De Babyboomers van Ramallah en Tel Aviv

Afgelopen week was ik vier dagen in Ramallah en Tel Aviv. Ik zeg hier bewust geen Palestina of Israël, want ik realiseer met dat de verschillen tussen Gaza en Ramallah en tussen Tel Aviv en Jeruzalem groter zijn dan die tussen Friezen en Limburgers.

Hoewel ik best het een en ander gelezen heb over de regio, geschiedenis en specifiek het conflict is het me nooit gelukt om een mening te vormen: iedereen leek me gelijk te hebben van uit hun eigen perspectief. Ik begrijp mensen die heel uitgesproken zijn dan ook nooit zo, maar wellicht brengt het bezoek daar verandering in.

Stedelijke vraagstukken
Gek genoeg was ik nog nooit Israël geweest, gek genoeg omdat ik vanuit met name mijn vorige werk vrij veel gereisd heb en in de meeste technologische geavanceerde landen wel (meermaals) geweest ben. Voor de reis die geïnitieerd is door de Amsterdamse gemeenteraad ben ik gevraagd mee te gaan, omdat de thema’s waar wij aan werken rondom het gebruik van technologie om stedelijke vraagstukken op te lossen (denk aan mobiliteit, energie, gezondheid, planning, water, etc…) voor zowel Ramallah als Tel Aviv ook relevant zijn. En voor ons is het interessant om te zien hoe dingen aldaar worden aangepakt: de snelste manier om te leren is een aantal gesprekken met mensen die daadwerkelijk aan de slag zijn. Voor zover mijn verantwoording, die je als ambtenaar altijd – terecht – moet geven.

Het aardige van een reis waarin je veel afspraken hebt die werk-gerelateerd zijn is dat je andere gesprekken hebt dan als je op vakantie bent. Het nadeel, in mijn geval, is dat je voornamelijk met mensen spreekt die werken aan een betere stad voor hun bewoners. En het is indrukwekkend hoeveel mensen er zijn met positieve energie. Op allerhande manieren.

Ramallah
In Ramallah sprak ik met ondernemers, wetenschappers en ambtenaren. De mogelijkheden die technologie biedt lijkt voor hen allen een inspiratie: software stopt niet bij een grens en diensten die in een “cloud” zitten bieden een enorme kans voor de Palestijnen om een eigen economie op te bouwen. Er is een grote focus op landen met Arabische taal en cultuur, maar er wordt enorm veel samenwerkt met westerse bedrijven.

De grootste klacht is het gebrek aan internet-infrastructuur. De fysieke en mobiele verbindingen worden beheerd door Israelische diensten en bedrijven en lopen vreselijk achter. De gemeente is bijvoorbeeld druk doende om 3G telefonie mogelijk te maken, maar vooralsnog wordt dat geweigerd. Iedereen die ik sprak rept ook over een tweedeling: mensen die vooruit willen en mensen die in oude-politiek blijven hangen. Vaak ook de tweedeling: kansrijk en kansarm. Dat laatste misschien soms gecultiveerd.

Outsourcen
Maar meer en meer zijn mensen ook kansrijk: want software kent geen grenzen en een aantal mensen dat een aardige engineering opleiding volgt is hoog. Zo hoog dat Israëlisch bedrijven zelfs werk outsourcen naar de Palestijnen, omdat daar nog geschikte software engineers beschikbaar zijn. Die engineers zouden overigens liever ook werken voor bedrijven uit andere landen, maar dat wordt moeilijk gemaakt. Voor Ramallah zou het een enorme kans als ze de outsourcingsmarkt kunnen betreden, jong talent hoeft dan niet meer te vertrekken om succesvol te worden maar zou kunnen blijven. Daarmee wordt een braindrain voorkomen.

Tel Aviv
Na 24 uur Ramallah had ik verwacht in Tel Aviv te belanden in een High Tech omgeving waar alles aangeharkt zou zijn. En beveiligd. Om te beginnen met dat laatste: toen we van Ramallah naar Tel Aviv reden met een taxi bleken de papieren niet te kloppen. Of beter: het mannetje met de mitrailleur bij het hek beweerde dat. En hij heeft natuurlijk gelijk. De oplossing van de chauffeur was eenvoudig: dan nemen we een andere grensovergang. De enige controle daar was een agent die even met een lamp in de auto scheen en geen zin had in papieren. Best bijzonder.

Hoe dan ook: Tel Aviv. Tel Aviv blijkt dus gewoon een relaxte typische strand-stad te zijn waar de verf van de gebouwen bladdert en het verkeer een teringzooi is (ondanks dat Waze er is gevestigd en iedereen dat gebruikt). Overal waar je komt zijn beveiligingsmedewerkers, maar vaak lijkt het ook op werkverschaffing voor te dikke mannen van een jaar of 60.

