Israëlische regering is gevallen, maar ik weet al waar ik voor kies
Samenwerking en politieke balans zijn nodig
Foto: Knesset 
Vorig jaar gloorde er hoop in Israël. Om het politiek verlamde land weer uit het slop te trekken vormden acht partijen van links tot rechts, religieuzen en Arabieren, een unieke nieuwe regering. Maar ex-premier Netanyahu bleef stoken en protesteren. Uiteindelijk boekte hij succes, verloor de coalitie haar parlementaire meerderheid en komen er waarschijnlijk nieuwe verkiezingen. Er is bewezen dat er wel degelijk brede politieke samenwerking mogelijk is, en dat is grote winst, schrijft Simon Soesan vanuit Israël.
We gaan wellicht weer naar de stembus. Voor de vijfde keer in vier jaar. Niet bepaald een compliment aan onze staatsinrichting, maar er is niets aan te doen. Eerlijk spelen, ridderlijk zijn en echt aan het volk denken zijn niet populair in de wereld en ook bij ons is dat alles geen makkie.
Modder
Een jaar geleden kregen velen met mij hoop: acht verschillende politieke partijen, die qua doelen bijna niets met elkaar te maken hadden, besloten samen te gaan overleggen om ons land uit de politieke modder te halen. Deze politieke modder was ontstaan lang voordat deze acht partijen bij elkaar gingen zitten: in Israël weten we al jarenlang dat de balans tussen politiek links en rechts precies op 50/50 staat. Vandaar dat sommige van de meest belangrijke beslissingen van onze regeringen vaak met slechts één stem een meerderheid behaalden.
Politiek genie
Nadat we twaalf jaar Netanyahu hadden als premier werden een paar dingen heel duidelijk: Netanyahu is een politiek genie, maar heeft hele rare persoonlijke eigenschappen, die zelfs zijn meest naaste vrienden bij hem weg deden lopen. Toen we na vier verkiezingen geen doorslag hadden bereikt in de 50/50 balans, zat ons land vast: er was al jaren geen budget gepland, vele ministeries waren door Netanyahu letterlijk uitgehongerd om zijn ondersteuners tevreden te stellen en er gebeurde echt weinig.
Geen afscheid
Tot een jaar geleden, toen partijen van het politieke links en rechts om de tafel gingen zitten om uit te vinden wat er wel mogelijk was. Opeens was er een coalitie van religieuzen, linksen en zelfs Arabieren die besloten voor een tijdje hun partijprogramma’s aan de kant te zetten om het land weer op gang te krijgen. Terwijl ze daarmee bezig waren ontdekte Israël een nieuw fenomeen. Iets wat bekend is in Nederland als het “Heintje Davids-syndroom”: Netanyahu, al in de zeventig, wilde maar geen afscheid nemen en bleef zichzelf zien als de enige optie, de enige persoon, die Israël kon leiden.
"Voor Benjamin (Bibi) Netanyahu is het nu echt afgelopen". Door @SimonSoesan https://t.co/5nYDwqlVwZ
— OpinieZ.com (@OpiniezMagazine) November 10, 2021
Zo begon hij met het uitschelden van de nieuwe regering en noemde die een illegale regering, een regering die de kiezer bedroog, een regering die met terroristen (Arabieren, dus) samenwerkt (hijzelf probeerde drie jaar lang – zonder succes – dezelfde Arabische partijen om te kopen om hem te steunen). Al zijn medewerkers kregen – als vanouds – een dagelijkse lijst met dingen en trefwoorden, die ze tegen de pers moesten zeggen: illegaal, terroristen, onjoods en meer. Dagelijks, zes dagen per week, want ook Netanyahu, net als God, rust op de zevende dag.
Metamorfose
Sinds verleden jaar onderging Israël een metamorfose: regeringsleden praatten netjes, zonder hun opponenten te beledigen, opeens gaven ministers complimenten aan elkaar en ministeries gingen aan het werk: er was opeens een budget, staatsgelden werden verdeeld onder de ministeries, mensen werden geholpen en alles leek opeens weer te werken.
Uiteraard kon Netanyahu dat niet verkroppen. Hij beloofde belangrijke taken en budgetten aan eenieder, die van de nieuwe regering naar hem wilde overlopen, zodat de delicate balans van 50/50 – eigenlijk 60/60 vanwege de 120 zetels in ons parlement – in zijn voordeel zou doorslaan. En net als meneer Humdrum van vroeger kon je Netanyahu een jaar lang horen schreeuwen: “Weer niet, weer niet!”, totdat het hem onlangs lukte. Onder het mom van “deze regering is niet rechts genoeg” verlieten enkele fractieleden de regeringscoalitie, waardoor het doorvoeren van wetten in ons parlement bijna onmogelijk werd voor de regering.
Parlement naar huis
Premier Bennett, wel goed maar niet gek, besloot het momentum in handen te houden en, samen met zijn partner Lapid, deelde hij mede dat het zo wel genoeg was en dat hij het parlement zou vragen om de huidige Knesset naar huis te sturen, wat de verkiezingen kan inluiden. Want het is ook mogelijk dat ons parlement een nieuwe regering zelf aanwijst, gebaseerd op de balans tussen de partijen.
Op het eerste gezicht kan men denken dat het enige alternatief Netanyahu is. Maar dan moet u nog even goed kijken, want Netanyahu is niet meer popiejopie: zijn achterban is luidruchtig en kan zelfs soms gewelddadig zijn, maar hoe groot zijn aanhang is moeten de verkiezingen nog aantonen. En, zoals ik in mijn negenenveertig jaar in Israël al geleerd heb: er kan nog zoveel gebeuren…
Niet opnieuw Netanyahu
Mocht de keuze weer alleen tussen Netanyahu en de huidige regering zijn, dan heb ik al gekozen: ik zie ons liever niet terugkeren naar het Netanyahu-tijdperk. Maar ik ben slechts een van de miljoenen die gaan stemmen, dus alles is mogelijk. Waarschijnlijk heet de premier van de interim-regering Lapid voor de komende maanden. Ons leven zal doorgaan. Maar toch zie ik dit afgelopen jaar als een nieuw begin. Een groep politici heeft bewezen dat er wel degelijk samenwerking mogelijk is, dat Arabieren wel degelijk mee kunnen regeren, dat regeringsorganisaties wel efficiënt kunnen zijn, dat politici ook netjes kunnen praten tegen elkaar en dat in feite de enige dreiging voor Israël ons onderlinge gedrag kan zijn. Daarvoor ben ik ze dankbaar en daarvoor geef ik ze graag nog een tweede kans.
The Israeli government has collapsed, sparking fresh elections and a possible return to power for Benjamin Netanyahu https://t.co/NAkOqtjiTU
— Sky News (@SkyNews) June 20, 2022
Balans
Ik geloof niet in de verafgoding van Netanyahu, maar geloof sterk in de historische idealen van de Likud. Daarom hierbij mijn wijsheid voor tien cent: er komt weer een coalitie van diverse partijen, hopelijk ook met de Likud, maar zonder dat vreemde mannetje dat geen afscheid wil nemen.
Israël is niet op zoek naar leiderschap: Israël is op zoek naar samenwerking in een politieke balans. Namen of personages zijn hiervoor onbelangrijk. De enige naam die telt, is Israël.
Over de auteur
- Simon Soesan woont sinds 1973 in Israël en is directeur Europa van Taglit - Birthright. Soesan is bekend van columns in o.a. NRC Handelsblad, het Reformatorisch Dagblad, Israël Actueel en het Nieuw Israelietisch Weekblad.
Onder dreiging van Code Geel heb ik het artikel gelezen met het besef dat Israël veel ergere dreigingen meemaakt. Daarom vond ik persoonlijk Netanyahu als leider de man op de plaats zeker voor de buitenlandse politiek. Mensen die in Israel wonen kunnen echter beter zijn kwaliteiten beoordelen. Ik kan hoogstens vergelijken met wat wij hier hebben en dan is de keuze niet moeilijk. Wat Netanyahu beschermde wordt hier vervangen. Het gaat om eigen mensen in Israël met leiders als Netanyahu en daar kunnen wij jaloers op zijn met onze verraderlijke leugenaar.
Een mooi inzicht in de politieke situatie in Israël dat door de Nederlandse media totaal geen aandacht krijgt. Dank u wel.
Tsjonge, wat een goeie laatste zin in deze belangrijke bijdrage.
Zou ook heel goed voor Nederland zijn;
Nederland zit ook helemaal niet te wachten op een zgn ‘leiderschap’ ondanks de hardnekkige overtuiging daarvan bij de overbekende lieden die zich hiervoor buitengewoon geschikt achten.
Wat heeft u dat duidelijk verwoord. Dank u
Hi Simon, ik ben het volledig met je eens, de verregaande polarisatie in Israel moet gestopt worden, haat lost nooit iets op en er moet een oplossjng worden gevonden voor het Palestijnse vraagstuk. Veel wijsheid hierbij.
Grt Ko de Ruiter