Wanneer sciencefiction werkelijkheid wordt (1): Fahrenheit 451

Titelfoto: Unsplash.com - CC0

Ruikt u dat? De Nederlandse geschiedenis staat in brand. Alles wat kwetsend is of niet meer past in het straatje van een zelfbenoemde elite heeft een afspraakje met het vuur. Het verlangen om historische figuren, beelden en teksten te verwijderen doet denken aan Fahrenheit 451 van Ray Bradbury.

Ketterij

In dit sciencefiction-verhaal worden boeken verbrand en wordt kritisch denken gezien als ketterij. Net als in Fahrenheit 451 zien we ook in onze samenleving een kleine dominante groep die meent te spreken en te handelen namens de hele populatie. Met zwakke, emotioneel geladen argumenten proberen zij onze ‘foute’ geschiedenis in een vuurzee te vernietigen. Deze culturele en academische elite doet alsof zij iets rechtzetten wat iedereen al tijden kwelt en bezighoudt. Het tegendeel is het geval. De reacties op de door hen en de MSM ontketende ‘beeldenstorm’ en ‘geschiedaanpassingen’ laten zien hoe gigantisch de kloof is tussen het volk en deze alles overheersende elite.

Goed en Fout

In Nederland probeert een groepje hoogleraren en intellectuelen deze ‘goed en fout’-discussie op gang te brengen. Geholpen door de MSM proberen zij vuurtjes te ontsteken over zogenaamde discutabele historische figuren. Portretten, standbeelden, straten, bruggen, tunnels of instituten die ‘foute’ namen dragen moeten het ontgelden. Hoe kunnen wij historische figuren op een voetstuk plaatsen terwijl zij gruweldaden hebben verricht?

Volgens deze academici is de enige oplossing alle namen, standbeelden, bustes of museumstukken die kwetsend kunnen zijn voor minderheden in Nederland, aan te passen of te verwijderen. Hoogleraren en intellectuelen begaan hiermee een fout die eerstejaars geschiedenisstudenten al wordt afgeleerd: door een moderne bril het verleden bestuderen. Samenlevingen veranderen. De mensen en hun normen en waarden veranderen mee. In de geschiedenis wordt dit standplaatsgebondenheid genoemd. Dit houdt in dat de denkwijze en handelingen van een individu worden gevormd door de omgeving, de heersende norm en de persoonlijke ervaringen. Moderne visies op het verleden projecteren heeft geen zin. Met zo’n zienswijze creëer je ontstekingsvlammen.

‘Vervanging’

Het weghalen van namen, bustes of andere objecten is geen oplossing. De namen en objecten kunnen juist zorgen voor leermomenten. De gemiddelde Nederlander heeft door gebrekkig onderwijs sowieso te weinig kennis over de algemene geschiedenis. De persoonlijke achtergrond van iemand als Johan Maurits is velen onbekend. Emilie Gordenker, directrice van het Mauritshuis, die de buste van Maurits uit haar museum verwijderde, heeft het bij Buitenhof over een ‘vervanging’. Wel toevallig dat deze ‘vervanging’ plaats vindt vlak na de storm van kritiek op het Mauritshuis.

Hetzelfde gebeurde rondom het debat over het Witte de With kunstcentrum in Rotterdam. Hoogleraren sturen boze brieven rond en de naam van het kunstcentrum moet op de schop. Veel Rotterdammers weten amper wie De With was, maar er is wel een belangrijke en drukke straat naar hem vernoemd. Wederom een leermoment. Wegpoetsen, ‘vervangen’ of  verbranden van namen en objecten zal niets veranderen aan de gebeurtenissen uit de geschiedenis. Noch aan de wijze waarop zij verbonden zijn met Nederland. We kunnen wel van hun aanwezigheid leren zodat schaamte of trots plaats kan maken voor begrip en kennis.

Simplistisch

Deelnemers aan het goed-en-fout debat vergeten vaak dat mensen niet eendimensionaal zijn en geschiedenis altijd gebaat is bij context. Tegenwoordig worden historische figuren louter als held of schurk bestempeld. Dat is jammer, want wie zo simplistisch met het verleden omspringt slaat het debat dood. Zo was Johan Maurits een slavenhandelaar die wreed was naar zijn slaven toe, maar ook een verlichte bestuurder in het noordelijke deel van Brazilië. Bovendien moet niet vergeten worden dat het hier om de zeventiende en achttiende eeuw gaat waarin, denk aan de standplaatsgebondenheid, hele andere waarden en normen golden. Het in context plaatsen van historische personen en hun handelen, biedt antwoorden en uitkomst. Geschiedenis is gebaat bij nuance.

Emoties

Het is een zeer kwalijke ontwikkeling dat hoogleraren en intellectuelen geen onderscheid kunnen maken tussen het behandelen van een onderwerp als de slavernij in een informele setting versus een formele setting. Emoties overspoelen het debat. De ratio gaat ten onder. De Nederlandse geschiedenis wordt veroordeeld in plaats van begrepen. De argumenten die deze wetenschappers gebruiken getuigen van luiheid. Onderzoek en onderwijs gaan niet over het projecteren van emoties op onderwerpen, maar over wat empirisch aangetoond kan worden. Laat het laatste nu meer moeite kosten dan het eerste. Het verleden bekijken zonder hedendaags gevoel. Zou dat de oplossing kunnen zijn?

Niet volgens de academische, culturele en journalistieke elite. Naar de brandstapel met dat idee. Haal neer die beelden. Is Fahrenheit 451 wel heet genoeg?

© OpinieZ.com 2018. U kunt dit artikel delen via de knoppen onder de advertenties.

De OpinieZ-artikelen van Pamela Pinas (volg @drsphenomenal) vindt u 👉🏽 HIER 👈🏽

Over de auteur

Pamela Pinas

Historica EUR, columnist

Recent gepubliceerd

Archief

• Cultuur25 december 2021Nederland is een zinkend schip
• Linkse politiek19 november 2020Kamala Harris: de nachtmerrie van iedere integere en intelligente vrouw
• Diversiteit16 februari 2020Het tijdperk van emotionele chantage (3)
• Diversiteit9 februari 2020Het tijdperk van emotionele chantage (2)