Beloften maken geen schuld in Israël
Weet U het nog? 2011. Het begon met een tentenkamp op Rothschild Boulevard in Tel Aviv. Het was een protest van jonge mensen, die het niet meer pikten, dat de kosten van het levensonderhoud maar bleven stijgen. Aanleiding was de alweer gestegen prijs van een kuipje cottage cheese, een van de artikelen waar Israëliers niet buiten kunnen.
Een Facebookpagina werd gestart in juni 2011, een boycot van cottage cheese volgde al snel. Uiteindelijk, na maanden, werd de prijs van cottage cheese door de regering vastgesteld: een vermindering van de op dat moment geldende prijs met 20%, zodat de prijs weer op het oude niveau terugkwam.
Al spoedig groeide het ‘cottage cheese protest’ uit naar demonstraties, elke zaterdagavond, tegen de hoge kosten van levensonderhoud en wonen. Eerst met een paar duizend mensen, tot aan ruim 400.000 mensen op 3 september 2011.
Over heel Israël vonden demonstraties plaats en iedereen dacht dat het moment van verandering was aangebroken. De toenmalige regering, ook met Netanyahu als minister-president, beloofde de wensen van de demonstranten in te willigen: verlaging kosten levensmiddelen, verlaging van huurprijzen en het bouwen van betaalbare woningen. Zoals dat dan gaat in Israël, werd er een commissie benoemd en een jaar later kwam het langverwachte rapport met aanbevelingen uit. En toen?
Juist ja. Sindsdien zijn de huurprijzen in de regio Groot Tel Aviv (Dan regio) met 20% gestegen. In de rest van Israël een stijging van gemiddeld 15%. Huurbescherming kent Israël niet. Huurprijzen zijn vrij, huurders zijn vogelvrij. Je huurt voor een of twee jaar en moet dan maar hopen dat je daarna weer kunt verlengen, anders moet je weer op zoek naar wat anders. Verhuisbedrijven hebben dus altijd volop werk. Zoals ik in een vorig artikel al meldde kost een simpel veertig jaar oud driekamer appartement in de regio Tel Aviv zo’n € 1.400, exclusief gemeentebelastingen.
Prijzen van koopappartementen zijn sinds 2007 met 97,3% gestegen. Waar in Nederland 64 maandsalarissen nodig zijn, moet een Israëlier 148 maandsalarissen betalen om een appartement te kunnen kopen. Hij heeft dan ook nog eens het probleem dat hij slechts 60% hypotheek krijgt en de rest dus ergens anders vandaan moet halen. Op de grijze markt bijvoorbeeld met extreem hoge rente, of via familie en vrienden.
En de prijzen van levensmiddelen? Gemiddeld liggen die 30% hoger dan in Nederland en andere EU landen, terwijl het gemiddelde inkomen in Israël 20% lager is. Weliswaar heeft de voormalige minister van Financiën, Lapid, geprobeerd om meer concurrentie te bewerkstelligen, maar de invloed van de gevestigde importeurs en producenten van levensmiddelen is dusdanig hoog dat dit niet is gelukt. Dus blijft alles bij het oude.
De middengroepen en mensen die op of onder het minimumloon leven zijn de dupe en betalen meer dan ooit met creditcard of cheque (ja, dat bestaat nog in Israël) om op die manier alles voor zich uit te schuiven. Gevolg is dat zo’n 70% van de bevolking constant in het ‘rood’ staat, waardoor banken weer profiteren, want de rente daarvoor bedraagt circa 9%.
En zo is de cirkel rond, is er niets veranderd en blijft alles bij het oude.
Beloften aan kiezers? Die zijn slechts bedoeld om herkozen te worden. Wat dat betreft is Israël een heel normaal land.
Over de auteur
- Ondernemer te Netanya, Israël
Recent gepubliceerd
Israël10 juli 2015Kijken naar de oorlog
Israël4 juli 2015Op het strand in Israël
Israël20 juni 2015Israël: apartheid of vrijheid?
Israël12 juni 2015Israël doet te weinig tegen BDS