Ook Nederland gaat last krijgen van linksige Grosse Koalition
Verdere federalisering EU op agenda Duitse coalitie
Titelfoto: GroKo-leden Seehofer (CSU), Merkel (CDU) en Schulz (SPD). Screenshot door redactie OpinieZ van YouTube-video, kanaal QuasirNa maandenlange onderhandelingen is het eindelijk zo ver: de derde Grosse Koalition van CDU/CSU en SPD, tevens Angela Merkel’s vierde termijn als bondskanselier, staat in de startblokken. De enige hindernis die nog genomen moet worden is een ledenstemming bij de SPD, die schriftelijk zal plaatsvinden eind februari.
Wat zijn de gevolgen voor Nederland en de EU van deze coalitie van verliezende partijen, waar weinigen in Duitsland echt blij mee lijken te zijn?
Concessies Merkel
Om haar positie als machtigste figuur van Duitsland en de EU te bestendigen, heeft Angela Merkel zware concessies moeten doen aan de SPD van Martin Schulz. Daarmee lijkt Merkel, die toch al veel linkser was dan haar voorganger Helmut Kohl, nog verder naar links uit te slaan. In ieder geval op sociaal-economisch vlak. De SPD wist voor elkaar te boksen dat er betere lonen komen in de zorg en meer rechten voor werknemers. Daarnaast gaat er meer geld en meer macht naar Brussel. Verder bemachtigden de sociaal-democraten enkele sleutelposten in het kabinet. De belangrijkste is de minister van Financiën tevens vice-premier. Deze cruciale post zal bezet worden door de SPD’er Olaf Scholz, nu nog burgemeester van Hamburg.
Ook het ministerie van Arbeid en Sociale gaat naar de SPD en de eurofiele Martin Schulz mag zich opmaken voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Om deze post te bemachtigen was Schulz zelfs bereid het SPD partijvoorzitterschap op te offeren.
EU federaliseren
Zoals ik in december voor OpinieZ schreef in mijn blog Martin Schulz op weg naar centrum Duitse macht, is er sprake van een één-tweetje tussen zelfverklaard EU-federalist Martin Schulz en de Franse president Macron om de eurozone verder te federaliseren. Die Schulz moeten we dus goed in de gaten houden. Waar Nederland scherp op moet letten – als deze coalitie wordt goedgekeurd door de SPD-leden – is de combinatie Schulz op Buitenlandse Zaken in Duitsland en een steeds machtiger wordende Macron in Frankrijk. Beide heren neigen namelijk tot federale EU vergezichten. Martin Schulz heeft onlangs aangekondigd dat hij voor 2025 een Verenigde Staten van Europa wil bewerkstelligen.
Toezeggingen aan CSU
Merkel zou Merkel niet zijn als niet ook de conservatieve zusterpartij CSU enkele toezeggingen heeft gekregen. Horst Seehofer, de 68-jarige CSU-partijleider wordt Minister van Binnenlandse Zaken en bemachtigt het belangrijke immigratie- en integratie-beleidsterrein, waar naar verluidt een conservatieve wind gaat waaien. Hiermee probeert Merkel de opkomende rechts-populistische AfD de wind uit de zeilen te nemen.
Migratie
Zo zijn in het coalitieakkoord over migratie twee “Obergrenzen” vastgelegd: jaarlijks mogen niet meer dan 180.000 tot 200.000 asielzoekers worden toegelaten en de familiehereniging van asielzoekers wordt beperkt tot maximaal 1000 personen per maand. Aan de andere kant wil de coalitie meer doen om erkende asielzoekers snel te integreren en heeft daarvoor plannen onder meer voor snellere toegang van asielmigranten tot de arbeidsmarkt ontwikkeld.
Linksere koers
De nieuwe Duitse coalitie zal sociaal-economisch een linksere koers gaan varen en de sociale bestedingen van de overheid opvoeren. Zolang Duitsland als meest productieve land van de eurozone profiteert van de eenheidseuro (goed voor de Duitse export, minder goed voor de binnenlandse economie) en het land een groot overschot op de handelsbalans heeft, zal Duitsland waarschijnlijk niet in grote problemen komen door deze hogere sociale bestedingen. Dat wil zeggen, zolang het riskante stimuleringsbeleid en gegoochel met schulden door de ECB niet afgestraft wordt door de markten. De eurozone is immers een kaartenhuis gebouwd op schulden.
Potverteren
Duitsland loopt met dit relatief linkse beleid straks wel een risico. Verschillende analisten hebben er al op gewezen dat de Franse president Macron als hij zijn hervormingen weet door te zetten terwijl de Duitsers gaan potverteren, wel eens de leidende rol in de EU zou kunnen overnemen. De hervormingsagenda van Macron in Frankrijk doet denken aan die van Gerhard Schröder 15 jaar geleden in Duitsland. Voor 2018 is voorzien dat Duitsland en Frankrijk ongeveer even hard zullen groeien (ca. 2% groei voor Frankrijk en iets meer voor Duitsland). Mogelijk zal Frankrijk daarna Duitsland voorbij streven, als de Fransen werkelijk hervormen terwijl de Duitsers op hun beurt de neoliberale hervormingen van Schröder deels ongedaan maken. Hoeveel daar in sociaal opzicht ook voor te zeggen valt voor de Duitsers.
Hoe de Duitsers of de Fransen hun economie en sociale systeem willen aansturen is natuurlijk hun eigen zaak.
Pappen en nathouden
Handig gebruik makend van de pappen-en-nathouden-regeerstijl van de in eigen land steeds meer omstreden Angela Merkel, zullen Macron en Schulz hun EU-federaliseringsagenda de komende maanden en jaren proberen door te drukken. Te denken valt (als eerste stappen) aan een collectief EU-asiel- en migratiesysteem en het verder collectiviseren van de Europese financiën en schulden middels een transferunie, al wil Macron dit beestje niet bij de naam noemen. Ook een Europese defensie staat al in de steigers.
Ik herhaal het nog maar eens, voor Nederland geldt meer dan ooit: als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen!
Update: vandaag (9 feb) is gebleken dat Schulz afziet van het ministerschap na hevige druk uit de eigen partij. Gevreesd werd dat anders de basis niet zou instemmen met het regeerakkoord. Bovendien liet de huidige minister van Buitenlandse Zaken Gabriel, een belangrijke SPD partijbaron, weten dat hij hiervan niet gediend was. Binnen de SPD werd Schulz steeds meer gepercipieerd als een zwakke leider die voortdurend op zijn eigen woord terugkwam.
Schulz zal waarschijnlijk in een andere rol zijn eurofederalisme gaan promoten.
Niet uit te sluiten valt, dat Schulz na deze bittere en verloren partijstrijd helemaal van het toneel zal verdwijnen.
Over de auteur
- Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.
