Remkes’ mislukte zoektocht naar de stikstofsleutel
Polderkoning komt niet met echte oplossingen
Titelfoto: Johan Remkes door Ministerie van Buitenlandse Zaken, CC BY-SA 2.0.
Gisteren zijn de lang verwachte aanbevelingen van Johan Remkes over de aanpak van de stikstofproblematiek verschenen onder de titel Wat wel kan – Uit de impasse en een aanzet voor perspectief. Het rapport werd samen met een ambtelijke beslisnota van Landbouwminister Adema en Stikstofminister van der Wal aangeboden aan de Tweede Kamer. De ontvangst in politiek Den Haag was in algemene zin positief. Aangezien publicist en ondernemer Rutger van den Noort niets geeft om reacties uit politiek Den Haag, maar graag zijn eigen analyses doet, heeft hij het rapport van zestig pagina’s kritisch doorgelezen en beoordeeld. Hierbij zijn duiding.
Bij de benoeming van Johan Remkes, die vol trots door Rutte werd gepresenteerd als verkenner en later als bemiddelaar, was mijn gevoel tweeledig. Aan de ene kant respecteer ik zijn grote staat van dienst voor de publieke zaak, aan de andere kant was hij nou net wel degene die zelf ook onderdeel was van het stikstofprobleem vanwege zijn voorzitterschap van het Adviescollege Stikstofproblematiek (2020). En laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: Remkes heeft gefaald in zijn taak om de stikstofsleutel te vinden.
Jesse Klaver: “Snel in de ministerraad morgen het rapport Remkes vaststellen, want als iedereen het rapport gaat lezen, dan komen ze erachter dat het rapport alles onderschrijft waar ze boos over waren” #remkes #stikstof👇🏻@jesseklaver pic.twitter.com/gSmZNbhdqq
— Rutger van den Noort (@RutgervdNoort) October 5, 2022
Teleurstelling
Na het lezen van het rapport blijf ik zitten met een teleurstelling. Remkes is er namelijk niet in geslaagd om antwoorden te geven op essentiële vragen. Hij heeft vooral incrementeel gewerkt vanuit het huidige beleidskader en – buiten Hoofdstuk 7 – niet fundamenteel doorgedacht over de probleemsituatie en hoe we hier op de lange termijn uitkomen. Wat hij wel bereikt heeft is dat alle scherpe randjes van de stekelige kwesties af zijn gehaald, waardoor de partijen die tot voor kort tegenover elkaar stonden weer on speaking terms zijn. Maar ik verwacht dat dit slechts een tijdelijk effect is. Laten we het rapport doorlopen.
Zand in de ogen
Hoofdstuk 1 (p. 5-8) bevat een schets van de huidige situatie en hoe we daarin verzeild zijn geraakt. Het hoofdstuk kweekt begrip bij alle partijen en zet Remkes neer als persoon die geluisterd heeft naar iedereen. Het geeft het fundament voor de rest van het rapport en strooit daarmee ook deels zand in de ogen van de lezers, alsof iedereen met wie gesproken is de rest van het rapport ook geaccepteerd heeft. Bij mijn weten is dit rapport niet vooraf met de deelnemers gedeeld om van hen feedback te krijgen. Wel is er vooraf afgestemd met het kabinet, getuige de beslisnota die rept over een ‘verdiepingssessie’ die is gehouden met minister Adema. De nieuwe bewindspersoon kende de conclusies dus al voor de presentatie.
Doelstellingen blijven staan
In Hoofdstuk 2 (p. 9-14) wordt een inhoudelijke samenvatting gegeven van het stikstofvraagstuk. Wat hierbij opvalt, is dat er blind wordt uitgegaan dat Nederland vastgeklonken zit aan de EU-wetgeving en de nationale wetgeving, als ware dat zaken die nooit heronderhandelbaar zouden zijn. Het stelt teleur dat er niet fundamenteler is gekeken naar het aantal Natura2000-gebieden, de Habitatrichtlijn, de Kritsche Depositiewaarden (KDW’s) per natuursoort, de internationale context en hoe andere EU- landen met deze problematiek omgaan. Niets van dit alles, het stikstofuitgangspunt blijft het stikstofuitgangspunt en de bijbehorende doelstelling van reductie blijft de doelstelling voor reductie.
Remkes oogst verwarring. Vasthouden aan 2030-doelen. Maar wél vrijwillig en tevens werken aan verdere innovatie (gebeurt al lang trouwens) terwijl ook gedreigd wordt met dwang om te onteigenen en er tegelijkertijd begrip is voor de boeren en kritiek op kabinet. Snapt u het?🤷♂️
— Hans van Tellingen (@hansvantelling) October 5, 2022
Sterker nog: 2030 blijft het doeljaar, waarbij extra meetmomenten in 2025 en 2028 worden ingebouwd. Deze meetmomenten dienen volgens mij slechts om te polderen en de indruk te wekken dat er nog een uitwijkmogelijkheid bestaat. In de praktijk zal dan natuurlijk blijken dat we achterlopen, waarna 2030 toch het doeljaar blijft. Wat tevens opvalt is dat het onderdeel vergunningverlening door het hele rapport heenloopt en dat is vreemd. Want Remkes had ook kunnen voorstellen de stikstofsituatie en de vergunningverlening te ontkoppelen via een noodwet. Remkes blijft echter braaf binnen de geschetste kaders die hij heeft meegekregen bij zijn opdracht.
