Gemeenten zijn zo langzamerhand monddood gemaakt

Sluipmoord op de lokale democratie

In november vieren we het 175-jarige bestaan van onze Grondwet. Eigenlijk valt er weinig te vieren. Want ook al behoort volgens de Grondwet de gemeenteraad in een gemeente de baas te zijn, deze decentrale autonomie is onder de kabinetten Rutte vrijwel teniet gedaan. De ‘dwangwet’, waarmee de overheid gemeenten tot asielopvang kan dwingen, voltooit deze sluipmoord op de lokale democratie. De gemeenteraad is inmiddels een groepje monddood gemaakte stropoppetjes, schrijft Lettie Verburg.

Weet u het al, lieve lezers? Onze Grondwet viert jubileum dit jaar. In november memoreren we het feit dat in 1848, dus 175 jaar geleden, de onder Johan Thorbecke herziene Grondwet officieel bekrachtigd werd. Die nieuwe wet veranderde nogal wat; er werd onder andere een rechtstreeks kiesstelsel ingevoerd en de Tweede Kamer kreeg het ”politieke primaat”; de koning moest verder als ”neutraal en apolitiek” staatshoofd.

 

Verzet

Natuurlijk was dat niet zonder slag of stoot gegaan. De koning had zich uiteraard verzet tegen het inperken van zijn macht. Maar in het roerige jaar 1848 bonkten overal in Europa woedende menigten op paleisdeuren en eisten voedsel en meer democratie. Toen de Franse koning Louis Philippe ternauwernood het vege lijf wist te redden en te vluchten, terwijl zijn troon op straat verbrand werd en in Nederland ook voedselrellen uitbraken, begreep zelfs de held van Quatre-Bras dat er iets moest gebeuren en gaf zijn verzet tegen de staatsrechtelijke hervormingen op. Op 3 november werd de nieuwe Grondwet officieel bekrachtigd en het land vierde feest.

 

Decentrale autonomie

In die nieuwe wet was een prachtig democratisch beginsel nog eens duidelijk vastgelegd in respectievelijk artikel 124 en 125: de zogenaamde Decentrale Autonomie.” Voor provincies en gemeenten wordt de bevoegdheid tot regeling en bestuur inzake hun huishouding aan hun besturen overgelaten”. En: ”aan het hoofd van de provincie en de gemeente staan provinciale staten, onderscheidenlijk de gemeenteraad”. In de gemeente is de gemeenteraad dus de baas. Hij stelt de bestuurlijke kaders vast waarbinnen het uitvoerende college van B&W opereert. Dit alles is in 1985 nog eens vastgelegd in het Europees Handvest inzake lokale autonomie.

 

Democratie onder druk

Het leek dus mooi geregeld. Maar ja, toen kregen we de kabinetten Rutte.
In Den Haag bleek al dat onze premier democratie niet zo hoog in het vaandel heeft staan: de Tweede Kamer werd informatie onthouden, voorgelogen en moties werden niet uitgevoerd. En de lokale politiek komt er niet veel beter af. Een delegatie van de Raad voor Europa, die in 2021 kwam kijken hoe het met de handhaving van het handvest stond, concludeerde in haar rapport dat ons democratische basisbeginsel onder druk staat. De delegatie had vooral kritiek op het (sinds 2015) afschuiven van taken in zorg, sociale dienstverlening en natuurbeheer, zonder dat daar voldoende financiële middelen voor verstrekt werden en sprak van een ”desastreus resultaat” voor de gemeenten.
Ach, de Nederlandse burger had geen Europese delegatie nodig om dat vast te stellen.

 

Asielproblematiek

Maar eigenlijk zou ik de delegatie graag nog eens uitnodigen om de democratie rond de asielproblematiek onder de loep te nemen. Want de in haar rapport genoemde ”lange traditie van lokale democratie en zelfbestuur” wordt in rap tempo de nek omgedraaid door een regering, die niet alleen gemeenten stuk bezuinigt, maar ook de instroom van migranten totaal uit de hand heeft laten lopen. En de gemeenten nu middels een ‘dwangwet’ wil gaan pressen de ontstane puinhoop op te lossen. Daarbij zijn dingen die niets meer met democratie te maken hebben min of meer standaardprocedure geworden.

