Spanje koerst af op verhitte verkiezingen
Volksfront of rechtse coalitie aan de macht

Titelfoto: Stadsgezicht Madrid, Spanje. Bron: Splashbook (CC0)
Net als in Nederland en elders in de EU staat Spanje aan de vooravond van belangrijke verkiezingen. Misschien wel de belangrijkste sinds de dood van Franco. Op 28 april worden er vervroegde verkiezingen gehouden in een land dat niet alleen politiek versplinterd is, maar zelfs uiteen dreigt te vallen. Wat is er toch aan de hand in Spanje en hoe heeft het zo ver kunnen komen?
Op 28 april zijn er verkiezingen in Spanje. Peilingen wijzen in de richting van een centrum-rechtse regering, die snel een einde zal maken aan het Open Grenzen beleid van de huidige socialistische regering.
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) February 15, 2019
Aanslag
Op 11 maart 2004 vond de grootste islamitische terreuraanslag op Europees grondgebied plaats. Tijdens de ochtendspits in de Spaanse hoofdstad Madrid explodeerden aan boord van vier forensentreinen tegelijkertijd tien bommen, verstopt in rugzakken. Er vielen 193 doden en 2000 gewonden.
De toen regerende centrum-rechtse Partido Popular (PP) probeerde uit electorale motieven met nieuwsmanipulatie de verdenking richting de Baskische terreurgroep ETA te schuiven. Maar dat pakte averechts uit, omdat er al jihadistische aanwijzingen waren.
Irak-oorlog
De linkse Partido Socialista Obrero Español (PSOE) stond – na acht jaar hoogconjunctuur onder leiding van de conservatief-liberale premier José María Aznar – dik achter in de peilingen voor de verkiezingen die drie dagen later zouden plaatsvinden. De PSOE creëerde een ongekend agressieve campagne.
Het hoofdkantoor van de regerende PP werd belegerd door woedende hardcore PSOE-leden die de regering afschilderden als leugenachtig. Zij hielden de PP verantwoordelijk voor de terreuraanslag, vanwege de bij links impopulaire Spaanse deelname aan de oorlog tegen Irak’s dictator Saddam Hoessein.
Dieptepunt
Tegen ieders verwachting in werden de verkiezingen van 14 maart 2004 gewonnen door de onervaren PSOE-leider José Luis Rodríguez Zapatero. Het waren verkiezingen in de ergst denkbare omstandigheden (massale onrust en oproer zoals die na zo’n gepolitiseerde aanslag mogen worden verwacht) die toch gewoon doorgang vonden. Zapatero trok direct, zonder de Amerikaanse en Britse bondgenoten te waarschuwen, de Spaanse eenheden uit Irak terug. Het bracht de relatie met het Witte Huis tot een dieptepunt. De komst van Obama zou daar pas verandering in brengen.
Verder lanceerde Zapatero de Dialoog der Beschavingen; een mislukte poging om de radicale islam de wind uit de zeilen te nemen. Deze actie was er op gericht het Westen wijs te maken dat er vriendschappelijke banden te onderhouden zijn met zogenaamde ‘gematigde’ islamitische regimes, zoals Iran, Turkije en Saoedie-Arabië.
Puin ruimen
Het sociaal-economisch wanbeleid tijdens de regeringsperiode van Zapatero verergerde de toch al enorme economische schade die Spanje opliep tijdens de kredietcrisis van 2009 en daarna. Torenhoge werkloosheid en een zware BNP-krimp waren het gevolg. Totdat de PP vanaf 2011 mocht gaan puinruimen.
Bij de Spaanse parlementsverkiezingen in 2011 boekte de PP haar grootste overwinning ooit. Mariano Rajoy werd premier van Spanje. Hij werd in het voorjaar van 2018 ten val gebracht dankzij een vermeende betrokkenheid bij corruptieschandaal.
Chantage
De Spaanse politiek worstelt al decennia met soms grove corruptie bij zowel conservatieven als socialisten, afhankelijk van wie met de handen in de geldlade kan. Sindsdien heeft Spanje weer een linkse (minderheids)regering, geleid door premier Pedro Sánchez die op de been wordt gehouden door een regenboog-alliantie van anti-systeemcommunisten en Catalaanse en Baskische separatisten. Deze laatste ‘regiofascisten’ chanteren premier Sánchez. In ruil voor steun aan zijn regering moet hij concessies doen die het uiteenvallen van Spanje stukje bij beetje dichterbij brengen.
