Waarom is er geen open debat over het klimaat mogelijk?
Hoofdredacteur ESB maakt karikatuur van klimaatsceptici
Foto: 
In het Financieel Dagblad van 13 mei j.l. schetst de hoofdredacteur (Jasper Lukkezen) van het prestigieuze tijdschrift voor Nederlandse economen en beleidsmakers – Economische Statistische Berichten – het beeld dat hij heeft van een klimaatscepticus. Laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen, meneer Lukkezen, dat beeld rammelt aan alle kanten. Heeft u ooit wel eens met zo’n kritische klimaatwetenschapper gesproken? Heeft u wel eens écht naar zo’n andersdenkende persoon geluisterd?
U publiceert in uw artikel zeven overtuigingen die de klimaatscepticus volgens u zou hebben, en u geeft vervolgens adviezen aan de FD-lezer om zo’n klimaatscepticus in een gesprek “efficiënt neer te sabelen” (ik citeer u letterlijk). Oei, waarom zo polariserend? Is dat uw idee over hoe we elkaar moeten informeren?
Ik ben een kritische wetenschapper, die samen met mijn internationale collega’s onderzoek doet naar de eigenschappen van het aardse klimaat. Vanuit die positie geef ik u hierbij mijn reactie op de zeven overtuigingen die een klimaatscepticus volgens u zou hebben.
Therapeutische column van mij in het @FD_Nieuws vandaag. Ik ben het klimaatgedraal helemaal beu en dus heb ik het van me afgeschreven!
Alles wat je moet weten om met een klimaatscepticus in gesprek te gaan. https://t.co/dZDOJYnxRD pic.twitter.com/U4Q5zPRLaW
— Jasper Lukkezen (@Lukkezen) May 12, 2023
1. ‘Het klimaat verandert niet’
Ik ken geen enkele competente en integere klimaatwetenschapper met een dergelijke opvatting. Natuurlijk verandert het klimaat, zowel in het verleden (ook toen de mens er nog niet was), als in het heden en in de toekomst. Die dynamiek zal zo’n wetenschapper juist benadrukken. In de aardse oceanen en de atmosfeer is alles voortdurend in beweging: Panta rhei.
En zo’n klimaatwetenschapper zal daarbij ook naar de grote verbanden wijzen. De aarde is weer onderdeel van ons zonnestelsel en dat verandert continu. En ons zonnestelsel is weer onderdeel van het universum. En ook dat verandert continu. Alles verandert en wij veranderen mee, ook al vinden sommigen dat niet leuk.
Al die veranderingen grijpen weer op elkaar in. Hoe dat allemaal zit, weet nog geen enkele onderzoeker. We hebben op dit gebied nog een héle lange weg te gaan. Bij deze grote wetenschappelijke vraagstukken past de mens dus grote bescheidenheid.
2. ‘De opwarming wordt niet door de mens veroorzaakt’
Ook dit zal een competente en integere wetenschapper nóóit beweren. Immers, we weten in het complexe klimaatsysteem nog zo bitter weinig van oorzaak en gevolg. Dit soort boude uitspraken zijn dan ook zeer onwetenschappelijk.
Als we kijken naar de laatste wetenschappelijke indicaties, dan heeft de mens door zijn CO2-uitstoot wel degelijk invloed op onze aarde, maar de invloed op het klimaat lijkt aanzienlijk geringer te zijn dan eerder werd vermoed. Met name als we het saturatie-effect meenemen (alle thermische straling door het aardoppervlak wordt al door de CO2-banden geabsorbeerd), zal meer CO2 nauwelijks meer effect hebben.
Daarentegen zijn er steeds meer aanwijzingen dat kleine veranderingen in de zonneactiviteit al een enorme invloed kunnen hebben op de aardse temperatuur. En in verband daarmee wordt het ook steeds duidelijker dat waterdamp een hoofdrol speelt in de temperatuur van onze atmosfeer (ook wel dampkring genoemd). Waterdamp – de grondstof voor onze wolken – heeft een vele malen grotere invloed op de aardse temperatuur dan CO2.
Met andere woorden: kritische wetenschappers laten zien dat er geen zekerheden bestaan over de oorzaken van de huidige opwarming en dat er in het complexe klimaatverhaal veel meer aan de hand is dan CO2. Dat laatste is wél een zekerheid.
