Wachten op de volgende Volkert

Frans Timmermans postte gisteren een tweet die wat wereldvreemd aandoet.

The internet is no legal black hole, no free haven for hate speech. We've stepped up EU talks with Google, Facebook, Twitter and Microsoft.

— Frans Timmermans (@F__Timmermans) March 14, 2016

Wereldvreemd, want het internet is bij uitstek de plaats die wel een black hole is en het legal aspect is op het WWW tamelijk complex. Hoewel ik tegen censuur ben, denk ik te begrijpen wat hij bedoelt en vind ik misschien wel dat hij een beetje gelijk heeft.

Het grote probleem van het internet is m.i. niet zozeer de teksten en meningen die erop geplaatst worden, maar hoe mensen daarmee omgaan. Het internet is een verzameling geworden van mensen die hun mening als waarheid verkondigen, geweldig dat dit kan, maar door veel anderen wordt deze mening ook als waarheid geïnterpreteerd.

Kritisch vermogen is voor u als lezer van OpinieZ uiteraard geen probleem, maar mensen als Volkert van der Graaf, Mohammed Bouyeri en Constant Kusters surfen ook op het internet en lezen daar boodschappen van linkse politici (“Wilders is een gevaar”), Sami Abu-Ysuf (“Halfnaakt?  Dan vraag je er om”),  PVVers (“Marokkanen zijn een gevaar voor de samenleving”) of  David Irving (“De Holocaust mag je best ontkennen”). Uiteraard is deze boodschap ook op andere plaatsen te lezen, maar de schaal, ongefilterdheid en het gemak van het internet versterken de (extreme) boodschappen met een veelvoud.

een land met miljoenen mensen
met psychologische aandoeningen

Veel mensen kunnen dit in een context plaatsen, sommige mensen kunnen dat niet. En hoewel de verantwoordelijkheid voor verbaal of fysiek geweld altijd bij de daders ligt, behoeft het weinig onderzoek om te zien dat niet iedereen goed informatie kan omgaan. Vanaf de Amsterdamse Grachtengordel lijkt dit een probleem dat intellectueel (via opvoeding, onderwijs) op te lossen is, maar in een land met miljoenen mensen met psychologische aandoeningen en 2 miljoen mensen met een IQ onder de 85 denk ik dat we ons best zorgen mogen maken.

Er zijn in Nederland miljoenen mensen met een verhoogd risico om context en afzender niet te kunnen begrijpen. Een verhoogde kans die versterkt wordt als er groepen ontstaan die gemeenschappelijk hun eigen waarheid creëren. Miljoenen jongeren uit het Midden-Oosten die journaals en films zien waar de heilige oorlog als het hoogst haalbare wordt gezien. Jongeren die Amerikaanse bommen zien vallen, diezelfde miljoenen jongeren die aan de andere kant geen toegang hebben tot andere informatie of (nog beter) onderwijs.

groepen die gemeenschappelijk
hun eigen waarheid creëren

Binnen de bestaande wet- en regelgeving mag een hele hoop niet (van aanzetten tot haat tot kinderporno), maar ik vermoed dat u in drie keer Googlen verschillende voorbeelden hiervan hebt gevonden. Ik heb het antwoord niet, maar als ik op bijvoorbeeld Twitter zie hoe mensen de Holocaust ontkennen, politici nog steeds wegzetten als “gevaar voor het land” of hele groepen generaliseren, maak ik me ernstige zorgen hoe die boodschappen door sommige Nederlanders worden opgepakt. Voor je het weet gaan ze het geloven en gaan ze het land een dienst bewijzen. Dat is doodeng.

Voor politici en andere publieke figuren is deze dreiging groter dan we denken (ook bij anderen dan Wilders) en reden om continu in angst te leven. En ze hebben gelijk, want het is een kwestie van tijd tot er weer een slachtoffer valt. En dat is natuurlijk niet de verantwoordelijkheid van de boodschap of de boodschapper.

Over de auteur

Ger Baron

Vraagt zich vooral dingen af en verwondert zich over technologie, innovatie en samenleving. Werkt bij een overheid.

Recent gepubliceerd

Archief

• Economie18 mei 2019Straks deel je al je bankgegevens voor een Pizza Pepperoni
• Innovatie&Techniek20 februari 2019Drie basisregels voor gebruik sociale media
• Economie4 januari 2019We moeten weer dijkenbouwers worden met ambitie en visie
• Migratie5 september 2018De Mensenleven Indicator