Wie gaan er voor de PVV in het volgende kabinet?

8 januari 2017 - Rutger van den Noort

Volgens de peilingen gaat de PVV de verkiezingen ruimschoots winnen. Nederland komt dan in een lastige situatie terecht. Zoals de kaarten nu geschud zijn, zijn er een groot aantal partijen die niet met de PVV in een coalitie willen stappen.

Aan de andere kant is de algemene, democratische gedachte dat de winnaar van de verkiezingen het (in)formatie-initiatief moet krijgen en uiteindelijk moet deelnemen aan het kabinet. Laten we eens wat mogelijke scenario’s verkennen.

Scenario’s
Volgens de Kieswet kan een politieke partij niet meer zetels halen dan er kandidaten op de kieslijst staan. Tenzij de PVV verschillende kieslijsten inlevert in verschillende kiesdistricten, zal dit betekenen dat de PVV maximaal 50 zetels kan halen. De partij zal dus hoe dan ook moeten samenwerken met andere partijen om een meerderheidskabinet te krijgen.

Het blijft in dit scenario nog de vraag of de PVV water bij de wijn wil doen op sommige -radicale- standpunten en bereid is om compromissen te sluiten. Is uiteindelijk het principe belangrijker of de macht? Het alternatief is een minderheidskabinet (alleen of nog met een andere partij) en de derde optie is plaatsnemen in de oppositie en de andere partijen een coalitie laten vormen. Ook kan de PVV nog aansturen op het vormen van een zakenkabinet.

Voor dit artikel richten we ons op de eerste twee scenario’s, waarbij de PVV daadwerkelijk plaatsneemt in een meerderheids- of minderheidskabinet en derhalve ook bewindslieden gaat leveren.

Nieuwkomers
Het is interessant om eens reëel te kijken wie er namens de PVV aan een kabinet zouden kunnen gaan deelnemen. Daarvoor is het essentieel om te begrijpen hoe de PVV opereert. Uit de afgelopen vrijdag gelanceerde PVV-verkiezingslijst blijkt dat er weinig nieuwkomers zijn. De PVV, lees: Wilders, kiest voor de mensen die het vertrouwen hebben. Ondanks deze behoefte aan controle is het onmogelijk om alle kennis te bezitten en grip te houden op alle details van het landsbestuur.

Controledrang
Wilders zal zich vervolgens realiseren dat een succesvol kabinet cruciaal is als de PVV de kar in het land gaat trekken. Mensen zonder kennis en expertise van het vakgebied leiden tot een falend beleid en dat is de nagel aan de doodskist van een kabinet. Wanneer je deze zaken optelt, kom je uit op een mix van vertrouwelingen aangevuld met (externe) vakmensen. De controledrang van Wilders zal wellicht zo ver gaan dat hij per ministerie een PVV-tandem zal voordragen.

PVV-kandidaten
Wie zijn die vertrouwelingen van Wilders en welke mogelijke externen zouden de PVV willen helpen om zo’n klus te klaren? Hieronder volgt – beargumenteerd en gebaseerd op eigen research – een lijst van mensen en op welke kabinetsposten ze terecht zouden kunnen komen, zonder daarbij te willen pretenderen de volledige waarheid in pacht te hebben. Ook zal er uiteraard in het geval van een coalitie nog een stoelendans volgen met de coalitiepartner(s).

👉🏽 Algemene Zaken: Premier Geert Wilders
Als de PVV de grootste partij wordt en een kabinet formeert, zal Geert Wilders de premier worden. Hij blijft geen fractievoorzitter. De nieuwe fractievoorzitter in de Tweede Kamer zal nestor Raymond de Roon worden, al sinds 2006 in de Kamer en een anker voor de fractie. Hoewel hij 65 jaar is, zal hij toch nog een (halve) kabinetsperiode doorgaan om stabiliteit in de nieuwe fractie te handhaven. Het stokje zal daarna worden doorgegeven aan vertrouweling en rising star Vicky Maeijer, nr. 3 op de PVV-lijst die dan ingewerkt zal zijn. Er zullen namelijk veel fractieleden doorschuiven naar het kabinet, waardoor er een kennisgat dreigt.

👉🏽 Financiën: minister Lex Hoogduin en staatssecretaris Teun van Dijck
Het was Mark Rutte persoonlijk die in 2011 de benoeming van Lex Hoogduin tot nieuwe president van de Nederlandse Bank blokkeerde. Logischerwijs is dit slecht gevallen bij Hoogduin. Hij is een vooraanstaand econoom met een scherpe pen, zeer kritisch over de wijze waarop het huidige kabinet Nederland door de crisis loodste. Teun van Dijck is de fractiespecialist op het terrein van financiën en wordt beloond met een positie als staatssecretaris. Zijn belangrijkste verantwoordelijkheid wordt de reorganisatie van de Belastingdienst. Werkte als consultant bij Ernst&Young en als IT-systeemontwerper bij een van de voorlopers van Atos/Origin. Kortom: financieel solide en ICT-kennis, cruciaal op het belastingdossier.

