Terreur in Parijs vergt keihard debat over de islam

De terreuraanslag in Parijs, met name aard en omvang, is precies wat een terreuraanslag moet zijn; een aanval in het hart van Europa, teneinde te ontwrichten en te verlammen. Of die opzet slaagt, valt of staat met de respons. Uiteraard zijn er de initiële emotionele reacties, zoals verslagenheid, veroordelingen en de roep om gerechtigheid, maar er moet meer zijn dan enkel dat.

Stilte, bloemen, hashtags en wat snelle bommen op Raqqa helpen mogelijk iets met verwerking en het kanaliseren van verdriet en woede, maar blijft het daarbij, dan is het niets dan symboliek. In een verlamde ontwrichte samenleving, vol vraagtekens.

Het uit de aanslag voortkomende debat zou uitkomst hebben kunnen bieden, maar het is pijnlijk te moeten constateren dat dit wederom niet het geval is. Het komt nauwelijks verder dan verdeeldheid over wat islam al dan niet is en de politiek lijkt qua benoemen niet verder te komen dan statements te maken over wie de daders niet-zijn.

Bovendien wordt steevast gemaand tot kalmte, uit vrees voor verharding, polarisatie en escalatie. Precies de zaken die in de hand worden gewerkt door het nergens over te hebben en het de facto uitsluiten dat islam een factor was bij de aanslagen in Parijs.

de moordlustige olifant in de kamer, die niet genoemd mag

Het zichtbaar verlamde debat is exemplarisch voor hetgeen Harris en Nawaz enkele weken geleden reeds betoogden, tijdens de presentatie van hun boek Islam en de toekomst van tolerantie. De schijnbare onmogelijkheid om de islam te impliceren na een drama als in Parijs, is wat Nawaz het “Voldemort-effect” zou noemen; de moordlustige olifant in de kamer, die niet genoemd mag.

Tot welke absurde situaties dat leidt, wordt duidelijk als je ziet waar men oorzaken zoekt: van de Palestijnse kwestie tot werkloosheid, zelfs in complotten. Harris zou toevoegen dat, daar waar wel gepoogd wordt islam als factor te benoemen, men het zo desperaat probeert los te koppelen van de Islam, dat er welhaast twee islams lijken te bestaan. Absurd.

Hoe dan wel verder, is de vraag. Hoe het niet moet is bekend. De noodzaak het debat anders te voeren lijkt helder, wil men de impasse doorbreken. Het is vooral zaak de juiste zaken te constateren. In de eerste plaats was de aanslag gericht tegen de westerse samenleving. Dat motief is onmiskenbaar.

Ten tweede is vast te stellen dat islamisme ook islam is, maar de meest onwenselijke tak, die met wortel en al verwijderd moet worden. Een stroming met missie, die gehoor vindt bij diegenen die zich niet langer thuis voelen in passieve islam, maar actief willen strijden voor een wereld conform strenge islamitische wet- en regelgeving.

Het debat dient derhalve niet te gaan over wat islam al dan niet is, maar wat Islam zou-moeten-zijn, willen we het ooit vreedzaam en tolerant kunnen noemen

Een wens, niet slechts gekoesterd door jihadisten. Sharia is immers een significant ideaal binnen de islam. Een systeem onverenigbaar met westerse idealen van vrijheid, tolerantie en democratie, zeker wanneer men het beschouwt als superieur.

Het debat dient derhalve niet te gaan over wat islam al dan niet is, maar wat islam zou-moeten-zijn, willen we het ooit vreedzaam en tolerant kunnen noemen. Welke elementen zijn inherent problematisch? Hoe moderniseren we een godsdienst? Hoe verkleinen we de gapende kloof? Hoe verminderen we radicalisering? Moeten we ons wenden tot zelfbenoemde kenners en vertegenwoordigers of zijn zij onderdeel van het probleem en juist niet representatief?

Vragen zijn legio, maar zonder volledig debat blijven ze niet gesteld, laat staan beantwoord. Dan blijven vraagtekens en was deze aanslag slechts een van de velen in een oneindige reeks.

Over de auteur

Arend-Jan Smit

Emigrant, huisvader en microblogger. Met soms wat macro.

Recent gepubliceerd

Archief

• Feminisme23 maart 2017Feministisch Gender Gap riedeltje klopt niet
• Feminisme14 maart 2017Deugende feministische en inclusieve stem-adviezen
• Cultuur21 februari 2017Baudets ijle herwaardering van het christendom
• Feminisme5 februari 2017Onwil tot integratie leidt tot gelijkheidsdwang