Journalisten als hoeders van het juiste oordeel en de goede smaak
Collega’s wordt de maat genomen zonder in te gaan op argumenten
Titelfoto: CC0
De journalistiek heeft nu meer dan ooit, zo wordt gezegd, de taak om de lezers te informeren met geobjectiveerde, feitelijke, dubbelgecheckte berichtgeving en doordachte analyses, zodat die zich zelfstandig een oordeel kan vormen. De veelbezongen poortwachters van de democratie en de democratische rechtstaat. Lukt dat ook?
Ik heb me al vaker verbaasd over de eigendunk van media en journalisten. Begrijp me niet verkeerd; ik ben een hartstochtelijke nieuwsconsument, maar ik neem al lang niet meer alle berichtgeving en analyse in de reguliere media voor zoete koek aan. Daar schreef ik al eerder over.
➰
Morele vermaningen
Er wordt beweerd dat de functie van de reguliere media belangrijker is geworden. Met de komst en het enorme bereik van de sociale media zouden leugens, halve waarheden, ongeverifieerde berichtgeving en fake news, het zicht van de burger op de werkelijkheid ontnemen. Althans, dat is wat ons dagelijks wordt voorgehouden.
Nou, daar valt best wat bij aan te tekenen. Misschien ben ik ook niet maatgevend, maar ik heb het gevoel dat ik me steeds meer een weg moet zien te banen in een woud van diepzinnig bedoelde beschouwingen, morele vermaningen, opgeblazen illustraties en in een ‘vergaarbak’ van opinies. Veel ‘agenda-journalistiek’. De (digitale) krant als een soort Winkel van Sinkel waar je, na enig zoeken, altijd wel wat van je gading kunt vinden. De krant als ‘een meneer met een bezonnen mening’, waar je eigen opvattingen een spiegel wordt voorgehouden, die is verleden tijd.
➰
Mutual Admiration Society
Maar gelukkig zijn er ook nog steeds journalisten, opinievormers en columnisten die hun vak verstaan. Maar dan valt me toch – en misschien de laatste tijd meer – steeds vaker op dat journalisten, die zich zonder gêne de titel ‘gezaghebbend’ hebben laten aanmeten, zich met graagte mengen in discussies op Twitter, met uitgesproken standpunten. Of ze betuigen adhesie aan artikelen of tweets van gewaardeerde collega’s. Een beetje klef soms; een beetje van” ik vond jou goed joh, hoe vind je mij?”
Amerikanen hebben daar zo’n mooie uitdrukking voor: MAS ( Mutual Admiration Society): alsof ze als het ware behoren tot een exclusief clubje van wederzijdse bewonderaars. Maar wee je gebeente als je daar buiten valt: dan krijg je een spervuur van kritiek over je heen, toegejuicht en vermenigvuldigd door medestanders. Je ziet dat dagelijks: collega-journalisten en columnisten als Wierd Duk, Leon de Winter, Syp Wynia, Martin Sommer, Sylvain Ephimenco e.a. worden neerbuigend weggezet door dat zichzelf redelijk en weldenkend achtend gezelschap.
Advies aan kijkers #nosjournaal ! Waak in 2019 voor Hilversums bashen van #Trump & VS, #Poetin & Rusland en May & #Brexit. Laat u niet leiden door #NOS wensdenken over #EU, Rutte, Timmermans & Merkel, maar respecteer landen/burgers die daadwerkelijk voor onze vrijheid vochten.
— Arnold Karskens (@arnoldkarskens) January 1, 2019
➰
Schimpscheuten
Kritiek mag, moet zelfs, maar het valt mij steeds vaker op dat, kennelijk bij gebrek aan redelijke argumenten, al heel snel afgedaald wordt tot schimpscheuten en ongefundeerde kritiek. Er lijkt een soort ‘ijzeren gordijn’ te zijn opgehangen tussen journalisten die zich graag als progressief zien en hun als rechts weggezette collega’s, tegen wie ze zich vol venijn en neerbuigend afzetten. En dat vind ik kwalijk, althans op z’n minst opmerkelijk. Juist ‘bedachtzame en ruimdenkende’ journalisten en redacteuren zouden moeten openstaan voor meningen van anderen, voor debat .