👉🏽 Buitenlandse Zaken: minister Derk Jan Eppink en staatssecretaris Alexander Sassen van Elsloo
Mogelijk voor velen een bijzondere keuze, maar Derk-Jan Eppink bevindt zich al jaren op de rechterflank van de foreign policy. Woont en werkt in New York bij een gerenommeerde denktank, het London Policy Center. Kent Brussel en de Amerikaanse politiek op zijn duimpje. Is pro-Trump. Eppink sprak ooit met Wilders over het oprichten van een partij samen.

Conform kabinetsbeleid zal er een eurosceptische koers worden gevaren. Dit betekent dat er een EU(ro)-kritische, ambitieuze vakman nodig is. De financieel econoom en publicist Alexander Sassen van Elsloo is een veelgenoemde naam voor deze klus. Hij staat weliswaar op de VNL-verkiezingslijst, maar zal dit aanbod niet afslaan als het hem wordt gedaan. Nuchter en zeer eurokritisch, daarnaast een gezonde aversie tegen het uitdijend heelal dat we ook kennen onder de naam “Brussel”. Ook bekend van enkele artikelen op OpinieZ.

👉🏽 Volksgezondheid, Welzijn en Sport: minister Fleur Agema
Tweede Kamer-lid Fleur Agema wordt beloond voor haar jarenlange noeste arbeid in de PVV-fractie. In lijn met haar kennisgebied – de zorg – zal zij de minister voor VWS worden.

👉🏽 Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen: minister Harm Beertema en staatssecretaris Martin Bosma
Voordat Harm Beertema in de Kamer kwam voor de PVV heeft hij 24 jaar in het onderwijs gewerkt op een middelbare school in Rotterdam. Ook is hij bestuurslid geweest van de stichting Beter Onderwijs Nederland met als doel om de fusiegolf in het onderwijs tegen te gaan. Hij is woordvoerder onderwijs en is geliefd in het onderwijsveld. Naast Beertema zal de PVV-ideoloog Martin Bosma op dit department verantwoordelijk worden voor Hoger Onderwijs, Cultuur en de NPO. Op deze terreinen gaat een sanering volgen, iets waarover de oud-journalist Bosma zich al onomwonden en duidelijk heeft uitgesproken. Ook zal hij naar alle waarschijnlijkheid een plan gaan maken om de Nederlandse cultuur weer onder de aandacht te brengen.

👉🏽 Binnenlandse zaken en Wonen: minister Joost Eerdmans en staatssecretaris Marjolein Faber
Het is geen verrassing dat Joost Eerdmans voorkomt op deze lijst. Eind vorig jaar is er een ontmoeting geweest tussen Wilders en Eerdmans. Als wethouder in Rotterdam is hij goed op de hoogte van de gemeentelijke politiek. Daarnaast kent hij zijn wegen in Den Haag. Eerdmans zal vergezeld worden door Marjolein Faber, de huidige fractievoorzitter van de PVV in de Eerste Kamer. Zij zit tevens in de Provinciale Staten van Gelderland, dus heeft hierdoor ervaring met het reilen en zeilen van het provinciale bestuur. Ook wordt zij beloond met deze functie voor de loyaliteit en haar werk in de Senaat.

👉🏽 Sociale Zaken en Werkgelegenheid: minister Annemarie van Gaal en staatsecretaris Machiel de Graaf
Een andere opvallende naam is Annemarie van Gaal. Deze televisiepersoonlijkheid ging ooit met Derk Sauer naar Rusland om via een mediaconcern rijkdom te vergaren. Ze geldt als duidelijk en wordt soms gepercipieerd als hard en zakelijk, maar heeft verstand van sociale zaken. Ze kan voor vernieuwing gaan zorgen in het linkse SZW-bolwerk. Ook heeft ze heldere ideeën over werkgelegenheid die ze veelvuldig deelt in columns in de Telegraaf.

Ze zal worden bijgestaan voor Machiel de Graaf. Hij zal het thema van de islamisering gaan oppakken. Islamisering kan worden tegengegaan door een deugdelijke integratie in de Nederlandse samenleving. Deze integratie werkt het snelste op het moment dat die hand in hand gaat met werk en beperkte uitkeringen. In Amerika verloopt het integratieproces daarom doorgaans stukken sneller dan hier.