3. ‘De gevolgen van opwarming vallen mee’
Omdat we nog zo weinig weten van oorzaak en gevolg, is het verreweg het beste om naar de feiten van klimaatverandering te kijken, zeg in de afgelopen zestig jaar. Daar is wereldwijd uitgebreid over gerapporteerd door gerenommeerde instituten met een grote staat van dienst. Raadpleeg bijvoorbeeld de mondiale EM-DAT database.
Met een overweldigende meerderheid laten die instituten zien dat weersextremen (natte perioden, droge perioden, hittegolven, koudegolven, overstromingen, orkanen, ……) van alle tijden zijn, en veel belangrijker, dat die extremen nu niet meetbaar vaker optreden en/of intensiever zijn.
Wat die instituten ook overtuigend laten zien, is dat het aantal slachtoffers door weersextremen spectaculair is gedaald. De verklaring daarvoor is overduidelijk. Net zoals dat in de natuur gebeurt, is de mens zich gaan aanpassen aan de veranderingen in weer en klimaat (klimaatadaptatie). Daardoor vallen de gevolgen inderdaad niet alleen mee, maar worden door geavanceerde adaptatietechnologie de gevolgen juist aanzienlijk minder.
4. ‘Wat Nederland doet maakt niets uit’
Als we ondanks alle aanwijzingen toch zouden volhouden dat opwarming door menselijke CO2 wordt veroorzaakt, dan is de invloed van Nederland mondiaal inderdaad minder dan een speldenprik. Zo klein zelfs, dat het niet te meten is.
We moeten ons dus ernstig afvragen of het verantwoord is om honderden miljarden euro’s uit te geven aan de net-zero CO2-ambitie. Daar komt nog bij dat CO2 de elementaire bouwsteen is van het leven op aarde. Met te weinig CO2 gaat alles dood en met meer CO2 wordt de aarde groener. En dat laatste is juist wat we zouden moeten willen.
Ook in het onwaarschijnlijke scenario dat CO2 toch de grote boosdoener zou blijken te zijn, dan nóg is net-zero een dubieuze doelstelling omdat de kosten-baten verhouding volledig uit balans is. Als we in Nederland die honderden miljarden dan toch aan het klimaat willen besteden, waarom dan niet aan adaptatiemaatregelen? Adaptatie heeft bewezen zeer effectief te zijn, wat de oorzaak van klimaatopwarming en weersextremen ook moge zijn.
5. ‘CO2-certificaten zorgen voor een waterbedeffect’
Bedrijven die CO2 uitstoten kunnen certificaten kopen om dat te mogen doen en betalen daarvoor een bedrag per ton CO2. Inderdaad, in het begin zijn er veel te veel certificaten uitgegeven. Daardoor bleven de prijzen veel te laag en ontstond er een waterbedeffect. Maar, terecht door Lukkezen aangegeven, dat is inmiddels gecorrigeerd. De prijs ligt nu rond de €100/ton!
Maar dure CO2-certificaten hebben een groot nadeel, omdat ze een prijsopdrijvend effect hebben. Immers, voor bijna alles is energie nodig en voor fossiele brandstoffen is er nog lang geen vervanging (80% van ons energiegebruik is fossiel).
Als CO2 een meetbare invloed zou hebben op het klimaat, dan is het certificatensysteem een nuttig gereedschap. Maar als het draaien aan de CO2-knop geen enkele zin heeft, dan jaagt het CO2-certificatensysteem iedereen alleen maar op hoge kosten en worden we er alleen maar armer van.
6. ‘Klimaatmaatregelen zijn te duur’
Als we daadwerkelijk op een klimaatcatastrofe zouden afstevenen én als het ons zou lukken om met maatregelen klimaatverandering te stoppen én als de baten groter zouden zijn dan de kosten, ja, dan zouden klimaatmaatregelen best veel mogen kosten. Maar als dat allemaal bij elkaar zéér onwaarschijnlijk is, en dat is nu het geval, dan is elke uitgave onverantwoord. Het uitgeven van honderden miljarden om te proberen klimaatverandering te stoppen (mitigatiebeleid) moet daarom per direct stoppen.
