Coronawet: durft Den Haag decentraal?
Er is een meer democratisch alternatief
Titelfoto: Demonstratie te Den Haag tegen de Noodverordening (22 juni 2020) door Roel Wijnants, gepubliceerd onder CC BY-NC 2.0.
Het is wat een langer proces geworden dan de minister voor ogen had, maar begin september zal de ‘Coronawet’ – officieel Tijdelijke wet maatregelen COVID-19 – behandeld worden door het parlement. De kern van mijn pleidooi is: geen landelijke Coronawet, maar een decentrale aanpak. Laat de regelgeving over aan de eerste overheid, de gemeenten. Dat is dichtbij de inwoners en democratische legitimatie is gegarandeerd.
Huiswerk
Op 13 juli jl. heeft het kabinet de wet al eens ingediend bij de Tweede Kamer, maar de minister werd door de Kamer teruggestuurd om het huiswerk over te doen. Het doel van deze Coronawet is om de juridische basis van de coronamaatregelen beter te regelen. Op zich natuurlijk een uitstekend doel: via de voorzitters van de veiligheidsregio’s ‘per noodverordening’ regeren is geen gewenste en duurzame situatie. Er is echter een alternatief voor deze Coronawet die meer tegemoet komt aan de geuite bezwaren.
Wie controleert & corrigeert de voorzitters van de veiligheidsregio's? In ieder geval niet de gemeenteraden en ook niet het parlement. Dit noodbestuur – bedoeld voor korte crisisbestrijdiing – duurt te lang (al ca. 6 maanden). https://t.co/bn8BinUApM
— Wim Voermans (@wimjmvoermans) August 20, 2020
Veiligheidsregio’s
Tot een half jaar geleden hadden veel mensen nog nooit van een veiligheidsregio gehoord. Daarom even kort de structuur. Sinds 2010 is de Wet veiligheidsregio’s van kracht. Nederland is verdeeld in 25 veiligheidsregio’s, die allen een ‘gemeenschappelijke regeling’ zijn van de deelnemende gemeenten. De Burgemeesters vormen het bestuur van de verschillende veiligheidsregio’s. De burgemeester van de grootste gemeente in de regio is voorzitter. Eén van de taken van de veiligheidsregio is rampenbestrijding en crisisbeheersing. Hiervoor is een effectief opschalingssysteem bedacht, de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP). Er zijn zes GRIP-treden: GRIP 1 t/m 5 en GRIP-Rijk. Het komt er kort gezegd op neer dat hoe groter de ramp of crisis, hoe meer coördinatie er nodig is en dus hoe hoger de GRIP-trede.
De situatie nu
Sinds begin maart geldt in heel Nederland GRIP 4. Gevolg hiervan is dat de veiligheidsregio kan beschikken over allerlei crisisfunctionarissen die ingezet worden voor een gecoördineerde regionale aanpak van de coronacrisis en dat was, zeker in de beginmaanden, hard nodig. GRIP 4 heeft ook bestuurlijke gevolgen. Er wordt een Regionaal Beleidsteam (RB) gevormd bestaande uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten en de voorzitter hiervan vaardigt noodverordeningen uit die rechtskracht kunnen hebben in het hele gebied van de betreffende veiligheidsregio. Oftewel: niet de burgemeesters van de afzonderlijke gemeenten, maar de voorzitters van de veiligheidsregio’s zijn bevoegd om, voor de aanpak van het coronavirus, de openbare-orde bevoegdheden van de burgemeester uit te oefenen.
De voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s nemen zitting in het landelijke Veiligheidsberaad, dat bedoeld is voor onderlinge afstemming en bijvoorbeeld overleg met de minister.
Geen democratische controle
Het is een gegeven dat de burgemeesters en vooral de voorzitter van de veiligheidsregio nu veel voor het zeggen hebben, zonder democratische controle. In een crisissituatie, waarbij de situatie schreeuwt om snelle coördinatie, afstemming en besluiten, kan dit natuurlijk erg nuttig en efficiënt zijn. Democratische verantwoording kan dan achteraf plaatsvinden. De GRIP-structuur is nooit echt bedoeld geweest – of ingericht voor – langdurige crisissituaties zoals nu.