👉🏽 Economische Zaken en Ontwikkelingssamenwerking: worden opgeheven
Volgens de PVV is het ministerie van EZ een subsidie-uitdeelministerie. Dit geldt ook voor ontwikkelingssamenwerking. Beide departementen zullen wat de PVV betreft (geleidelijk) worden opgeheven. Een oud-ondernemer die dit zou kunnen doen is Marnix van Overklift. Van Overklift verdiende zijn geld in de scheepvaart met het bedrijf Seatrade. Door zijn kennis van de watersector kan hij ook dit speerpunt in het Nederlands beleid op een goede manier onderbrengen bij andere ministeries. Heeft tevens in de raad van bestuur van de European Community of Shipowners (ECSA) gezeten, waardoor hij ook zijn Europese netwerk op orde heeft. Uiteindelijk is de handel met Europese landen cruciaal voor Nederland. Wellicht dat er een handelsgroep overblijft onder een ander ministerie (BuZa).

👉🏽 Veiligheid en Justitie: minister Afshin Ellian en staatssecretaris Sietse Fritsma
Afshin Ellian is jurist en werkt als hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Hij geldt als één van de opinieleiders in het islamdebat. Ook is hij zelf een vluchteling, niet onbelangrijk voor dit departement. Om het departement niet te filosofisch te maken, zal Sietse Fritsma het thema van de integratie gaan doen. Het beleid om de grenzen te sluiten zal juridische kennis vergen, waarbij de praktijk van alledag en de kennis rondom verdragen hand in hand dienen te gaan. Wereldwijd is Ellian gerenommeerd en kan het goed vinden met kandidaat BuZa-minister Eppink.

👉🏽 Verkeer en Waterstaat: Minister Barry Madlener
Voor velen onbekend, maar de eerste vertrouweling van Wilders is Barry Madlener. Hij wordt beloond voor zijn harde werk met de zware portefeuille Verkeer en Waterstaat. Madlener kent zijn wegen in Brussel en zit al geruime tijd in de Kamer. Deze functie zal een goede samenwerking met Veiligheid en Justitie vergen vanwege de impact van bijvoorbeeld het sluiten van de grenzen. Zo zal er gezocht moeten worden naar een manier om te voorkomen dat de gesloten grenzen de handel belemmeren. Een staatssecretaris voor Milieu zal er niet komen als het aan de PVV ligt.

👉🏽 Defensie: minister Jean-Paul Duckers en staatssecretaris Gerard van Opdorp
Binnen Defensie is het gebruikelijk om een burger als minister te hebben. Gezien Wilders’ waardering voor de Amerikaanse politiek is het niet ondenkbaar dat hij zal gaan breken met deze traditie en een militair op de post wil hebben. Deze gedachte leeft ook binnen Defensie. Binnen de top van de legerleiding staat generaal Jean-Paul Duckers bekend als een harde officier, verantwoordelijk voor de DMO/verbindingsdienst. De verbindingsdienst is verantwoordelijk voor het ondersteunen van alle eenheden en daardoor is Duckers een veilige optie, zonder dat er bijvoorbeeld wordt gekozen voor de landmacht. De verbindingsdienst is tevens sterk in ICT: niet geheel toevallig is cyberwarfare een onderwerp op de strategische agenda. Tot nu toe zijn de meeste generaals, ook Duckers, niet uitgesproken over hun politieke voorkeur, maar ze respecteren de hiërarchie. Ondanks het sentiment, blijft de Europese samenwerking noodzakelijk binnen Defensie, iets dat uitdagend wordt voor Duckers. Vandaar dat hij hulp krijgt van kolonel b.d. Gerard van Opdorp, die dit thema goed kent.

Tot slot
Sommige politici acteren aanmatigend als het aankomt op de kwaliteit van de mogelijke kabinetsleden van de PVV. Zo denkt Henk Kamp dat het de PVV ontbreekt aan geschikte mensen. Maar is dit wel zo> En was het niet de PvdA die een landbouweconoom (Dijsselbloem) als minister van Financiën voordroeg? Of de VVD die Hennis (Schoeversopleiding) voordroeg als minister van Defensie?

In plaats van voorbarige, polariserende uitspraken te doen zou het goed zijn voor zowel de politiek als de mainstream media om eens inhoudelijk na te denken over scenario’s en een potentiële coalitie geleid door premier Wilders. En niet vooringenomen te denken dat kwalitatief goed beslagen bewindspersonen alleen maar in de bestaande bestuurderspartijen kunnen zitten.

Uiteindelijk moeten we als land verder. Op welke manier dan ook.

===============================================================
Foto: ontleend aan tweet Geert Wilders, vermeld op http://pvv.nl
===============================================================