Het voorbeeld van Lukkezen in het FD over een dijkdoorbraak is wel zeer ongelukkig gekozen, want dat is nu juist een voorbeeld van gebrek aan adaptatiebeleid. Zo hadden de grote overstromingen in en rond Valkenburg van juli 2021 niets met klimaatverandering te maken, maar met slecht onderhoud van de binnendijken en het niet aan elkaar doorgeven dat er stroomopwaarts een gigantische watermassa naar Limburg denderde.
Ook de nu optredende grote droogtes en overstromingen in Zuid-Europa zijn een gevolg van bitterslecht watermanagement.
Kortom, gebruik klimaatverandering niet als excuus voor slecht bestuur.
7. ‘Het klimaat is niet sexy’
Dat zal geen enkele serieuze klimaatwetenschapper ooit zeggen. Het klimaatsysteem is immers fascinerend vanuit een wetenschappelijk oogpunt. Het gedrag van dit systeem is uiterst complex en de wetenschap kan van dat gedrag heel veel leren. Elke nieuwe serie metingen die we (via satellieten) registreren, openbaart iedere keer weer nieuwe klimaatgeheimen; geheimen die ons stap voor stap wijzer maken.
CO2 is maar een heel klein stukje van het grote wetenschappelijke plaatje. Niet verstandig om alleen maar op dat kleine stukje CO2 te focussen. Echte wetenschappers zijn nieuwsgierig en willen gewoon weten hoe het écht zit. Dat gebeurt niet als je alleen maar naar menselijke CO2-uitstoot kijkt en natuurkrachten niet serieus meeneemt.
Open debat
Tot slot nog een boodschap aan alle klimaatactivisten. Laten we mensen niet de stuipen op het lijf jagen met angstverhalen over klimaatcatastrofes. Alles wijst erop dat er helemaal geen crisis is. Integendeel, door ons aan te passen zullen we ons steeds beter kunnen wapenen tegen extreem weer en veranderingen in het klimaat. Ik heb het FD uitgenodigd om samen met mij een open debat te organiseren om de volledige kosten en baten van het huidige klimaatbeleid voor alle burgers in ons land zichtbaar te maken. Jammer dat ze daar niet op in wensen te gaan.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Klimaat en Milieu30 maart 2024Het eerlijke verhaal over klimaatverandering
Klimaat en Milieu28 maart 2024Het eerlijke verhaal over klimaatverandering
Politiek Nederland20 februari 2024Hoe binnen enkele maanden een ter zake kundig kabinet te formeren
Economie24 januari 2024Boodschap aan de hoofdrolspelers in de kabinetsformatie
Prof. Berkhout’s reactie fileert het stuk van de FD hoofdredacteur genadeloos. Met een degelijke, onderbouwde analyse legt hij de totale onwetendheid van Lukkezen bloot. Wat mij opvalt is dat 9 van de 10 personen die termen als ‘klimaatontkenner’ in de mond nemen en/of stevige kritiek hebben op kritische wetenschappers, zelf totaal geen achtergrond in dit complexe vakgebied hebben, noch in enige andere beta-wetenschap. Plasterk zei het al: ‘een alpha kun je alles wijsmaken’. Dat blijkt maar weer eens heel duidelijk uit dit broddel werkje van Lukkezen.
Waardering voor Prof. Berkhout, die elke keer opnieuw met solide argumenten het nepnieuws ‘debunked’.
Helemaal mee eens, ik vraag me al jaren af waarom we de andere kant nooit horen zoals door prof. Berkhout wordt voorgesteld. De enige die een ander geluid laat horen wordt uit het NPO bestel geknikkerd. We worden gegijzeld door Dictators D66 met hun beperkte (Alpha’s) visie en verkopen het als de heilige graag en enige waarheid. En laten we de bevolkingspolitiek dan ook meteen op de agenda zetten want 50.000 mensen meer draagt behoorlijk bij aan CO2 en stikstof plus bijbehorende problemen.
ja, ik begrijp niet dat prof Berkhout nooit wordt uitgenodigd door b.v Nieuwsuur of Zembla of Argos. Een onderzoeksjournalistiek programma.
Of aan de praattafels.
Er is geen debat in die programma
s. Het enige debat dat ze in die programmas hebben, is hoe erg het wel niet gaat worden en waar het geld naartoe moet. Daarom hoef je ze ook niet serieus te nemen.ja, dat is waar. Het is een verlengde mening van het Kabinet. Hoewel ik Sven Kockelman wel een vasthoudende interviewer vind.