Eenzijdige focus op agrarische sector
In Hoofdstuk 3 (p. 15-22) volgt een interessante analyse van de wensen van de gesprekspartners. Maar ook hier – en dat vond ik al tijdens het proces – valt op dat er overwegend is gesproken met de agrarische sector, alsof die de enige probleemveroorzaker is en daarmee ook de enige belanghebbende in dit vraagstuk. Er wordt meermalen in het rapport gesproken over het aanpakken van piekbelasters, maar de enige concrete maatregel op dat punt is dat 500-600 ondernemingen moeten worden uitgekocht.
Hoewel er expliciet wordt gesproken over ondernemingen in de breedste zin van het woord (je zou dus verwachten agrarische EN industriële ondernemingen), wordt inhoudelijk nauwelijks ingegaan op de industriële piekbelasters. Terwijl deze top van de piekbelasters nou net de grote niet-agrarische ondernemingen zijn! Het is algemeen bekend dat bedrijven als Rockwool, Yara Sluiskil en Chemelot Pernis een enorme stikstofuitstoot veroorzaken, om nog maar niet te spreken over Schiphol en Tata Steel.
Industrie-akkoord?
Als er echt op korte termijn iets moet gebeuren, dan ligt het erg voor de hand om aan de industriekant ook een grote snelle stap te zetten, maar daar gaat Remkes verder niet op in. Dat steekt en dat vind ik een enorme omissie in het rapport. Wanneer je het vertrouwen wilt herwinnen aan de agrarische kant, dan verwacht ik eenzelfde aanpak voor álle vervuilers, agrarisch en non-agrarisch, inclusief eenzelfde totaaluitwerking. Dus waarom wordt er in het rapport wel gepraat over een landbouwakkoord, maar niet over een industrieakkoord?
Grootste uitstooters pic.twitter.com/yxFGRE2ArJ
— Anja de Waard (@WaardAnja) October 5, 2022
Boterzachte vuist
Waar het rapport tevens in uitblinkt is het doen van ogenschijnlijk harde uitspraken over politiek beleid, maar als je goed leest, dan zegt Remkes eigenlijk niets. In die zin blijft het een echte VVD’er: stevige uitspraken over van alles, maar het beleid blijft boterzacht. Zo lijkt Remkes de KDW in de wet te willen vervangen, maar er staat letterlijk: “het kabinet en de sector gaan verkennen OF en zo ja hoe de KDW op termijn te vervangen is door een andere systematiek die juridisch houdbaar is en de staat van de natuur als uitgangspunt heeft“.
Dit betekent eigenlijk zoveel als: “we gaan door met de KDW, maar als we toch op termijn iets beters vinden, dan gaan we daarmee werken”. Dit is slappe hap en geeft juist die onduidelijkheid waar de sector zoveel last van heeft. Als hij had gezegd: “de KDW is geen goede systematiek en we moeten binnen zes maanden een andere methode vinden”, dan schep je duidelijkheid. Remkes met meel in zijn mond wat alleen tot gevolg heeft dat bepaalde partijen nu weer bereid zijn te praten. Maar dat betekent nog geen duidelijkheid.
Opsomming van open deuren
In Hoofdstuk 4 (p. 23-30) doet Remkes aanbevelingen voor een betere aanpak. Hij formuleert hier 25 aanbevelingen voor het herstel van vertrouwen. Dit hoofdstuk is eigenlijk in essentie prachtig. Het lijkt niet alleen voor de stikstofcrisis oplossingen te bieden, maar door zijn grote aantal open deuren ook voor alle crises waar de Rutte zichzelf in gewerkt heeft.
Zo pleit Remkes voor ‘frequent overleg’ (duh…), dat sectoren met één mond leren spreken (hallo energiesector!), dat er een concreet plan moet komen (gaat stiekem over de koopkrachtcrisis), dat er oog moet zijn voor de menselijke maat (gaat stiekem over de toeslagenaffaire), dat een korte termijnaanpak nodig is (koopkracht), dat er verstandig moet worden omgegaan met doelstellingen en tijdpad (deze wint het qua open deur!), dat alle sectoren mee moeten doen (maar het hele rapport gaat alleen over de agrarische sector….), dat er een effectieve buitenlandaanpak moet komen (terwijl dit volgens het kabinet onmogelijk is), dat Nederland moet inzetten op nieuwe vormen van landbouw (alsof dat nog niet gebeurt) en het onderliggende sentiment moet benoemd en “echt” geadresseerd worden.
Kortom: het lijkt een waardevol en constructief hoofdstuk, maar je koopt er niets voor. Echt helemaal niets.
Piekbelasters
In Hoofdstuk 5 (p. 31-36) werkt Remkes de eerste lijn uit: de korte termijnaanpak. En daar komt de aap wel een klein beetje uit de mouw: het gaat bij korte termijn om de natuur, om de PAS-melders* en de bouwprojecten vlot trekken. Op het gebied van de natuur is de aanbeveling slap en niet concreet. Zo is het onduidelijk hoe bepaald wordt dat de balans fors gaat uitslaan ten gunste van de natuur. Dat is namelijk niet meetbaar volgens de huidige methodiek, zoals eerder in het rapport wordt gezegd. Terwijl door Remkes wordt betoogd dat er juist niet strikt door de lens van het juridische moet worden gekeken. Dus wat bedoel Remkes nou? Ook staat hier het verhaal over het uitkopen van de 500-600 ondernemingen binnen een jaar, eerst vrijwillig en daarna zo nodig: minder vrijwillig. Hierbij is opnieuw de vraag: kan dit wel binnen een jaar? Ik denk het niet. Helemaal niet als de komende herfst nog onvermijdelijke grote protesten van boeren en industrieën zullen volgen. Want gezien deze passage is daar alle reden voor.
*PAS-melders zijn bedrijven en ondernemers die onder het Programma Aanpak Stikstof (PAS) konden volstaan met een melding van de berekende stikstofbelasting op kwetsbare natuur. Door de stikstofuitspraak van de Raad van State moeten PAS-melders alsnog over een vergunning beschikken.