Hoe zij zich door ongefundeerde (emoties?) opinies kunnen laten meesleuren, bleek onlangs bij de lange boze eruptie van de Delftse professor of Climate Design and Sustainability Van den Dobbelsteen op Twitter over het manifest van de 24 deskundigen tegen het klimaatbeleid waaraan De Telegraaf een artikel wijdde (‘Wetenschap in plaats van emotie’).
Goedemorgen wakkere lezers van de @telegraaf, zaterdag gaf uw krant, onder de titel ‘Wetenschap in plaats van emotie’, een podium aan een stuitend manifest tegen de aanpak van het klimaatprobleem.
— Andy vd Dobbelsteen (@dobbelska) December 31, 2018
Een draadje van een wetenschapper die niet langer stil wil blijven over nonsens.
Deze tweet werd met enthousiasme geretweet door tal van mensen die zich er op voor laten staan dat ze zich aan de goede kant van het klimaatdebat bevinden. Onder hen tal van die weldenkende journalisten die zich de kans niet lieten ontnemen om collega’s Wierd Duk en Marcel Vink weer eens de maat te nemen. Inmiddels is het betoog van Van den Dobbelsteen messcherp ontleed en onderuitgehaald door Frank van Dorp (@teapot_russels) op zijn blog Saltmines.nl.
https://twitter.com/jetpack/status/1080504392611258368
Maar waar komt die houding vandaan? Heeft het te maken met onzekerheid? Dreigen ze hun monopolie op ‘het nieuws’ kwijt te raken en nemen ze – met gelijkgezinden – hun toevlucht in een soort van activisme?
➰
Linkse vijandigheid
Onlangs kwam mij in Quilette een interessant artikel van Matthew Blackwell onder ogen, getiteld The Psychology of Progressive Hostility, waarin hij schrijft: “So how and why have these activists become so intolerant and horrible to deal with? Part of this hostility can be explained by a wilful ignorance and incuriosity about ideas with which they disagree.” De auteur stelt verder: “To put it bluntly, Haidt and his colleagues found that progressives don’t understand conservatives the way conservatives understand progressives.”
Hij komt tot de conclusie dat: “The conservative hears the progressive’s latest demands and says, “I can see how you might come to that conclusion, but I think you’ve overlooked the following…” In contrast, the progressive hears the conservative and thinks, “I have no idea why you would believe that. You’re probably a racist.”
Inderdaad: dat zien we steeds vaker: journalisten die elkaar, als hoeders van het juiste oordeel en de goede smaak, de maat nemen, zonder in te gaan op argumenten.
Over de auteur
- Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).
Recent gepubliceerd
Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling
Migratie9 juli 2023Hoe opgeklopt optimisme veranderde in vruchteloos vooruitschuiven
Politiek Nederland27 mei 2023Worden we met een republiek pas een echte democratie?
Ideologische en/of religieuze gelovigen lijden aan dogma. Denkbeelden die niet passen mijden zij zoveel mogelijk. Als cognitieve dissonantie dreigt worden zij agressief.
Teapot is altijd geweldig met zijn feitenanalyses. Teveel feiten, daar kunnen veel progressieve mensen niet zo goed tegen.
Heb even gekeken naar het stuk van Russell’s Teapot. Zeer degelijke analyse, inderdaad. De arme Prof.dr.ir. A.A.J.F. van den Dobbelsteen van de TU Delft en de ABN AMRO Duurzame Top 50 kan wel inpakken. Het is diep triest dat door de Dobbelstenen van deze wereld de nieuwsgaring verstoord, de discussie gesmoord, en de besluitvorming gestoord wordt. Zelfs ik was begonnen te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de opstellers van het “Nieuw Klimaat Alarm” zoals Kees Lepair, ook al was ik het wel eens met de strekking van het manifest, namelijk: (1) de doelstellingen van de klimaatwet zijn onhaalbaar; (2) de voorgestelde maatregelen zullen leiden tot een sociale en economische catastrofe; (3) met wind, zon en biomassa gaan we het niet redden; en (4) er zijn betere alternatieven. De reden voor mijn twijfel was het feit dat het manifest in de pers onbesproken is gebleven. Een van de vragen die blijven liggen is waarom de groene khmer zich verzet tegen veilige Thorium reactoren. Zou het zijn omdat ‘onbeperkte’ energie zal leiden tot ‘onbeperkte’ consumptie en daardoor indirect weer andere milieuproblemen (bijv. ‘onbeperkte’ bevolkingsgroei)? Dat zou ik nou wel eens willen weten. Je kunt iedereen tenslotte van alles in de mond leggen, maar dan vallen we zelf in de valkuil van de stroman, net als Dobbelsteen beoogde (of zeker net zo erg: niet eens door had).