Het vestigen van een AZC wordt bijna altijd buiten de gemeenteraad om beklonken in een onderonsje met het college van B&W. Wanneer de raad eindelijk is ingelicht over wat er is besloten (..), worden belanghebbende burgers (liefst een zo klein mogelijk groepje) uitgenodigd voor een informatieavond waar zij ”bijgepraat” worden. Lees: voor een voldongen feit gesteld. De Colleges orakelen vroom dat de burger zijn/haar zorgen en wensen mag uiten – en vergeten die burger vervolgens. Hoezo, de gemeenteraad de baas…?

 

Slinkse streken

Worden die burgers dan in ieder geval nog geïnformeerd, het kan nog erger, want onze staatssecretaris voor Asielzaken haalt samen met zijn ”partner in crime”, het Centraal Orgaan voor Achterbaksheid, slinkse streken uit. Hij koopt stiekem panden en grond en het kan burgemeesters, zoals bijvoorbeeld in Valkenburg, zomaar overkomen dat zij de mededeling krijgen dat er een bus met tientallen asielzoekers in aantocht is. Of het COA plaatst ze gewoon in een hotel zonder de gemeente te informeren (Houten).
In alle gevallen geldt voor omwonenden en andere belanghebbenden: slikken of stikken. Hoe erg kun je burgers minachten?

 

Gemeenteraden

Grote vraag in dit alles is uiteraard: waar zijn de gemeenteraden?

Gemeenten hebben zich bij de hervormingen sinds 2015 al laten pressen tot het overnemen van taken (zoals o.a. de WMO en Jeugdzorg) van het Rijk, zonder dat ze daarvoor voldoende middelen kregen; de Europese delegatie noemde het in haar rapport. De VNG sprak in een artikel over een ”forse erosie” van de Decentrale Autonomie, maar heeft ook nog nooit echt een vuist tegen Den Haag gemaakt. Waarom keren raadsleden zich niet tegen dit voortschrijdende proces van uithollen van de gemeentelijke autonomie?

 

Goeree-Overflakkee en de Oekraïners

Artikel 124 en 125 zijn toch heel duidelijk: de gemeenteraad is de baas in de gemeente. Maar de praktijk blijkt tegenwoordig vaak anders, zoals recentelijk te zien was in Goeree-Overflakkee. Daar zegde de lokale coalitiepartij VKGO het vertrouwen in het college van B&W op. Samen met lokale oppositiepartijen als VVD, D66 en TOG, ergerde zij zich aan het feit dat de gemeenteraad stelselmatig verstoken bleef van informatie over dossiers. Thomas Kom van TOG: ”Wij worden door het college continu buitenspel gezet”.

De druppel was het plan voor de bouw van 111 flexwoningen voor Oekraïners, volgens VKGO-fractievoorzitter van Alphen ”grotendeels achter gesloten deuren bekokstoofd”. De partij stelde in een verklaring dat B&W een besluit had genomen ”met verstrekkende gevolgen en daar op geen enkele wijze de gemeenteraad en de samenleving bij betrokken had”. En noemde nog vier andere dossiers waarbij dat ook zo zou zijn gegaan.

De daaropvolgende verklaring van de andere coalitiepartijen SGP, CDA en PvdA was merkwaardig. Zij namen ”met klem” afstand van de aantijgingen, maar weerspraken die feitelijk niet. Zij roemden de inspanningen van het college en de ambtelijke organisaties en spraken het vertrouwen uit in het college.

En dat is vreemd. Want er was al met de bouw van het complex begonnen, terwijl de bezwaarprocedure die de omwonenden hadden aangespannen nog liep. De gemeente plaatste het project, toch van grote impact voor de hele gemeente, onder de zogenaamde ”kruimelgevallenregeling” om het bestemmingsplan snel te kunnen wijzigen. Omwonenden pikten het niet en gingen naar de rechter, die het bevel gaf de bouw stil te leggen, maar de dag erna dreunden de heimachines nog gewoon door.