Actueler dan ooit: “Vastgelopen stikstofdossier verdient nieuwe start.” Modellen kloppen niet en regels verstikken de economische ontwikkeling. Longread van dr. @RutgervdNoort.https://t.co/vVdbMcU40a
— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) June 10, 2022
Zeggenschap
In Hoofdstuk 6 (p. 37-50) vervolgt Remkes zijn verhaal met het perspectief voor de agrarische sector, waarbij hij begint met de grote vraag “wat wil Nederland?” Deze vraag is zeer legitiem, maar in dit rapport niet op zijn plek, aangezien deze vraag allang beantwoord had moeten zijn vóórdat we de hele stikstoftunnel werden ingezogen. Het is de kabinetten-Rutte en voorgaande kabinetten volledig aan te rekenen dat zij het zover hebben laten komen. Het is nogal misplaatst om vlak voordat je de val inloopt nog een keer als een Heintje Davids terug te komen op “wat wil Nederland?”. Vooral niet als deze vraag wordt gesteld door Remkes die zelf zijn hele leven in het bestuur heeft gezeten en op gezette tijden ook onderdeel is geweest van de aanloop naar deze crisis. Hij heeft veel gelegenheden gehad om in het kabinet die vraag aan de orde te stellen en niet pas achteraf als gespreksleider.
Soevereiniteit
Er is maar één manier om die vraag te kunnen beantwoorden: uittreden uit de EU. Doordat de Europese politieke unie maar doordendert, is het volstrekt irrelevant geworden wat Nederland wil, want we hebben niet zoveel meer te willen. Als Nederland nog de soevereiniteit had gehad om stikstofwetgeving volledig zelf te kunnen maken, zoals bijvoorbeeld de Verenigde Staten, dan zouden we niet in deze ellende hebben gezeten. Maar wie zaait, zal oogsten. Wil je meer EU en minder zeggenschap, dan krijg je dat ook.
Een positieve uitzondering in Hoofdstuk 6 vind ik overigens het zoneringsverhaal (p. 42), waar wordt gesteld dat delen van Nederland gebruikt gaan worden voor extensieve landbouw en delen voor andere types landbouw. Wat dan weer ontbreekt in het rapport is wel een legitieme vraag en dat is de vraag in hoeverre de Natura2000-richtlijn zwaarder weegt dan de Europese landbouw- en visserij-verorderingen, zoals onlangs betoogd door de EU-rechtsgeleerde Schilder.
Leegheid
In Hoofdstuk 7 (p. 51-58) blijkt weer eens het nadeel van werken met beleidsmedewerkers met een gebrek aan bèta-kennis. Zo gaat dit hoofdstuk over de ‘gebiedsgerichte transitie’, waarbij het uitgangspunt is dat iedere boer iets moet doen. Ik vind dat een verkeerd uitgangspunt, want boeren zijn namelijk al zeer professioneel bezig met hun bedrijfsvoering, stukken professioneler dan uitvoeringsorganisaties van de overheid. Ik vind het aanmatigend van Remkes om (7.2.3) te moeten lezen dat een boer drie opties heeft voor zijn persoonlijke situatie: 1) de ondernemer verandert zijn bedrijfsvoering zodat hij voldoet aan de eisen die in het gebied gelden, 2) de ondernemer schakelt om naar een vorm van landbouw die langjarig houdbaar is, of 3) de ondernemer verplaatst zijn onderneming of stopt.
Wat mij zeer steekt is dat optie 0 ontbreekt: niets doen, want de ondernemer voldoet al aan alle wetgeving en denkt holistisch na over zijn onderneming in relatie tot verdienmodel en natuurbeleid. Een groot aantal ondernemers valt in deze box. Juist als het gaat over gebiedsgerichte transitie is het pijnlijk om te lezen dat deze optie ontbreekt. Wel is er een voorstel voor ‘gebiedsteams’ die samen met de gemeenschap van boeren zogenaamde coalitions of the willing vormen, die regionaal zorgen voor een oplossing, onder regie van de provincie. Dat laatste is dan wel essentieel, om toch natuurlijk de macht van de overheid te borgen. Uiteraard volgt hier ook een deel over “innovatie”, wat eigenlijk gewoon inhoudt dat er meer geld in de sector gepompt moet worden in de hoop dat er iets uitkomt en tot slot roept Remkes op om een landbouwakkoord te gaan sluiten, waarmee hij de regie weer in het handen van het kabinet legt.
Stikstofsleutel is zoek
Na het lezen van het rapport vind ik het zeer bevreemdend dat een groot deel van de betrokken organisaties blij is met dit rapport. Ik begrijp dit wel vanuit de boterzachte vuist-aanpak die Remkes heeft. Iedere belanghebbende leest kritiek op zijn politieke tegenstander en moet ook zelf kritiek accepteren, waardoor het een evenwichtig rapport lijkt. Wanneer je echter bent bijgekomen van deze vuistslag, dan blijken er totaal geen oplossingen te zijn gevonden. De uitgangspunten van kabinet Rutte staan nog: de reductiedoelstelling en het bijbehorende jaartal. De KDW blijft gewoon in de wet en boeren worden uitgekocht. We zijn dus niet veel opgeschoten met dit rapport, buiten dat iedereen even zijn zegje heeft kunnen doen bij de polderkoning.
Ik ben ervan overtuigd dat aan de kant van de boeren, net zo goed als aan de kant van de geradicaliseerde D66’ers, langzaam het besef zal indalen dat dit slechts een kwartaal tijd kopen is geweest en dat Remkes, hoezeer hij het ook geprobeerd heeft, de stikstofsleutel niet heeft gevonden.
