Het is tijd voor normalisatie van de betrekkingen met Rusland
EU-sancties lopen in januari 2020 af
Foto: Moskou. 
Ontkenning van de nieuwe geopolitieke verhoudingen, zoals nog regelmatig in Brussel valt te beluisteren, getuigt niet van realiteitszin. Naast de VS en in toenemende mate China ontwikkelt ook Rusland zich tot een (regionale) grootmacht waar de internationale gemeenschap niet langer omheen kan. De EU en Nederland doen er verstandig aan dit te erkennen en de relaties met Rusland te normaliseren.
Het draagvlak voor de door de EU tegen Rusland ingestelde sancties vanwege de inlijving van de Krim en de hybride oorlogvoering in Oost-Oekraïne kalft af. De eerste scheuren in de gezamenlijke EU-opstelling zijn al waarneembaar. Zo ging Denemarken vorige week als laatste Oostzeestaat akkoord met de aanleg van Nordström 2, een tweede pijpleiding die Russisch gas naar Noord-Europa moet gaan transporteren.
Realpolitik
Het is niet het enige teken aan de wand. Reeds geruime tijd pleiten Italië en Griekenland voor een einde aan de sancties tegen Rusland en herstel van de politieke en economische relaties met het land. Zij betogen terecht dat de sancties het beoogde doel niet hebben bereikt. Er is geen enkele aanwijzing dat Rusland de Krim wil opgeven. Bovendien is het niet in het belang van de (lidstaten van de) EU om halsstarrig aan de sancties vast te houden. Er vallen veel zaken te doen met Rusland, een land met oneindige hoeveelheden grondstoffen en een interessante afzetmarkt voor Europese producten en diensten.
Het adagium dat geen zaken gedaan mogen worden met een land wiens regime je niet aanstaat, dat mensenrechten schendt en andere onwelgevallige dingen doet – de in Nederland bekende getuigenispolitiek – is gelukkig aan het verbleken. Realpolitik is terug in de internationale arena.
Multilateralisme op retour
De EU houdt niettemin nog steeds vast aan een idealistisch globaliseringsverhaal, met een overvloed aan internationale afspraken, regels en supranationale organisaties als scheidsrechter om naleving af te dwingen.
Met de komst van Trump viel het sprookje echter in duigen. In zijn America first-beleid is er geen ruimte meer voor multilateralisme. Bilaterale machtspolitiek zet de toon. Niet alleen voor de VS, maar ook voor anderen. Om zich te verdedigen tegen unilaterale maatregelen van de VS zijn andere landen ook een dergelijk beleid gaan voeren. De handelsoorlog tussen de VS en China was er ondermeer het gevolg van, maar ook het negeren door China van de uitspraak van het Internationale Hof in Den Haag inzake de rechten op de eilanden in de Zuid-Chinese Zee.
De EU aarzelt om mee te gaan in deze nieuwe geopolitieke werkelijkheid en houdt vast aan het multilaterale kader van Bretton Woods. Dat zal de EU zo lang mogelijk volhouden, omdat het zelf geen echt machtsblok is en daarom afhankelijk is van de handhaving van het internationale recht.
Eigenbelang
Dit hoeft een herstel van de relaties met Moskou niet te verhinderen. Vanuit Realpolitik-oogpunt heeft EU er belang bij om de sancties op te heffen, opdat weer zaken met Rusland kunnen worden gedaan. De sancties lopen 31 januari 2020 af. Besloten moet dan worden ze te verlengen of op te heffen. Nederland doet er verstandig aan om in het Brusselse overleg voor opheffing van de sancties te stemmen.
Ons land is door de tegensancties van Rusland disproportioneel hard getroffen. Nederland was voordien de grootste leverancier van groenten en fruit aan Rusland. Vanwege de tegenmaatregelen – import uit de EU van groenten en fruit werd volledig verboden – werden de Nederlandse groenten- en fruittelers geconfronteerd met een omzetverlies van € 1,5 miljard op jaarbasis.
