Pesten mag niet, vernederen wel

Ontgroeningsrituelen zijn gebrek aan beschaving

Titelfoto: Verenigingsgebouw Vindicat, Groningen by Marco Derksen is licensed under CC BY-NC 2.0

Met verbijstering las ik vorige week een live-verslag van de rechtszaak tegen Wouter B. van Vindicat die een aspirant-lid hersenletsel zou hebben toegebracht. Het was het verhaal van een al te bijdehante jongen die ‘een lesje moest worden geleerd’ conform de initiatie-riten die bij deze studenten-secte gebruikelijk zijn: intimideren, vernederen, moreel breken en ‘licht’ mishandelen.

Over de vernederingen tijdens ontgroeningen, zei Wouter B. eerder dat e.e.a. alleen vernederend is “als je het uit de context haalt.”

Volgens Wouter B. en zijn advocaat Van der Goot, die zelf ook lid is geweest van Vindicat, moeten we vernedering, pesten en mishandelen gewoon een beetje in de context zien. “Als je deze handelingen op De Grote Markt zou doen, dan kwam je er inderdaad niet mee weg”, betoogt de advocaat 👇🏽.

Geheimhouding
Vernederen, moreel breken en mishandelen zijn typische elementen van ontgroeningen in het leger, bij studentencorpora en bij de ME/politie. Het loopt makkelijk uit de hand. Onlangs kwamen nog ernstige gevallen van seksuele intimidatie en anale verkrachting van militairen in het nieuws. Een enkele keer komt er een strafzaak aan te pas, maar meestal zwijgen de slachtoffers als het graf. Geheimhouding is heel belangrijk.

Vaak wordt gezegd dat dergelijke praktijken bedoeld zijn voor groepsbinding en saamhorigheidsgevoel. In het leger en bij de politie is het inderdaad van groot belang blindelings op je teamgenoten te kunnen vertrouwen in gevaarlijke situaties. Bonding is geen overbodige luxe. De vraag is echter of vernedering, mishandeling en pesterijen daartoe bijdragen. In het geval van het slachtoffer van Wouter B. was niet eens sprake van een saamhorigheidsgevoel. Hij stond helemaal alleen toen hij vernederd en mishandeld werd. Maar ook in ontgroeningen met hele groepen is het de vraag.

Vernedering
Als vernedering en pesterijen inderdaad zo ‘verbindend’ zijn als wordt beweerd, waarom vinden we pesten op school dan zo verkeerd?  Waarom bewegen we dan hemel en aarde met campagnes en protocollen om pestgedrag te verdrijven? Amper is de inkt van het schooldiploma droog of ons kind stelt zichzelf aan de ergste vernederingen en pesterijen bloot. Bewust. Omdat het zo goed is voor bonding. Het zal wel.

Meer vernedering is meer waardering, brult het leger. Je maakt vrienden voor het leven, jubelt Vindicat. En inderdaad, voor je carrière is het bijzonder heilzaam om het verschil tussen macht en onmacht te voelen en je aan te passen aan de mores van de heersende elite . Ook op latere leeftijd schuiven je jaargenoten je immers nog de baantjes toe. Vriendschap voor het leven! Minerva in Leiden is bijvoorbeeld een uitstekende start voor een carrière als minister van Justitie of in het bedrijfsleven. Je lidmaatschap is een belangrijk gespreksonderwerp in je sollicitatieprocedure op het ministerie.

Buigen voor de macht
Allemaal prima. Maar een ontgroeningsritueel met vernedering en mishandeling als belangrijkste ingredient creeert  een ongezond dictatuur-achtige omgeving waarin sadisten, machtswellustelingen en kampbeulen-in-spe tot grote bloei kunnen komen, een sfeer waarin de wil van het individu wordt gebroken. Het gaat hier niet om groeps-gevoel, het gaat hier om groeps-gedrag.

De student of soldaat leert te buigen voor de macht, hij leert uitsluitend nog goedgekeurd gedrag te vertonen en wordt daarvoor beloond door later hetzelfde te mogen doen met nieuwelingen. Zo blijft het ‘gewenste gedrag’ in stand. Wouter B van de ‘commissie overdracht corps-kennis’ verklaart: “Kennis overdagen wordt wel makkelijker door iedereen in het gareel te houden te zorgen dat iedereen gelijk is.” Dat zei Stalin ook.

Psychische schade
Niemand hoeft lid te worden van een studentencorps. Ook het leger is niet verplicht. Niet iedereen is geschikt. Naar aanleiding van de zaak met Wouter B. laten twee psychologen In Groningen weten dat dergelijke praktijken bij een aantal Vindicaters tot blijvende psychische schade hebben geleid, niet zelden juist bij de daders.

Het is onzin om te schermen met het ‘vrienden voor het leven’-adagium en te reppen over ‘beschaving’. Het is juist gebrek aan innerlijke beschaving en het is triest om te zien hoe diep mensen buigen voor hun eigen carrière.

En dat nota bene in onze moderne verlichte maatschappij, waar de vrije keuze van het individu juist zo hoog in het vaandel staat. Verbijsterend.

De OpinieZ-columns van YorienvdH vindt u 👉🏽 hier.

Twitter: @YorienvdH

© OpinieZ.com 2017. U kunt dit artikel delen via de knoppen onder de advertenties 👇🏽.

Reacties worden gemodereerd. Let op uw taalgebruik. Schelden en tieren is niet toegestaan.                                                 >>> Lees hier onze spelregels <<<

Reacties die onze regels schenden worden verwijderd. Herhaalde overtredingen, oproepen tot geweld, beledigingen, Holocaust-vergelijkingen en antisemitisme leiden tot een permanente ban. De redactie treedt niet in discussie over de reden voor verwijdering van een reactie, noch over een ban. Ongeldige e-mail-accounts worden geblokkeerd.

Ontdek meer van OpinieZ

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Doorlezen