Nu dacht ik dat Argos of Zembla wel kritisch waren en diepte onderzoek doen. Of Vandaag Inside. Die zeggen gelukkig wel wat ze denken…….
Wetenschap basseert zich op twijfel. Geen stelling op zich is absoluut. De klimaatwetenschap is hierop een uitzondering want er is geen twijfel mogelijk dat hun stellingen niet zouden kloppen. Ik ben bereid om alles te geloven wat uit een open dialoog tussen voor en tegenstanders komt. Het probleem is dat zo dialoog niet bestaat omdat klimaatwetenschappers sinds Al Gore zich als inquisuteurs gedragen waarbij maar een mening telt, die van hun. Dat neigt meer naar een politieke stelling dan een natuurkundige.Terwijl hier geen já of nee antwoord mogelijk is omdat de materie zo complex is. Echter de wijze waarop critici behandeld worden is zowat middeleeuws. Deze kunnen alleen vanaf hun denkbeeldige openbare verbranding roepen dat ze toch draait.
Waarom er geen open debat over het klimaat mogelijk is?
Dat is een makkelijke vraag, omdat het niet gaat over het klimaat.
Het creëren en opblazen van grensoverschrijdende problemen is essentieel voor het uitbreiden van de bevoegdheden van supranationale organisaties. Virussen zijn ook heel handig. Aan het einde van het covid-drama is een wet ter stemming gebracht dat bij de volgende pandemie de WHO wordt gepromoveerd tot globale leider wiens aanwijzingen iedereen moet volgen. Die wet is afgeschoten door de BRICS+ landen, maar je weet meteen wat de bedoeling is. In NL is recent de pandemiewet aangenomen, wat de ultieme dictatorwet is.
Bij het klimaat zal het niet anders gaan ofschoon ik me afvraag hoe ze een crisissituatie gaan realiseren. Bereid je maar voor op klimaatlockdowns waarna een andere VN-club naar voren zal worden geschoven wiens richtlijnen je toch echt moet gaan volgen.
Geo-engineering is wel een dingetje vrees ik. Geen idee hoe ver ze daarmee zijn.
Er is “ons” al een klimaatcrisis aangepraat.
Een beetje kritische geest moet dat wel kunnen doorzien.
Lukkezen kunnen we in het rijtje plaatsen van Greta, Anuna, Carice etc. . Ze zijn allen gemotiveerde volgers van de klimaatreligie. Uit onwetendheid en angst voor het onbekende en hoop dat ze iets kunnen doen om verdoemenis te voorkomen roepen ze het evangelie van de daken.
Het is best zielig.
Twee simpele redenen en al zo oud als de geschiedenis, met de klimaat angst wordt door het “ kapitaal “ een vermogen verdient, de politiek heeft een machtsmiddel in handen en de klimaat extremisten een nieuwe religie. Kortom,
De kerk de k@t en het kapitaal hebben geen behoefte aan een debat.
Het FD. Vroeger. jaren geleden, een krant met degelijke analyses van met name economie en finance. Tegenwoordig een woke flutblaadje die door op z’n hoogst matige stukjesschrijvers wordt bemand en zich met alles behalve finance en economie bezighoudt. Kan zo naast de overige dode bomen in de kattebak.
Beste meneer Berkhout,
U weet net zo goed als ik en vele met mij dat u kunt schijven en vinden wat u wilt tot een debat laat staan een wetenschappelijk debat zal het nooit maar dan ook nooit komen. We gaan niet uitleggen wat de redenen zijn waarom dat niet gebeurd want duidelijk nietwaar! en zonde van de tijd.ik vraag mij af of het niet mogelijk is om dit,een wetenschappelijk debat bv bij de NPO juridisch is af te dwingen.
Als aangetoond kan worden dat bv de NPO willens en wetens een debat weigert kan ook worden aangetoond dat dat gebeurd om bv politieke redenen. Samenstelling van medewerkers en journalisten uit een bepaalde hoek. Maw dan verzaakt de NPO haar taak in dit geval van hoor en wederhoor een journalistieke doodzonde bij de NPO heb ik wel eens gehoord. Ik voel dit al een hele tijd aankomen dat er andere manieren moeten worden gebruikt en gevonden om het “andere” geluid een kans te geven. Hele websites worden volgeschreven met meningen en feiten die een ander licht doet schijnen op bv het klimaatverhaal. Geen schijn van kans om dat breed uit te meten.