Deze ‘steun’ is premier Sánchez onlangs ontvallen, wat heeft geleid tot vervroegde verkiezingen op 28 april. De uitslag is ongewis. Alles wijst op een versplintering op rechts, waarbij het de vraag is of de centrum-conservatieve PP, de liberale Partij van het Staatsburgerschap Ciudadanos (bekend onder de afkorting C’s) en de conservatief-rechtse partij Vox samen een meerderheid kunnen vormen om zo een nieuwe Volksfront-regering te voorkomen.
Spanje: vervroegde verkiezingen in crisissfeer https://t.co/R9POb6vLin@chrisbostyn pic.twitter.com/Riop9uV3yt
— Doorbraak.be (@DoorbraakBe) February 22, 2019
Migratie
Het is voor Spanje én Europa te hopen dat de Spanjaarden verstandig kiezen. De conservatieve PP heeft met Pablo Casado een nieuwe jongere leider, die de naar corruptie riekende oude garde van zich heeft afgeschud.
Onder druk van Vox lijken PP en C’s bereid steviger te willen optreden tegen het ondemocratische regio-separatisme en de open-grenzen-politiek van de socialisten. Zij zouden een regering kunnen vormen, desnoods met gedoogsteun van Vox, die bereid is de illegale migratie uit Afrika en het Midden-Oosten een halt toe te roepen. Deze stroom migranten heeft zich na het aantreden van de Lega-Vijfsterren coalitie vanuit Italië naar Spanje verplaatst.
In de volgende artikelen zal ik verslag doen van de aanloop naar deze ingrijpende verkiezingen en de afloop daarvan. Een uitslag die ook voor Nederland en de rest van Europa grote gevolgen kan hebben.
Over de auteur

Recent gepubliceerd
Media2021.07.10Aanslag op Peter R. de Vries wordt gespind als aanval op persvrijheid
EU2021.07.04Wat betreft de EU en immigratie zijn de verkeerde afslagen genomen
Politiek Nederland2021.03.13Kritiek Omtzigt op de “Haagse Kliek”: hoe nu verder?
Politiek Nederland2021.02.27Dring de macht van de politieke partijen terug
De Spaanse overheid trad keihard op tegen een democratisch referendum en tegen relatief vreedzame demonstraties. Ik snap ook wel waarom sommige regio’s zich af willen scheiden. Het Catalaans is een aparte taal binnen de Romaanse taalfamilie, net als het Fries dat is binnen de West Germaanse talen. Het Baskisch is zelfs een pre-Indo Europese taal zonder aantoonbare verwanten in Europa.
Toch vrees ik dat separatisme op zijn zachtst gezegd niks oplevert. Het beste dat een zelfstandig Catalonië na heel veel strijd, economische offers en politieke instabiliteit zou kunnen bereiken, is dezelfde situatie als nu onder Spaans gezag. Dus dezelfde vrijheden als nu; dezelfde welvaart als nu, en dezelfde stabiliteit als nu in een verenigd Spanje. Maar dan wel met een eigen vlaggetje.
Dezelfde leefomstandigheden als nu is dus het hoogst haalbare, maar erg waarschijnlijk is dat niet. Alleen al de ellende in de nasleep van dat referendum heeft de samenleving gespleten en zware economische schade aangericht. Voortzetting van dit conflict zal tot meer geweld en minder welvaart leiden, en politieke instabiliteit zal ook de democratie aantasten.
En terwijl de Spanjaarden elkaar de tent uitvechten woekeren de echte gevaren stiekem voort; de steeds dictatorialer EU, de ongecontroleerde massa-immigratie, islamisering en steeds idiotere linkse non-issues (klimaat, genders, etc). Dat alles bij een haperende economie en een enorme vergrijzing. Spanje heeft de laagste geboortecijfers van Europa, toch al geen topper.
Europeanen moeten zich verenigen, niet van elkaar afkeren.
@ Arie.
Als een bevolking enorm vergrijst zal het geboortecijfer dalen, tenzij het allemaal “grijze rakkers” zijn.
Klopt, het hangt vaak nogal samen. Toch zijn vergrijzing en lage geboortecijfers demografisch gezien twee verschillende verschijnselen. Het hoeft niet samen te gaan. In theorie kun je ook vergrijzing + hoge geboortecijfers hebben, bijvoorbeeld als jonge Spanjaarden vanaf morgen weer hele grote gezinnen gaan stichten.
@ Arie.
Plagerijtje : Als jonge Spanjaarden vanaf morgen weer hele grote gezinnen gaan stichten, dan zal tegen de tijd, dat de “stichters” grijs/oud zijn, voor wat hén betreft. gezinsuitbreiding uit den boze zijn.
Maar dan zitten we tóch weer met een nieuwe golf van daling van het geboortecijfer, alleen vele jaren later, als de huidige kindertjes óók grijs en oud geworden, dus het overschot aan oude en grijze Spanjaarden wordt zodoende steeds groter.