Kortom: gebrek aan informatie aan betrokkenen en gemeenteraad, een bezwaarprocedure negeren, een bestemmingsplan op oneigenlijke gronden omkatten en een gerechtelijk bevel niet opvolgen.
Hoe ondemocratisch kan het gaan…?

 

Eed

Het staat toch echt in de eed die een gemeenteraadslid aflegt: ”Ik zweer dat ik getrouw zal zijn aan de Grondwet, dat ik de wetten zal nakomen en dat ik mijn plichten als lid van de raad naar eer en geweten zal vervullen”. Voor wethouders in colleges staat een gelijkluidende eed. Dat VKGO het vertrouwen in het college opzegde, was dus volkomen terecht. Want hoe kunnen gemeenteraadsleden nog vertrouwen uitspreken in colleges van B&W wanneer die artikel 124 en 125 van de Grondwet niet nakomen, maar het gezag van de gemeenteraad omzeilen?

 

Monddood

Rijksoverheid en colleges zijn bezig met een sluipmoord op ons kostbare democratische principe van Decentrale Autonomie. Die voltooid dreigt te worden met het aannemen van de dwangwet. Deze wet reduceert de gemeenteraad, het hoogste bestuursorgaan in de gemeente, tot een groepje monddood gemaakte stropoppetjes.

Gemeenteraadsleden van Nederland: “let.op.uw. saeck”. Wilt u uw ambtseed gestand doen, stel u dan teweer tegen deze gang van zaken, dus ook tegen die dwangwet. Verenig u daarvoor desnoods; volgens artikel 10 van het Europees Handvest inzake lokale autonomie heeft u daartoe het recht. Anders zit u binnenkort voor spek en bonen in de raadszaal en kunnen we artikel 124 en 125 wel schrappen uit de Grondwet.

Dan hebben al die mensen in 1848 voor niets op de Kneuterdijk gestaan.
Dan vieren we in november een jubileum rond een gedevalueerde Grondwet.

En draait Thorbecke zich om in zijn graf.

Over de auteur

Lettie Verburg
Lettie Verburg
Altijd dwalend tussen hoop en vrees, zekerheid en twijfel, vreugde en verwondering. Door links betiteld als populiste en beschouwt dit als een erenaam.

Reacties worden gemodereerd. Let op uw taalgebruik. Schelden en tieren is niet toegestaan.                                                 >>> Lees hier onze spelregels <<<

Reacties die onze regels schenden worden verwijderd. Herhaalde overtredingen, oproepen tot geweld, beledigingen, Holocaust-vergelijkingen en antisemitisme leiden tot een permanente ban. De redactie treedt niet in discussie over de reden voor verwijdering van een reactie, noch over een ban. Ongeldige e-mail-accounts worden geblokkeerd.

Abonneren op reactie(s)
Abonneren op
guest
17 Reacties
Meeste stemmen
Nieuwste Oudste
Inline Feedbacks
Bekijk alle reacties
Jos
Jos
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

De gemeenteraad moet slechts orders uitvoeren van de provincie en de staat. Ze hebben weinig bewegingsvrijheid.
De provincie voert slechts orders uit van de staat en de E.U., de provincie heeft weinig opties.
De 2de kamer loopt aan het handje van het kabinet, werkelijke discussies over beleid worden niet toegestaan. Schoothondjes en stemvee loont voor de carrière. Een beetje rommelen mag, maar de orders van Brussel en Berlijn worden uitgevoerd, links- om of rechtsom.
Dissidenten worden met hulp van justitie en de M.S.M. vervolgd en achtervolgd. Karaktermoorden bij de vleet, om te zorgen dat het door de E.U en WEF, Nato enz bevolen doel behaald word.
De macht ligt bij die ondemocratische organisaties waarvan we niet mogen weten wie wat zegt.
Wie denkt dat Pieter of Lientje afwijken van de gestelde kaders zal waarschijnlijk geen alternatieve kwaliteits media volgen, zoals wij hier.

Nexit, leve de vrije, seculiere Republiek der Nederlanden.