U moet eens gaan,proberen te praten met bv dhr. Bouma van Nieuwsuur met zijn programmaatje Ophef over zijn zeer maar dan ook zeer dubieuze onderwerpen. Cijfers, grafieken en satellietbeelden die klimaatverandering zouden tegenspreken, worden online veelvuldig gedeeld. Maar ze zijn uit de context gehaald of verkeerd geïnterpreteerd. Wat moet je ermee? En waarom blijven mensen klimaatverandering ontkennen? Een van zijn programma’s! Geen idee maar dit heerschap neemt niet de moeite dat uit te zoeken behalve het beschuldigen van mensen met een andere mening. De Belgische wetenschapper Dr. Ferdinand Meeus werd in de tang genomen door de NOS. De man die dat deed heet Rudy Bouma, een ‘allesweter’.
Ja, misschien is het inderdaad nodig via de rechtspraak meer gedifferentieerde stemmen in NPO uitzendingen af te dwingen. Er wordt nu vrijwel alleen bericht voor de linkse kant van de samenleving, elk ander geluid (ON) wordt verguisd.
Er zijn namelijk niet heel veel mensen die zelf op zoek gaan naar informatie vanuit alle hoeken, velen kunnen dat ook helemaal niet. De NPO doet hier momenteel nauwelijks tot niets mee, terwijl zij dat wel zou moeten. Wie kan en wil die handschoen oppakken?
Als ‘links’ dat via allerlei stichtingen en ngo’s zogenaamd voor heel NL kan, moet het voor ‘de andere kant’ toch ook mogelijk zijn.
Waarom er geen open debat over het klimaat mogelijk is?
Op het moment dat je mensen een geloof aan praat is de zaak voor 99,9% in kannen en kruiken. Hoeveel mensen vallen van hun geloof?
Mijnheer Berkhout is een ketter in de ogen van de gelovige en we weten nog hoe de inquisitie afrekende met ketters.
We zien de verdwazing onder de gelovigen toenemen.
Het is geen wetenschappelijk debat, het is een religieus debat.
Misschien moeten we ons daarop richten.
Nou meneer Verboom kennelijk vinden lezers uw bijdrage niet interessant. Volgens mij is Guus Berkhout een wetenschappen en weet het dus ook niet want ook hier geldt meneer Verboom wetenschap is twijfelen, klopt dat wel. Behalve als je de idiote quote gelooft science is settled!
Einstein,u weet wel zij ik heb maar één wetenschappelijk bewijs nodig om mij duidelijk te maken dat ik ongelijk heb en niet 95% van de wetenschappers zijn het erover eens dat! Iets met spijkers op……….
Berkhout heeft gelijk en daarmee uit!
Ik weet niet door wie deze meneer betaald wordt maar het lijkt erop dat hij een sponsor heeft die hem in fluistert wat hij moet zeggen.
Het gaat ook helemaal niet over het klimaat dit is maar een tool om de angstpandemie te vergroten. En angst is een sterke emotie die gebruikt kan worden om te polariseren. Deze tool net als vele andere crisissen die ook de emotie angst naar boven roepen dienen een groter geheel met een duidelijke agenda 2030.
Geld en macht zijn hiervoor de drijfveren.
Ik ben dankbaar dat er nog steeds mensen zijn die hun (andere) mening geven, durven te geven, en dat onderbouwen op een manier dat ook de niet hoog opgeleide burgers het snappen.
Het is te erg voor woorden dat het gros van het volk deze meningen, onderbouwingen, en wetenschappelijke feiten onthouden wordt.
Als je niet zelf actief op zoek gaat naar kennis (ipv slaafs alles te slikken wat de msm en linkse politici debiteren) blijf je dus onwetend op de belangrijkste domeinen van de hedendaagse samenlevingen. En is de veelgeprezen democratie dus de facto dood.
Al in 2006 een heel goed artikel, en er veranderd niets, ze blijven doordrammen..
https://www.spiked-online.com/2006/10/06/global-warming-the-chilling-effect-on-free-speech/
Mijn probleem is het volgende:
Het gemiddeld moleculair gewicht van lucht (80% N2 en 20% O2) is 28,8. Het mol gewicht van CO2 is 44. CO2 is dus ca. 1,5 x zwaarder dan lucht. CO2 zakt dus naar de
bodem. Dat vinden planten heerlijk, want dat is hun voedsel. Hoe kan CO2 dan als broeikasgas in de atmosfeer blijven en zich daar ophopen?
