Geluidsoverlast door windmolens: wanneer kunnen we weer slapen?

Foto:

Ook al bestaat er al decennia lang onomstotelijk bewijs voor het schadelijke effect van laag frequent geluid, de overheid wil hier maar niets van horen. Want dan komen de zo gekoesterde windparken onder vuur te liggen, die een ware kakofonie aan dergelijke bromtonen produceren. De werkgroep Tegenwind N33 uit Groningen komt op voor de bewoners in de omgeving van Windpark N33, die daar dag en nacht onder lijden. Tot nu toe met weinig succes, schrijft Ines van Bokhoven.

🔊 Beluister dit artikel

Dit is deel 2 in de serie over de strijd van een werkgroep in Groningen tegen een windpark in hun woonomgeving: het Windpark N33. Want dit park maakt deze mensen het slapen onmogelijk, en het dagelijks leven tot een hel. Ik schreef er een paar maanden geleden over.

LEESTIP!!! Nieuwe column van @InesvanBokhoven:

‘Wonen in een hel vanwege Windpark N33’. Bezwaren en klachten van omwonenden structureel genegeerd.#windpark #windenergie #Groningen #n33 #tegenwindhttps://t.co/m2WbHyxKWT

“En samenvattend kunnen we dus over de gigantische…

— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) September 10, 2023

Trillingen

Slapen valt nog niet mee, als je doorlopend een bromtoon door je huis hoort gaan. Als je dag en nacht geplaagd wordt door allerlei trillingen die niet alleen gekmakend zijn, maar ook nog eens slecht zijn voor je huis en zelfs je gezondheid. Ja: je gezondheid. De vibraties die ons de hele dag omringen, in de vorm van geluiden en andere zaken, hebben zo hun effect op ons, in positieve en negatieve zin. Zo weet men al een tijdje dat harmonische trillingen in bepaalde frequentiegebieden een goede uitwerking hebben op verschillende gezondheidsproblemen (van zowel fysieke als psychische aard), en bestaat er dus zoiets als muziektherapie. De 40 Hz-frequentie schijnt een remmend effect te hebben op een nare ziekte als Alzheimer, bijvoorbeeld.

Maar als bepaalde trillingen een positief effect hebben op onze lichaam en geest, dan is het logisch dat er weer andere trillingen zijn die slecht voor ons zijn. Alles wat beweegt, vibreert. En zelfs dingen die stilstaan: de lucht om ons heen beweegt, de aarde onder ons fundament staat nooit stil, alles trilt mee met andere trillingen. Onze lichamen trillen zelf ook, want onderdelen van onze lichamen hebben hun eigen frequenties die allemaal samenkomen. Alles in onze wereld vibreert. Windmolens trillen ook – en niet een klein beetje

Gevaarlijk en schadelijk

We weten allemaal hoe gevaarlijk trillingen kunnen zijn: hele gebouwen kunnen ervan instorten. Soldaten die keurig in pas marcheren leren: op een hangende brug uit de pas lopen, anders ontstaat er een hele gevaarlijke cadans die de brug kan doen ‘golven’ en instorten. De trillingen die windmolens voortbrengen hebben een stevig effect op de omgeving, en dat mag niemand verbazen.

“Een kakofonie aan laagfrequente brommen” is wat de werkgroep schrijft over de trillingen die van ‘hun’ windpark afkomen. Meer dan zeshonderd mensen in de omgeving hebben er last van – genoeg om hun leven danig te verstoren, hun gezondheid te schaden en hun nachtrust te verpesten. De groep zegt zelfs ontwikkelingsstoornissen bij kinderen waar te nemen. En aangezien de wethouder in kwestie, Erik Drenth, volgens de werkgroep de urgentie niet inziet van dit probleem deed men zelf onderzoek: wat zijn dat voor trillingen, hoe worden ze veroorzaakt en kunnen ze worden vermeden?

"Het is gewoon geen doen. Ik kan hier niet meer wonen," vertelt een aangeslagen Pieter die zijn huis in Nederweert heeft moeten verlaten door overlast van windmolens.
Reportage: @ArletteAdriani.#OngehoordNieuws #klimaatweek

Kijk de hele uitzending:https://t.co/LQRDVmEfYz pic.twitter.com/pPAuroDorV

— Ongehoord Nederland TV (@ongehoordnedtv) October 27, 2023

Kwispelen

Zo is er de manier waarop windmolens worden gebouwd: men gebruikt steeds lichtere materialen, wat mooi is voor de kosten en de belasting van de omgeving waar ze in staan, maar we weten allemaal dat hoe lichter iets is, hoe gemakkelijker het in beweging komt. De constructie is, simpel gesteld, ‘wiebeliger’ geworden. De wieken hebben last van een verschijnsel dat tot nu toe hoofdzakelijk in de luchtvaart is waargenomen bij de vleugels en staarten van vliegtuigen: ze gaan ‘kwispelen’ onder bepaalde omstandigheden.

Dit geeft een verlies van energie (soms wel tot de helft van de opgewekte energie), want die energie wordt omgezet in trillingen die dus gewoon de lucht in vliegen en in de bodem verdwijnen. Trillingen die bromtonen en andere overlast veroorzaken. Maar ook de interactie tussen de wieken en de monopile, de ‘paal’ van de turbines, geeft trillingen elke keer als de wieken langs die paal scheren.

Infrageluid

Het zijn laagfrequente trillingen, trillingen die kilometers ver kunnen door-resoneren. En laagfrequente trillingen, om maar eens wat te noemen, zijn zo gevaarlijk dat ze zelfs worden ingezet als oorlogswapen. Vooral infrageluid, een frequentie die zo laag is dat je ‘m niet meer hoort (onder 20 Hz), kan de meest verbijsterende gevolgen hebben. Er zijn filmpjes van te vinden op YouTube, en ik draaide er onlangs eentje af om eens te zien wat er zou gebeuren: binnen een paar minuten voelde ik me draaierig en misselijk. Het kan paniekaanvallen veroorzaken en zelfs ons hartritme beïnvloeden. Het heeft, kort gesteld, een geweldig negatief effect op ons. Er zijn theorieën die stellen dat dieren deze geluiden opvangen vlak voor een ramp zoals een aardbeving of een tsunami, en daarom in een paar uur tijd massaal wegtrekken uit zo’n gebied.

Pijporgel

En het probleem met trillingen is dat er vanzelf andere zaken ook mee gaan trillen. Hoe langer de trilling aanhoudt, hoe meer er los wordt getrild en mee zal vibreren. Dat levert schade op, en heel veel extra trillingen die ook weer hun effect zullen hebben. Wanden, vloeren en daken etc. van huizen trillen mee, en de kamers in huizen fungeren als versterkingsruimtes waarin het trillen van het huis zelf z’n ruimte zal krijgen. En het gaat bij het N33-windpark niet eens om één frequentie, maar om een scala aan tonen en brommen, alsof het windpark één groot pijporgel is.

Klagen

Wat te doen bij dit soort overlast? Je kunt het melden bij de gemeente, maar als die er niet naar omkijkt, of metingen laat doen op een ‘WC-Eend-manier’ – door bedrijven in te schakelen die niet bepaald onafhankelijk zijn – dan kun je dus geen kant meer op. In het geval van het N33-windpark zijn er metingen verricht door Pondera en Arcadis, twee consultbedrijven die, zegt de werkgroep, vooral zeggen wat de overheid graag wil horen. Het verbaast dan ook niemand dat deze bedrijven melden dat er niets bijzonders aan de hand is met deze collectie turbines, omdat de trillingen binnen de geluidsnormen vallen.

Geen geluidsnormen

En da’s een opmerkelijke uitspraak, want er zijn helemaal geen geluidsnormen of wetgeving als het gaat om LFG (Laag Frequent Geluid). Dat maakt het voor zowel exploitanten van windparken als voor de gemeentes die deze parken laten bouwen wel heel erg gemakkelijk zich er met een Jantje van Leiden vanaf te maken. De werkgroep noemt het dan ook ‘sjoemel-rapporten’, omdat er rekenkundige trucjes worden toegepast zoals het werken met gemiddelden en de piekbelastingen laten voor wat ze zijn, en meer van die handige omzeilingen die we inmiddels allemaal zo goed kennen van overheid en bedrijven. Jan van Muijlwijk, een geluidsspecialist die met zijn bedrijfje op allerlei plekken geluidsmetingen doet, nam die bromtonen wél waar.