De stikstofsleutel ligt namelijk niet in Nederland.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Klimaat en Milieu17 september 2023Hoezo piekbelasters? Harde stikstofmetingen tonen falen overheidsbeleid aan
Politiek Internationaal21 mei 2023Bilderberg-conferentie symboliseert gestage neergang van het Westen
Politiek Nederland31 december 2022We hebben een laf kabinet dat geen enkel probleem durft op te lossen
Economie6 oktober 2022Remkes’ mislukte zoektocht naar de stikstofsleutel
1) De stikstofdepositie in Nederland is nog maar één derde van wat het 20 jaar geleden was. Dus als stikstof echt fataal zou zijn voor de natuur, dan zou die natuur al jaren geleden bezweken zijn, de heide vergrast, water verzuurd, enzovoort.
2) Dat Remkes de oplossing neerlegt bij 500-600 boeren snap ik wel. Verdeel en heers. Geef de overige boeren het gevoel dat ze voorlopig de dans ontspringen.
3) Bijna één derde van de stikstof komt uit het buitenland (RIVM). Landbouw is verantwoordelijk voor 45 %. De normen voor stikstofdepositie zijn zo laag gesteld, dat zelfs als alle boeren vertrekken uit Nederland, de normen nog steeds overschreden worden. Wat wordt dan de volgende maatregel? De industrie sluiten? Het buitenland sluiten?
4) Volgens minister Van der Wal (“Minister van Stikstof”) veroorzaakt de stikstof dat op sommige plaatsen geen orchideeën meer groeien, maar alleen nog brandnetels. Daar heeft het kabinet wel 25 miljard (ja MILJARD) euro voor uit getrokken. 25 miljard volkomen weggegooid geld.
5) Het rapport van Remkes mist behalve optie 0 ook optie 5: gewoon accepteren dat er in Nederland al heel lang geen natuur meer bestaat, maar alleen cultuurlandschap zoals uiterwaarden en heidevelden. De meeste heidevelden in Nederland zouden binnen 100 jaar volledig dichtgroeien als ze niet kunstmatig werden opengehouden.
Met het laatste punt ben ik het helemaal eens (!) we hebben slechts de Veluwe, de wadden mogelijk de Biesbosch en stukken heide in Drenthe,. voor de rest is het cultuurlandschap. Hoe vangen we de 30% stikstof depositie vanuit het buitenland af?
We zijn doorgeslagen in Nederland en maken ons zelf wijs dat we de natuur en het klimaat naar onze hand kunnen zetten met 18, en straks 20 miljoen inwoners in NL
Uw punt 2 is cruciaal: de verschillende groepen boeren tegen elkaar opzetten., want geeft de overgeblevenen het gevoel dat ze (voorlopig, want we kennen links als rupsje nooitgenoeg) de dans ontspringen. Vieze, smerige politiek over de ruggen van hardwerkende mensen.
Ik hoop maar zo dat de boeren (op)stand houden, eensgezind blijven en zich goed bewust zijn van deze verdeel-en-heerspolitiek.
En het gaat helaas niet alleen om de boeren. Er zijn ook nog de vissers. De Eu poneert de stelling dat we ons in de Oekraïne-oorlog niet mogen laten chanteren. In het geval van de vissers met hun veel duurzamere pulskotters mocht Frankrijk de EU wel ongegeneerd chanteren ten koste van onze vissers.
En gaf het NL’se bestuur, als je daar nog van kunt spreken, wederom niet thuis.
Inderdaad. Niet alleen in Nederland wordt gemeten met twee maten maar zeker ook in Europa.
Ter aanvulling: ook in het Remkes rapport wil men vasthouden aan halvering van de stikstof uitstoot in 2030 ten opzichte van nu. (bron: NOS, “Remkes: houd vast aan halvering stikstof in 2030”)
Laten we eens kijken naar waar stikstof vandaan komt.
boeren 45 %
buitenland ruim 30 %
rest diensten, verkeer, industrie 25 %.
Wat uit het buitenland komt, zal hetzelfde blijven omdat ze daar weinig of niets doen aan stikstofnormen.
Diensten, verkeer en industrie: hier valt weinig aan te veranderen, dat is de afgelopen decennia al gebleken (zie: RIVM, Stikstof, het diagram: Emissie stikstof per sector)
In de afgelopen 30 jaar is de vermindering van stikstof uitstoot grotendeels bereikt door de agrarische sector.
Maar zelfs als we de helft van de boeren uitkopen, zal in 2030 het niveau van stikstof uitstoot dus rond de 70-75 % liggen ten opzichte van nu. De 50 % KAN niet gehaald worden tenzij het hele boerenbedrijf verdwijnt uit Nederland.
Buitenland 30%, + 10% uit zee, hetgeen betekent dat we aan 40% van de huidige uitstoot niets kunnen veranderen. Of het moet zijn dat we die 10% uit zee ook gaan aanpakken. Enorme cruiseschepen, enorme ferries, de megacontainerschepen….
Ik heb op verschillende zeereisjes gezien hoe druk de scheepvaartsnelweg langs NL is, hoe er met je blik op de horizon aan de einder een soort gelige nevel hangt, hoe er enorme zwarte rookwolken worden uitgebraakt als een schip op de ankerplaats voor de kust de motoren gaat starten. Veel daarvan zal depositie in zee hebben, maar veel zal ook letterlijk overgewaaid komen.
Maar dan gaat de consumptiemaatschappij eveneens naar <50%.
Is ook de bedoeling. Enkel fabrieksvoer eten in de tristate.
Inderdaad. Gerantsoeneerd door de techmiljardairs die al enorme arealen landbouwgrond kopen, om ook de globale voedseldistributie te controleren.