Het gebrek aan democratische controle begint pijn te doen: Nederland wordt al bijna zes maanden ‘per noodverordening’ bestuurd. Logisch dus dat er naar een alternatief gezocht wordt voor deze ongewenste situatie, maar hoe schaal je af terwijl een aantal maatregelen uit de noodverordeningen (bijvoorbeeld afstand houden, geen grote groepen) nog wel wenselijk zou kunnen zijn? Het kabinet denkt dit alternatief te bieden via de Tijdelijke wet maatregelen COVID-19.
Ach #bloemschoen @hugodejonge wat snap je nou niet? Nederlanders willen een democratisch land blijven. https://t.co/5OgUUv7U4j
— Marnix van den Broeke (@MarnixvdBroeke) August 21, 2020
Kritiek
Van alle kanten is er kritiek op de Coronawet: van hoogleraren, rechters, advocaten, gemeenten, raadsleden enzovoort. Ik beperk mij hier tot de democratische legitimatie en de verhouding tussen het rijk en gemeenten, oftewel centraal tegenover decentraal.
Het kabinet stelt in de memorie van toelichting op het wetsvoorstel dat de democratie op lokaal niveau versterkt wordt. Het is echter totaal onduidelijk op welke manier dan. Het kabinet stelt dat “de voorzitter van de veiligheidsregio na afloop van de crisis verantwoording aflegt aan de raden van de betreffende gemeenten”. Dit gebeurt schriftelijk en eventueel mondeling. Maar bij 93% van de gemeenten is de voorzitter de burgemeester van een andere gemeente, waardoor de raad niet of nauwelijks echte verantwoording kan vragen of ergens consequenties aan kan verbinden.
Daarbij blijft de huidige structuur (aanwijzingen van de minister, gevolgd door noodverordeningen van de voorzitters van de veiligheidsregio’s) bestaan. In de praktijk komen de burgemeesters met dit wetsvoorstel onder toezicht te staan van de voorzitter van de veiligheidsregio, de burgemeester van de grootste gemeente in de regio.
Veelzeggend is de reactie van de VNG: “Er wordt centraal bepaald, lokaal zijn alleen ontheffingen mogelijk…Daarmee is de democratische legitimatie van besluiten op lokaal niveau verwaarloosbaar“.
Democratisch alternatief
Hoewel voorzichtigheid geboden blijft, is de huidige situatie met COVID-19 niet meer te vergelijken met die in het voorjaar. Een meer regionale aanpak ligt dan ook voor de hand: maatregelen kunnen per gemeente of regio op- of afgeschaald worden afhankelijk van de situatie in dat gebied. Gemeenten hebben een prima werkend alternatief voor de Coronawet, namelijk de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), de wetgevende regeling op gemeentelijk niveau.
Uiteraard is het voor enkele specifieke maatregelen, zoals de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer, handig dat deze landelijk (door kabinet en parlement) geregeld worden, maar het leeuwendeel van de maatregelen kan prima gemeentelijk vastgelegd worden. Mind you: het afgelopen jaar hebben de gemeenten met hun BOA’s het overgrote deel van de handhaving van de maatregelen voor hun rekening genomen. Vastleggen in een APV is dus eigenlijk een hele logische stap.
Een onafhankelijk bureau gaat evalueren hoe de Veiligheidsregio Flevoland de afgelopen maanden is omgegaan met de coronacrisis. Voorzitter Franc Weerwind heeft daartoe opdracht gegeven. https://t.co/JY8NxgfzyZ
— Omroep Flevoland (@OmroepFlevoland) August 27, 2020
Rol gemeenteraad
Gaan gemeenten dan niet allemaal gekke en gevaarlijke dingen doen? Nee, dat gaan ze niet. Het grote voordeel van vastleggen in de APV is namelijk dat wijzigingen door de gemeenteraad moeten worden vastgesteld. Democratische controle door de 8619 raadsleden in Nederland is daarmee gewaarborgd. En deze mensen zitten niet ergens ver weg in Den Haag, maar wonen in uw dorp of wijk.
