Is nieuws nieuws omdat er nieuws op staat?
Wat minder vaak de morele meetlat hanteren zou helpen
Titelfoto: Nieuwslezeres Dionne Stax presenteert het NOS-Journaal. Screenshot door redactie OpinieZ van YouTube-video, kanaal NOS Journaal
Wat was het warm en droog hè, de afgelopen weken. De media raakten er maar niet over uitgepraat. Een heuse storm met code oranje zou ons verlossen van deze collectieve beproeving. Het NOS-journaal toonde, onvoorzien, een episch beeld: met op de achtergrond windsurfende waaghalzen, trotseerde Gerri Eickhof de elementen en versloeg, voor de camera, het passeren van de storm die niet kwam….
Nog zo’n beeld: hetzelfde NOS-journaal opende onlangs met een uitvoerige reportage uit Washington, aan de vooravond van een demonstratie van uiterst rechts. Uiteindelijk bleek die demonstratie nauwelijks iets voor te stellen en bleven de verwachte schermutselingen met tegenstanders (Antifa) uit. “Veel gedoe om niets”, om een groot literator te citeren.
Twee prominent gebrachte nieuwsfeiten: gebeurtenissen die niet doorgingen.
Waarom is iets nieuws?
Mij overkomt het steeds vaker bij een reportage in het journaal of een uitgebreid artikel in de krant, dat ik me afvraag: waarom is dit nieuws? Wat moet ik hiermee? Een bericht zonder actualiteitswaarde, een reportage waarvan het belang op geen enkele manier duidelijk wordt, een correspondent die ons probeert deelgenoot te maken van het leed in een ver land: indringende beelden die vervolgens verweesd blijven zweven en tenslotte meegezogen worden in de maalstroom met andere vergeten of verdrongen berichten. Nieuws lijkt vluchtiger dan ooit. Het is bijna een gemeenplaats.
Ik herinner me de tijd dat het op gedragen toon voorgelezen ANP-nieuwsbulletin op de radio, het NOS-journaal van weleer, het inmiddels vergeten Polygoon bioscoopjournaal en het nonstop journaal in de Cineac, een onaantastbare autoriteit bezaten: het waren de onweersproken beelden van de werkelijkheid.
Interpretatie
Toch begon er ook toen ook al wel wat te knagen. Waarom was, pakweg het neerstorten van een zakenvliegtuig, ergens in de VS, belangrijker en nieuwswaardiger dan een busongeluk in bijvoorbeeld Afrika? Twijfel nam verder toe door toevloed van nieuwe bronnen, ineens werd duidelijker dat nieuws niet alleen verzameld, geselecteerd en geredigeerd moet worden, maar dat daar ook interpretatie bij te pas komt. Nieuws is niet neutraal en context-vrij.
Natuurlijk: er zijn gebeurtenissen en evenementen waarvan de nieuwswaarde nauwelijks ter discussie staat: natuurgeweld, rampen, sportevenementen, etc. Maar het wordt al lastiger bij onderwerpen met een politieke lading: niet steeds is het belang voor de nieuwsconsument duidelijk en hoe wordt dat nieuws gebracht. Ik ben nu veel meer op mijn hoede dan in het verleden.
In de berichtgeving over de verrichtingen van president Trump overheerst het anekdotische: ongeverifieerde geruchten en faits-divers buitelen over elkaar heen. Bijna nergens lees of hoor je of en hoe hij vorderingen maakt met de uitvoering van het programma waarop hij is gekozen. Ook thema’s als de Brexit, de EU, Populisme worden nauwelijks meer onbevangen besproken.
Ik moet dit zelfs op mijn eigen redactie uitleggen: wijzen op gedrag van de president dat tot voort kort gangbare presidentiële normen overschrijdt, is niet ‘anti-Trump’. Het is mijn taak als correspondent om ontwikkelingen te signaleren en duiden.
— Erik Mouthaan (@erikmouthaanRTL) August 11, 2018
Is nieuws nieuws omdat er correspondenten zijn?
Correspondenten die ter plekke het nieuws duiden kunnen nog steeds een onmisbare rol vervullen, al wordt die, met de snelle nieuwsvoorziening via het internet veel minder exclusief. Niet altijd is hun ‘meerwaarde’ onaantastbaar.
