De Coronabonds zijn er via een omweg toch gekomen
Omvangrijk EU-steunpakket voor coronacrisis

Titelfoto: Eurogroup-voorzitter Mario Centeno (9 april 2020). Newsroom European Council, copyright EU. Citaatrecht ex art 15a Auteurswet.
Volgens minister van Financiën Wopke Hoekstra heeft hij in de Eurogroep een acceptabel (voorlopig) akkoord over een EU-steunpakket voor de coronacrisis binnengehaald. Maar volgens alle buitenlandse media is Nederland door de pomp gegaan en kwam er uiteindelijk een ‘solidair’ akkoord tot stand. De feiten spreken niet in het voordeel van Hoekstra.
Eurobonds zijn er alleen in naam niet gekomen. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft in feite een maand geleden al iets dergelijks in het leven geroepen. Per saldo gaat het overeengekomen EU-coronapakket de Nederlandse belastingbetalers tenminste veertig miljard euro kosten. De Europese Raad beslist op 23 april over het voorstel van de Eurogroep.
Heb Persbericht nog eens herlezen. Het enige écht tastbare resultaat wat NL heeft bereikt is dat het woord 'eurobond' niet letterlijk in de tekst voorkomt. En de gift van 1 miljard euro van Rutte, die wordt natuurlijk wel in dank aanvaard (punt 14: https://t.co/GViMyIY8fD)
— Jean Wanningen (@trias_politica) April 10, 2020
Eurobonds
In de Europese Unie is een crisis bij uitstek het middel om weer een volgende stap te zetten in het project van de Ever Closer Union. Zo ook in dit geval. De coronapandemie was aanleiding voor een hernieuwde oproep uit Frankrijk om zogenoemde eurobonds in te voeren. Al vanaf 2011 pleit Frankrijk ervoor dat de schulden van alle lidstaten op één hoop worden gegooid en de kosten worden gedeeld. Met Duitsland was Nederland er de afgelopen jaren tegen dat noordelijke lidstaten met een verantwoordelijk budgettair beleid moesten opdraaien voor onverantwoord beleid van de zuidelijke lidstaten.
De financiële problemen als gevolg van de coronapandemie zijn in het pleidooi van Frankrijk niet te wijten aan welk begrotingsbeleid dan ook; het is ons overkomen als een natuurramp. De Europese solidariteit vraagt dan ook om hulp aan de meest getroffen landen, Italië en Spanje in het bijzonder. Met eurobonds zullen in die redenering de negatieve effecten van de coronapandemie op een ‘solidaire’ manier bestreden worden.
De ‘zuinige’ vier
Een viertal lidstaten verzette zich. Onder aanvoering van Nederland stelden Duitsland, Finland en Oostenrijk (en later ook gesteund door de Baltische Staten) dat eurobonds een oneigenlijk middel zijn om de coronacrisis te bestrijden. Volksgezondheid is een nationale bevoegdheid. De EU heeft op dit terrein geen zeggenschap. Dat blijkt ook uit alle bestrijdingsplannen: iedere lidstaat heeft een eigen aanpak en betaalt het programma uit eigen middelen. De vier zijn best bereid de meest getroffen lidstaten te helpen, maar niet via een onbegrensde schulddeling die tot in lengte van dagen voort zou duren. Het verwijt ‘gebrek aan solidariteit’ vinden zij onterecht.
Corona-hulpfonds
Wopke Hoekstra stelde eerst de oprichting van een EU-coronahulpfonds voor, waar Nederland een miljard euro aan zou doneren. Met bijdragen van andere lidstaten zou een bedrag van twintig miljard euro ter beschikking komen. Als gift, niet als lening. De zuidelijke lidstaten, onder aanvoering van Italië, vonden het Nederlandse voorstel maar niets. Zij wilden schulddeling door middel van eurobonds. Nederland hield – namens de vier- voet bij stuk. De redenering: eurobonds zijn een oneigenlijk middel. Lenen op de kapitaalmarkt is namelijk geen enkel probleem, Italië kan lenen tegen een schappelijke rente (momenteel 1,5 %).
ESM
Als alternatief werd in de Eurogroep een versoepeling van het gebruik van het EU-noodfonds ESM naar voren geschoven. Lidstaten kunnen hier in tijden van nood een beroep op doen. Wel zijn aan het gebruik van het ESM strakke voorwaarden verbonden, zoals structurele hervormingen van de economie en harde bezuinigingen. De Italianen wilden daar niet aan. Zij betoogden, evenals de Fransen, dat de negatieve gevolgen van de coronapandemie niet een gevolg waren van tekortschietend financieel beleid. Zij wilden geen voorwaarden.