” Ik heb het FD uitgenodigd om samen met mij een open debat te organiseren om de volledige kosten en baten van het huidige klimaatbeleid voor alle burgers in ons land zichtbaar te maken. Jammer dat ze daar niet op in wensen te gaan. ”
Had u verwacht dat ze op uw uitnodiging in zouden gaan?
Het zou net zijn alsof u in debat met de paus zou gaan dat of god wel of niet zou bestaan.
2 punten.
Angst verkoopt. En met global warming is angst dé pijler onder het beleid, zonder die angst moeten de voorstanders zaken met feiten onderbouwen en durven bediscussiëren. In dat geval zal de bevolking wel willen verduurzamen, maar valt de bereidheid voor het huidige, onbetaalbare model weg.
Als iemand auto’s gaat bouwen, zoals Henri Ford destijds, willen mensen die auto’s kopen, omdat ze die beschouwen als praktische hulpmiddelen. In het kielzog levert dat werkgelegenheid op als wegenbouw, garages, benzinestations, horeca etc. etc.
Dat is een businessmodel, dat de economie doet groeien
Met de energietransitie moeten mensen meer belasting betalen en worden daar andere partijen stinkend rijk van. Het levert wel werkgelegenheid op, maar die komt van andere burgers, die minder geld kunnen uitgeven. Dus, aan de ene kant groeit de economie en gelijktijdig krimpt de economie aan de andere kant.
Er is geen voordeel. Dit werkt net als je auto uit zichzelf laten rijden door een hefboom op die auto te monteren met aan de voorkant een enorme magneet,
Leuk voor een Suske en Wiske strip, maar in het echt werkt het niet.
Een afgewogen artikel, tot deze zin:
“Maar als dat allemaal bij elkaar zéér onwaarschijnlijk is, en dat is nu het geval, dan is elke uitgave onverantwoord. ”
zoekt de auteur de randen op, “zéér onwaarschijnlijk” en “elke uitgave onverantwoord”.
Met de toevoeging “als” reduceert hij zijn mening tot een mogelijkheid, en terecht.
En de vraag of elke uitgave onverantwoord is, zal in de toekomst blijken, maar “te voorzichtig” = “onvoldoende” handelen zal dan worden afgestraft.
Terecht volgens u wordt ‘als’ toegepast. Hoe kan dan ‘voorzichtig’ en ‘onvoldiende’ handelen worden afgestraft? Dat weten wij toch niet? Wegens ‘als’. Een mogelijkheid tegen een zekerheid kan niet kloppen.
Klimaatwetenschap staat in de kinderschoenen. Wat het weer morgen, overmorgen, of volgende week zal zijn kan onmogelijk met een 100 % zekerheid voorspelt worden.
Dan praten ze dus over een toename van de gemiddelde temperatuur over de hele planeet met een halve graad voor de komende eeuw.
Het is de arrogantie ten top.
Het aardklimaat verandert al zolang de aardbol tollend in haar baan eiert, de zon zich af en toe behoorlijk extreme zonnewinden permitteert, en de vloeibare kern van onze knikker in het heelal periodiek met kracht haar gloeiende gal spuwt en gigantische rookgordijnen opwerpt.
Heeft allemaal invloed op ‘het klimaat’.
Dat klimaatzones verschuiven, het dan weer kouder, dan weer warmer wordt, is onvermijdelijk en de mens kan hier m.i. zo goed als niets aan veranderen.
Adaptatie, aanpassing aan eventueel veranderende omstandigheden, is daarom een betere en realistischer besteding.
Ik had uw reactie nog niet gezien. Frappant moet ik zeggen.
klopt. Dat moet ook beslist de hoofdinvloed zijn van klimaatverandering. Dat kan haast niet anders. Men doet hier nou als of het klimaat beter wordt als we allemaal van ‘het gas’ af zijn. Maar dat gaat geen enkel effect hebben op ‘klimaat’ of ’temperatuur’ volgens mij. Daar geloof ik helemaal niets van. Ik vind wel dat er ingezet moet worden op nieuwe technieken, maar die moeten WEL werken en betaalbaar zijn, anders heb je er niks aan.