Nou kan het met de verdeling van het beschikbare voedsel op aarde best wat beter, maar dan zullen geopolitieke barrières eerst geslecht moeten worden. Niet door de hele wereldbevolking eerst op een houtje te laten bijten. Want dat willen de globalisten. Niet voor henzelf natuurlijk. Alles afbreken, dan buildbackbetteren. Better voor hen dan he.
Ik realiseer me ineens dat ik ook nog optie 6 was vergeten:
immigratie stoppen.
Dan daalt de bevolking elk jaar langs natuurlijke weg met 50 tot 100.000 personen en daarmee daalt ook de uitstoot van stikstof en andere vervuiling.
Er is geen enkele investering voor nodig.
Geen 25 MILJARD.
Geen boer hoeft uitgekocht te worden.
Er hoeven geen 1 miljoen woningen bijgebouwd te worden.
Al die knappe koppen in het kabinet (proest) hebben dat over het hoofd gezien.
Dat wordt zorgvuldig vermeden. We zouden eens kunnen gaan denken dat krimp veel positieve kantjes heeft. Zoals minder behoefte aan bouwgrond, alleen daar gaan uiteraard de projectontwikkelaars en investeerders niet mee akkoord.
Minder verdichting van steden, maar burgemeesters willen juist zoveel mogelijk inwoners, waarom denkt u.
Er wordt alleen maar over groei gesproken, terwijl dat niet perse alleen maar goed voor een natie is. Maar dat wordt ons wel wijsgemaakt.
We moeten er gewoon vanuit gaan dat de boeren gaan verdwijnen.
We moeten gaan bedenken hoe we het zonder de boeren moeten gaan doen. Er gaat een behoorlijke hoeveelheid werkgelegenheid verdwijnen. Volgens mij wordt er zwaar onderschat hoeveel mensen er werken in agrarisch gerelateerde bedrijven.
Er zal veel landbouwgrond verdwijnen, de projectontwikkelaars staan klaar.
En ik denk dat voedsel duur en ongezond gaat worden. We moeten het allemaal uit het buitenland halen.
Is er iemand hier, die beseft hoeveel Nederlandse zuivel hij of zij dagelijks op zijn bord heeft?
Nul. Ik woon in Costa Rica.
Daar zou ik nog niet zo zeker van zijn. We exporteren het ook.
Wat veel mensen zich niet realiseren is dat 80% van de landen in de wereld niet in hun eigen voedselbehoefte kunnen voorzien. Deze landen zijn dus afhankelijk van landen die overschotten produceren, zoals Nederland. Zomaar stoppen met deze overschotten produceren gaat voor grote problemen zorgen elders, zoals hongersnoden. Dit wordt nog verergerd doordat door gebrek een aardgas ook de kunstmestproductie stil is gevallen. de oogsten volgend jaar zullen niet geweldig zijn, dus we hebben iedere boer hard nodig.
Niet toevallig wordt de boerenstand in meerdere landen dwars gezeten. In de VS, in Canada, dankzij de oorlog ook in Oekraïne en Rusland. In het laatste geval laat het rijke westen zich weer eens van haar lelijke kant zien: de graandeal die gesloten was om Oekraïens graan het land uit te krijgen was voor arme landen zoals in Afrika bedoeld. Het overgrote deel kwam echter in Europa terecht.
Ik begrijp waar de redenatie vandaan komt ‘dat de boeren gaan verdwijnen’.
Maar dan verdwijnt ook ons zelfbeschikkingsrecht.
Maar dan verdwijnt ook de democratie.
Als wij, het volk willen dat de boeren blijven en dat Natura 2000 gewoon minder belangrijk is, dan is dat democratie.
We moeten er gewoon vanuit gaan dat Rutte en zijn trawanten binnenkort gaan verdwijnen.
Dat lijkt me echt een veel gezondere gedachte.
U gaat er van uit dat we nog zelfbeschikkingsrecht hebben. En in een democratie leven. Dat dat kán gaan verdwijnen. Terwijl het al verdwenen is.
Sterker nog: ik ga er vanuit dat zelfbeschikkingsrecht onvervreembaar is, zoals Hobbes heeft uitgelegd omdat het de eerste voorwaarde is om te overleven.
En ook de Amerikaanse Verklaring van Onafhankelijkheid is daar duidelijk over: ‘we hold these truths for self-evident….the pursuit of happiness’.
Geen woord over de pursuit of Natura2000.
Dat dit zelfbeschikkingsrecht door velen niet wordt uitgeoefend, dat is duidelijk, die laten zich leiden door de politiek.
En dat de politiek het makkelijker vindt om het zelfbeschikkingsrecht zoveel mogelijk te negeren, dat is ook duidelijk.
U heeft natuurlijk gelijk, echter kán de doorsnee-burger niet anders dan zijn zelfbeschikkingsrecht opeisen d.m.v. protesten en acties. Die vervolgens met harde hand en tot aan celstraf toe neergeslagen worden.
Konden we maar b.v. weigeren belasting af te dragen voor contraproductief beleid. Voor b.v. subsidie aan NGO’s. Voor zg. ontwikkelingshulp die al een halve eeuw niets effectief verbeterd heeft. Helaas kan dat voor de meesten niet, omdat het automatisch wordt ingehouden. Men wil ook cash liefst zo snel mogelijk uit faseren, want als alles alleen nog maar digitaal en automatisch gaat kan niemand zich meer onttrekken aan steeds meer en veel te ver gaande bemoeienis in het privéleven.
Het is m.i. dan ook geen kwestie van lui zich willen laten leiden door de politiek, het is veel meer een kwestie dat de politiek de touwtjes uit handen heeft gegeven aan ondemocratische ongekozen supranationale instituties.