Poetin verlengt verbod op invoer landbouwproducten uit de EU tot en met 2020. EU verlengde de sancties tegen Rusland afgelopen vrijdag tot eind januari volgend jaar. https://t.co/pZzrYZ0AS6
— David Jan Godfroid (@djbelgrado) June 24, 2019
Rusland zelf wil de relaties met de EU graag herstellen. Poetin heeft in diverse contacten met EU-leiders hiervoor een opening geboden. Dat mag uiteraard niet verbazen. De EU is Ruslands belangrijkste handelspartner en afnemer van het Russische gas. We zien al toenaderingspogingen. Zo heeft de Raad van Europa in Straatsburg (niet te verwarren met de Europese Raad van de EU) Rusland weer teruggenomen als lid.
Oekraïne
Duidelijker nog zijn de toenaderingspogingen van Oekraïne richting Rusland. Met de verkiezing van Volodymyr Zelensky als president voert Oekraïne een normalisatiepolitiek met Rusland. Het Minsk-overleg tussen de beide landen wordt weer nieuw leven ingeblazen en als Poetin – als blijk van goede wil – de Donbass verlaat en de integriteit van Oekraïne (minus de Krim) respecteert, staat niets meer in de weg om de sancties van de EU in te trekken.
Italië loopt al vooruit op het herstel van de relaties met Rusland. Met als voornaamste reden dat Italië voor een belangrijk deel van zijn energievoorziening van Rusland afhankelijk is. De laatste tijd is er druk verkeer tussen Rome en Moskou, met wederzijdse bezoeken van de ministers van Buitenlandse Zaken. Italië was nooit geporteerd voor sancties, maar voelde zich genoodzaakt uit solidariteit mee te doen. Berlusconi was zoals bekend een persoonlijke vriend van Poetin. Salvini is zelfs beschuldigd dat hij zijn verkiezingscampagne door Rusland liet financieren.
Macron
Ook Frankrijk bepleit sinds kort herstel van de relaties met Rusland. Macron beseft dat Rusland de Krim toch niet terug gaat geven. De sancties hebben niet het gewenste resultaat opgeleverd. Het Franse eigenbelang laat langer uitstel van herstel van de relaties met Rusland niet toe. Macron was de eerste EU-leider die weer een bezoek aan Moskou bracht. Hij wilde afgelopen september de zogenoemde Normandy Contact Group met Duitsland, Oekraïne en Rusland weer oppakken, maar dat bleek nog te vroeg.
Onthoud de datum! Op 9 december nieuwe vredesbesprekingen tussen Zelenski, Poetin, Merkel en Macron in het zogeheten "Normandy Format". De laatste top-ontmoeting dateert van oktober 2016, sedertdien is alle diplomatie op niks uitgelopen. https://t.co/FZNfcUIgaw
— Michiel Driebergen (@3Bergen) November 15, 2019
Met de door Zelensky ingezette normalisatie van de relatie met Rusland is er meer kans op hervatting van vredesproces rond het oostelijke deel van Oekraïne. Een teken van ontspanning is in ieder geval dat de troepen aan beide zijden van de grens met de Donbass worden teruggetrokken.
Ook Duitsland heeft contre-coeur meegedaan aan de sancties tegen Rusland. Merkel wil Rusland niet van zich vervreemden. Men zal in de Bondsrepubliek blij zijn als de (economische) relaties weer volledig zijn hersteld.
Sterke economische positie EU
Herstel van de relaties met Rusland betekent niet het accepteren van de inlijving van de Krim. Herstel dient het eigenbelang van de Europese landen en is geen overgave. Het mag ook niet zonder voorwaarden geschieden. Behalve de terugtrekking uit de Donbass zal Poetin moeten beloven geen verdere avonturen richting de Baltische staten of andere buurlanden te beginnen. De EU kan dit eisen, omdat het vanuit een sterke positie opereert.
Weliswaar is de EU militair geen match voor Rusland, maar de EU is wel een economische power house. Als grootste klant van Russisch aardgas en belangrijkste handelspartner kan het eisen stellen.