Ambitie
De energie van de stad is denk ik onovertroffen, elk delegatielid dat ik sprak was direct onder de indruk van de combinatie van ontspanning en ambitie. De verschillen tussen high tech en low tech zijn enorm: winkeltjes met prullaria versus de nieuwste iPhones en design hotels versus aftandse B en B’s. Fascinerend. Ook hoe de gemeente opereert is een combinatie van high tech en low tech: enerzijds heeft de helft van de inwoners een App van de stad (Digitel) die gebruikt wordt voor communicatie, aan de andere kant moet je vaak nog contant betalen als je een dienst afneemt. Het belangrijkste speerpunt van de huidige Burgemeester is het terugdringen van de kosten voor bewoners (cost of living).

Start-ups
Zoals gezegd: de energie in Tel Aviv is enorm. Er zijn meer start-up programma’s dan waar ook ter wereld, programma’s die vaak leiden tot investeringen, maar ook vaak tot overname door grote (vaak Amerikaanse) bedrijven. Het grootste probleem van bedrijven is het verkrijgen van talent: er zijn zoveel tech-bedrijven dat Israel zelf te weinig goede mensen heeft. Dat klinkt als een luxe probleem, maar is erg fundamenteel aan het worden.

Engineers
Tel Aviv, zo zeggen bewoners, is op geen enkele manier te vergelijken met Jeruzalem. Werkelijk iedereen die ik sprak zit dat als de hoofdstad waar men praat over problemen, maar die niet oplost. De gelijkheid die in Tel Aviv te zien is lijkt onovertroffen en de stad is enorm gericht op het oplossen van de problemen die er zijn: mensen in Tel Aviv zijn engineers. Die bouwen oplossingen.

Vluchtelingen
Oplossingen die soms te weinig raken aan het fundament. Een goed voorbeeld is de wijk Neve Sha’anan, waar 30.000 vluchtelingen gehuisvest zijn die niet terug kunnen naar hun eigen land. 30.000 vluchtelingen die ook nooit een Israelische nationaliteit krijgen. En hun kinderen ook niet. En hun kinderen ook niet. De reden daarvoor is verklaarbaar: op het moment dat ze dat doen zullen er duizenden vluchtelingen uit Afrika hun toevlucht zoeken. Aan de anderen kant is er weinig denkkracht voor nodig dat het in stand houden van zo’n grote groep staatloze mensen voor problemen gaat zorgen. Een oplossing lijkt niet nabij en het probleem wordt door de Israëlisch overheid helemaal bij de lokale overheid gelegd.

Babyboomers
Zowel in Ramallah als Tel Aviv is er enorm veel energie om vooruit te gaan. Om te ondernemen. In beide steden zijn groepen die vooruit willen. In beide steden heeft men te maken met een politiek conflict dat niet opgelost gaat worden zolang babyboomers het voor het zeggen hebben. Babyboomers die hun macht danken aan een conflict en daar een belang bij hebben. De mensen die niet willen. Wat dat betreft ben ik weinig positief: jong talent lijkt amper geïnteresseerd in politiek, het mechanisme geeft ze ook geen kans en iedereen heeft gelijk.

Aan de andere kant ben ik optimistisch. Bedrijven die over grenzen samenwerken, bedrijven waar Israeli en Palestijnen samenwerken en ineens een gemeenschappelijk economisch belang hebben bieden veel kansen en kunnen binden. Het grootste probleem? Mensen die niet willen en belang hebben bij het conflict. Mensen in dienstauto’s in arme gebieden, mensen die settlements willen bouwen omdat er dan meer onvrede is, mensen die niet luisteren maar praten.

Je zou eigenlijk beiden landen een “reset” gunnen: iedereen die een politieke functie heeft naar huis en nieuwe mensen – ondernemers – erin. Die ondernemers denken in kansen en niet problemen, precies wat Tel Aviv groot maakt, precies wat ondernemers in Ramallah willen.

Bevalt dit artikel u – of juist niet – , deelt u het dan op
Facebook, Twitter of andere sociale media.
Zie de buttons onder de advertenties.

===============================================================
Titelfoto: Al Manara by thausj is licensed under CC BY-NC-SA 2.0
===============================================================

Over de auteur

Ger Baron

Vraagt zich vooral dingen af en verwondert zich over technologie, innovatie en samenleving. Werkt bij een overheid.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie18 mei 2019Straks deel je al je bankgegevens voor een Pizza Pepperoni
• Innovatie&Techniek20 februari 2019Drie basisregels voor gebruik sociale media
• Economie4 januari 2019We moeten weer dijkenbouwers worden met ambitie en visie
• Migratie5 september 2018De Mensenleven Indicator