Laatste aanpassing 7 maanden geleden door Jos
Ni28
Ni28
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Jos

Klopt helemaal.

Andre
Andre
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Jos

Frankrijk is een seculiere republiek.
Italië is een seculiere republiek.
Oostenrijk is een seculiere republiek.
Duitsland is een seculiere republiek.
Ik heb niet de indruk dat het in die landen veel beter is – denkend aan WEF, EU, migranten – dan in Nederland.

Jos
Jos
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Andre

Nexit, leve de vrije, seculiere Republiek der Nederlanden.

Dit zinnetje begint dan ook met NEXIT….maar zelfs met een NEXIT zijn we niet vandaag of morgen uit de problemen. We kunnen dan wel weer zelf beslissing maken. In plaats van verder afglijden righting marxistische en Islamitische dictatuur.

Laatste aanpassing 7 maanden geleden door Jos
Andre
Andre
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Jos

Ik ben niet a priori voor of tegen een Nexit.
Maar Hongarije, Finland, Kroatië, Griekenland, Bulgarije, Polen zijn allemaal lid van de EU.
Het zijn ook allemaal landen die een muur of een hek langs de grens hebben of bezig zijn te bouwen om zelf baas te zijn over immigratie. Het al of niet lid zijn van de EU heeft dus weinig te maken met immigratie. En dus ook niet met afglijden richting marxistische of islamitische dictatuur. De bepalende factor is het wereldbeeld van bestuurders en van hoogopgeleide mensen in het algemeen. Als het wereldbeeld van de bestuurders gebaseerd is op het globalisme, dan zullen zij handelen overeenkomstig het globalisme, onverschillig of het betreffende land lid is van de EU en of het betreffende land een monarchie is of een republiek.
Het is waarschijnlijk geen toeval dat alle landen die een globalistische politiek steunen, ook allemaal landen zijn die al vanaf het begin in de NAVO zaten en dus steunden op de VS.

Niets is wat het lijkt
Niets is wat het lijkt
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Andre

Kan het met u eens zijn. We moeten hier en daar eens nee verkopen, of gewoon de maatregelen nemen die nodig zijn, zoals andere landen dat ook doen.
En we zullen een ander soort bestuurders moeten kiezen.

Marien
Marien
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Niets is wat het lijkt

ja, daar begint het mee. Eerst ander soort bestuurders.
WEl heel lastig kiezen, want ik hoor wel mensen spreken waarvan ik denk ‘ja dat klinkt logisch’ , maar die mensen zitten dan niet in de politiek en bestuur, helaas.

Niets is wat het lijkt
Niets is wat het lijkt
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Marien

Klopt. Wie kun je nog vertrouwen? Welke persoon heeft de moed om tegen de stroom in voor een meer rationele benadering te kiezen? De meeste nieuwe potentiële Kamerleden hebben nog geen ‘smoel’. En die dat wel hebben (Omtzigt, v.d. Plas bv) komen imho te onzeker over om als minister een koerswijziging naar meer normaliteit te kunnen maken.
Toch zullen we een keuze moeten maken, en wat mij betreft niet voor de kartelpolitici.

Niets is wat het lijkt
Niets is wat het lijkt
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

Dank u.
Overal in NL zijn gemeenteraden buitenspel gemanoeuvreerd. Er is een klein clubje in Den Haag die, inderdaad vaak ongrondwettelijk, dictaten opleggen. We zijn daarom de facto geen democratie meer, hoezeer dat woord ook te pas en te onpas in de strijd(!) wordt gegooid. De grondwet is dus ook een dode letter geworden.