Bovendien vormt het lidmaatschap van de NAVO de bekende stok achter de deur. Zoals Theodore Roosevelt sprekend over internationale verhoudingen zei: “Speak softly, but carry a big stick.” Zaken met Rusland doen betekent dus niet dat we de NAVO maar moeten opdoeken, wat Macron vorige week min of meer bepleitte met zijn opmerking dat de NAVO ‘hersendood’ is.
Macron is een gevaarlijke gek, die onze veiligheid in de waagschaal stelt. Zonder de NAVO, lees: de VS, is Europa chantabel en overgeleverd aan de grillen van Rusland en China.https://t.co/yHknOEKmQ0
— Johannes Vervloed (@Diplo_JV) November 7, 2019
Integendeel. Alleen op basis van kracht, van countervaling power, is herstel verantwoord. Vanuit een sterke positie kan succesvol met Rusland worden onderhandeld over ontdooiing en uiteindelijk volledig herstel van de relaties.
Scenario
Gezien de economische belangen van veel EU-lidstaten zal het meest waarschijnlijke scenario zijn dat de Europese Raad in december besluit de sancties tegen Rusland deels op te heffen. Het restant van de sanctiemaatregelen zal mogelijk voor een periode van zes maanden worden verlengd. Er is een compromis in de maak tussen enerzijds Fankrijk, Duitsland, Italië en Hongarije, die de dialoog met Moskou zo snel mogelijk willen hervatten en anderzijds Polen en de Baltische Staten die de sancties eerder willen versterken.
Een beslissing over de definitieve opheffing van de sancties zal afhankelijk worden gemaakt van de uitkomst van het overleg in de Normandië-contactgroep.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Politiek Internationaal12 mei 2024De politieke agenda van Trump 2.0
Economie21 april 2024Bij de Europese Verkiezingen staan Italiaanse scenario’s op de agenda
Economie7 april 2024EU heeft geen industriepolitiek nodig, maar kapitaalmarktunie
Economie28 februari 2024Verkiezingen voor Europees Parlement werpen hun schaduw vooruit
Die sancties tegen Rusland slaan sowieso nergens op.
De EU organiseert een coup in Oekraïne, om de gekozen pro-Russische regering te vervangen door een pro-EU regime.
Vervolgens besluit het door etnische Russen bevolkte deel van de Oekraïne, Donbass geheten, dit illegale regime niet te erkennen, en verklaart zich onafhankelijk van Kiev.
Daarop besluit het regime in Kiev het niet onaanzienlijke Oekraïense militaire apparaat op de Donbass los te laten; een modern leger tegen wat pover bewapende opstandelingen dus.
En als Oekraïne dan ook nog rücksichtslos burgerdoelen in Donbass begint plat te bombarderen dan grijpt Rusland/Poetin in.
Elk ander fatsoenlijk land zou exact hetzelfde gedaan hebben.
Vervolgens poogt het regime in Kiev dan de Krim in te lijven, die historisch bij Rusland hoort, en voor Rusland van cruciale strategische waarde is.
Rusland organiseert vervolgens een referendum op de Krim, en de bevolking besluit tot aansluiting bij Rusland, wat dan alhier als een Russische “annexatie” wordt verkocht.
En dat wordt dan onderbouwt met verhalen over een frauduleus referendum, alsof dat nodig zou zijn geweest; tweederde van de bevolking van de Krim bestaat uit etnische Russen.
Die boycot is dus gewoon onderdeel van de oostwaarts gerichte EU agressie/expansiedrift.
Maar inmiddels is het pro-EU regime in Kiev naar huis gestuurd, en de nieuwe leiding is weer pro-Rusland, dus de stoute EU plannetjes met Oekraïne zijn van de baan.
Gezien de EU/NAVO alle ooit gemaakte afspraken met de Sovjet Unie/Rusland al een kwart eeuw lang met voeten treed, zich al een kwart eeuw zonder daadwerkelijke aanleiding uiterst aggresief tegen de Russen opsteld, vind ik dat Poetin zich in deze hele affaire bewonderenswaardig amicaal opstelt.
