armoede is nog nóóit zo extreem geweest als ten tijde van het bestaan v.d. EUSSR.
De beste oplossing is : opheffen van het dictatoriale gebeuren dat zich EUSSR noemt en waarvan de “leiding” bestaat uit niet-door-ons-gekozen nietsnutten.
Bij het opheffen van deze dictatuur ontstaan ongekende mogelijkheden op velerlei gebied : maak van ál die kantoor-paleizen van de EUSSR in Brussel, Straatsburg enz. appartementen/woningen voor de bevolking, dááraan is behoefte NIET aan nog meer zeggenschap vanuit de EUSSR.
Nederland, volgens Pinokkio Rutte een gaaf én rijk landje, is nog nooit zo arm geweest als tegenwoordig, “Den Haag” zit met de handen in ’t haar (behalve Grapperhaus) Lelystad-vliegveld onnodig gebouwd, NL-aardgas-vrij, aardbevingen Groningen, stikstof-problematiek, woningnood, criminele “vluchtelingen”, liegende en bedriegende “politici”, enz. enz.
NEXIT en wel z.s.m. !!!!!!
De EUSSR is onze ondergang.
(Kees Knots moet z’n eigen huishoudboekje eerst op orde zien te krijgen en dán pas kan hij praten over de EUSSR).
NEXIT NEXIT en wel z.s.m.
NOG meer van hetzelfde dat al piept en kraakt en duidelijk niet goed functioneert…
Albert Einstein, toch niet de eerste de beste, had daar zo zijn eigen gedachten over…
* We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt.
* Doe nooit iets dat indruist tegen uw geweten, zelfs als de Staat dat verlangt.
Niet de zwakkere, maar juist de sterkere landen moeten de Eurozone verlaten. De schulden van de zwakkere landen in Euros kunnen anders nooit worden afgelost.
Men prefereert een oplossing waarbij de sterkere landen zwak worden, dan zijn wij allemaal gelijk.
Deze kerel is een gevaar voor mijn bedrijfspensioen.
Voor de gewone Nederlander is hij een gevaarlijk figuur.
Als wij 8 jaar na de kredietcrisis -bij monde van Knot- vaststellen dat de Euro (alweer) moet worden gered, is er maar 1 optie; uitstappen voordat de bom barst. Met meer Europa en minder soevereiniteit stel je de onvermijdelijke val van de € enkel uit en vergroot je de financiële schade.
Na 18 jaar € hadden de kinderziektes eruit moeten zijn. In plaats daarvan stelt ook een Knot vast, dat deze muntunie doodziek is.
Tijdelijk uitstappen is een heilloze weg. Je past in het concept van de gemeenschappelijke munt door je strak aan de regels van die muntunie te houden.
Of je doet niet mee. Meer smaken zijn er niet. Dat houdt in, dat club-med uit de unie wordt geknikkerd, Frankrijk incluis en dat België een twijfelgeval wordt.
Vooralsnog heeft de Eurozone vooral aangetoond, dat de volken in Europa veel te veel van elkaar verschillen om er één eenheid van te maken.
Ga nu uit elkaar, zie onder ogen dat het leeuwendeel van de schulden van Clubmed bestaat uit oninbare vorderingen, neem als volwassen mensen je verlies en kijk waar je nog wel voor elkaar kunt betekenen.
Nu zijn we nog genoeg on speaking terms om dit probleem zonder kanonnen op te lossen.
Ik heb de speech van Klaas Knot helemaal bekeken. Het is natuurlijk bedoeld als een juichverhaal over de euro, de EU, Europese samenwerking en meer van dat. Echter, tussen de regels door worden er zoveel problemen en risico’s opgesomd, dat het moeilijk valt om een andere conclusie te trekken dan: de overlevingskansen van de euro zijn beperkt. Uit de mond van dhr Knot: zelfs bij verstandig beleid zijn de Griekse en Italiaanse overheden nog vele jaren aan het puinruimen en kunnen zij een nieuwe, flinke crisis niet verdragen. Nou, die crisis komt eraan hoor. Je kunt nu eenmaal niet ongestraft de wereldeconomie een half jaar platleggen.
Ik heb eigenlijk te doen met ambtenaren als Knot. Hij mag eigenlijk niks doen, kan ook niet veel doen en moet lijdzaam toezien hoe de euro en de economie het fundament onder de Europese samenwerking wegslaan als wegsijpelend los zand. Gelukkig lost bitcoin al zijn europroblemen op, ofschoon hij dat zelf nog niet zo goed zal begrijpen.
Meneer Knot is woordvoerder voor het Europese elite kartel. Het doel heiligt de middelen.
Mijn grootste zorg of irritatie zit in het feit dat de zwakkere landen ook veel corruptie hebben. Hervormingen en korte pauzes uit de EU zullen echt niet tot een verbetering leiden. Wij als sterk land met hoge pensioenleeftijden en hoge arbeidsproductiviteit moeten ons gaan verlagen en middelmatigen. Je kunt je voorstellen wat dat op de lange termijn voor een effect gaat hebben op de bevolking in Europa. Mijn inziens stevenen we dan af op burgeroorlogen. Alle immigratie problemen nog buiten beschouwing gelaten.