Compromis
De rest is geschiedenis. We hebben gezien hoe de discussie in de eurogroep afliep. Eerst de gebruikelijke marathonronde met nachtelijk overleg, dit keer van achter een computerscherm. Daarna schorsing en uiteindelijk een compromis, eveneens op gebruikelijke wijze door Frankrijk en Duitsland afgedwongen. Het resultaat: een akkoord van 540 miljard euro.
#corona#eurogroup
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) April 10, 2020
Lees👇wat Nederland wel en niet heeft kunnen voorkomen. pic.twitter.com/q9uzGTbo5E
Zonder voorwaarden
Nederland stemde ermee in dat ESM-fondsen ter waarde van 240 miljard euro, zonder voorwaarden, voor coronabestrijding gebruikt mogen worden. Voor overig gebruik, lees: bestrijding van de economische gevolgen, gelden de voorwaarden van het ESM (max. 3% begrotingstekort en 60% staatsschuld). Van vereiste structurele hervormingen – die Hoekstra expliciet had willen opnemen – wordt in het akkoord geen gewag gemaakt.
De splitsing van het ter beschikking gestelde ESM-bedrag in een deel met en een deel zonder voorwaarden lijkt een Nederlandse overwinning, maar zoals altijd is the devil in the details. In de tekst van het akkoord staat dat ESM ‘zonder voorwaarden’ voor directe én indirecte kosten van coronabestrijding mag worden gebruikt. Wie gaat bepalen wat indirecte kosten zijn?
Het tweede vermeende Nederlandse wapenfeit is de in het akkoord vastgelegde tijdelijkheid van het akkoord. Na afloop van de crisis houdt de ESM-financiering op. Ook dat klinkt goed, maar ja, wanneer is dat het geval en weer: wie bepaalt dat?
Ingestemd
Met de overige onderdelen van het akkoord heeft Nederland zonder verder protest ingestemd: vijfentwintig miljard euro voor de Europese Investeringsbank en honderd miljard voor SURE, een werktijdverkortingsprogramma. De enige door Nederland afgedwongen restrictie is dat SURE tijdelijk is en geen opmaat mag zijn voor een eigen sociaal beleid in de EU. Sociaal beleid is evenals volksgezondheid (nog steeds) een nationale bevoegdheid. We weten dat tijdelijke maatregelen in de EU lang plegen te duren.
Een nog uitstaand onderdeel van het corona-akkoord is het ‘herstelfonds voor de economie’. Dat moet nog uitonderhandeld worden, maar zal worden gevoed met gemeenschappelijk schuldpapier. Gesproken wordt over ‘vernieuwende financiële instrumenten’; het woord ‘eurobonds’ is uiteraard vermeden.
ECB-bonds
In feite zijn de eurobonds er al gekomen: via de route van de ECB. Het door ECB-president Lagarde een maand geleden aangekondigde Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) van 750 miljard euro voorziet in de onbeperkte opkoop van staatsschuld van Europese lidstaten. In de praktijk zullen dat ongetwijfeld obligaties van Italië zijn. De voorspelling wordt nu al gedaan dat op de balans van de ECB op niet al te lange termijn vooral Italiaanse obligaties zullen staan. Als deze op een gegeven moment waardeloos blijken te zijn, zijn alle lidstaten, inclusief Nederland, verantwoordelijk voor deze schuld.
De facto creëert de ECB dus gewoon eurobonds.
Nederlandse belastingbetaler
Het is nog te vroeg om precies te bepalen wat het EU-corona-akkoord de Nederlandse belastingbetaler gaat kosten. Voorzichtige berekeningen laten echter al zien dat dit tenminste een bedrag van veertig miljard zal zijn, te beginnen met op korte termijn 5% inleg van de overeengekomen 540 miljard.
Dus samengevat: Italië heeft corruptie gepleegd door massaal paspoorten te verkopen aan Chinezen,die het coronavirus vervolgens massaal en razendsnel in Italië hebben verspreid. De ineenstorting van de economie mogen wij vervolgens betalen met 40 miljard Nederlandse bijdrage ESM!
— Elise De Windt (@EWindt) April 9, 2020
Het moge in ieder geval duidelijk zijn dat de claim van Wopke Hoekstra, dat hij een acceptabel akkoord heeft binnengehaald, voor stevige discussie vatbaar is. Zelf concludeer ik dat Nederland toch weer een stukje dieper in het EU-moeras is weggezakt. We zijn weer verplichtingen aangegaan die ons tot in lengte van dagen zullen achtervolgen.
