Relaas Vandermeersch over Israëlisch visum Derk Walters klopt niet
DS-redactieOnlangs publiceerde de NRC een artikel over de weigering van verlenging van de werkvergunning van haar Israël-correspondent Derk Walters. Hoofdredacteur Vandermeersch suggereerde in zijn reactie dat achter deze beslissing van de Israëlische overheid een bewuste strategie zit om de persvrijheid van kritische journalisten aan te tasten.
Enkele onderzoekers hebben zich verdiept in de gang van zaken rondom de persvergunning van Derk Walters en komen tot andere conclusies dan Vandermeersch. Zij stellen vast dat het verhaal van Vandermeersch op belangrijke onderdelen niet klopt. Hun bevindingen treft u onderstaand aan. Eerder schreef OpinieZ ook over deze zaak.
De namen van de onderzoekers die onderstaand verslag hebben geschreven zijn bij de OpinieZ-redactie bekend
Walters overtreedt de Israëlische wet
Om de persvrijheid te garanderen zijn er internationaal regels opgesteld die als richtlijn dienen om een en ander in goede banen te leiden. Zo ook in Israël. Regels voor alle journalisten, inclusief de al dan niet kritische journalist Derk Walters. Walters werkvergunning liep af en alvorens GPO (Government Press Office) een verlenging goedkeurde, verzocht GPO Walters conform de standaardprocedure een aantal vragen te beantwoorden, tezamen met het invullen van een standaard aanvraagformulier. Om Walters moverende redenen werd hier geen gehoor aan gegeven. Hij weigerde antwoord op de vragen te geven en de verlengingsaanvraag in te vullen en op te sturen.
Illegaal werken
Wel bleef Walters vanuit Israël verslaggeven, zonder een valide werkvergunning. Het ging hier niet om een onschuldige, administratieve misstap. Kennelijk lapte Walters de regels bewust aan zijn laars gezien de correspondentie tussen GPO en NRC en verschillende derden. In onder andere de Volkskrant en NRC is de stellingname van NRC en/of Peter Vandermeersch te lezen.
In zijn brief van 2 mei jl. stelt Peter Vandermeersch aldus onterecht dat het besluit om Walters’ visum niet te verlengen een poging van Israël zou zijn geweest om de persvrijheid in te dammen en verzuimt Vandermeersch de nodige context te verschaffen. (zie screenshot hieronder)
Adresfraude
Derk Walters geeft in zijn visumaanvraag een fictief woonadres op in Tel Aviv. Hierbij gaat het niet om een onbedoeld foutje, maar een gecalculeerde actie. Walters woont in Oost-Jeruzalem, maar om hem moverende redenen pleegt hij valsheid in geschrifte door een verkeerd adres op te geven. Uiteraard staan Walters, noch het NRC buiten de wet.
Belangenverstrengeling Vandermeersch
Vandermeersch stelt verder dat “GPO meende te weten dat de hoofdredacteur van NRC ook directeur-generaal van het bedrijf is. Dat laatste is totaal uit de lucht gegrepen”. Echter blijkens de KVK-uittreksels van NRC Media Holding BV blijkt dat Vandermeersch wel degelijk als bestuurder hoofdelijk aansprakelijk is en ook als leidinggevende, directeur of zoals KVK het noemt “general director” (zie screenshot hieronder).
De GPO-regels (onder 1 sub 6) steken een stokje voor de belangenverstrengeling van het vervullen van zowel de functie van hoofdredacteur als directeur door een en dezelfde persoon, waarvan tot op heden bij Vandermeersch blijkens het KvK-uittreksel nog immer sprake is. Deze regels zijn van toepassing op Israëlische en op buitenlandse media.
Chantagepoging
In plaats van gevolg te geven aan de GPO-regels en de verscheidene verzoeken van GPO alsnog de gebreken rond de verlengingsaanvraag te herstellen, kiest Vandermeersch ervoor om diplomatieke druk uit te oefenen op het ministerie van Buitenlandse Zaken en maakt de zaak-Walters aanhangig bij de Nederlandse ambassade in Israël. Ook verklaart hij richting GPO dat hij als hij zijn zin niet krijgt de pers zal inzetten om GPO zwart te maken. Hier geeft hij in zijn eerdervermelde reactie in NRC uiteindelijk gevolg aan, nadat blijkt dat de diplomatieke druk niet het voor Walters beoogde succes heeft gehad.
Kritische houding
In een aantal media wordt gesteld dat GPO de formeel-juridische overtredingen van de NRC zou hebben aangevoerd vanwege de kritische inhoud van de artikelen van Derk Walters. Alhoewel wij ons niet aan de indruk kunnen onttrekken dat het NRC zich inderdaad eenzijdig opstelt en de Israëlische kant van de zaak meer niet dan wel vermeldt, spreekt het feit boekdelen dat er geen enkel precedent is van een ander journalist.
Journalisten van Al Jazeera, BBC, CNN en zelfs het Israëlische Ha’aretz staan als veel kritischer bekend dan het NRC, toch is geen van hen de wacht aangezegd. Het is duidelijk dat ook NRC-journalisten zich gewoon aan de lokale wet- en regelgeving dienen te houden. In tegenstelling tot wat NRC schrijft op 3 mei jl., dat het verkrijgen van een eerste werkvergunning en perskaart in Israël 3 maanden zou duren, is het zo dat dit in de praktijk slechts een paar dagen in beslag neemt. Een verlenging is zelfs binnen een paar uur geregeld.
Overigens, in de afgelopen jaren zijn door GPO geen verzoeken tot verlenging afgewezen. Walters is het enige geval in jaren. Daarom is de suggestie van Vandermeersch dat er sprake zou zijn van een nieuw Israëlisch beleid en een strategie om de persvrijheid te beknotten onjuist. Eerder lijkt er sprake te zijn van een agenda van de NRC om Israël in een kwaad daglicht te stellen.
Open dialoog
Wanneer GPO bij de verslaglegging door journalisten een substantiële afwijking van de feiten en van de universele journalistieke ethiek vaststelt, vraagt zij volgens goed gebruik om opheldering hierover. Dat was ook bij de artikelen van Walters het geval. De communicatie met GPO verliep eerst via een aantal e-mails en vervolgens via een persoonlijke ontmoeting. Er is daarbij geen verband gelegd tussen dergelijke verzoeken om opheldering en de visumstatus – noch bij het NRC, noch bij anderen, aldus het GPO. NRC tracht bewust een dergelijke koppeling te maken, maar heeft hiervoor geen bewijs.
Walters is veelvuldig door GPO verzocht om het principe van ‘hoor en wederhoor’ toe te passen in zijn publicaties. Telkenmale heeft Walters toegezegd in het vervolg gehoor te geven aan dit verzoek. Helaas zonder resultaat. Dergelijke dialogen vinden plaats met de meeste geaccrediteerde nieuwsagentschappen in Israël of waar dan ook ter wereld.
© OpinieZ.com 2017
Over de auteur
