De hufterisering van de digitale wereld

Technologie gaat een hoop wereldproblemen oplossen naar mijn mening: tekorten aan voedsel, water of energie, vroegtijdige sterfte door allerhande ziekten,  gebrekkige, luchtkwaliteit, etc….  We zien nu echter ook meer en meer de nadelen van technologie in onze samenleving: algoritmen die discrimineren, steeds minder privacy en een steeds grotere kloof tussen de eigenaren van data en computingpower en de rest van de samenleving. 

Voornoemde problemen kunnen we denk ik de komende jaren oplossen. Maar wat een stuk lastiger valt op te lossen is het probleem dat mensen niet met de digitale wereld kunnen omgaan en daardoor ook steeds moeilijker met elkaar.

Scheld-land

Een mooi voorbeeld is dat Nederland niet alleen in de top van sociale mediagebruikende landen staat, maar volgens sommigen ook Scheld-land nummer 1 blijkt. Het kan niet anders dan dat er mensen zijn onder onze collega’s, vrienden en familie die online even vergeten zijn dat de manieren die je in de “echte” wereld normaal vindt, online ineens verdwenen zijn. Je zou er wellicht een Paul Jambers-serie over kunnen maken: “Overdag is hij ambtenaar op een ministerie, maar ’s avonds ontpopt hij zich als een scheld-kanon op de sociale media” of “Overdag is hij medewerker bij de versafdeling van Albert Heijn, maar na bij zijn moeder gegeten te hebben ontpopt hij zich als een digitale dreiger op Facebook”.

Elke vorm van respect is weg en veel mensen zijn inmiddels opgehouden met te reageren op comments, omdat het al snel ontaardt in gescheld. Nederland is koploper. En daar zijn volgens mij trots op: in de geest van Theo van Gogh kun je in Nederland tenslotte alles zeggen. Als je iemand een “geitenneuker” vindt dan moet je dat gewoon kunnen zeggen. Of “ongelovige hond” als iemand even een ander geloof heeft.  Mijn beeld is dat veel Nederlanders niet met deze vrijheid kunnen omgaan, want het ontaardt of in inconsequentie (hunnie mogen wel, jullie niet) of in kopieergedrag (jij scheldt? doe ik het ook). En dat is treurig, want vrijheid van meningsuiting is een groot goed dat de basis is van onze democratie.

Lijnrecht tegenover elkaar

Een basis die wat mij betreft aan het wankelen is, omdat deze basis niets anders is dan het startpunt van een gesprek. Waar Nederland ooit bekend stond van gesprekken aan ronde tafels en polderen zijn we nu het land van debat in posities lijnrecht tegenover elkaar. Online platformen spelen hierin een grote rol. De grote belofte van het internet dat het internet zou zorgen voor verbinding en begrip tussen verschillende culturen blijkt anders uit te pakken: het is nog gemakkelijker om met gelijken positie te kiezen tegen de andere.  Mensen die het met je oneens zijn gooi je gewoon je community uit en discussies eindigen met gescheld. In mijn beleving speelt politieke voorkeur geen rol, op Twitter word ik uitgescholden voor nazi en linkse landverrader. Voor sommigen is dat overigens hetzelfde, want nationaal-socialisten zijn tenslotte ook socialisten (zucht…).

Gebrekkiger debat

In essentie lijkt het zo te zijn dat hoe anoniemer het wordt, des te ongemanierder het is. Iemand uitschelden vanuit een anoniem account is voor velen gemakkelijker dan als ze dat onder hun eigen naam doen. Een knettergek principe natuurlijk, want het argument is niets anders dan het bewijs van het feit dat mensen weten dat ze in echte leven best begrijpen dat hun gedrag niet normaal is. Het resultaat gaat er meer en meer naar toe dat het internet leidt tot een slechter en gebrekkiger debat, omdat veel mensen niet kunnen omgaan met vrijheid van meningsuiting, soms misschien uit sociaal of intellectueel onvermogen.

De conclusie van dit ongetwijfeld politiek-correcte blog is dat we vooral moeten blijven zeggen wat we denken, wat de fatsoenspolitie ook zegt. We moeten ons realiseren dat de vrijheid van meningsuiting onder druk staat (zie de grote ingrepen die Google, Facebook, Twitter en anderen doen), omdat grote groepen Nederlanders niet kunnen omgaan met hun vrijheid.

Dat is dieptreurig, want het gaat onherroepelijk leiden tot een nieuwe golf van politiek-correcte maatregelen. En dat is precies wat we nu niet nodig hebben.

Over de auteur

Ger Baron

Vraagt zich vooral dingen af en verwondert zich over technologie, innovatie en samenleving. Werkt bij een overheid.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie18 mei 2019Straks deel je al je bankgegevens voor een Pizza Pepperoni
• Innovatie&Techniek20 februari 2019Drie basisregels voor gebruik sociale media
• Economie4 januari 2019We moeten weer dijkenbouwers worden met ambitie en visie
• Migratie5 september 2018De Mensenleven Indicator