Ik besef ook wel dat bij hun in de soms verre en niet altijd comfortabele oorden de schoorsteen moet roken of de airco moet draaien; dus reportages zonder actualiteitswaarde of dringende noodzaak passen mogelijk in een verdienmodel. Zo zag ik alweer een tijd geleden op het journaal een uitvoerige reportage over een Braziliaanse stad, waar een woonwijk door boze bewoners was gekraakt. Is zo’n bericht dringender dan bijvoorbeeld de recente kraakacties van de groep uitgeprocedeerden in Amsterdam?
De presidentsverkiezingen in Zimbabwe zijn ongetwijfeld belangrijk, zeker voor dat land zelf en voor de naaste omgeving, maar was het echt zo urgent om daar in het journaal dagenlang uitvoerig over te berichten? De correspondent, gevestigd in Zuid-Afrika, deed voortreffelijk werk, maar ik hoor hem toch maar weinig over, om maar eens wat te noemen, de ‘plaasmoorde’ en de kritische politieke situatie in het land van zijn standplaats.
Hezbollah
Dat gevoel heb en had ik ook bij onze man in Beiroet. Over de oorlog in Jemen wordt vandaar uit toch voornamelijk van achter het bureau bericht. Toch ligt er, even ten zuiden van zijn standplaats, een gigantisch arsenaal aan wapens en raketten: Hezbollah heeft daar een immense wapenvoorraad opgeslagen voor een oorlog met Israel. Ik kan me vergissen, maar de correspondent ter plekke is daar nooit poolshoogte gaan nemen. Waar heb je journalistiek voor, zou je je bijna gaan afvragen. Maar ja, gevaarlijk natuurlijk.
Nee dan is Jeruzalem comfortabeler: de journalistendichtheid daar wordt elders in de wereld, New York en Washington wellicht uitgezonderd, nergens overtroffen.
Onlangs toog de correspondent in Parijs naar het stadje Eymet in de Dordogne. “Frans dorp loopt vol met brexit-vluchtelingen”, berichtte hij. Nou ken ik dat plaatsje redelijk goed: er woonden al veel Engelsen vóór de Brexit en het aantal neemt zeker toe (‘zwaan kleef aan’), maar om nu te zeggen dat dat ene stadje model staat voor de vlucht van Engelsen naar het continent, is sterk overtrokken: het aanbod van huizen overtreft in Eymet nog steeds in vergaande mate de vraag. Ik heb het nog onlangs kunnen vaststellen.
Dus wat is hier nieuws?
Keuzes
Journalistiek is het maken van keuzes, maar gebeurt dat steeds weloverwogen, met uitsluiting van eigen voorkeuren? Staat de ophef in onze media over het misbruik van katholieke geestelijken in de VS wel in verhouding tot het bijna stilzwijgen van diezelfde media over de ‘grooming-epidemie’ in Engelse steden als Rotherham, Telford en Newcastle?
Bladvulling
Twitter-draad Jeroen Weghs
Bladvulling in kranten kun je, al dan niet geërgerd, overslaan. Met onzinberichten en overtrokken aandacht voor non-issues op radio en TV is dat lastiger. Interessant hoor, dat bewoners van een Drents dorp zich hebben ontfermd over hun bijna verdwenen dorpscafé, maar zo ken ik talrijke bewonderenswaardige burgerinitiatieven in het land.
Voorlezen
Journalistiek moet ook meer zijn dan het voorlezen en bespreken van persberichten van NGO’s, actiegroepen als Milieudefensie, Urgenda, Greenpeace en meer obscure clubs. De media lijken soms wel een heel gemakkelijke prooi voor de communicatiestrategen. die dankzij de wildgroei aan communicatiewetenschappers een vrij schootsveld hebben gecreëerd. Maar zendtijdvulling en reuring behoren niet de criteria zijn voor het brengen van nieuws.
Waarheidsgehalte
Objectieve, waardenvrije journalistiek is een nastrevenswaardig en verheven ideaal. Het besef dat journalisten zelf en de redacties telkens keuzes (moeten) maken, relativeert het absolute geloof in de waarheidsgehalte van het nieuws. Van dat besef zouden ook journalisten en redacties doordrongen moeten zijn.
Wat minder vaak de morele meetlat hanteren zou al aardig helpen. Goede journalistiek is in staat de nieuwsconsument te overtuigen van hun vakbekwaamheid: ondanks altijd aanwezige beperkingen, met betrokkenheid en distantie, geloofwaardige berichtgeving te leveren.
Nieuws is geen heilige graal die door ingewijdenen wordt gedolven en van het stof wordt ontdaan, maar het product van keuzes en selectie. Mensenwerk.