Tijd gekocht
Maar laat ik met een positieve noot eindigen. Een eurocrisis, die bij het niet bereiken van een akkoord dreigde, is vermeden. De kans bestond dat de spread tussen Italiaans en Duits schuldpapier zonder akkoord weer zou oplopen, met als mogelijk gevolg een speculatie tegen de euro. Dan zou een nog omvangrijker pakket dan het bereikte corona-akkoord in stelling moeten worden gebracht om Italië een bail-out te geven en daarmee de euro te redden.
Het onderliggende probleem van ongelijke economieën, culturen en concurrentiekracht tussen de lidstaten van de Europese Unie is er niet mee opgelost. Daar zijn veel ingrijpender besluiten voor nodig. Zoals het mogelijk maken voor lidstaten om tijdelijk uit de eurozone te stappen, een euroholiday.
De EU heeft voorlopig alleen tijd gekocht.
Over de auteur

Recent gepubliceerd
Politiek Nederland12 november 2023Er moet worden afgerekend met het desastreuze Rutte-beleid
Politiek Internationaal25 oktober 2023Biden’s weifelende geopolitiek heeft gefaald
EU16 september 2023Machtsbeluste EU in ons land geen verkiezingsthema, in Polen wel
Politiek Nederland1 september 2023Wordt het nog wat met een realo-rechts kabinet?
Een volledige capitulatie brengen als een , bijna, eclatante overwinning ; je moet het lef maar hebben ! Hoekstra doet het !! Gedraagt zich zoals de bovenmeester, Rutte, hem opdroeg : naar buiten je poot strak houden maar wél, in achterkamertjes, schoorvoetend toegeven.
Hoe doorzichtig !!!
NEXIT en wel z.s.m. !!!
Nexit zal niet noodzakelijk zijn. De EU heeft tijdens deze crisis bewezen dat zij bestaat alleen in de goede tijden en voor de rest alleen als penningmeester functioneert. De EU is een papieren tijger.
Buitengewoon veel dank voor deze analyse. Alle vreugde over het “compromis” van Wopke Hoekstra wordt effectief de grond ingestampt. Stel ik in bittere treurnis vast. Wie kan dit nog weerlegeen? Is het toch Fopke Soepstra geworden, zoals ik al eerder vreesde toen ik schreef: “Als de eurobonds er komen is het einde EU. Als er een enorm steunpakket komt zonder reeel afdwingbare voorwaarden ook.” Met reeel bedoelde ik dat we bij Griekenland hebben gezien hoe de grenzen steeds verder werder opgerekt, door versoepeling van de leenvoorwaarden, m.n. de afbetalingstermijn. Dat gebeurde destijds in drie rondes. Elke keer ging Nederland door de pomp. Bij de coronadeal werkt het grosso modo op dezelfde wijze. Het was een deal met voorwaarden die niet afdwingbaar zijn. Door de voortzetting van het ECB opkoopprogramma, dat dus de facto een eurobondprogramma is, wordt Nederland steeds verder in het transfermodel gezogen. Het is duidelijk dat Nederland definitief de twee opt-outs van Denemarken moet bedingen, zowel voor de Euro als voor migratie (denk aan de woningmarkt). Een Nexit is gezien de koppeling aan Duitsland misschien nog geen optie, maar die stap komt wel snel naderbij. Alle solidariteit in de EU gaat slechts één kant op. Het is geen transfermodel meer, maar een vampiermodel.
In een Financial Times artikel van 7 april jl. (https://is.gd/4Q0hOV) wordt schulddeling door eurobonds beschreven als een fiscale maatregel. Dat is het natuurlijk, ook al is het in de vorm waarin het nu gegoten is een uitgestelde fiscale maatregel. Nu is het zo dat schulddeling verboden is volgens de EU statuten. Toch gebeurt het via de ECB. Dat gat moet nodig gedicht worden. Was Duisenburg er nog maar. Overigens gelooft nu nog maar 33% van de italianen in de EU of de euro. De italexit zit er aan te komen. En als er één schaap over de dam is volgen er meer. Frankrijk zal wel weer maximaal dwars gaan liggen. Dus de meltdown moet wel ernstige vormen aannemen, voordat dat lukt. Een belangrijk punt bij schulddeling, ook via de ECB, is dat er duidelijke voorwaarden gesteld moeten worden om de kansen op terugbetaling te vergroten. Daar schort het steeds aan. En nu bij dit coronareddingspakket ook weer. We mogen ons nooit meer laten inpakken door die fransen. Desnoods zoeken we keiharde garanties via duitsland, want daarmee vinden al dit soort onderonsjes steeds plaats. Het was een leuk plan, maar het heeft niet gewerkt. Europa is geen Verenigde Staten. Europa is een soort Verdeeld Staten. In verdeeldheid één. Daar ligt de kracht “In divisio fortis” of zoiets.
