Uitslag Tsjechische verkiezingen wake-up call voor EU

Titelfoto: Andrej Babis. Screenshot door redactie OpinieZ van YouTube-video, kanaal France 24 English

Toen we vorig jaar niets vermoedend de Burcht van Praag opliepen, werden we vlak voor de toegangspoort verrast door een kordon van bewakers en detectiepoortjes. Pas na grondige controle kregen we toegang tot dit imposante complex van schitterende paleizen en kerken. Nog nooit in die ruim 50 jaar dat ik Praag bezoek, zelfs niet in de sombere, deprimerende tijden van het communisme, zag ik de toegang tot Burcht, getuige en erfgoed van een veelbewogen geschiedenis, zo beveiligd.

Opendeurpolitiek
Een sinister teken des tijds: de terreurdreiging, bekend van West-Europa, had nu ook het historische hart van dit werelddeel bereikt. Deze rauwe confrontatie maakte me bewust van de betekenis van deze nieuwe, onaantrekkelijke werkelijkheid voor de Tsjechen. En meer dan ooit begreep ik de politieke argwaan in dit land tegen de opendeurpolitiek van Merkel en tegen het migratie- en asielbeleid, zoals dat in Brussel wordt vormgegeven.

Na de overduidelijke ruk naar rechts bij de verkiezingen in Oostenrijk, heeft nu ook Tsjechië zich gevoegd bij de EU-kritische landen in Centraal Europa. Landen, die zich openlijker dan ooit keren tegen de bemoeienis van Brussel met het toelatingsbeleid van vreemdelingen. Ik geef ze geen ongelijk: “Einwanderungspolitik ist ein elementarer Bestandteil eines souveränen Staates, der die Pflicht und Schuldigkeit hat, über seine Grenzen zu wachen.” (Rudiger Safranski in de Neue Zürcher Zeitung ,8 november 2015).

Dictaten
De Brusselse aandrang om die landen via meerderheidsbesluiten ‘solidariteit’ ( = nakoming van de ‘afspraken‘ over de verdeling van de vluchtelingen) dwingend op te leggen, riekt teveel naar dictaten. En daarmee hebben al die landen leergeld betaald (München, Moskou). De voormalige Tsjechische president (2003-2013) Vaclav Klaus nam niet voor niets scherp en principieel stelling: “Tsjechië mag niet gedwongen worden een multiculturele samenleving te vormen. De tijd is gekomen om de uittreding van ons land uit de Europese Unie voor te bereiden“.

Centrum-rechts
Tegen de achtergrond van dit schraler wordende politieke klimaat behaalde de centrum-rechtse partij ANO (afkorting van “Actie van Ontevreden Burgers, maar ook het Tsjechische woord voor ‘ja’) van multimiljonair Andrej Babis (bijna) de verwachte 30% van de stemmen. Zijn partij ANO ging van 47 naar 78 zetels in het 200 zetels tellende parlement. (Babis over het migratiebeleid van de EU: “We willen geen quota, we willen hier geen migranten, we willen de immigratie stoppen.”)

Coalitiegenoot, de sociaal-democratische CSSD leed een verpletterende nederlaag: die viel terug van 50 naar 15 zetels. De andere coalitiegenoot KDU/CSL (Christendemocraten) ging van 14 naar 10 zetels. Als we de uitspraken van de lijsttrekkers moeten geloven, zal die huidige coalitie niet terugkeren.

De liberale ODS won verrassend: van 16 naar 25 en is daarmee, als eurosceptische partij, een potentiële coalitiegenoot voor Babis. Of de uiterst rechtse anti-immigratie en anti-Islam partij SPD van de half-Japanse Tomio Okamura dat ook is, moet worden afgewacht. Die partij won fors: van 14 naar 22 zetels, maar niemand wil (vooralsnog?) met hem in zee.

Kopschuw
Op dit moment heeft nog geen enkele partij, zo kort na de uitslag, zin om met de dominante en charismatische Babis samen te werken: hij is niet onomstreden. Hardnekkige geruchten over corruptie en een verleden bij de geheime dienst uit de tijd van het communisme, maken potentiele coalitiegenoten vooralsnog kopschuw.

Dat kan dus nog een hele puzzel worden voor (de al even EU-kritische en anti-migratie) president Milos Zeman.

Pragmaticus
Babis, die in de jaren na de val van het communisme een agro-industrieel conglomeraat opbouwde, was in het laatste kabinet (tot zijn aftreden in mei in verband met mogelijke betrokkenheid bij een corruptiezaak) vice-premier en succesvol minister van Financiën. Ik citeerde hem al in een eerdere column: “We don’t want the euro here, it gives Brussels another area for meddling.” Babis moet dus weinig hebben van ‘de ongekozen bureaucraten in Brussel’. Toch kun je hem geen nationalist noemen zoals Poolse en Hongaarse collega’s, maar veel eerder een pragmaticus met een missie….

Euroscepticus
Als zoon van een diplomaat bracht hij zijn jeugd grotendeels in het Westen door en woonde enige jaren in Marokko. Als geslaagd zakenman heeft hij weliswaar een internationale oriëntatie, maar is een uitgesproken euroscepticus. Hij wil de EU niet verlaten, is tegen invoering van de Euro en wil de banden met de andere Visegradlanden versterken; evenals de relatie met de net gekozen Sebastian Kurz in Oostenrijk. Sterker nog: Babis richt zijn blik zelfs al op Slovenië en Kroatië!

En zo lijken de gedeelde historische banden uit het Habsburgse verleden, waar de eerder genoemde Burcht van Praag zo zichtbaar aan herinnert, levensvatbare alternatieven te kunnen bieden. Ik denk dat de stemming in Brussel nu toch wat minder euforisch zal zijn na de klaroenstoten van Macron. De Europese vergezichten van Rutte III zouden wel eens in het Oosten van de EU op grenzen kunnen stuiten.

Freek van Beetz – Twitter: @FvBeetz

© OpinieZ.com 2017. U kunt dit artikel delen via de knoppen onder de advertenties.

Over de auteur

Freek van Beetz

Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Vergeefse Moeite ( roman,2023),Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).www.freekvanbeetz.nl

Recent gepubliceerd

Archief

• Antisemitisme4 mei 2024Mijn gedachten bij de Nationale Dodenherdenking op 4 mei 2024
• Antisemitisme9 maart 2024Enkele gedachten bij de opening van het Nationaal Holocaustmuseum
• Antisemitisme30 januari 2024Over de obsessieve anti-Israël berichtgeving in de media
• Antisemitisme6 november 2023Huiveringwekkend: antisemitisme is weer volop aanwezig