Nieuws is nieuws omdat er nieuws op staat.
Over de auteur
- Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).
Recent gepubliceerd
Antisemitisme6 november 2023Huiveringwekkend: antisemitisme is weer volop aanwezig
Islam/Moslims13 oktober 2023Moreel kompas is afwezig bij verslaggeving over Israël
Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling
Jaren geleden hoorde ik een definitie van nieuws. Die luidde? “Nieuws is datgene, dat de NOS achterwege laat”. Journalisten en redacties zitten gevangen in hun eigen (voor)oordelen, omdat zij de feiten modelleren naar hun opvattingen in plaats van andersom. Overigens is dat proces al tientallen jaren gaande. En hoewel velen dit onderkennen, vormen degenen, die graag feitelijk en zo objectief en evenwichtig mogelijk nieuws willen, een amorfe massa, die geen vuist kan maken. En daarvan profiteert het links-liberale establishment, dat al jaren lang de media domineert. Dat betekent, dat op den duur feiten en hun context ondergesneeuwd raken. Door het miserabele (en bepaald niet waardenvrije) geschiedenisonderwijs zullen komende generaties een beeld van het verleden krijgen, dat op gespannen voet staat met hetgeen daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Zorgelijk.
Van alle “nieuws” wordt gewoon eerst de propaganda waarde bepaald, bezien vanuit een links oogpunt, en dat bepaald dan vervolgens de publicatie prioriteit, waarbij alle nieuws met een negatieve propaganda waarde rechtstreeks in het ronde archief, ook wel eens een vuilnisbak genoemd, verdwijnt.
Vervolgens hebben we dan nieuws dat zo op de buis kan, en nieuws dat eerst nog wat gemanipuleerd moet worden.
Dan heb ik het bijvoorbeeld over wat ene zekere Donald Trump zo allemaal verkondigt, diens over het algemeen logische en steekhoudende betogen moeten eerst even op de linkse knip en plak tafel in geraaskal gewijzigd worden alvorens het geschikt is voor massa consumptie middels het NOS journaal.
En ook het luid aankondigen van allerhande zaken die “rechts” in een kwaad daglicht stellen, ook als die zich naderhand helemaal niet manifesteren, dienen een propaganda doel.
Het percentage kijkers dat zich naderhand afvraagt waar deel twee gebleven is gaat namelijk nooit groot wezen, het merendeel van de kijkers gaat er, als er geen verdere berichtgeving volgt, gewoon van uit dat zij het dan wel gemist zullen hebben.
En zo maak je dan, beetje bij beetje, middels insinuatie, leugen, en bedrog, je politieke tegenstanders zwart.
Er worden in de media, met het NOS journaal voorop, gewoon al decennia lang hele vieze propaganda spelletjes gespeeld.
En dat is het directe gevolg van media en journalistiek opleidingen waar linkse opleiders en besturen alle niet linkse studenten stilletjes lozen.
Helaas heeft het stemvee dat allemaal niet in de gaten, het vertrouwen in de media in het algemeen en het staatsjournaal in het bijzonder is nergens zo groot als in Nederland.
Ene zekere Joseph Goebbels, meester in de propaganda, heeft ooit gezegd dat de beste propaganda die propaganda is waarvan de doelgroep niet in de gaten heeft dat het propaganda is, tel uit je winst.
Diezelfde meneer heeft ook eens gezegd dat hoe groter de leugen is des te meer mensen deze zullen geloven, en dat als je een leugen maar vaak genoeg herhaald deze vanzelf waarheid wordt.
Weet je ook meteen waarom de media geen kans voorbij laten gaan om nog eens even een keertje te herhalen dat door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde een bewezen feit is.
Voor echt en ongekleurd nieuws kun je in Nederland helaas enkel op het Internet terecht.
En dat is dan meteen ook de reden dat onze “democratie” zo lekker functioneert.
De vraag “wat is nieuws” zou niet belangrijk zijn als de MSM redelijk neutraal in hun berichtgeving zouden zijn. Iedereen snapt dat een busongeluk in Nederland meer nieuwswaarde heeft dan een vergelijkbaar busongeluk in New York of Djibouti. Anderzijds zal nieuws uit New York of Djibouti ook niemand irriteren. Mensen zullen na 19 minuten ellende ook geen moeite hebben met een “licht” berichtje over geredde kuikentjes of een wedstrijdje strandkastelen bouwen.
Maar die partijdigheid. Dat irriteert.
