Trump, de papierversnipperaar

Titelfoto: Donald Trump. Screenshot door redactie OpinieZ van YouTube-video, kanaal CNBC Life

Mijn oog viel dezer dagen op een wel heel merkwaardig bericht: “De Amerikaanse president Donald Trump heeft de gewoonte om documenten die hij gelezen heeft, te verscheuren.” Ik zag het aanvankelijk als het zoveelste voorbeeld van “Trump-bashen’, maar volgens de nieuwssite Politico waar dit bericht vandaan komt moeten de archiefmedewerkers van het Witte Huis stukjes papier zo klein als stukjes confetti weer aan elkaar plakken.

Stukjes

“Het is het gekste dat ik ooit gezien heb. Hij scheurde de documenten in kleine stukjes”, vertelt Solomon Lartey, een oud-medewerker van het Witte Huis die tijdens de eerste vijf maanden van Trumps presidentschap instond voor het archiveren van documenten.” Ik vond het een raar verhaal: in een tijd dat van elk document digitale kopieën worden gemaakt, opgeslagen en gearchiveerd, doet de hang naar het bewaren van papier op z’n minst archaïsch aan. Maar er bestaat kennelijk een (oude) wettelijke bepaling dat elk document dat de Amerikaanse president krijgt en raadpleegt – brieven, e-mails, briefings – moet worden bijgehouden en in het Nationale Archief worden bewaard.

Volgens de eerder genoemde Lartey moesten de medewerkers van het Witte Huis de stukjes papier gaan zoeken in zowel het Oval Office als het privégedeelte van het Witte Huis en die met plakband ‘herstellen’. Dat doet me trouwens ook denken aan die enorme klus met de versnipperde Stasi-archieven!

Gewoonte

Waarom doet Trump dat, dat verscheuren van al die memo’s, brieven, krantenberichten? Uit gewoonte, hij verscheurt al die papieren op z’n bureau zodra hij die heeft afgedaan en hij is daar moeilijk vanaf te brengen. Zijn voorganger was veel netter, aldus Politico, dat kennelijk verheugd is weer eens akeligs over Trump te kunnen melden. Nu hebben vooraanstaande politici en hoge ambtenaren wel meer vreemde gewoontes met bedrukt papier: een Nederlandse politicus zou van pockets elke pagina na lezing weggooien . Ouderen onder ons herinneren zich wellicht dat ooit een hoge ambtenaar uiterst geheime stukken mee naar huis nam die enige dagen later bij de aardappelboer tussen de oude kranten opdoken.

Nederlandse Antillen

Ik moet hier bekennen dat ook ik zelf ruime ervaring heb met het versnipperen en verscheuren van documenten. Op Fort Amsterdam op Curaçao, aan de vooravond van het aantreden van een nieuw kabinet op de Nederlandse Antillen, verdwenen ook heel wat documenten in kleine snippers in de afvalcontainer. Ik herinner me nog goed hoe destijds de aftredende minister-president, wijlen Miguel Pourier op zijn kamer, met pretoogjes, tegen me zei: “Freek, je hebt wel héél veel memo’s geschreven”, terwijl hij vervolgens al die importante werkstukken, één voor één, verscheurde en in reepjes in de prullenbak deponeerde.

Iedereen was die laatste dagen van het dat kabinet-Pourier bezig met opruimen. Alle stukken, persoonlijke documenten, memo’s en aantekeningen, die niet per sé in het centrale archief bewaard moesten worden, werden verwijderd, verscheurd (er waren geen versnipperaars, dus iedereen scheurde zich de blaren op de handen) en geleegd. Ook ik liet twee volle afvalzakken met verscheurde notities, nota’s en memo’s achter.

Schone lei

Met het aftreden van de zittende bewindslieden vertrokken ook de meeste secretaresses en de persoonlijke assistenten, de secretarissen. Iedereen, ook de ministers, sportief uitgedost in T-shirts, spijkerbroek en een enkele zelfs in shorts, was de laatste dag in de weer met dozen en plastic zakken vol papieren en rapporten, met schilderijen, foto’s en andere memorabilia. Een schoonmaakploeg trok vervolgens het gebouw binnen. De nieuwe ministersploeg kon dus echt met een schone lei beginnen.

Dat deed me ook terugdenken aan een gesprek, eind jaren ‘90. We kregen op ons ministerie een hoge ambtenaar op bezoek van het Engelse zusterdepartement. ’s Avonds namen we hem mee uit eten en aan het diner ontwikkelde zich een boeiende en steeds vrolijker en openhartiger wordende conversatie. Eén van de gesprekspunten was het aftreden van een Nederlandse bewindsman, die week. De reden verbijsterde de Engelse collega: want die Nederlandse minister trad af vanwege een fout van zijn voorganger ( ‘de lijken uit de kast’).

John Major

Daar kon onze belangrijke gast niet bij: zoiets was onbestaanbaar in de Britse verhoudingen. Naarmate de avond vorderde bedolf hij ons onder anekdotes, die ons een ongekend inkijkje gaven in de Engelse bureaucratische tradities. Zo vertelde hij, en dit dan weer tot onze verbazing, dat hij en zijn collega’s uren rond de open haard hadden doorgebracht, aan de vooravond van de kabinetswisseling van de regering van John Major (Conservative) naar de Labourregering van Tony Blair.

Ze waren niet bijeen om verdriet weg te drinken of gezellig de blijde inkomst van het nieuwe bewind te vieren, maar om allerlei documenten aan het vuur prijs te geven: de nieuwe regering diende ‘tabula rasa’, met een schone lei dus, te beginnen. Dat is nog eens andere koek dan gewoonte-versnipperaar Trump!

Over de auteur

Freek van Beetz

Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).

Recent gepubliceerd

Archief

• Antisemitisme6 november 2023Huiveringwekkend: antisemitisme is weer volop aanwezig
• Islam/Moslims13 oktober 2023Moreel kompas is afwezig bij verslaggeving over Israël
• Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
• Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling