Bye bye, raadgevend referendum!
Regeerakkoord wil af van volksraadpleging
Titelfoto: Het referendum op 6 april by Roel Wijnants is licensed under CC BY-NC 2.0
Gisteren werd bekend dat het raadgevend referendum binnenkort ophoudt te bestaan. Het raadgevend referendum was een tussenstap naar een bindend correctief referendum. De nieuwe regering constateert dat voor dit laatste het politieke draagvlak ontbreekt en bovendien dat de raadgevende variant tot nu toe niet heeft gebracht wat ervan werd verwacht.
Hah! Natuurlijk heeft het dat niet. Het Oekraïne-referendum had niet de gewenste uitkomst en ook het referendum over de Sleepwet zou, als deze na het regeerakkoord nog plaatsvindt, vermoedelijk niet de door vak K gewenste kant op vallen. Tel daarbij op dat Rutte&friends in EU-kringen een modderfiguur hebben geslagen door het Geenpeil-referendum en het is niet moeilijk om te bedenken waarom de stekker er nu uit wordt getrokken. Always change a losing team, zullen we maar zeggen.
En sowieso: je zult maar in een land leven waarin burgers een legitiem middel hebben om hun ongenoegen te uiten over een wet! Daarom ben ik zelf maar wat blij dat die mogelijkheid weer komt te vervallen, weg met de democratie. Eens in de vier jaar stemmen voor de landelijke verkiezingen is meer dan genoeg. Democratie is leuk om mee te pronken, maar als de democratie de regering gaat controleren en verantwoordelijk houden voor haar beleid, komt het natuurlijk allemaal wel erg dichtbij.
Vanzelfsprekend ben ik natuurlijk wél fan van referenda, helemaal in raadgevende vorm. Het dwingt de regering namelijk om goed na te denken over het beleid dat wordt gevoerd, zodat wordt voorkomen dat er om de haverklap 300.000 handtekeningen voor een referendum worden opgehaald – en dat is nog best een klus!. Komt het onverhoopt toch tot een referendum, dan is de regering niet gebonden aan het advies van de kiezers, maar wordt het tenminste wel gedwongen tot een heroverweging.
Er is niets mis met een regering die wordt gecontroleerd, getoetst en verantwoordelijk wordt gehouden voor haar beleid.
Er zijn een paar argumenten tegen referenda. Argumenten die wel hout snijden, maar tevens argumenten die mij er niet van overtuigen dat wetten die me echt te gortig worden alleen eens in de vier jaar kunnen worden bestreden in het stemhokje of met demonstraties en petities. Van die laatste twee middelen trekt de politiek zich namelijk toch niks aan. Net als van zo’n raadgevend referendum trouwens, maar daar kunnen ze een stuk moeilijker omheen.
Een argument tegen het referendum is dat het ‘te duur’ zou zijn. Het wachten is nu op de VVD die met het bezuinigingsargument besluit dat de landelijke verkiezingen ook wat duur zijn en dat we voortaan eens in de acht jaar naar de stembus kunnen. Als democratie te duur wordt, dan schaf je het niet af, maar bedenk je een goedkopere oplossing.
Een ander argument tegen referenda is dat ze ‘het democratisch proces gijzelen’. Ik vraag me daarbij vooral af: hoe kan het democratische proces het democratische proces gijzelen? Referenda maken juist deel uit van dat proces!
Het meest gehoorde argument is echter dat mensen ‘niet weten waar ze voor of tegen stemmen’. Dat is pure minachting van het electoraat. En bovendien kunnen we dan ook wel stoppen met landelijke verkiezingen. Of was u vergeten dat er bij de Tweede Kamer verkiezingen mensen zijn die rustig stemmen op partijen die voor méér vluchtelingen, een uitbreiding van de verzorgingsstaat én lastenverlichting – want onderaan de streep slaat dat nergens op – stemmen? Of zouden die mensen wel snappen waar ze nu helemaal op stemmen?
Het argument dat mensen te weinig weten om mee te beslissen is geen argument tegen referenda, maar tegen de democratie zelf.
Update: Er is hoop! Intrekkingswet is ‘referendabel’, stelt de Raad van State. Als het parlement het raadgevend referendum intrekt, kunnen burgers dit dwarsbomen met een referendum. Want ook een intrekkingswet is ‘referendabel’, stelt de Raad van State, de hoogste juridisch adviseur van de regering.
Bron: Volkskrant.
Victor Weerensteijn – Twitter: @V1ctorW
© OpinieZ.com 2017. U kunt dit artikel delen via de knoppen onder de advertenties.
Over de auteur
Recent gepubliceerd
Politiek Nederland2 februari 2018Open brief aan Eerste Kamer: WEG met de Donorwet!
Politiek Nederland11 oktober 2017Bye bye, raadgevend referendum!
Linkse politiek2 september 2017In Venezuela is de waarheid landverraad
Joden4 mei 2017Dodenherdenking: Less is More