Andre
Andre
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

Al in 1971 werden de COROP gebieden ingericht. Er was toen ook al een politiek plan om gemeentes net zo lang te laten fuseren totdat elk COROP gebied een gemeente zou zijn geworden.
Want al die kleine gemeentes die hun kleine deelbelangen vertegenwoordigen en verdedigen, dat is enorm lastig voor een landelijke overheid die een bepaald soort plannen heeft. Het betekent immers dat die landelijke overheid met veel partijen moet overleggen en veel weerstanden moet overwinnen. Een gemeente die echter samenvalt met een COROP gebied zal bij een onderwerp als de bouw van windturbines of een AZC weinig emotie opwekken bij de meeste bewoners van dat COROP gebied, omdat de meeste mensen zich niet emotioneel betrokken voelen bij zo een groot gebied. Het argument dat het ‘algemeen belang’ zwaarder weegt dan het belang van het gebied waar de windturbines of de AZC worden gebouwd, kan dan telkens ingezet worden. Want het gebied waar de bouw plaatsvindt, zal in elke situatie opnieuw een relatief klein deel van het geheel zijn.
Er waren ooit 1100 gemeentes in Nederland, nu nog 342. Het samenvallen met COROP-gebieden is nog niet helemaal gelukt, maar het schiet wel aardig op.

Ni28
Ni28
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

Kortom, de burger wordt continue belazerd door de overheid en mag voor al hun politieke grollen financieel opdraaien wat voor groot deel via Gemeenten gebeurd. De burger heeft helemaal geen inspraak in wat dan ook want alles is voorgekookt en in een stadium waarin geen draai meer mogelijk is. Dit geldt ook voor de verkiezingen want die zijn voor de bühne. De trajecten daarvoor en daarna regelt eigenlijk alles. De stem van de kiezer is niet niet de beslissende stem zoals in democratie hoort te zijn. Democratie heeft helaas vele gezichten.

Niets is wat het lijkt
Niets is wat het lijkt
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Ni28

We worden inderdaad continue belazerd. Op elk domein. Het laatste middel om iets van verandering te krijgen zijn verkiezingen. Die niet meer het gewicht hebben dat ze zouden moeten hebben, omdat bij coalitievorming alles moet wijken voor een machtspositie.

Ni28
Ni28
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  Niets is wat het lijkt

Dat is het verschil met Zwitserland waar het wel ja en functioneert samen met de referenda. Het is daardoor altijd rustig daar in vergelijking met de rest van Europa waar macht hoger staat dan democratie.

De Dertiende
De Dertiende
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

Als de bovenste laag van een organisatie verrot is volgen de lagen eronder vanzelf. Binnen Nederland bezien is de landelijk politiek de bovenste laag, dan de provincie, daarna de gemeente. Dit betoog over het ‘buiten spel staan’ van gemeenteraden kan 1 op 1 gekopieerd worden naar de provinciale staten en de tweede kamer (en in steeds grotere mate ook naar de eerste). Ook zij worden niet volgens de regels voorgelicht en buiten spel gezet.

De organisatielagen houden niet op bij de landelijke politiek. Boven hen zetelt nog de EU, en via allerlei verdragen hebben de Navo, de VN en allerlei NGO’s ook nog een dikke vinger in de Hollandse pap. In die hoge kringen begint de toxische dwang, die via de tussenstations uiteindelijk ook de gemeenten infecteert.

els
els
7 maanden geleden
Antwoord op reactie van  De Dertiende

Ik ben het volledig met u eens. De verkiezingen zullen daar geen enkele verandering in brengen omdat het gros van de Nederlanders deze hiërarchische structuur nog steeds niet doorziet, dankzij de msm.

Walter
Walter
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

Vele “goede” politici (dictatuur volgelingen),dreigen de kamer te verlaten door termen als “tribunaal en vervolging” laat ons dus allen dit omarmen en kracht bijzetten.

Marien
Marien
7 maanden geleden
Artikelwaardering :
     

Ander onderwerp, maar het gaat over de werkinzet van Kamerleden. Ik lees op EW een artikel van Erik Vrijsen. Hij zegt dat bij heel veel commissievergaderingen er geen kamerleden aanwezig zijn. Wel ambtenaren, begrijp ik. Er was 1 VVD er komen opdagen.
Die lui verdienen toch veel geld? Hoe kan dat nou? Ze hebben toch taken en werkplicht voor zoveel inkomen? En dan al het werk van landelijk verschuiven naar provincies en gemeentes.

17
0
We zijn benieuwd naar uw reactiex
()
x