De genoemde voorbeelden zijn slechts het topje van de ijsberg. Ik ken letterlijk tienduizenden voorbeelden waarbij berichtgeving geen enkel ander doel lijkt te dienen, dan “politieke opvoeding”, zoals dat in de USSR heette. Het nieuws lijkt neutraal als het over onbelangrijke zaken gaat. Maar bij onderwerpen als immigratie, islam, EU, nepnieuws, Trump, milieu, criminaliteit en referenda hoor je altijd maar één kant van het verhaal. De andere kant wordt ongezien weggezet als “populistisch”.
Dat is kwalijk, maar veel kwalijker is dat de meningen die we krijgen opgedrongen toevallig ook de meest achterlijk denkbare zijn. Denk aan slogans als “islam = vrede”, of EU = welvaart”.
Geen zinnig mens kan dergelijke kretologie toch serieus nemen?
Ook dat onderwerp “nepnieuws”; dat is letterlijk het beste voorbeeld van nepnieuws. Er zijn geen concrete voorbeelden gevonden van “Russisch nepnieuws”, integendeel; de weinige voorbeelden die werden gegeven zijn inmiddels weerlegd.
https://saltmines.nl/2018/01/21/afgang-voor-brussel-eu-nepnieuwsdatabase-blijkt-een-totale-hoax/
Het enige dat inmiddels zeer waarschijnlijk kan worden geacht, is dat niet alleen DENK en de EU troll accounts aanmaken; maar dat alle partijen dat ook in Rusland zouden kunnen doen. Zo zouden zowel het Brexit- als het Remain- kamp daar gebruik van hebben gemaakt, al horen we uiteraard alleen over het Brexit-kamp.
Maar een troll account alleen bewijst nog niet dat er nepnieuws wordt verspreid.
Laat staan dat mensen daar in trappen, de berichten geloven.
Laat staan dat daarmee verkiezingen worden gewonnen.
Toch wordt die absurde gedachte wel keer op keer herhaald… En erger; gebruikt om censuur in te voeren. En de MSM vinden het prima, ze zijn kennelijk vergeten dat zij als journalisten het meest te vrezen hebben van censuurcommissies die bepalen wat het publiek mag weten.
( ) geschikt voor publiek.
( x ) ongeschikt voor publiek.
Wat de NOS laat zien is op eenzelfde hoogte als de censuur die Noord-Korea toepast.
Wij kijken hoegnaamd niet meer naar nieuws dat in Nederland wordt verspreid.
Het is onbetrouwbaar en maar al te vaak achterhaald door nieuwe feiten.
Niemand in Hilversum houdt van Trump dus wordt hij kapot gemaakt. Daarentegen is alles van Frau Merkel wunderbar en hoor je over haar nooit iets van kritiek. Ziet u ooit wel eens een item over b.v. Polen of Hongarije met wat diepte en info waar je wat aan hebt? Nooit.
Wat er Zuid-Afrika gaande is? Nee, want dat ligt moeilijk. Anders moet je gaan zeggen dat die zwarten daar een misdadig en moordzuchtig volkje zijn. Dus zwijgt Hilversum.
Ik wacht vol spanning op een documentaire over nat behangpapier in vochtige kelders.
Heb de black label al binnen handbereik.
[…] meer alle berichtgeving en analyse in de reguliere media voor zoete koek aan. Daar schreef ik al eerder […]
Niet (teveel) naar de MSM kijken, en vooral zorgen voor een aantal gespreide, zelf uitgezochte nieuwsbronnen.
Vanmorgen ving ik toevallig op dat men zich druk maakte over de kijkcijfers van gisteravond van de “late night shows” van de bekende agitprop journalisten. Pauw had 750.000 kijkers, Huys ook. Wie interesseert dit nou, behalve deze vergrote ego’s zelf?
Ik wist niet dat er nog mensen zijn die naar de nos kijken.
‘ Is nieuws nieuws omdat er nieuws opstaat ‘ ?
Het antwoord is nee, Freek.
Vanuit de IT weet ik dat een toegespitste verzameling gegevens, informatie kan zijn voor de juiste ontvanger. De rest is waste.
Dat weten ze bij de msm ook wel en daarom slaan ze ons dood met een onbelangrijke/ongerichte bulk aan non-gegevens.
Bv,
je vraagt info over vakantie in Griekenland en je ontvangt een prachtige brochure over Zuid-Spanje, dan is dat voor jou geen nuttige info.