Die ‘italexit’ zal pas komen wanneer ze het maximale hebben opgesoupeerd en er uit de noordelijke landen geen cent meer te wringen is..
De ratten zullen dan het schip, wat ze hebben laten zinken, verlaten.
Dit Nederland wordt in deze nieuwe eeuw geregeerd door leugens en bedrog.
Zoek voor de fun, de mislukte en of weggestuurde bewindslieden in deze ca 20 jaar eens op.
Met als klap op de vuurpijl, Rutte als deze man lacht dan liegt hij nog.
De uitvoerder van het Cordon-Sanitair aangaande de PVV en FVD.
RUTTUP en NEXIT.
Ik weet niet veel van voetballen, maar hoor er wel over, dat spelers elkaar nog wel eens behoorlijk tackelen op een minder aangename wijze. Maar een voetbal gebruiken met scheuren erin, dat heb ik nog nooit gehoord. Logisch ook, want dan weet je niet meer hoe het balletje rolt!!
Het EU gedoe lijkt dus wel een beetje op smerig voetballen, maar is nog een graadje beroerder. Dit heeft niks meer met wat voor spel ook te maken. Als het niet zo treurig uit zou pakken, zou je het nog lachwekkend kunnen noemen, maar dit? En dan komt er ook nog ene Frans Timmermans wat over zeggen.
Voorstel: zet die man op bijstandsniveau zonder onkostenvergoeding en vraag hem over drie maanden opnieuw naar zijn mening. Heel misschien komt er dan wat zinnigs uit, maar ik vermoed dat de taal die hij dan spreekt, zelfs door hemzelf niet meer verstaan wordt.
Daarna vragen we aan verstandige mensen, die zelf kunnen nadenken, hoe het verder moet gaan met de handel en wandel in Europa. Helaas zal dit wel een utopie zijn en brokkelt de boel verder af, zodat er voor ons nageslacht alleen ellende overblijft. We leren opnieuw uit de geschiedenis, dat we er niets van geleerd hebben, ondanks dat de schuldigen hieraan hoogopgeleid waren.
Hoogopgeleid? Dat is ook een probleem in deze tijd. Het betekent vaak: links geïndoctrineerd, conformerend en je kritisch denkvermogen op een zeer laag pitje.
Dit is de start van een splitsing van de EU, onvermijdelijk, dit gaat niet goed komen, China’s invloed in Italië en Spanje, wordt helemaal uitgespeeld, let op:China wordt de grote verliezer, en een kat in het nauw maakt chinese sprongen, straks zeker ook nog onze pensioenpot op 1 hoop, lachen ze in het zuiden helemaal
Is het VK met hun Brexit niet gewoon de grote winnaar in deze EU soap.
Nog ff over onze pensioenpot, deze pot geschatte waarde tussen de 1400 en de 1600 Miljard Euro, is overgedragen aan Brussel door Jetta Klijnsma.
De regels van deze Europesche pensioenpot geven onder lid 60 aan,dat Brussel “The Union may adopt measures” wat inhoud dat Brussel maatregelen kan nemen over ons pensioengeld.
Klaas Knot geeft al aan dat de Nederlandse pensioenen moeten worden gekort, om gelijke tred te houden in Europa.
RUTTUP en NEXIT.
@ H.J.
Natúúrlijk is het VK de gróte winnaar in deze komische serie die EUSSR heet.
Álle elementen die u noemt m.b.t. ónze pensioenpotten zijn juist; de potten zijn verkwanseld door PvdA-lid Jette Klijnsma; dat kreng hobbelt nu achter haar rollator over de Drentse heidevelden, hopelijk achterna gezeten door een roedel wolven !
Dát noemt zich een partij voor de gewone mensen; het blijkt een partij voor alléén de “PvdA-elite”.
NEXIT en wel z.s.m. !!!
@ Rob.
Ik hoop van harte dat u gelijk krijgt; maar let op : het Brusselse geteisem zal er álles, écht álles aan doen om een splitsing te voorkomen; want dat zou betekenen dat alle niet-links-denkenden gelijk krijgen en dát mag natuurlijk nóóit gebeuren.
