Open brief aan Femke Halsema over haar afwezigheid op Indië-herdenking Amsterdam

Titelfoto: Femke Halsema door Ajuntament Barcelona, CC BY-NC-ND.

Op de Indië-herdenking vandaag in Amsterdam wordt het einde van de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië herdacht. Burgemeester Femke Halsema heeft zich teruggetrokken omdat zij het niet eens met de keuze voor de dochter van de ‘omstreden’ kapitein Raymond Westerling als spreker. Halsema zou haar besluit moeten herzien, omdat zij van een verkeerde voorstelling van zaken betreffende Westerling uitgaat. Een open brief van mr. Bauke Geersing. 

🔊 Beluister dit artikel

Geachte mevrouw Halsema,

U hebt vorige week de media gezocht en daarin verklaard dat het woord gunnen aan de dochter van Raymond Westerling, mevrouw Palmyra Westerling, zeer ongepast en pijnlijk zou zijn op een dag waarop we alle slachtoffers herdenken, niet alleen die aan Nederlandse zijde. U zei het niet eens te zijn met de keuze voor een spreker die pleit voor ‘eerherstel en erkenning’ van de omstreden kapitein Raymond Westerling.

Halsema trekt zich terug als spreker op Amsterdamse Indië-herdenking https://t.co/Swr04kZw7X

— NOS (@NOS) August 8, 2023

Inclusief

U zou juist wél moeten deelnemen aan wat u aanduidt als een inclusieve Indonesië-Nederland herdenking, op 15 augustus 2023 op het Olympiaplein, waarbij verschillende groepen niet tegenover elkaar staan, maar de gedeelde koloniale en oorlogsgeschiedenis centraal staat.

U gebruikt het containerbegrip ‘inclusief’, dat betekent dat alle standpunten aan de orde komen. U sluit echter, zonder precies te weten wat mevrouw Palmyra Westerling gaat zeggen, haar standpunt uit. Dat kan maar tot één conclusie leiden, de herdenking waar u voor kiest is niet inclusief.

Zoals u weet wordt op 15 augustus het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië herdacht, een oorlog die in het bijzonder de mensen trof die in kampen werden ondergebracht, die door de Japanners in dwangarbeid zijn weggevoerd en daarbij zijn omgekomen en andere bevolkingsgroepen die hebben geleden onder het Japanse schrikbewind. Zoals u wellicht weet zijn tijdens dat schrikbewind ook tienduizenden Javaanse dwangarbeiders omgekomen, die mede door toedoen van Soekarno tot arbeid werden gedwongen, ik doel hier op de romusha’s.

In de aankondiging voor de 15 augustus-herdenking staat: ‘Op 15 augustus staan we stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden en herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.’ In de tekst op de website staat het woord ‘alle’ vetgedrukt.

Uw opmerking dat deze herdenking niet alle slachtoffers betreft is dus onvolledig en dus onjuist.

‘Ongepast’

Uw opvatting dat een optreden van mevrouw Palmyra Westerling zeer ongepast en pijnlijk zou zijn, motiveert u slechts door u uit te spreken tegen iemand die het woord gaat voeren en eerherstel en erkenning voor Raymond Westerling gaat bepleiten. U spreekt zich hierdoor niet alleen uit tegen de vrijheid van meningsuiting, maar u laat ook zien niet op de hoogte te zijn van de historische gebeurtenissen in de historische context, die Raymond Westerling betreffen. U volstaat met het gebruik van het woord ‘omstreden’, terwijl dat een door activistische historici gecreëerd negatief beeld is, dat in strijd is met de historische werkelijkheid.

Wat zijn de feiten over Westerling?

Ik noem de belangrijkste historische gebeurtenissen.

1. Voor zijn optreden op Sumatra werd Westerling voorgedragen voor de hoge militaire dapperheidsonderscheiding De Bronzen Leeuw.

2. Zijn optreden op Zuid-Celebes (december 1946-maart 1947) is door drie onderzoekscommissies nauwkeurig onderzocht. Daaruit blijkt het volgende:
2.1. Het optreden van Westerling was gezien de noodsituatie – de Staat van Oorlog en Beleg was afgekondigd – geboden om aan de uit Java, door de groep Soekarno & Hatte geregisseerde rood-witte terreur een eind te maken; (Cie-Enthoven 1948)
2.2. Het optreden van Westerling was evenwichtig en beheerst, zijn methode werd aangeduid als een plechtige methode die diepe indruk op de bevolking maakte, Westerling werd een betrouwbare en uitstekende commandant genoemd (Commissie-Van Rij/Stam 1954)
2.3. In de Excessennota (1969) werd Westerling van blaam gezuiverd.

3. Voor zijn optreden tot 1948 in Nederlands-Indië werd Westerling voorgedragen voor de hoogste militaire dapperheidsonderscheiding, de Militaire Willemsorde. Deze onderscheiding werd niet uitgereikt omdat het kabinet Drees de repercussies van de groep Soekanro & Hatta vreesde. Deze angst wordt dan geformuleerd als ‘vanwege politieke motieven’, een dergelijke formulering zal u als politica niet vreemd voorkomen.

“De karaktermoord op kapitein Raymond Westerling (1)”. Eerste deel van een tweeluik van @Bauke_Geersing. #bersiaphttps://t.co/umEP3ouaYs

— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) June 24, 2021

Terreur

De context waarin Westerling moest opereren was die van de ‘rood-witte-terreur’ die vanuit Java werd geregisseerd en erop was gericht om de in gang zijnde oprichting van een zelfstandige deelstaat Oost-Indonesië te blokkeren. Terwijl de groep Soekarno & Hatta tijdens de onderhandelingen over het Linggadjati-akkoord voorstander van een federatie was. In politieke temen heet dat ‘dubbelspel spelen’.