Ik vermoed trouwens wél, dat ik mij “ergens” vergis !
@Karton,
Wat je zegt klopt wel ongeveer. Onze huidige vergrijzing is inderdaad ook deels het gevolg van een geboortegolf na de 2e wereldoorlog. Daarnaast is vergrijzing toegenomen door onze welvaartsstaat; betere hygiëne, betere voeding, betere medicijnen, veiliger werkomgeving, gezondere leefomstandigheden etc.
Primitieve samenlevingen hebben doorgaans vrij hoge geboortecijfers maar zijn toch “stabiel” door hoge sterftecijfers. De bekende piramidevorm. We zullen een nieuwe balans moeten bereiken, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.
De toestand in Spanje is de zoveelste voorbeeld van wat voor puinhoop linkse regeringen achter zich laten nadat zij de kans krijgen. De politiek in haar totaliteit is corrupt en geen partij lijkt te kunnen doorregeren zonder op eigen corruptie te falen. De EU wil Europa in een geheel inlijven terwijl de afzonderlijke landen dreigen uit elkaar te vallen door steeds grotere polarisatie. De opkomst van de zogenaamde populistische partijen heeft niet voor niets succes. Het dictatoriale optreden van rood-groene linkse partijen en de EU top zijn de drijvende kracht achter dit verschijnsel maar willen dat niet toegeven en proberen hun macht alleen maar te vergroten. De kiezer wordt gedwongen alleen maar voor iets nieuws te kiezen want het oude heeft niets meer te bieden. Alleen steeds hogere belastingen en kolonisatie door de islam. Durft de kiezer dat?
Overal waar de heren in Brussel zich mee bemoeien is het een puinhoop ,de achterdeur voor het binnenkomen van vluchtelingen had nooit zolang open mogen blijven ,en na het uiteenvallen van de regering hadden gelijk nieuwe verkiezingen moeten plaats vinden , niet een minderheidsregering van de zo door Brussel geliefde socialisten ,die knikken en kunnen totaal niks .
Mogelijk leveren de a.s. verkiezingen in Spanje inderdaad niks op voor o.a. de Catalanen; echter………de Spaanse regering weet óók wel dat de Catalanen hun gevoel van/voor zelfstandigheid NIET verliezen door een verkiezingsuitslag.
Elk land, dat is toegetreden tot de EU heeft binnenlandse problemen, groot en/of klein, met uitzondering van bijv. Hongarije, Polen enz. Dat wil niet zeggen dat het in die landen allemaal “botertje tot de boom” is, maar ’t geeft mij wel te denken.
De EU blijkt een “meester” in het “uit elkaar spelen” van bevolkingsgroepen waardoor partijen lijnrecht tegenover elkaar komen te staan, zoals o.a. in Nederland, waardoor een dialoog ongeveer onmogelijk wordt gemaakt.
Sinds het bestaan van de EU dreigt “revolte” en heerst er veel onrust in heel veel landen.
Stop met dat macht-spelletje vanuit Brussel, of is ’t inmiddels al weer Straatsburg ?
Die artikelen ga ik zeker volgen. Met een half Spaanse vriend wel eens gesproken over de oorzaken van die enorme jeugdwerkloosheid in Spanje. Bizar hoog. En wat heeft de EU eigenlijk bereikt inzake de strijd tegen die Spaanse corruptie? Ze weten dat toch altijd zo goed aan te pakken in landen als Oekraine en Albanie? Papier is geduldig.
Dit bewijst maar weer dat de “natiestaat” ook geen ideale staatsvorm is. Tenminste, niet overal. De Spaanse regering zou de afscheidingsbewegingen in Catalonië en Baskenland niet zo keihard de kop in moeten drukken, dat werkt alleen maar averechts. Een soort federatie met veel zelfstandigheid voor de regio’s en de centrale regering voor buitenlandse politiek en dergelijke zou veel beter zijn.
Spanje moet vier dingen doen: 1. migratie stoppen; 2. de ondergrondse, zwarte economie drastisch verkleinen; 3. een netto bijdrage aan de EU leveren; en 4. Catalonie binnenboord houden. Dat hangt allemaal samen. Om een paar punten aan te geven: 2 en 4: meer belastingopbrengstend door de zwarte economie te verkleinen kan worden gebruikt om Catalaanse bijdrage aan het overheidsbudget te verkleinen. 2 en 3: Er zijn delen van Spanje die langdurig gesubsidieerd blijven worden zonder dat het wat oplevert. Dat is niet de business van de EU, ook niet indirect. Gratis geld in een bodemloze put gooien is onzin. Dus moeten ze dat zelf maar doen met eigen belastingopbrengsten als ze dat willen (maar dat willen ze natuurlijk niet).