Ik help u hopen maar heb er een hard hoofd in, hoewel : met z’n allen kunnen we veel. Misschien wel bij de a.s. verkiezingen.
Dat ónze pensioenpotten naar de kl.ten gaan is wel zeker.
Ik had dit wel verwacht. Wobke Hoekstra die eerst luid uitspreekt zijn poot stijf te houden maar vervolgens toch akkoord gaat om een Eurocrisis te voorkomen.
En nu gaan we inderdaad weer geld overdragen maar dat is ook wel de agenda van deze zogenaamde crisis. Volgens mij is er maar één uitweg uit de Europese unie en dat is een landelijke revolutie.
Maar hoe organiseren we een landelijke revolutie? Ik breek me er al langere tijd het hoofd over maar zie niet hoe deze te veroorzaken. 🙁
Het einde van de coronavirus is nog niet in zicht maar de termijn voor de EU wel. De reden zal de euro zijn die er eigenlijk nooit moest komen. Dat was toen al de Franse idee voor de Eurobonds. Het toelaten van Italië en Griekenland getuigd van dat deze landen de buit met Frankrijk wilde graag delen.De rijd van Draghi bij de ECB was de volgende stap om geld uit het Noorden naar het Zuiden over te heuvelen. Hoe krijg je het uit je mond om onder deze omstandigheden alle schulden op een hoop gooien en samen delen. Een Maffiosi is eerlijker zou je zeggen want van die weet je van tevoren dat je de nek omgedraaid wordt.Wij zijn een grote familie geworden en familieruzies zijn de ergste wordt gezegd. Geld splijt de EU en in crisis tijd zie je het best wie je vrienden zijn. Als je door vrienden uitgezogen wordt heb je geen vijanden meer nodig. Dat kan nooit de gedachte van een unie zijn. In feite gebeurd hier hetzelfde wat vroeger achter de IJzeren gordijn gebeurde.Wie het beter deed dokte voor de rest via een dubieuze handel.
@Ni28. 👍👍. 😷😷
Wat er duidelijk is geworden is dat met de linkse partijen inclusief D66 Nederland onmiddellijk verkocht zou worden aan de EU en een eeuwige geldschieter voor de Zuidelijke landen zou fungeren. Volgens de afspraken van Maastricht zou elke land zelf verantwoordelijk zijn voor eigen financiële zooitje. Sindsdien is Frankrijk al bezig om de Eurobonds in te voeren want vanuit hun optiek is de EU een melkkoe waar je geld tapt van landen die financiën op orde hebben. Toen de Griekenland crisis was moest Slowakije die de euro al had meebetalen voor hulp aan de Grieken die van een veel hogere pensioen genieten dan de Slowaken zelf. De omgekeerde wereld.En dat gebeurt nu ook. Ik las dat Italië met de afspraken niet blij is en dat zou kunnen betekenen dat het hun niet gelukt is. Ik vrees ook dat Nederland er weer aan intuinen is doordat dezelfde kwaal alleen een andere benaming krijgt. En helaas
zijn wij weer afhankelijk van wat Merkel gaat doen met haar francofiele houding want als zij door de knieën wat niet onwaarschijnlijk is volgt Nederland meteen. Eigenlijk moeten wij dus voorlopig blij zijn met Merkel. Hoe diep kun je vallen?
Probeer ontwikkelingen enigszins te volgen. Voor mij wordt in uw artikel voor het eerst nadrukkelijk gewezen op Frankrijk (vanaf 2011…). Naar mijn mening laat Frankrijk zich ´vertegenwoordigen´ door de zuidelijk landen, maar stuurt alles op de achtergrond. (Net zoals Duitsland stuurt via Nederland!). Is dit een dwaling mijnerzijds of ……. ?
Ik vind wat er met eu en euro gebeurt uitermate zorgwekkend. Maar zit met twee vragen. A. Moet deze deal niet door de kamers(s)? en B. Waarom heeft Nederland de eu inspraak in onze pensioenen gegeven? Welk voordeel zat daar voor Nederland aan? Dit zijn oprecht zaken die ik gemist heb danwel gewoon niet begrijp.
@ Vee. Ik vind de gebeurtenissen niet zorgwekkend maar eerder…………. hoopgevend; hoopgevend op een weer gezonde Nederlandse maatschappij voor échte Nederlanders. Een Nederland zónder scheepsladingen met zéér hoog opgeleide zandhazen die ons eens zo mooie en rijke landje maar de knoppen hebben geholpen !