Daarbij komt dat samenwerking bij de gemeenten in de genen zit: gemeenten in hetzelfde verzorgingsgebied of regio zullen de APV op elkaar afstemmen en waarschijnlijk de veiligheidsregio hier een rol in laten spelen.
Omdat het in de praktijk wat lastig is om een APV binnen een paar weken aan te passen, kan in spoedeisende gevallen de burgemeester gebruik maken van zijn/haar noodbevoegdheden zoals vastgelegd in artikel 175 en 176 van de Gemeentewet. Op de eerstvolgende vergadering van de gemeenteraad kunnen deze uitgevaardigde voorschriften al dan niet bekrachtigd worden. Hiermee worden de burgemeesters weer in de rol gezet die hen wettelijk toebedeeld is.
Decentraliseren kun je leren
De Tijdelijke wet maatregelen COVID-19 is overbodig. Gemeenten kunnen een praktisch en meer democratisch alternatief bieden. De grote vraag is alleen: durft Den Haag nog verantwoordelijkheden decentraal neer te leggen?
Over de auteur
Dat gemeenten niet kunnen omgaan met vrijheden om burgers beperkingen op te leggen is al bewezen. Een markt wordt plotseling ontruimd omdat een idioot achter een camera het te druk vindt. Eenrichtingverkeer a la carte op willekeurige momenten. Idioten van de zogenaamde handhavingsteams die gewoon even achter de voordeur komen kijken. Zo kunnen we nog wel tientallen regeltjes benoemen waar burgemeesters en wethouders niet mee om kunnen gaan omdat ze altijd het beste jongetje van de klas willen zijn.
Andre zegt het al , corona is niet nieuw, het ringvirus is oud en kan in vele gedaantes terugkeren. Telkens zou dan bij een opleving van een corona variant de meest absurde beperkingen kunnen worden opgelegd. Ik blijf me afvragen wat er zo bijzonder is aan corona ten opzichte van influenza. Ik ben dus faliekant tegen elk soort wetgeving om zogenaamde killer virussen te beheersen.
De politiek misbruikt wel het moment om allerlei wetgeving erdoor te drukken die geen enkele binding heeft met corona. Het stemvee zwijgt en is zo gehersenspoeld dat men akkoord gaat met het ontnemen van grondrechten. Erg zorgelijk
Helemaal eens, die wetgeving op niets anders gebaseerd, dan de wens van “sommigen” om controle over alles te versterken, moet van tafel!
Alle “besmettingen” van de afgelopen weken – duizenden zoals ze steeds beweren- hebben niet geleid tot zieken. Nog 30 I.C patiënten in de ziekenhuizen zoals hedenavond zichtbaar in het journaal die daar al 4 maanden + liggen. Geen nieuwe gevallen en toch een boek vol krankzinnige maatregelen waar zelfs de ontwerper schijt aan heeft. Kennelijk is covid niet zo besmettelijk of is het hele gezelschap van grapperhaus in quarantaine gegaan en worden ze gecontroleerd ? . 15.000 man op de Dam in Amsterdam en geen zieken. Het aantal besmettingen zal me worst zijn. Het gaat om het aantal zieken en I.C opnames en die blijven ver achter van wat men ons wil doen geloven.
Stop de corona idioterie , kom op voor uw vrijheden die zwaar bevochten zijn.
Wat slim van onze regering. Corona bestaat al duizenden jaren en zal nog duizenden jaren bestaan. Zal dus periodiek door genetische mutatie, net als bij griep het geval is, weer slachtoffers eisen. En dus periodiek een nieuwe aanleiding vormen voor het afkondigen van beperkende maatregelen.
