Sleepwet: Wat is er toch tegen op raad krijgen?

Titelfoto: Screenshot door redactie OpinieZ van YouTube-video, kanaal Sleepwet Referendum

Buma haalde vorige week een slimme truc uit. Als eerste liet hij weten de uitslag van het op handen zijnde raadgevende referendum over de Sleepwet naast zich neer te leggen en te negeren. Hij wist dat de andere regeringspartijen zouden volgen en daarmee was hij de facto de leider, die duidelijkheid en eerlijkheid verschafte.

Macht
De stroom aan kritiek die hij over zich heen kreeg deed hem weinig. Buma is aan de macht en het volk is maar het volk. Geheel in lijn met zijn conclusie over het referendum. En op zich is het zijn goed recht als CDA-voorman om dit wettelijk geregelde instrument naast zich neer te leggen.

Alternatief
Maar laten we eens kijken naar het alternatieve scenario. Op het moment dat bekend werd dat de vereiste handtekeningen binnen waren, zou er een luid applaus hebben moeten klinken vanuit de Tweede Kamer. De samenleving is zo betrokken bij een belangrijk maatschappelijk thema, dat meer dan 300.000 mensen de moeite hebben genomen om dit te laten weten.

Woonplaats
Er zou in iedere gemeente een debat moeten worden belegd met voor- en tegenstanders, een grote televisieavond en een brochure waarin kort en duidelijk neutraal wordt uitgelegd wat de wet inhoudt. Het referendum volgt en de uitslag is een advies de Kamer, die kijkt of er wellicht nog aanpassingen te maken zijn aan de wet in lijn met de raad vanuit de bevolking. Alleen maar winnaars.

Ophef
Nu alle ophef voorbij is en ik dieper heb kunnen nadenken over dit voorval blijft één vraag mij intrigeren: “Wat kan er nou toch op tegen zijn om te weten of de Nederlander privacy of veiligheid belangrijker vindt?”. In de aanloop naar het vorige referendum over het handelsakkoord met Oekraïne is er heel veel debat gevoerd in Nederland, mensen verdiepten zich en kwamen tot een afgewogen keuze.

Betrokken
Persoonlijk heb ik het handelsakkoord doorgelezen en op basis van de vele open eindjes vond ik het een inhoudelijk slecht akkoord en heb dus tegen gestemd. Niet om Oekraïne zelf, niet om de EU een hak te zetten, maar gewoon puur op de inhoud van het handelsakkoord. Als betrokken burger kijk ik uit naar het debat over de Sleepwet. Ik weet zelf namelijk nog niet of ik voor of tegen ben. Aan de ene kant vind ik privacy heel belangrijk en moet data niet onnodig worden verkregen of opgeslagen. Van de andere kant is de staatsveiligheid evident belangrijk. Veel te lang is het echte maatschappelijke debat over dit thema achterwege gebleven, dus ik wil graag dat dit referendum plaatsvindt om zo het momentum te generen. Ik was dus een van de 384.126 handtekeningen.

Politiseren
Door al op voorhand dit referendum te politiseren, wordt de uitslag beïnvloed doordat er strategische argumenten gaan meewegen. Zo ontstaat door de houding van Buma c.s. bij sommige groepen een proteststem door hem een hak te willen zetten, waarbij de inhoud van de vraag naar de achtergrond verdwijnt. Buma ontneemt hiermee waardevolle informatie aan de Kamer. Want stel nou dat met overweldigende stem de Sleepwet wordt geaccepteerd, dan is dus duidelijk dat veiligheid belangrijker is dan privacy, en omgekeerd.

Wisdom
En daarom blijft het knagen bij me. Hoe kan je nou als politieke partij zo tegen zijn op het verkrijgen van informatie vanuit de bevolking door middel van debat? Hoe kan je nou wél tevreden zijn met het bepalen van je standpunt in de fractie met behulp van experts en allerhande lobbyclubjes die het fractiestandpunt beïnvloeden, maar zodra het aankomt op de “wisdom of the group” – waarin een veel breder scala aan experts hun bijdrage leveren -, dan geef je niet thuis.

Polarisatie
In een democratie is debat het zuurstof in de samenleving. Hoe meer debat, hoe meer over een onderwerp gesproken wordt en hoe meer mensen er op betrokken raken. Verbindingen worden hierdoor aangelegd met het thema, met de bredere maatschappij en met mensen die in het debat een andere positie innemen. Het doodverklaren van dit debat is het doodverklaren van de democratie. Sterker nog: dit referendum niet serieus nemen draagt bij aan de polarisatie in de samenleving.

Daarom knaagt de vraag bij mij nog steeds: wat is er toch tegen op raad krijgen?

Over de auteur

Rutger van den Noort

Bedrijfskundige, publicist, ondernemer.

Recent gepubliceerd

Archief

• Klimaat en Milieu17 september 2023Hoezo piekbelasters? Harde stikstofmetingen tonen falen overheidsbeleid aan
• Politiek Internationaal21 mei 2023Bilderberg-conferentie symboliseert gestage neergang van het Westen
• Politiek Nederland31 december 2022We hebben een laf kabinet dat geen enkel probleem durft op te lossen
• Economie6 oktober 2022Remkes’ mislukte zoektocht naar de stikstofsleutel