Weg democratie.
Ik snap en onderschrijf de reactie in samenhang. maar i.b.t.:
“Konden we maar b.v. weigeren belasting af te dragen voor contraproductief beleid. ”
Er is een veel eenvoudiger en makkelijkere methode: gewoon op de oppositie stemmen.
Natuurlijk spelen de NGO’s, de VN, de media en het WEF een dubieuze rol. Maar uiteindelijk kan de kiezer gewoon zijn eigen verstand laten werken en naar zijn eigen belang kijken en op de oppositie stemmen.
Laten we wel zijn:
als de burger kan kiezen waar hij zijn brood koopt of zijn auto: bij winkel A of bij winkel B – terwijl winkel B twee keer zo duur is dan winkel A.
Dan weet de burger het allemaal zo goed en denkt hij na.
Maar trek de kaart van migranten, milieu en EU en de burger wil maar wat graag bij winkel B kopen. Deze burger heeft het afgeleerd om zelf na te denken over de publieke zaak en moet dus ondervinden wat daarvan de gevolgen zijn.
Op het moment dat een oppositiepartij die niet in de pas meeloopt de meeste stemmen krijgt, zal men er alles aan doen een regering met hén, als ze die al zullen toestaan, met alle mogelijke middelen te dwarsbomen.
Kijk maar naar de laatste 2e kamer verkiezingen: NL koos eigenlijk rechts, met de grote PVV, met prima politici, was er ook snel een rechts kabinet te vormen geweest, maar de globalisten en klimaatfanatici sloten hen gezamenlijk uit.
Kijk ook maar bv. op EU-niveau: de hetze tegen Hongarije, de onverhulde dreigementen aan rechtskiezend Italië…
En op wereldschaal is het nog veel erger.
En zo is het!!
Nee.Antwoord op reactie van Andre
Ik denk dat Rutte en trawanten niet zomaar zullen opstappen
Het rapport van Remkes is niets meer dan een literaire boobytrap.
Ik vraag me af hoeveel dat rapport, dat alleen maar blabla doet, gekost heeft aan onderzoek, tijd van ambtenaren en diversen.
En al die rapporten van al die commissies die het werk doen die de leiders zelf moeten doen. Maar vriendjes moet je laten verdienen, toch?
Voor die dure parkeergarages van problemen van het kabinet is geen prijs te hoog. Voor een acceptabel bod aan een boer die wil stoppen is elke prijs te hoog.
Zo, Ni28, die zit en helemaal to the point.
De grootste uitstoters zullen nooit aangepakt worden omdat het geen grond oplevert. Zo simpel is het.
Het levert geen (bruikbare) grond op voor woningbouw voor de ruim 30 miljoen TriStateCity bewoners waar men op stuurt. Maar ook wil de staat niet interen op de inkomsten uit deze bedrijfstakken, of de uitkeringen aan duizenden erbij nemen.
In de afgelopen zomer sloeg men al alarm over een dreigend tekort aan drinkwater. Breidt de bevolking uit van 18 miljoen naar 30 miljoen en ook de drinkwatervoorziening begeeft het.
Overigens, als de groei naar die 30 miljoen voornamelijk met getinte lieden wordt gerealiseerd rest er weinig meer dan een TriStateGhetto. Hier en daar wat zwaar bewaakte compounds voor onze regenten want ook de ordehandhaving zakt dan door haar hoeven. In feite is dat nu al gebeurd.
Ik verwacht overigens, dat komende winter wel eens de omslag kon brengen. Geen geld, wel geld voor de sprinkhanenplaag van “vluchtelingen”werk, geen verwarming, protesterende boeren, zwaar ontevreden burgers, een middenstand die wordt gemangeld. En dat na alle corona-ellende. Binnen een jaar breekt de pleuris uit, kan niet anders.
Helaas zit iedereen in het rechterfront naar de gulp van hun broek te staren omdat ieder denkt dat hij/of ook zij van BBB, de langste löl heeft en gaat dat zootje kruideniers ons land ook niet redden. met de stuurmannen die we op rechts hebben, hebben we geen ijsberg meer nodig om ten onder te gaan.
Vluchtelingenwerk heeft weer eens een door de NL belastingbetaler gefinancierde (subsidie) rechtszaak gewonnen. Minderjarige immigranten moeten met meer ruimte en comfort opgevangen worden. Dat minderjarigheid in de meeste van hun herkomstlanden voor jongens al bij ca. 12 tot 14 jaar begint wordt niet meegewogen. Dat velen voor hun 16e al meerdere kinderen bij verschillende moeders hebben ook niet.
Als NGO’s met belastinggeld steeds tegen de staat procederen, zijn ze dan eigenlijk niet ‘staatsvijandig’ of antistatelijk?
Toen enkele weken geleden een bobo van de drinkwatervoorziening geïnterviewd werd op TV, somde hij de oorzaken van een mogelijk tekort aan drinkwater op, waaronder de massa-immigratie. Hij werd, de verbijstering was aan zijn gezicht af te lezen, razendsnel onderbroken.
Ik denk met u dat het gaat foutlopen. Al is NL nog zo dociel, ergens is er toch een grens.
Minderjarigheid moet uiteraard meerderjarigheid zijn, sorry.
Jesse Klaver: “Snel in de ministerraad morgen het rapport Remkes vaststellen, want als iedereen het rapport gaat lezen, dan komen ze erachter dat het rapport alles onderschrijft waar ze boos over waren”
Ik hoorde een horecaondernemer zeggen dat ambtenaren in Den Haag met de huidige problematiek slechts bezig zijn achter hun bureau met pen en papier en werkelijk geen idee hebben van wat er zich in de werkelijkheid afspeelt.