Ik hoor nu al Rutte oreren:
‘We moeten een derde/vierde/vijfde golf zien te voorkomen….samen’ (het woordje samen is een van die zaligmakende cliché’s in Den Haag)
En het is natuurlijk een schitterend excuus om de verkiezingen van maart 2021 uit te stellen…laat die nou bijna precies gehouden worden rond de 1ste verjaardag van de eerste golf?!
Alles in het belang van de volksgezondheid. Die niet bedreigd wordt en dat is wel zo prettig, want dan kan de regering na afloop altijd zeggen dat de maatregelen hebben gewerkt. En dat die beperkende maatregelen ook een sterke daling van CO 2 uitstoot en het vliegverkeer sterk doen afnemen, is echt bijvangst.
Vervolg:
Er is in onze media duidelijk sprake van ‘politiek gestuurde informatie’ waarbij elke tegenwoord niet geduld wordt! Het gaat onze politici, m.i. niet om Corona, maar om de Tijdelijke (zogenaamd), Coronawet of Spoedwet – die doorvoering van allerlei dubieuze wetten mogelijk moet maken – er doorheen te krijgen. Doorvoering van deze wet vereist een Noodsituatie en die wordt ons dagelijks aangepraat.
Het is de hoogste tijd dat ‘het woord wordt overgenomen door medici’! Politici en politiek aangestuurde organisaties zoals het RIVM en de WHO hebben m.i genoeg onrust veroorzaakt. Nu graag alleen de aanbevelingen van medici want die hebben verstand van zaken, politici NIET!
Terugkomend op het artikel, daar staat te lezen: Gaan gemeenten dan niet allemaal gekke en gevaarlijke dingen doen? Ik vrees dat ik ‘Ja’ moet zeggen, zeker wanneer raadsleden deel uitmaken van de bekende politieke (kartel)partijen. Zie vooral Amsterdam. Talloze ‘partijburgemeesters’ drukken hun ‘partijvisie’ door en hebben maling aan onze wetten met een puinhoop tot gevolg in veel grote steden. Ook al deze raadsleden gehoorzamen alleen ‘de partij’ en niet de NL.wet en dit wordt gewoon getolereerd zodat we nu zitten met allerlei ‘weigerburgemeesters’.
Er moet geen spoedwet komen. Dat is een instrument dat voortdurend door de Big Pharma kan worden ingezet om grote winsten te maken. En de Jonge hond heeft er geen moeite mee om deze dictaten op te leggen, want zijn banden met Big Pharma zullen hem geen windeieren leggen. Het is dus gewoon gelegaliseerde corruptie en
dat ook nog wereldwijd met Bill de spuiter. Ongehoorde criminele witteboorden.
Mooi verhelderend artikel, echter m.n. aan de top van dit systeem gaat het m.i. faliekant mis, zo constateer ik dagelijks. Het hele systeem drijft op overheidsdienaren die wij zelf hebben gekozen. Onze hoogste dienaren in Den Haag laten zich kiezen op basis van mooie beloften maar voeren uiteindelijk een totaal ander beleid uit dat haaks staat op wat wij als volk van hen verwachtten. Nu komt er een ‘heuse crisis’ (en dat was Corona) en zien we dat de eerste viool gespeeld wordt door onze minister president en een politiek volgzaam hulpje. Op alle mogelijke en onmogelijke manieren worden ‘echte deskundigen’ zoals hoogleraren en artsen, buiten beeld gehouden en hun vakkennis wordt pertinent genegeerd of tegengesproken, zogenaamd op basis van wetenschappelijke gronden! Alle heil moet uit de koker komen van het RIVM dat, gezien alle tegenstrijdige verhalen, aantoonbaar diverse malen de plank missloeg. Ook de medische sector wordt genegeerd (denk aan de brief van 2.000 betrokkenen waarover we niets meer hoorden). Inmiddels stapelen zich de uitkomsten op van allerlei studies in binnen- en buitenland die aantonen hoe de vork werkelijk in de steel zit zoals te lezen op https://zelfzorgcovid19.nl/waarom-groepsimmuniteit-al-bereikt-wordt-bij-10-20-besmettingen-en-lockdowns-zinloos-zijn/. Ook op de site ‘weltschmerz+cafe’ is de voortreffelijke uitleg van o.a. Pierre Capel een verademing na alle paniekverhalen uit De Haag. Ook de onderzoeken van Maurice de Hond geven overduidelijk aan dat er heel wat anders aan de hand is dan wat er bij ons dagelijks wordt ingepompt.
