Links is de weg kwijt
Vorige week zaterdag kreeg schrijver Leon de Winter in het AVRO/TROS radioprogramma De Nieuwsshow door een recensent van zijn nieuwste roman Geronimo, het etiket “rechtse columnist” opgeplakt. Met zo’n kwalificatie ben je eigenlijk al afgeserveerd. Natuurlijk is “ultra rechts” nog een paar graadjes erger. Dan ben je voor de goegemeente al rijp voor quarantaine en ben je verdere aandacht van de media niet meer waard.
Het komt vaker voor. Zonder enige onderbouwing krijgen mensen een stempel opgedrukt door elkaar modieus napratende journalisten. Met zo’n stempel word je in een bepaald hoekje gezet, het verdomhoekje. Waar komt dat hoekjesdenken vandaan? Sinds wanneer denken journalisten niet meer zelf na? En waarom is elke nuancering verdwenen en lijken alle actualiteitenprogramma’s van de NPO op elkaar als één druppel water? Allemaal min of meer dezelfde onderwerpen, dezelfde invalshoeken en opinies.
Het onderscheid rechts-links is daar in elk geval nagenoeg verdwenen en vervangen door een soort modieuze politiek-correcte ‘linksigheid”.
Ik begrijp de behoefte om politieke partijen en opvattingen op de een of andere manier te ordenen en van elkaar te onderscheiden. Van oudsher is een rangschikking op de as “links- rechts’ daarbij een behulpzaam instrument gebleken, maar er is zo langzamerhand behoorlijke slijtage in opgetreden.
Ik ben nog opgegroeid in een tijd dat het wat duidelijker was. Links stond voor progressief, voor emancipatie en verheffing van de arbeidende klasse, voor ongedeeld openbaar onderwijs en voor scheiding van kerk en staat. Rechts stond zo’n beetje voor het tegendeel. Rechts was synoniem met behoudzucht. Rechts beschermde ook de godsdienstige invloeden op het dagelijks leven en de politiek. In een links gezin werden de socialistische strijdliederen vol overgave meegezongen. Maar Links heeft de afgelopen decennia haar emanciperende prioriteiten ingeruild voor de traditionele behoudzucht die zij vroeger zo vol vuur heeft bestreden.
Daar moet ik de laatste tijd vaak aan denken, aan de gedaanteverwisseling van Links. Daar moet ik aan denken wanneer zich links noemende opiniemakers pleiten voor de vrijheid om boerka en hoofddoek te dragen. Of wanneer linkse politici zich sterk maken voor conservatief islamitisch onderwijs en voor het ontzien van ooit als achterlijk en verwerpelijk beschouwde opvattingen. Of wanneer zelfverklaarde progressieven een pleidooi houden voor het verbieden van de islam onwelgevallige culturele uitingen. Of wanneer linkse journalisten begrip tonen voor religieus geïnspireerde terreurgroepen als Hamas en soortgelijke bewegingen elders.
Als iemand als Leon de Winter bij die houding een paar vraagtekens zet en kritische kanttekeningen plaatst, is hij niet per definitie met verderfelijke rechtse praat bezig. Dan moet er ruimte zijn voor open debat en bezinning en niet een directe diskwalificatie volgen. Links lijkt dus een beetje erg de weg kwijt.
Dat werd onlangs pijnlijk duidelijk toen de linkse partijen, altijd haantje de voorste bij het bestrijden van racisme, in de Tweede Kamer tegen een motie stemden om subsidies stop te zetten aan organisaties die antisemitische uitingen doen. Wat ze daarover ook verder zeiden: Links heeft kleur bekend. Bestrijding van antisemitisme staat niet meer hoog op de linkse agenda. Hoe diep kan Links nog zinken?
Geef mij dus maar het oude Links. Het Links van bevrijding en emancipatie van verdrukten. Dat “Sterft gij oude vormen en gedachten” uit De Internationale was niet eens zo’n gekke leus.
Over de auteur
- Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).
Recent gepubliceerd
Antisemitisme6 november 2023Huiveringwekkend: antisemitisme is weer volop aanwezig
Islam/Moslims13 oktober 2023Moreel kompas is afwezig bij verslaggeving over Israël
Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling
Hear hear!