Deze opmerking van Jesse Klaver is daar weer een duidelijk voorbeeld van. Hoe kan het toch dat burgers en boeren geen vertrouwen hebben in Den Haag.
Overigens ben ik benieuwd of deze opmerking ook net zo in de schijnwerpers gezet wordt bij de NPO als het “racisme” van Ongehoord Nederland van wege het woord neger.
Er is onder verschillende artikelen van dit webblog al opgemerkt dat de mensen die hier het beleid voeren in een bubble leven. Geen flauw notie hebben.
Mensen als Klaver, Remkes, het kabinet met hun inkomen totaal geen pijn voelen of zich maar een beetje bedreigt voelen door wat er op ons af komt.
Gewoon een schertsvertoning. Er wordt gesuggereerd dat er geluisterd en bemiddeld wordt, waarna alles bij het oude blijft. Dat stond op voorhand al vast.
Overigens lijkt het mij niet zozeer de EU, die hier veel in te melk te brokkelen heeft. Alle EU-landen doen uiteindelijk precies wat zij zelf willen. EU of niet. Het lijkt me meer dat een aantal overactieve Nederlandse ambtenarren de EU gebruikt om hier een destructief beleid op te tuigen.
Een aantal extreem-LINKSE lieden met op elk domein een vinger in de pap bedoelt u?
Een Potemkindorp, dat is de Nederlandse politiek.
Deze ambtenarren die zich verschuilen achter europa met zijn regelneven en nichten….zijn meer de oorzaak van de problemen.
Maarja…is er iets niet goed…. mag de minister opstappen…dat is immers de democratie.
Ambtenarren die dit beleid veroorzaken (niet de minister of staatssecretaris) kunnen dit gewoon blijven doen…….we heffen het glas, deden een plas en alles blijft zoals het was.
Ook al heeft een minister geen enkele bemoeienis gehad met beleid van zijn voorgangers, hij of zij is eindverantwoordelijk. En moet in geval van…opstappen. Er zal wel een rechtsstatelijke grond voor zijn die ik met mijn beperkte kennis niet overzie, maar ik denk met u dat het beter zou zijn de ambtenaren die bewúst verkeerd, ondoordacht (te snel) of te activistisch beleid doordrukken vervangen zouden moeten worden.
Dank voor deze stevige kritiek. Nota bene zonder enig scheldwoord.
Zolang stikstof een politiek item is om VN-agenda 2030 doelen te halen kun je een oplossing vergeten. Nederlanders zullen met de aankomende verkiezingen in maart moeten zeggen tot hier en niet verder.
Echter met welke politieke partij kan je dit schip keren. BBB heeft blijkbaar het rapport omarmt, terwijl BBB ervoor zou kunnen zorgen dat er een andere koers gevaren wordt. BBB zou met grote winst kunnen bedingen dat er nu wel een goed onafhankelijk onderzoek gedaan wordt. BBB laat dat blijkbaar varen.
Zo wordt BBB, waar ik mijn hoop op had gevestigd een nono.
Wat blijft er dan nog over waarmee het Kabinet-Rutte zou kunnen vallen.
De enige grote partij zou dan nog de PVV zijn, maar valt daarmee het Kabinet-Rutte.
Alle linkse partijen, inclusief de VVD en de Koning blijkt letterlijk op elk vlak een ramp te zijn voor Nederland.
BBB is enkel de reflectie van de agro industrie…..geeft enkel om de boeren omdat deze industrie daar baat bij heeft.
Gaat natuurlijk wel om veel banen……maar dat is niet interessant
Vreemd dat het BBB het Remkes rapport omarmt, waarbij 500 tot 600 boeren weg moeten. Hieruit blijkt dat BBB ook andere belangen heeft dan alleen boeren. Het gaat hierbij niet alleen om minimaal 1200 banen van boeren, maar ook het verlies van banen bij toeleveranciers en (lokale) afnemers.
Maar ja, we leveren de natuur in en krijgen daar woningen en asfalt voor terug met de daarbij behorende vervuiling van bewoners, zoals extra rioolafvoer, restafval, stikstof, CO en CO2 door meer auto’s. Als ook fijnstof en ultrafijnstof door vooral slijtage van autobanden.
We leveren zo een gezonde (boeren) leefomgeving in voor bij wijze van spreken een vuilnisbelt, dat alleen maar slecht voor de gezondheid is.
BBB heeft blijkbaar een andere kijk op wat er staat. Ik persoonlijk denk, daar mw. v.d. Plas natuurlijk geen leger aan ramptenaren ter ondersteuning heeft, zij te vluchtig heeft gelezen en geluisterd.
Het rapport bevat m.i. alleen maar nog sneller nog méér rampspoed voor NL en al haar burgers.
Gaat ze na bestudering nog wel zien.
Zoals een boeren-afgevaardigde zei: we willen niet in reservaten met bepaalde bestemmingen leven.
Goed stuk hoor, maar er is geen stikstofcrisis. Er is alleen de politieke keuze, gemaakt in Den Haag om idioot lage KDWn vast te stellen!
Ja, volgens EU regels moeten we Natura2000-gebieden in stand houden en ervoor zorgen dat ze niet verder achteruit gaan. Maar HOE een land dat moet doen is niet vanuit de EU voorgeschreven. Nederland heeft ervoor gekozen dat volledig op te hangen aan de modelmatig berekende neerslag van stikstof. Dat is een heel eenzijdige benadering. Bovendien zijn de KDW waarden zo laag vastgesteld dat in Nederland helemaal niks meer kan! En dat alles wordt dus modelmatig bepaald, daadwerkelijke waarnemingen in het veld spelen geen rol. Met die modellen is van alles mis, zelfs overheden zelf (zoals het PBL) geven toe dat de modellen niet gedetailleerd genoeg zijn om te beslissen over individuele bedrijven, maar uitvoerende ambtenaren doen dat doodleuk wel, tot onteigening toe. Dit zal bij de rechter geen stand houden.
