Traditioneel rechts in de klem
Conservatief-liberalen in de hoek waar de klappen vallen
Veel woorden zijn de laatste tijd gewijd aan de teloorgang van traditioneel sociaal-democratisch links, nu de PvdA en ook de Parti Socialiste in Frankrijk zijn weggevaagd bij recente verkiezingen. Maar hoe zit het met traditioneel rechts, de conservatief-liberalen? Staan zij ook op het punt ten onder te gaan in de neoliberale maalstroom van progressief eenheidsdenken en globalisering?
Het conservatief-liberalisme definieer ik als een stroming die traditioneel opkomt voor de liberale trias politica, streeft naar een kleine overheid met een lage collectieve lastendruk, ongecontroleerde massa-migratie afwijst en over het algemeen conservatief staat in het leven als het gaat om normen en waarden.
VVD-sprookjes
Voor wie de VVD nog beschouwt als een conservatief-liberale partij is er ogenschijnlijk weinig aan de hand. De partij werd immers de grootste bij de verkiezingen van maart 2017 en is met 33 parlementszetels de fiere leider van het kabinet Rutte III. Maar is de VVD onder Rutte nog een conservatief-liberale partij? Op de bühne nog wel, waar Mark Rutte jihadisten verzoekt op te rotten, paradijzen van lage belastingdruk voorspiegelt en de EU-top te Brussel laat weten dat hij geen behoefte heeft aan federale EU-vergezichten.
Realiteit
De realiteit van de kabinetten Rutte is anders. Zelfs in de gedoogcoalitie van VVD met CDA en PVV lukte het niet, tot verdriet van PVV-leider Geert Wilders, de instroom in te dammen. Dit ook omdat Nederland zich met handen en voeten gebonden heeft aan allerlei EU- en VN-verdragen en daarnaast met Schengen de controle over de eigen grenzen grotendeels heeft opgegeven. Wat betreft de lasten hebben burgers en bedrijven de ene verhoging na de andere voor de kiezen gekregen, al is er nu enige verlichting dankzij de geldpers van de ECB.
Bevolkingsexplosie
Ook in het kabinet Rutte II bleef de instroom toenemen, mede door het sterk gestegen aantal asielzoekers. Al is die stroom nu iets ingedamd, ook in 2017 bleef de bevolking toenemen met ruim 100.000 personen per jaar, vooral door immigratie. Blijkens de laatste informatie van het CBS gaan we hard naar de 18 miljoen inwoners. Dat daarmee door de regering met de mond beleden doelstellingen als duurzaamheid, welvaart en veiligheid steeds onbereikbaarder worden, lijkt de aan de macht verslaafde VVD-top niet te deren.
Kapers op de kust
Zijn er nieuwe partijen die de conservatief-liberale erfenis overnemen? Deze vraag is lastig te beantwoorden. De klassiek-liberale partij VNL heeft geen enkele zetel gehad, door een ongelukkige keuze van kopmannen (Moszkowicz en Roos). De PVV is nog altijd groot en FvD komt sterk opzetten, maar deze partijen kunnen niet als typisch conservatief-liberaal worden beschouwd. De PVV is weliswaar sterk anti-immigratie, maar neigt sociaal-economisch meer naar het midden. FvD is sterk gericht op Nexit, waar niet iedere conservatief-liberaal het mee eens zal zijn. Maar ik denk wel dat FvD het oude conservatief-liberale ideaal het dichtst benaderd. We zien dan ook een behoorlijke overloop vanuit VVD en CDA naar deze partij, vooral onder jongeren.
Buitenparlementaire beweging
Heel interessant is de opkomst van een buitenparlementaire beweging als De Nederlandse Leeuw met OpinieZ-collega Rutger van den Noort als grote inspirator. Via deze beweging wil Rutger op niet-conventionele wijze oplossingen zoeken voor problemen op het vlak van migratie of integratie die nu vrijwel onoplosbaar lijken, doordat het systeem vastgeroest is. Zonder een etiketje te willen plakken op de Nederlandse Leeuw denk ik dat de sfeer toch een beetje die van de klassieke burgerij is, maar dan een verjongde versie ervan.
Algemeen Nederlands Verbond
Vreemd genoeg doet mij dit denken aan de periode van het interbellum. Door het doorvoeren van het algemeen kiesrecht in 1917 was de conservatief-liberale, nationalistisch gezinde burgerij die het in de 19e eeuw alleen voor het zeggen had in een lastig vaarwater gekomen door de grote aantrekkingskracht op de massa van bewegingen als socialisme, communisme, fascisme en nazisme. Bewegingen die in sommige opzichten meer onderlinge verwantschap hadden dan men na de oorlog wou erkennen. Ook toen zagen we dat de klassieke burgerij zich buiten het politieke stelsel om verenigde in verenigingen zoals het Algemeen-Nederlands Verbond.
Bewegingen van de geschiedenis
De grote bewegingen van de geschiedenis zijn soms moeilijk te duiden. Net als in het interbellum zien we nu een implosie van het bestaande politieke stelsel, waarbij zowel traditioneel links als traditioneel rechts in de hoek zitten waar de klappen vallen. Waar destijds het nazisme profiteerde van de toenemende instabiliteit, ligt nu het radicale islamisme (volgens sommige deskundigen een pleonasme) op de loer. Aan de andere kant zien we via een partij als FvD of in een beweging als De Nederlandse Leeuw een renaissance van de liberale burgerij. Ik ben benieuwd waar dit ons zal brengen.
Over de auteur
- Amsterdammer in Rotterdam, blogger, schrijver van e-books, voetbalvader, Volvo 940 rijder, in het dagelijks leven Recruitment / Human Resources Consultant.