Eerst even over het stuk van Michael Blackwell: het probleem is dat zowel Jacques Derrida als Ayn Rand in zekere zin gelijk hebben. Wat men zich niet realiseert is dat ze verre van volledig gelijk hebben. Hun theorieen zijn verwerpelijk, maar hun inzichten zijn de moeite waard. Maar nu over het klimaatprobleem. Bij de oplossing ervan worden we gegijzeld door de “khmer verts” om met Ephimenco te spreken. Het probleem begint al met te spreken van ‘het klimaatPROBLEEM’ en de OPLOSSING. Het zou beter te zijn om te spreken van een klimaatVERSCHIJNSEL. De vraag is dan hoe we met dat verschijnsel omgaan, hoe we het benaderen, niet hoe we het oplossen. Zonder deze tussenstop krijgen we gegarandeerd een klap van Maslow’s hamer: “”if all you have is a hammer, everything looks like a nail” De groene khmer heeft namelijk zo’n hamer: minder uitstoot! Op zich is niemand het daarmee oneens, al is het maar vanuit het oogpunt van efficientie. Maar als het blind wordt toegepast, dan mist het zijn doel. Daarop zal men tegenwerpen dat met de rapporten van het IPCC in de hand men toch moeilijk blind genoemd kan worden. Nee, maar de vergelijking met Copernicus dringt zich op. Copernicus had rond 1500 een prachtige oplossing voor de lus in de baan van Mars bij Ptolemeus. Galilei kreeg bijna anderhalve eeuw huisarrest omdat hij Copernicus bleef verdedigen, een astronomisch-wiskundig hoogstandje voor die tijd. De kerk bleef hameren op een zwak puntje in Galilei’s betoog. Dat puntje was niet irrelevant in de zin dat het voorkwam dat de internationale wetenschappelijke gemeenschap, of in ieder geval een stel geleerde jezuieten, het paradigma van Ptolemeus (inclusief hemel en hel) op moesten geven. Op dat punt zitten we nu ook met het klimaat.
Goed stuk, ook dat van Blackwell trouwens.
Het is inderdaad opvallend dat de linkse kerk altijd zo extreem onredelijk is. Een klein meningsverschil leidt direct tot vergaande scheldpartijen, intimidatie en agressie. Ook binnen de eigen groep; neem linksactivist Anne Fleur Dekker:
– Gevierd toen ze nog opriep tot het ontslaan van Holman en het stenigen van Wilders.
– Massaal ontvriend, beledigd en belasterd toen ze zich tegen jodenhaat uitsprak.
Oorzaak is volgens mij dat de linkse kerk eigenlijk altijd ongelijk heeft. Of ze het nu hebben over de EU, Israël, Wilders, Trump, immigratie, islam, klimaatbeleid, democratie of censuur; ze zitten er altijd ver naast.
Het socialisme is een religie zonder god en zonder hemel. Wat dan overblijft is een sterfelijke dictator en een “arbeidersparadijs” van hongersnood en concentratiekampen. Socialistische landen gaan altijd failliet, dus die hobby’s kunnen alleen overleven in kapitalistische landen. Omdat ondernemers en arbeiders daar ongevraagd een groot deel van hun belastingafdrachten overhevelen naar falende activistenclubjes en subsidiesponzen.
Kritiek op die dogma’s is daarom ook kritiek op de inkomstenbron van linkse pausen; belastingverspilling. Vandaar hun felle reacties. En hun volgelingen gaan daar blind in mee, ook al verdienen ze daar zelf misschien niks aan.
Vroeger heb ik achter de IJzeren gordijn stiekem naar de Voice of Europe geluisterd. Nu ben ik in de vrije wereld blij met OpinieZ. Het heet van de regen in de drup, wachtend op regen.