Wordt vervolgd:
Het is ongelooflijk waar democratie overal voor dient. Donkere criminelen ontspringen de dans om de etnische profilering
en corona mag niet bestreden worden omdat afstand tot elkaar en mondkapjes vrijheid beperken. Democratie vormt zo zoetjes aan een ongewenste obstakel. Een virus trekt zich echter niets aan van democratische regels. Een loc down is de meest ingrijpende maatregel voor elke dreiging. Dus moeten andere maatregelen ingevoerd worden en vooral door iedereen nageleefd worden. Het helpt de handhaving niet bepaald als een minister sorry zegt en voor betrouwbaar wordt verklaard door de grootste leugenaar die wij ooit hadden, terwijl een burger die ook per ongeluk in de fout gaat zonder pardon beboet wordt. Waarom is niet iedereen op de groepsfoto beboet? Sinds zulke voorvallen zich voordeden is de betrouwbaarheid van het systeem bedenkelijk. Een massale demonstratie zelf bijgewoond door de activist/burgemeester gewoon omdat het te belangrijk was(voor wie dan?) ontslaat elke burger van zijn plicht en een boete geldt dus niet voor iedereen. Elke poging om de bestrijding van de virus acceptabel te maken voor iedereen betekent dus geen verschillen te maken in de samenleving tussen de mensen van hoog tot laag. Bestrijding daar waar de noodzaak ligt klinkt heel logisch. Je moet je als reiziger dan bij maatregelen neerleggen die plaatselijk verschillend kunnen zijn en die moet je van te voren kennen. Prima, als er maar niet weer een enorme bureaucratische apparaat ontstaat die erger blijkt dan de kwaal. Die gevoel krijg ik een beetje als ik de technische verhaal lees en hopelijk is het eenvoudiger dan het lijkt. Bureaucratie is dodelijker dan een virus en samen zijn ze onoverwinnelijk.
@Ni28. De complete kolder het idee te hebben een virus (om het even welk virus!) te kunnen “bestrijden” of zelfs “uit te roeien” is zo bespottelijk dat een zelf denkend mens daar geeneens aan begint. Maatregelen zijn niet alleen ongewenst, die werken juist ook willekeur in de hand.
Weer een reden temeer om een gekozen burgervader -moeder -x te hebben. Denkt tweeentwintig keer na alvorens impopulaire maatregelen te nemen.
Decentraal is het slechtst denkbare scenario, Corona heeft bewezen dat Centraal geleid en Decentraal geleid gewoon niet werken. Centraal geleid houd in dat er voldoende mensen zijn die CENTRAAL hun werk eens een keer naar behoren gaan doen, los van politiek gestuntel van onze premier en clown de Jonge! Er is gewoon op verschillende ministeries teveel types met belangetje zus en belangetje zo, en dat moet gewoon niet meer kunnen. Willen we het eens een keer goed voorelkaar krijgen en centraal geleid worden, dan moet je daar eens goed over nadenken in het stemhokje volgend jaar!
Wie wil er dan “centraal geleid” worden. Zijn we eindelijk van die verfoeide “Sovjet” ideeën af, komt er toch weer iemand met een stoffertje om deze meuk af te stoffen. Ben het wel eens dat er nu vooral gestunteld wordt.
