Creative Destruction: Amsterdam iCapital van Europa

Carlos Moedas

Afgelopen vrijdag is Amsterdam uitgeroepen tot Europese iCapital 2016, oftewel innovatiehoofdstad. Ik hou van dit soort wedstrijden.

Het dwingt deelnemers om hun strategie en hun resultaten op een heldere wijze te delen. Steden kunnen daardoor onderling van elkaar leren. Ik realiseer me dat het gemakkelijk is om cynisch te doen over dit soort prijzen en natuurlijk is het nodig elke prijs (behalve het EK in 88 en mijn eerste winst in een triathlon) te relativeren, maar ik denk dat het winnen van de prijs een groot compliment is voor Nederland.

Creative Destruction
De essentie van het juryrapport is misschien wel hoe Amsterdam omgaat met de moderne vorm van Creative Destruction. De vernietiging van bestaande economische systemen mogelijk gemaakt door technologie, maar bedacht en uitgevoerd door ondernemers en bewoners. Europa zit vast in traditionele structuren, waar traditionele grote bedrijven dominant zijn. In landen als Frankrijk (bijvoorbeeld utiliteiten) en Duitsland (bijvoorbeeld de auto-industrie) zijn logge economische structuren ontstaan die enerzijds nu nog zorgen voor veel werk en inkomen, maar anderzijds ook minder wendbaar zijn en minder snel inspelen op nieuwe ontwikkelingen.

Nieuwe business
Vernieuwing komt vaak van partijen die uit een andere hoek komen: Booking.com was geen hotelketen, Adyen was geen bank, Peer.by was geen verhuurbedrijf en Fairphone geen fabrikant van devices. Dergelijke bedrijven veranderen de markt waarin ze actief zijn op disruptieve manieren. En wel door het toepassen van nieuwe technologie en het creëren van nieuwe businessmodellen. Bedrijven die denken in het vinden van oplossingen voor bestaande problemen en niet blijven hangen in klagen over de huidige situatie.

Buurtplatformen
Naast bedrijven zijn het vooral ook bewoners die zelf aan de slag gaan met nieuwe ideeën. Bijvoorbeeld door buurtplatformen te maken (in Amsterdam zijn er meer dan honderd) om elkaar te helpen met de kinderen, om de boodschappen voor oma op de hoek te doen of om samen een nieuw energiebedrijf te beginnen.

Voor de overheid betekent dit nog al wat. De overheid die zelf als organisator van het collectieve belang niet alleen zichzelf opnieuw moet gaan uitvinden, maar ook nog een belangrijke rol heeft in vele andere sectoren: op het gebied van regels, als investeerder, als wetgever of als organisator.

Overheid van de toekomst
In Amsterdam weten we – net als elders – nog niet precies hoe de overheid van de toekomst eruit gaat zien. Maar we zijn sinds anderhalf jaar gestructureerd aan het leren: door incrementeel dingen te verbeteren in onze eigen werkwijze door toepassingen nieuwe technologie, belemmeringen weg te namen voor ondernemers, door continu in gesprek te zijn (denk bijvoorbeeld bij bedrijven die online platformen maken om bijvoorbeeld spullen te delen zoals auto’s, kantoren of spullen) en om op sommige delen de overheid radicaal opnieuw te ontwerpen.

Vragen
Hoe we dit precies moeten doen, weten we niet. En om eerlijk te zijn: gemakkelijk is het ook niet. Er spelen allerlei vragen. Wat wordt de rol van de huisarts? De verkeersagent? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen toegang heeft tot zorg? Wat wordt de impact van zelfrijdende auto’s? Van alternatieve betaalsystemen? Hoe organiseer je nieuwe vormen van democratie en wat betekent dat? Wanneer is iets deeleconomie en wanneer is het commercieel? Hoe richten we een digital mainport in? Hoe ziet onderwijs er uit in het tijdperk van internet? Wat is de impact van 3D en 4D printen? Wat is de impact van lokaal opgewekte energie? Van wie is de data? Is het algoritme wel transparant? Kan iedereen nog wel meedoen?

De iCapital-award is een prachtige bevestiging van het feit dat Amsterdammers op de goede weg zijn door continu nieuwe ideeën in de praktijk te brengen. Ideeën die de stad veelal verbeteren en veel positieve energie met zich meebrengen. Daarnaast is deze prijs een beetje bevestiging voor een overheid die de Creative Destruction zoveel mogelijk in goede banen weet te leiden.

En daar ben ik best trots op.

Over de auteur

Ger Baron

Vraagt zich vooral dingen af en verwondert zich over technologie, innovatie en samenleving. Werkt bij een overheid.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie18 mei 2019Straks deel je al je bankgegevens voor een Pizza Pepperoni
• Innovatie&Techniek20 februari 2019Drie basisregels voor gebruik sociale media
• Economie4 januari 2019We moeten weer dijkenbouwers worden met ambitie en visie
• Migratie5 september 2018De Mensenleven Indicator