Deze terreur was verantwoordelijk voor meer dan 2.000 geweldsaanslagen en meer dan 2.000 slachtoffers, lokale bevolking en Nederlanders, die op wrede wijze werden vermoord.

Westerling handelde in opdracht van de hoogste politieke en militaire leiding. Zijn militaire operaties waren gebaseerd op een operatieplan dat de goedkeuring had van de regionale militaire commandant, kolonel De Vries. Op basis van het mandaat dat generaal Spoor had verleend aan kolonel De Vries werd Westerling gemandateerd tot het uitoefenen van het standrecht. Dat was destijds een gebruikelijke maatregel in (contra)guerrilla-acties en juridisch niet verboden.

Door de hoogste justitiële autoriteit werden de acties van Westerling bestempeld als ‘een noodzakelijke militaire actie gegrond in het noodrecht’.

Niet omstreden

Toen Westerling op 3 maart 1947 vertrok van Zuid-Celebes nam de lokale bevolking, die massaal was opgekomen, feestelijk afscheid van hem. Mohammed Sajid, die namens de lokale bevolking Westerling toesprak zei: “Wij bewonderen u als soldaat en wij houden van u als vriend. Wij zullen u nooit vergeten! Onze kinderen zullen uw daden aan hun kinderen doorvertellen, opdat ons nageslacht zich de topi merah, de rode baret, herinneren zal.”

Het optreden van Raymond Westerling was dus helemaal niet omstreden. Dat optreden is omstreden gemaakt, te beginnen met de groep Soekarno & Hatta die hun woordvoerder Nico Palar in 1947 in de VN-Veiligheidsraad liet verklaren, dat Westerling verantwoordelijk was voor de dood van 30-40.000 onschuldige burgers. Er werd zelfs een neprapport overgelegd. Dat hier sprake was van leugenachtige propaganda blijkt ook uit de brief van de TNI luitenant-kolonel prof. dr. Matsir Said d.d. 15 april 1977.

Zondebok

In de Nederlandse activistische historiografie is echter die propagandalijn doorgetrokken. De Nederlandse politiek had belang bij een zondebok en gebruikte daarvoor Westerling.

Het dekolonisatieonderzoek, Gert Oostindie maakte deel uit van de leiding, gebruikt die negatieve propaganda over Westerling om hun conclusies over het beweerde excessieve geweld van de Nederlandse militairen te onderbouwen.

Ik heb vastgesteld dat in het boek dat aan dat onderzoek ten grondslag ligt (De brandende kampongs van Generaal Spoor, Rémy Limpach , 2016) tenminste vijftig fouten staan in diens beschrijving van het optreden van Westerling op Zuid- Celebes. Allemaal fouten in het nadeel van Westerling. Die fouten staan al geruime tijd op de website van Elsevier Magazine, daar is tot nu toe niet op gereageerd. Sommige fouten duiden zelfs op wetenschapsfraude.

Het dekolonisatieonderzoek is op dat onderdeel niet gebaseerd op de (volledige) historische wekelijkheid van destijds. Deze historische gebeurtenissen logenstraffen uw standpunt, dat het pleiten voor erkenning en eerherstel van Raymond Westerling zeer ongepast en pijnlijk zou zijn. Het tegendeel is het geval.

Lees @Bauke_Geersing over de politiek gedreven geschiedvervalsing van de dekolonisatie van Nederlands-Indië (1945-1950).https://t.co/lhQ8ybfsI2

“Historici met een antikoloniale agenda zijn opgetreden als de flagellanten, boetepredikers van onze tijd, die ons willen doordringen… pic.twitter.com/EsmZp0sCBj

— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) April 17, 2023

Onjuist voorgelicht

Mevrouw Halsema, ik besef dat u in een kwestie als deze mede afhankelijk bent van uw adviseurs, omdat niet kan worden gevergd van u als burgemeester dat u van al deze relevante feiten op de hoogte bent. U bent onjuist voorgelicht.

Ik heb in mijn bestuurlijke functies geleerd dat het maken van fouten, afhankelijk van de omstandigheden, vergeeflijk kan zijn. Het niet herstellen van fouten, als die duidelijk blijken, is dat niet.

Ik geef u daarom in overweging om alsnog deel te nemen aan de herdenking op 15 augustus a.s. op de Dam en uw excuses aan te bieden aan mevrouw Palmyra Westerling voor uw uitlatingen in haar richting. Indien u dat niet zou doen zou immers sprake zijn van belediging, dat hebt u zeker niet bedoeld.

Vanzelfsprekend tot nadere toelichting bereid.

Met vriendelijke groet,

Mr. Bauke Geersing

Voormalig directeur NOS, voormalig lid van de RvC KLM, auteur van drie boeken en tientallen artikelen over de dekolonisatie van Nederlands-Indië 1945-1950, coördinator van het Onafhankelijk Onderzoekgenootschap AURORE

Over de auteur

Bauke Geersing

Jurist. Auteur van ‘Kapitein Raymond Westerling en de Zuid-Celebes-Affaire (1946 – 1947) – Mythe en Werkelijkheid’.

Recent gepubliceerd

Archief

• Klimaat en Milieu14 september 2023NOS gaat weer de fout in met onevenwichtige berichtgeving
• Kolonialisme15 augustus 2023Open brief aan Femke Halsema over haar afwezigheid op Indië-herdenking Amsterdam
• Kolonialisme5 juli 2023Ons koloniale verleden moet en zal negatief zijn
• Kolonialisme17 juni 2023Rutte blundert met vervroeging onafhankelijkheidsdatum Indonesië