Vluchtelingen en laffe politici
Er was een tijd van staatslieden, van markante politici met visie, durf en verbeeldingskracht. De huidige leiders in Europa politici vertonen vooral ambtelijk gedrag: voorzichtigheid lijkt hun optreden te bepalen, gedurfde opinies worden in oneigenlijke kritiek gesmoord.
In zijn prachtige De Churchillfactor beschrijft Boris Johnson op overtuigende wijze karakter, intellect, moed en veerkracht van één van de grootste staatslieden uit de moderne geschiedenis. Het boek is geen hagiografie: Johnson gaat uitvoerig in op miskleunen en inschattingsfouten. Maar wat Churchill groot maakte, was dat hij een visie had en daarnaar handelde.
Terwijl om ons heen in Europa de bedreigingen zich opstapelen, lijken onze huidige leiders machteloos. Als konijntjes staren ze in de koplampen van aanstormende auto’s: de Eurocrisis is nauwelijks bezworen, de economie krabbelt maar moeizaam op, is Griekenland echt gered, is de EU in zijn huidige vorm nog levensvatbaar? De gevechten aan de oostgrens van Oekraïne gaan onverminderd door. De stroom vluchtelingen en gelukszoekers zwelt aan tot onbeheersbare proporties.
Uitdagingen volop.
Maar onze politici weten niets beters te doen dan praten over commissies, bezweringsformules over solidariteit en verdeelsleutels en gaan fundamentele vragen over de houdbaarheid van in andere tijden gesloten verdragen en overeenkomsten uit de weg. Gebrek aan lef? Gebrek aan daad- en verbeeldingskracht?
Al geruime tijd roepen enkele als rechts weggezette politici en analisten om herziening of zelfs intrekking van het Verdrag van Schengen en van de daaraan gekoppelde afspraken van Dublin. We betalen nu de prijs voor de ondoordachte uitbreiding van Schengen tot landen, die niet in staat zijn tot een daadwerkelijke bewaking van de buitengrens en tot nakoming van die afspraken van Dublin (registratie, asielprocedure en opvang in het land van binnenkomst).
We plukken – door de grote aantallen – de wrange vruchten van een onbezonnen idealisme, dat ten onrechte tot beleid werd verheven. Nu de stroom ontheemden tot dusver ondenkbare proporties aanneemt, durft een enkele politicus voorzichtig Schengen ter discussie te stellen. Gisteren nog Bart de Wever, burgemeester van Antwerpen, al werd ook hij onmiddellijk door een ongezonde combi van belangenbehartigers, onkritische journalistiek en naïeve wetenschappers met een nauwelijks verhulde politieke agenda, terecht gewezen.
In Ter Zake (25/8) beweerde de Zomergast van a.s. zondag 30 augustus, psychiater Denys, dat de angst onder de bevolking ‘begrijpelijk maar onredelijk is’, dat in Europa dit jaar ‘maar vier doden waren gevallen door een terroristische aanslag’ (zelfs Charlie Hebdo was hem kennelijk ontgaan!) en dat we juist trots moeten zijn dat de vluchtelingenstromen onze richting uitgaan. En natuurlijk ook het bakerpraatje dat we die instroom nodig hebben om de vergrijzing te keren.
Het Vluchtelingenverdrag is onaantastbaar verklaard, alsof het in beton is gegoten. Toch dringt zich ook hier de vraag op of het idealisme van 1951 nog weerspiegeld wordt door de realiteit van nu. Die vraag zou gesteld moeten kunnen worden, zonder dat meteen op verontwaardigde toon doemscenario’s worden aangevoerd met verwijzingen naar de Tweede Wereldoorlog en het uiteenspatten van de EU.
Maar daarvoor heb je politici nodig die beschikken over het vermogen ‘om te voorzien wat er morgen, volgende week, volgende maand en volgend jaar gaat gebeuren. En om achteraf te kunnen verklaren waarom het niet gebeurde.’ (Churchill in 1902, cit. Johnson, blz. 216). Politici dus met lef en verbeeldingskracht.
Over de auteur
- Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).
Recent gepubliceerd
Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling
Migratie9 juli 2023Hoe opgeklopt optimisme veranderde in vruchteloos vooruitschuiven
Politiek Nederland27 mei 2023Worden we met een republiek pas een echte democratie?