Helemaal mee eens en goed verwoord.
mee eens. EU en NL blazen hoog van de toren, maar zien niet waar het kwaad ontstaat…….en wie een conflict opruit of begint.
van Baalen en die Verhofstad deden royaal mee aan het ophitsen tegen de Russen. ZEER kwalijk.
Verhofstadt,en v Baalen ,die zouden we moeten boycotten,en laten berechten voor opruien en uitlokken van een oorlog.Putin is een leider die tot het einde van zijn levensdagen daar aan het bewind moet blijven,hij heeft het grootste land van de wereld beter in de hand ,dan die paar uilskuikens in Den Haag die in een klein land als Nederland alles ,maar dan ook alles gierend uit de klauwen laten lopen .
ja, de politici willen een statement maken door boycots, maar HUN riante salaris gaat gewoon door. De schade wordt uitgestrooid over de ondernemers die ineens hun afzetmarkt zien instorten.
En waarom wil de EU dan wel met Turkije en dat akelige Iran contacten hebben? En met Oekraine? BEETJE hypocriet.
We moeten er altijd om denken wie het schaadt om je principes hoog te willen houden. Politici denken nooit ver of uberhaupt na over de gevolgen van hun daden. En zeker niet als ze links zijn want dan hebben ze eigenlijk niks met het bedrijfsleven. Geld voor leuke dingen groeit immers aan bomen?
Als dat ook zou betekenen dat Rusland volledig meewerkt aan het onderzoek naar de ramp met de MH17 kan ik er alleen maar voor zijn.
Rusland heeft zijn medewerking verleend aan het onderzoek naar het neerhalen van MH17, maar wat de Russen te vertellen hadden paste niet in de kraam van de EU.
@ Frans B.
Met u eens.
Ik verwacht dat Rutte zeer binnenkort wel met de “onderste steen boven komt”.
@ Karton
Als die onderste steen al boven gaat komen dan gaat dat waarschijnlijk in Kiev/Oekraïne wezen, als gevolg van het graafwerk van een zekere William Barr.
Heb je je ooit afgevraagd waarom een berekenend type als Poetin bewust een passagiersvliegtuig uit de lucht zou laten schieten? Het is mijns inziens vergelijkbaar met Assad die, telkens als de VS zich “dreigden” terug te trekken uit Syrië, met chemische wapens begon te gooien: volstrekt ongeloofwaardig.
en MH17 dan, nu de naam van de minister van Defensie, mogelijk opvolger van Poetin, is genoemd?
Er zit nogal een luchtje aan de MH17 affaire.
Ik denk dat het een door Kiev opgezette operatie was, om Poetin te dwingen Russisch aan de separatisten geleend materieel uit de Donbass terug te trekken, wat ook gelukt is.
Als destijds de waarheid boven tafel was gekomen dan had dat het einde betekend voor de plannen om Oekraïne aan de EU toe te voegen, en dus heeft de EU/Deep State de hele zaak onder het tapijt geveegd, door Rusland de zwarte piet toe te schuiven, twee vliegen in één klap zogezegd.
Maar inmiddels zijn er wat kinken in de kabel gekomen; Trump heeft geheel onverwacht de verkiezingen gewonnen, en in Kiev is het door de EU geïnstalleerde Poroshenko regime vervangen door een Rusland vriendelijkere club die de corruptie bestrijding hoog in het vaandel heeft staan.
Vervolgens is het US justice department, naar aanleiding van de Russia collusion hoax, en de affaire Biden, met medewerking van de nieuwe Oekraïense President, flink in de Oekraïense corruptie beerput aan het roeren geslagen.
En toen dat algemeen bekend werd klonk vanuit de Haagse regeringsbankjes ineens dat toch ook de rol van Oekraïne in de MH17 affaire maar eens nader bekeken moest gaan worden.
In de politiek noemen ze dat “cover your ass”; nu “de onderste steen” mogelijk toch boven gaat komen maakt men zich op om het voormalige Poroschenko regime de zwarte piet toe te schuiven.