Omzien in verbazing

Foto: President Donald Trump - Pixabay - CC0

Aan het einde van dit jaar bekroop me de aanvechting om terug te blikken. Gewoon vanuit mijn geheugen, dus dit wordt een nogal selectieve bloemlezing. Het was eigenlijk een merkwaardig jaar. De duiders in de media, moesten eerst nog bijkomen van de schrik, of beter gezegd, hun ontsteltenis, over de verkiezingszege van Donald Trump.

Olympus

Sommige van de commentatoren, die zich het aureool van ‘gezaghebbend’ hebben laten aanmeten, zijn daar nog steeds niet over heen. Het getwitter van Eelco Bosch van Rosenthal, die de teleurstelling over zijn gedwongen vertrek als NOS-correspondent in de VS kennelijk nog steeds niet te boven is en de aandoenlijke oprispingen op dat medium van RTL-correspondent Erik Mouthaan (“President neemt tijdens speech meermaals slok water. Maar waarom houdt hij zijn glas met twee handen vast? Raar.”) zijn illustratief voor de journalistieke Olympus van waaraf de nieuwsconsument over de verrichtingen en beleidsdaden van de Amerikaanse president wordt geïnformeerd.

Afkeer van Trump

De huidige berichtgeving vanuit Washington lijdt ernstig onder nauwelijks verborgen afkeer van onze nieuwsvoorzieners van deze Amerikaanse president, die – het moet gezegd worden – er een nogal onorthodoxe stijl op nahoudt. Arjen van der Horst kondigde bij voorbaat, ik meen al in het voorjaar, een vrijwel zekere impeachmentprocedure aan. Daar wachten we nog steeds op. Net als op de uitkomsten van de onderzoeken naar de Russische inmenging in de presidentsverkiezingen en de veronderstelde nauwe banden van het team van, toen nog presidentskandidaat, Trump met het Rusland van Poetin.

Van horen zeggen

Ondertussen gaan journalisten van gerenommeerde media door met het brengen van ‘brekend nieuws’, waarvan de betrouwbaarheid op z’n minst twijfelachtig is (‘bronnen zeggen’…). Zo is het aftreden (‘binnenkort’) van Tillerson vanaf begin oktober, al verschillende malen met stelligheid aangekondigd. “Nepnieuws’ wordt zo wel een erg diffuus begrip.

We komen hier ook nauwelijks iets te weten van de vorderingen die Trump maakt met de uitvoering van zijn beleidsprogramma, terwijl daar best wat over te zeggen valt, buiten het dedain wat bijna dagelijks uit de media opborrelt. Zo blijken Trump’s toespraken in Riyad (Saoedi-Arabie) en Warschau wezenlijker te zijn voor het buitenlands beleid van Trump, dan de analisten ons willen doen geloven. Of beter gezegd: ze willen hem niet geloven en missen daardoor de verstrekkende betekenis.

Ook Trump’s onlangs gehouden rede over de nieuwe veiligheidsstrategie ontsnapte kennelijk aan de aandacht van onze media. Clingendaal-onderzoeker Van Ham sloeg de spijker op z’n kop: “Als je vaak naar de Nederlandse media kijkt denk je dat Trump niets voor elkaar krijgt. Maar zo’n lastig beleidsstuk is er nu gewoon en komt keurig op tijd. Dat vind ik knap van Trump.”

EU

Het bijna voorbije jaar kenmerkte zich ook door sombere vooruitzichten over de EU: na de Brexit, zouden de verkiezingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland wel eens een rechts-populistische en EU-kritische koers kunnen opleveren. Dat bleek uiteindelijk niet het geval. In Nederland kon Wilders de voorspelde winst niet inboeken: het “A-viertje”, het gedoe rond zijn beveiliging en het optreden van Rutte rond het ongewenste bezoek van een ongenode gast uit Turkije, leidde kennelijk tot een kentering in de voorkeuren van de kiezers. In Frankrijk won Macron het ruimschoots van Le Pen de bestaande partijen werden weggevaagd. Premier May gokte met vervroegde verkiezingen in Groot Brittannië verkeerd en verloor haar meerderheid in het Britse parlement.

Surplace

In Brussel haalde men opgelucht adem, de NOS-correspondent Arjan Noorlander slaakte op het scherm een zicht- en hoorbare zucht van verlichting: het tandem Macron – Merkel zou de EU-kar nu kordaat uit de modder gaan trekken. Maar toen in Duitsland CDU-CSU en SPD door de kiezers werden afgestraft, grote verliezen leden en de rechtse AFD uit de coulissen trad, sloeg in Brussel weer de twijfel toe. Zeker toen bleek dat de coalitievorming in Berlijn Haagse trekjes begint aan te nemen en Merkel duidelijk aan gezag inboet. Het verlossing brengende tandem bevindt zich nog ‘surplace’, om in wielertermen te blijven.

NRC-columniste Caroline de Gruyter kraaide van vreugde: de (overigens nipte) overwinning van de ‘Groene’ kandidaat Van der Bellen bij de presidentsverkiezingen in Oostenrijk was voor haar het signaal dat de opmars van populistisch links was gestuit. Europa kon weer vooruit. De parlementsverkiezingen in Oostenrijk en Tsjechië moesten echter nog komen. Voor EU-adept Caroline moeten de druiven wel heel zuur smaken.

Wenen en Praag

Zowel de nieuwe Oostenrijkse regeringsleider Sebastian Kurz als zijn Tsjechische collega Andrej Babis, staan als EU-kritisch te boek en zullen zich verzetten tegen de federale aspiraties uit Brussel. Inmenging in wat zij als hun binnenlandse aangelegenheden beschouwen, zullen ze resoluut afwijzen. Net zoals hun Oost-Europese buren, hechten deze landen te zeer aan hun (herwonnen) soevereiniteit. Wenen en Praag, steden met een indrukwekkende muzikale erfenis, voelen er niets voor om de tweede of zelfs derde viool te spelen in een orkest waarvoor Parijs en Berlijn de baton hanteren.

Duiders doen er dus goed aan eens proberen te begrijpen en niet bij voorbaat hun eigen wereldbeeld te projecteren op ontwikkelingen elders. Ook voor ontwikkelingen in het komende jaar hebben we meer journalistieke nuchterheid, kennis en minder ‘hijgerigheid’ nodig.

De OpinieZ-artikelen van Freek van Beetz vindt u ➡ hier

Twitter: @FvBeetz

© OpinieZ.com 2017. U kunt dit artikel delen via de knoppen onder de advertenties ⬇.

Over de auteur

Freek van Beetz

Freek van Beetz, studeerde Planologie en Politicologie, was van 2001-2010 adviseur van de MP van de Ned.Antillen. Auteur van Uitzicht op Zee (roman, 2015) en van Het laatste Kabinet (2010) en Het einde van de Antillen (2013).

Recent gepubliceerd

Archief

• Media9 september 2023Media meer dan ooit doorgeefluik van activisten en belangengroepen
• Politiek Nederland8 augustus 2023Verkiezingen 2023: een haast onvoorspelbare omwenteling
• Migratie9 juli 2023Hoe opgeklopt optimisme veranderde in vruchteloos vooruitschuiven
• Politiek Nederland27 mei 2023Worden we met een republiek pas een echte democratie?