Er is vaak sprake van een papieren werkelijkheid als het om het geluid van windmolens gaat. Dat blijkt wel bij het windpark in Meeden in Groningen waar omwonenden last hebben van een zware bromtoon. Hoe die klinkt laat geluidsexpert Jan van Muijlwijk horen: #windmolens pic.twitter.com/UbAq27S57f

— Zembla (@ZEMBLA) December 8, 2022

Geen nieuws

Vreemd genoeg is het geen nieuws, het feit dat trillingen en bromtonen een negatief effect hebben op mensen. In een editie van het vakblad ‘Schip en Werf’ uit 1950 (!) zet ene prof. Jaeger, in een stevig onderbouwd betoog, uiteen waarom het zo belangrijk is dat er onderzoek wordt gedaan naar de gevolgen van industriële en machinale trillingen op het menselijk lichaam. “Ik hamer hier zo op het onaangenaam zijn van de trillingen voor het menselijk lichaam, omdat dat uiteindelijk de enige maatstaf is die ons interesseert…,” schrijft de professor, die meer gevoel van verantwoordelijkheid had dan de gemiddelde bestuurder in hedendaags Nederland. En hij beargumenteert dat veel van de mogelijke schade afhangt van de duur van de blootstelling: een auto of trein trilt ook, maar daar zitten mensen doorgaans maar een paar uurtjes in, waar mensen op een schip wekenlang, soms zelfs maandenlang, non-stop worden blootgesteld aan trillingen.

Dus stelt u zich eens voor wat het met u doet als u jarenlang in de buurt van zo’n park woont. Maar erger nog: dit is, gezien het jaartal van de publicatie, al erg lang beschikbare kennis die door onze overheid gewoon genegeerd wordt in het uitrollen van de windpark-plannen.

Oergevoel

En ook Van Muijlwijk is niet zachtzinnig in zijn uitleg over wat een doorlopende bromtoon aanricht aan schade: “Brom is niet zomaar een geluidje waar je aan moet wennen. Brom appelleert aan het oergevoel dat er ergens gevaar dreigt. Brom boezemt mensen bewust of onbewust angst in. Zodra het gehoord wordt, treedt dit onrustmechanisme in werking. Of je dat nou wilt of niet.” Een constante bromtoon is een veroorzaker van stress, waarover Van Muijlwijk waarschuwend zegt: “Brom kan mensen kapot maken. Ik heb daar helaas maar al te veel voorbeelden van gezien, tot aan zelfmoord toe.”

Opnieuw: het wordt door de overheid niet serieus genomen en men doet er dus niets mee. Terwijl het vaststaat dat de stress van het wonen in de buurt van windmolens bijvoorbeeld hartklachten kan doen toenemen. En Van Muijlwijk wijst ook op het gebrek aan onderzoek over de uitwerkingen van zo’n brom: er wordt vrijwel niet naar omgekeken.

Bagatelliseren

In de gemeente Midden-Groningen heeft men ook geen boodschap aan zowel de meetresultaten als de kennis en ervaring van Van Muijlwijk: ook hij werd uiteindelijk buiten het overleg gesloten. Het resultaat was dan ook een persbericht van het Duitse bedrijf RWE, de exploitanten van dit park, dat de hele zaak bagatelliserend terugbracht naar het idee dat er wel wat overlast was, maar dan maar bij enkele bewoners, en hoofdzakelijk bij bepaalde windrichtingen en als er sprake is van curtailment: dat zijn de uren waarin een windturbine meer energie oplevert dan hij kwijt kan en hij dus eigenlijk voor niets staat te draaien. De oplossing bestond er dan ook uit om tijdens die uren de snelheid van de molens wat terug te schroeven. En dat was het.

Klimaatbeleidsvluchtelingen

Heel voorzichtig begint het ook tot de MSM door te dringen wat voor een gevaar windmolens zijn. De Volkskrant had het twee jaar geleden over ‘klimaatbeleidsvluchtelingen’ als het ging om mensen, die het leven in de buurt van een windpark gewoon niet meer volhielden. Omroep ON! had er onlangs een item over. Maar het is allemaal nog veel te weinig, te summier, te weinig gericht op diepgaand onderzoek naar álle feiten. Zoals de belofte dat grotere turbines stiller zullen zijn: ook dat lijkt een leugen. En in de Kamers is het een non issue. Dus we zullen nog flink moeten knokken.

En hoe zinloos dat kan zijn bespreek ik in een volgend stuk over de werkgroep Tegenwind N33, die ik opnieuw hartelijk bedank voor hun medewerking!

Vond je dit artikel goed? Steun Ines van Bokhoven via inesvanbokhoven.backme.org

Over de auteur

Ines van Bokhoven

Schrijfster van historische romans, vrouw met een mening en liefhebber van 'common sense’.

Recent gepubliceerd

Archief

• Politiek Nederland24 november 2023Na de overwinning van Wilders is links Nederland in paniek
• Antisemitisme19 november 2023Over verkiezingen, laffe politici en bestuurders
• Klimaat en Milieu11 november 2023Geluidsoverlast door windmolens: wanneer kunnen we weer slapen?
• Antisemitisme26 oktober 2023De teloorgang van de Nederlandse tolerantie