Zover als het Sovjet systeem is weer een ander uiterste wat ook niet goed werkt. Waar we bij de overheid vanaf moeten is de tig overleg organen en teveel in ambtenaren taal schijven. Gewoon heel korte lijnen die ook daadwerkelijk doen waarvoor ze zijn aangesteld. Den Haag de politiek gooit alles over de schutting en is dan klaar met het probleem, en de gemeentes mogen het dan vervolgens gaan oplossen. Gemeentes die niet bij machte zijn om mensen aantestellen die voldoen aan wat nodig is!
Wat mij betreft gaat het al fout bij de vraagstelling; de vraag moet zijn of vrijheidsbeperkende maatregelen überhaupt nog gerechtvaardigd zijn, centraal of decentraal doet dan helemaal niet meer ter zake.
Het gemeten aantal besmettingen bedraagt momenteel minder dan een procent van de bevolking. Maar goed, niet iedereen laat zich testen dus laten we heel erg ruim genomen er van uit gaan dat het werkelijke aantal besmettelijke personen 4 (!) keer hoger is dan nu gemeten. Dan nóg heb je het over minder dan 2% van de bevolking.
(dan hebben we het dus over 2% van 17,5M is dus 350.000 personen op dit moment)
Er is al – officieel door van Dissel – aangegeven dat COVID-19 voor 98% van de bevolking totaal ongevaarlijk is, ofwel 17.15M personen lopen geen enkel risico.
Met dit soort cijfers zijn draconische maatregelen, vanaf welk niveau dan ook gewoon helemaal niet nodig. We hebben dan ook te maken met een paniek-pandemie. Niet met een of ander killer-virus dat de mensheid bedreigd. Kortom welke maatregelen dan ook, hebben een ander doel dan waarvoor men zegt te zijn. De noodzaak ís er immers niet!
De Democratie in Nederland is al jaren geleden verdwenen en de inspraak is ook al verdwenen nu men te pas en te onpas noodwetjes in elkaar flanst en emmers vol met leugens op de stoep zet van de burgers, zijn nu de Veiligheidsregio’s het afmaak instituut geworden.
De gekozen volksvertegenwoordigers, worden door de Linkse Leugenclub buitenspel gezet, om Nederland kapot te maken.
Stel je voor zo’n speknek die verteld wat ik niet goed doe.
Leef jij gezond knul of l.l je maar naar je verstand bezit.
Schandalig Rutte.
Geen krant is kritisch,geen verslaggever hoor je ergens over,alleen daarom al moeten we geen kranten meer kopen,en de NPO boycotten ,alles stinkt een uur in de wind,gelukkig worden er steeds meer wakker .Politiek en media zijn twee handen op een buik,doktoren die tegen het corona beleid zijn ,en werkelijk goed weten,uitleggen wat er aan de hand is ,worden weggezet als domoren en dat door figuren als Hugo ,en Rutte, die alleen maar omgeven worden door duur betaalde jaknikkers .
Alles is kapot gemaakt,en de banken worden met miljarden gered.
Bandieten zijn het ,en we moeten er snel vanaf .
Nut en noodzaak van deze wet zijn zonder twijfel op z’n zachts dubieus. Lijkt er ook niet echt op dat “corona” het doel is, maar veel meer een soort Big Brother controle. Ik zit persoonlijk niet te wachten op een soort D.D.R. 2.0 die onze overheid in de persoon van Hugo de Schone aan het optuigen is.
Door wie en waarom worden deze maatregelen aangestuurd?
Zou graag antwoord op deze vraag krijgen.
Dat is dichtbij de inwoners en democratische legitimatie is gegarandeerd.
– – – – –
Leg me dat eens uit Ronald.
Het coronabeleid in de regio’s wordt bepaalt door de veiligheidsregio’s die en burgemeester uit de grootste gemeente uit die regio voorzit.
Ken jij één burgemeester met een democratisch mandaat?
Het zijn allemaal door de regering voorgestelde kartellakeien.
Verder van democratische legitimatie kun je niet komen.