Dus die stikstofsleutel: die heeft het kabinet zèlf in handen! Daar hoeft niemand voor naar Brussel!
Dit artikel doorsturen naar alle boeren en het LTO.
Alleen al om te kijken wat het volk wil (de boeren)
Steun de boeren, 3 x daags maken wij er gebruik van.
Een goed artikel dank.
Remkes spreekt inderdaad met meel in de mond.
We zijn weer bij af en we gaan weer opnieuw beginnen waar we gebleven zijn.
Het probleem zit iid. in de verdragen die met de EU zijn gesloten, en we hebben in het verleden veel te veel natura 2000 gebieden aan hebben gewezen. ( Frankrijk heft er maar 13 als ik het goed heb en hier honderden dan zet jezelf volkomen klem ) .
Er wordt op geen enkele manier rekening gehouden wat onze boeren al aan innovatie hebben gedaan.
Komt nog bij dat wanneer de meerderheid van nederland dit wil ook de wet en regelgeving veranderd kan worden. Wetten zijn ook niet heilig.
Dan maar gaan eikenbossen dankbaar gewoon essen en populieren.
En die gedijen prima met stikstof.
Nog een punt kijk naar de huidige situatie in de wereld: we zullen de boeren HARD NODIG KRIJGEN VOORONZE VOEDSEL PRODUCTIE. NU BOEREN SARNEREN IS OVER 2 JAAR VERHONGEREN‼️
Remkes spreekt niet met meel in de mond. Juist niet. Hij geeft de indruk van een vinger op zere plekken en geeft daarom ook het kabinet een halfhartig standje.
Bravo, hij luistert naar ons en loopt niet achter het kabinet aan! Dacht men. Hij heeft daardoor velen onmiddellijk op het verkeerde been gezet.
Met zijn sluwe pseudo-empathische redevoering, waaronder een nog veel erger rapport lag dan voorheen als dictaat VVD66GL opgelegd. Met voorbedachte rade!!
Fantastische repliek op het Potemkindorp van Remkes. Dank.
Blijft de vraag: hoe gaan we de wal het schip laten keren voor we onszelf 100 jaar terug in de tijd vinden?
hier komt een rakelingse reactie meneer van den Noort : morgen ga ik de blauw wit rood vlag uithangen
, ik woon langs een weg met veel agrarisch verkeer
Die 600 piek belasters die binnen korte termijn moeten vertrekken zijn gewoon de eerste van de rest, die moeten vertrekken.
Dat niemand de ironie ziet van het feit dat het aantal mensen dat afhankelijk is van de voedsel bank aan het stijgen is, terwijl de voedselbanken steeds minder hebben om het te verdelen.
600 piekbelasters. Ik vraag me af over hoeveel economische productie we het hier hebben, dat moet vertrekken. Dan hebben we het nog niet over hoeveel dit gaat kosten.
Als Remkes alle hard- en doodlopers weer bijeen bij de start heeft gebracht, is z’n missie geslaagd….
Heeft toch weer werkgelegenheid opgeleverd voor de makers van het rapport. Duur brandpapuer.
Ingebonden toiletpapier met hoogglans. Gat in de markt.
Meer landbouw, Véél minder veeteeld , gemengd bedrijf in harmonie met de natuur. Dan minder uitstoot van stikstof.
We zijn met 8 miljard mensen.
In Nederland wonen 18 miljoen mensen. Hoe ziet u dat, in harmonie met de natuur?
Denemarken is iets groter dan Nederland. Daar wonen 8 miljoen mensen.
God, als ik denk aan de problemen die zij niet hebben en wij wel.
5.9 miljoen.
Nog geen 6 miljoen.
Daar gaan we de ruim 30 miljoen bewoners van VVD66 stadstaat Nederigland TriStateCity na 2030 niet mee voeden.
Gemengde bedrijven, kleinschalig? Fantastisch, helemaal voor. Dan moeten we wel terug naar minder dan 10 miljoen inwoners.
En zelfs dan…..ik voorzie een nieuw schilderij: de aardappeleters. Veel meer zal er niet meer zijn.
De bedoeling is dat we ons voedsel uit het buitenland gaan halen. Aangezien de bevolkingsgroei nog volop doordraait is er gewoon geen ruimte meer.
Je hebt steeds meer nodig, terwijl er steeds minder ruimte is.
We zijn al druk bezig met het CETA verdrag.
Hopen dat de suply chain goed blijft werken, anders zijn voedseltekorten in de toekomst in Nederland gewoon mogelijk.
Wij zijn al zo ver dat veel van onze basisbehoeften uit andere landen moet worden ingevoerd. We hebben voedsel geproduceerd door onze boeren, maar ook dit moet uit andere landen gaan komen. Wij hebben ervaring met de globalisering van de energievoorziening, die een ramp veroorzaakt in ons land. Het verminderen van onze boeren zal een nog veel grotere ramp gaan veroorzaken en niet alleen in ons land. Gezond verstand is ver te zoeken in onze regering, of zou er een andere agenda uitgerold worden.
We moeten hier van de boeren af….ivm uitstoot…. mijn sperziebonen komen nu in de winter al vanuit afrika………hoezo uitstoot?
Zijn hier in nederland volkomen van het padje geraakt
U vertrouwt er op dat ze blijven komen?
U ziet nu wat er met gas uit Rusland gebeurt.
Ze weten nu hoe ze ons onder druk kunnen zetten.